Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Kinh nguyệt không đều

Chúng ta thường nghĩ chu kì kinh nguyệt đều đặn có nghĩa là người phụ nữ đó cứ 4 tuần 1 chu kỳ. Còn nếu không như thế, có nghĩa là chu kì kinh nguyệt bất thường. Thực tế, hầu hết mọi phụ nữ không có số ngày trong chu kì giống hệt lần trước đó.

Chu kì kinh nguyệt

Hầu hết các bạn gái xuất hiện kinh nguyệt lần đầu vào khoảng 10- 15 tuổi, nhưng một số có sớm hơn hoặc muộn hơn.

Chu kì kinh nguyệt hàng tháng - là số ngày tính từ lúc bắt đầu chu kì lần này cho đến khi bắt đầu của một chu kì mới- khoảng 28 ngày. Nhưng 28 chỉ là con số trung bình mà bác sĩ sử dụng. Thời gian của chu kì ở phụ nữ thường thay đổi, một số có chu kì 24 ngày, một số khác có chu kì 34 ngày. Và một bé gái sẽ phát hiện thấy các chu kì của bé có thời gian khác nhau mỗi tháng, đặc biệt là trong những năm đầu có kinh

Trong giai đoạn đầu của chu kì, tuyến yên chỉ đạo buồng trứng bắt đầu chuẩn bị cho một trứng được giải phóng. Một trứng sẽ chín hoàn toàn. Cùng lúc đó, niêm mạc của tử cung sẽ dày lên để chuẩn bị cho sự làm tổ của một trứng nếu được thụ tinh và sự kiện này được gọi là sự thụ thai.

Vào ngày thứ 14 của chu kì 28 ngày, trứng được phóng ra từ buồng trứng, đây được gọi là sự rụng trứng. Sau đó trứng di chuyển theo vòi trứng đến tử cung. Nếu trứng không được thụ tinh với tinh trùng, thì nó bắt đầu vỡ ra. Khoảng 2 tuần sau, niêm mạc và trứng rời khỏi cơ thể theo chu kì và toàn bộ quá trình bắt đầu lại- đấy là lí do chúng ta sử dụng từ "chu kì".
Trong quá trình di chuyển trong vòi trứng, nếu trứng gặp tinh trùng và được thụ tinh tạo thành hợp tử. Hợp tử này di chuyển tiếp tục trong vòi trứng xuống làm tổ trong tử cung, phát triển trong tử cung để hình thành em bé. Nếu vì lý do nào đó, hợp tử ở lại và phát triển trong vòi trứng, khi đó gọi là chửa ngoài tử cung, có thể vỡ gây chảy máu trong ổ bụng và đe dọa tính mạng người mẹ. 
Tất cả điều này nghe có vẻ rất rõ ràng và tuần tự. Tuy nhiên cơ thể phụ nữ có thể không tuân theo quy luật trên một cách chính xác trong tất cả các chu kỳ kinh nguyệt. Có thể có những bất thường, đặc biệt là trong hai năm đầu sau lần có kinh đầu tiên. Ốm yếu, thay đổi trọng lượng cơ thể nhanh chóng, hoặc stress có thể gây nên những điều không mong muốn bởi vì một phần của não bộ điều hòa kinh nguyệt bị ảnh hưởng bởi những trường hợp trên.

Kinh nguyệt bình thường không cần thiết phải đều đặn

Chu kì kinh nguyệt ở một số bạn gái xảy ra chính xác như chiếc đồng hồ. Một số khác có thể có chu kì xê dịch và hơi khác nhau giữa các chu kỳ. Thông thường, các bạn gái có chu kì đều đặn, tuy nhiên thi thoảng chu kì thay đổi hoặc có thêm, hoặc bớt đi chu kì trong khoảng thời gian áp lực hoặc căng thẳng. Trên thực tế, bạn có thể để ý thấy rằng khi bạn có một chuyến đi hoặc có sự thay đổi lớn trong thời gian biểu thì chu kì thường đến muộn. Tất cả những điều này là hoàn toàn bình thường.

Điều này cũng rất là bình thường nếu số ngày trong chu kì của bạn thay đổi. Đôi khi một bạn gái có thể hành kinh trong 2 ngày đôi khi nó kéo dài cả tuần. Lượng máu trong mỗi lần hành kinh cũng có thể khác nhau, nhiều hơn hoặc ít hơn giữa các chu kỳ. Đó là bởi vì nồng độ hormon do cơ thể sản xuất có thể khác nhau giữa chu kì này với chu kì khác, và điều này ảnh hưởng đến số lượng máu và thời gian hành kinh.

Làm thế nào để nhận biết chu kỳ bình thường hay không?

Bạn có thể và nên tự theo dõi và đánh giá chu kỳ kinh nguyệt của mình. Và chính bạn sẽ là người đầu tiên nhận biết được chu kỳ của mình là bình thường hay không. Các bác sỹ sản khoa khuyên bạn nên lập một quyển sỏ nhỏ để tự theo dõi chu kỳ kinh nguyệt của mình. Và đây là điều bạn nên ghi trong quyển sổ đó:

  • Ngày bắt đầu và kết thúc của mỗi chu kỳ. Bằng cách đơn giản này bạn sẽ biết được chu kỳ của mình là bao nhiêu ngày.
  • Số ngày hành kinh trong mỗi chu kỳ là bao nhiêu ngày.
  • Lượng máu hành kinh trong mỗi chu kỳ như thế nào, nhiều hay ít, mầu sắc...
  • Các dấu hiệu khác của cơ thể bạn nếu có trong chu kỳ đó
    • đau lưng, đau bụng hoặc khó chịu trước hoặc trong hành kinh
    • ngực cộm lên hoặc đau
    • đau đầu
    • nổi mụn trứng cá
    • khó ngủ
    • tâm trạng thay đổi
    • đầy bụng

Quyển sổ nhỏ này rất hữu ích để giúp bạn nhận thấy sự khác thường (nếu có) trong một chu kỳ kinh nguyệt mà bạn cảm thấy là bất thường. Nó sẽ cung cáp cho bác sỹ những thông tin cần thiết về chu kỳ của bạn nếu bạn cần đi khám bác sỹ.

Vì sao chu kỳ kinh nguyệt không đều?

Kinh nguyệt không đều hay gặp ở các bé gái mới dậy thì hoặc trong giai đoạn vị thành niên. Các bé gái vị thành niên có thể có chu kỳ thay đổi qua các tháng, 1 số bé dừng có kinh vài tháng hoặc thậm chí cả năm sau lần có kinh đầu tiên. Hoặc có bé có thể có 2 chu kỳ liên tiếp trong 1 tháng. Tuy nhiên, khi bạn gái trưởng thành hơn, chu kì sẽ ổn định về só ngày, thời gian hành kinh cũng như giảm các cảm giác khó chịu khi có kinh. Điều này thường xảy ra vào năm thứ 3 kể từ lần có kinh đầu tiên.

Một số bạn gái hoặc phụ nữ trưởng thành có thể có chu kì không đều hoặc dừng kinh, mất kinh trong một vài tháng hoặc thậm chí cả năm. Hầu hết đó là do những nguyên nhân như:

  • Bạn có thai và việc mất kinh là dấu hiệu của việc bạn đã thụ thai.
  • Do bạn thay đổi lối sống, chẳng hạn như tăng vận động, giảm cân, thiếu cân, hoặc ăn không đủ calo (ăn kiêng).
  • Do bạn sử dụng một số loại thuốc để điều trị bệnh khác.
  • Một số khác có thể có những vấn đề do thiếu cân bằng hormon . Ví dụ, rối loạn tuyến giáp có thể gây kinh nguyệt không đều nếu nồng độ hormon tuyến giáp trong máu giảm quá thấp hoặc tăng quá cao. Một số phụ nữ có kinh nguyệt không đều bởi vì cơ thể sản xuất quá nhiều androgen, một loại hormon gây tăng khối cơ, lông, giọng nói trầm ở nam giới và phát triển lông mu và tăng chiều cao ở nữ giới. Lượng androgen tăng cao cũng gây nên việc lông phát triển mạnh trên mặt, cằm, ngực, bụng, và đôi khi đi kèm với tăng cân.

Đến gặp bác sỹ khi nào?

Nếu bạn là vị thành niên, mới dậy thì, bạn nên đến gặp bác sỹ sau khi có chu kỳ kinh nguyệt đầu tiên. Bác sỹ sẽ xem xét, tư vấn cho bạn yên tâm và hướng dẫn cho bạn cách chăm sóc bản thân và vệ sinh kinh nguyệt.

Nếu bạn nghĩ mình có những biểu hiện bất thường về chu kỳ kinh nguyệt như đã mô tả ở trên, hoặc bạn theo dõi và nhận thấy chu kì của bạn không đều trong vòng 3 năm hoặc hơn, hoặc bạn mất kinh vài tháng, hãy đừng ngần ngại đến gặp bác sĩ. Bác sĩ sẽ khám, tư vấn bạn thay đổi lối sống hoặc kê đơn các thuốc điều trị (nếu cần) để giúp bạn có chu kì đều đặn.

Bạn cũng nên đến gặp bác sĩ khi bạn đang có chồng/bạn tình, có hoạt động tình dục hoặc bạn bị lỡ một chu kì kinh nguyệt. Đó có thể là dấu hiệu của việc mang thai.

Bạn nên đến gặp bác sĩ nếu bạn bắt đầu chu kì muộn hơn 7 ngày, ra nhiều kinh, và thường xuyên dài trên 21 ngày hoặc dưới 45 ngày, hoặc đi kèm với co rút hoặc đau bụng dữ dội.

Bạn cũng nên đến gặp bác sĩ nếu bạn có chảy máu giữa hai chu kì liên tiếp. Trong lúc ấy nếu chu kì của bạn không đều, hãy mang một vài miếng băng vệ sinh ở trong cặp để giúp bạn có thể xử lí những tình huống mà kinh nguyệt đến bất ngờ.

Bình luận
Tin mới
  • 14/07/2025

    Bài tập tốt nhất cho chứng đau thắt lưng

    Đau thắt lưng là một trải nghiệm phổ biến đối với nhiều người. Nó thường có thể dẫn đến đau, ngứa ran hoặc tê ở phần thân dưới. Có nhiều nguyên nhân gây đau thắt lưng, phổ biến nhất bao gồm căng cơ, tư thế xấu và tuổi tác.

  • 13/07/2025

    Lựa chọn trang phục và phụ kiện chống nắng hiệu quả cho thanh thiếu niên

    Mùa hè đến mang theo cái nắng gay gắt, đặc biệt tại Việt Nam – nơi khí hậu nhiệt đới khiến bức xạ tia cực tím (UV) đạt mức cao trong nhiều tháng. Đối với thanh thiếu niên lứa tuổi năng động, thường xuyên tham gia các hoạt động ngoài trời như thể thao, dã ngoại hay đi học việc bảo vệ làn da và sức khỏe trước tia UV là vô cùng cần thiết.

  • 12/07/2025

    Chất tạo ngọt nhân tạo làm thúc đẩy cơn đói, khiến bạn ăn nhiều hơn

    Một nghiên cứu mới đã tìm hiểu cách thức sucralose, một chất tạo ngọt không calo, ảnh hưởng đến các tín hiệu não bộ liên quan đến cảm giác đói.

  • 11/07/2025

    Những dấu hiệu của tình yêu thái quá và cách xử lý

    Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.

  • 10/07/2025

    Vận động cùng con - giải pháp gắn kết tình cảm gia đình

    Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

  • 10/07/2025

    Cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng

    Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.

  • 09/07/2025

    Đau đầu do thời tiết nóng bức: Nguy cơ tiềm ẩn và giải pháp phòng ngừa hiệu quả

    Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.

  • 08/07/2025

    Các nguồn cung cấp chất béo cho cơ thể

    Chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất thiết yếu, cùng với carbohydrate và protein, có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể con người.

Xem thêm