Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Hiểu và chăm sóc não bộ của bạn

Bộ não là một trong những cơ quan quan trọng nhất của chúng ta, là cơ quan chịu trách nhiệm điều khiển tất cả các hoạt động của cơ thể. Không những thế, não bộ còn là nơi lưu trữ và xử lí thông tin, giúp chúng ta có thể thực hiện những hoạt động trí óc đơn giản nhất như làm phép tính cộng, trừ cho đến các hoạt động phức tạp như phân tích hay giải quyết vấn đề. Vậy, bộ não thay đổi như thế nào và làm thế nào để bạn có thể giữ cho não bộ của mình luôn khỏe mạnh?

Não bộ của bạn thay đổi như thế nào?

Não bộ không ngừng làm việc và thay đổi qua các năm. Dưới đây là những tóm tắt cơ bản nhất về sự thay đổi của não bộ chúng ta qua từng độ tuổi.

Từ lúc chào đời cho đến 10 tuổi

Đến năm năm tuổi, não bộ của chúng ta đã có kích cỡ bằng 90% não của người lớn và các tế bào đã phát triển hơn trong việc kết nối với nhau.

Giữa năm và mười tuổi, hiểu biết về ngôn ngữ và không gian phát triển vượt bậc.

10 đến 30 tuổi

Não bộ của chúng ta đạt đến độ trưởng thành năm 20 tuổi, khi mà các vùng phân tích, lên kế hoạch và kiểm soát xung động đã được hoàn chỉnh.

Hoạt động phân tích phức tạp và trí nhớ dài hạn, cùng với khả năng sáng tạo, có thể đạt đến đỉnh cao.

30 đến 40 tuổi

Dù có rất ít dấu hiệu nhận biết, nhưng đến độ tuổi này, kích cỡ não bắt đầu giảm dần do các neuron (tế bào não) bắt đầu teo lại. Quá trình này diễn ra dần dần theo thời gian với tốc độ chậm.

40 đến 50 tuổi

Dấu hiệu đầu tiên của việc teo não bắt đầu xuất hiện với việc trí nhớ ngắn hạn kém dần.

Mất nhiều thời gian hơn để phản ứng với các tác nhân phức tạp như một phép tính khó hay một ván bài.

50 đến 60 tuổi

Khả năng nhận thức, sử dụng ngôn ngữ và từ vựng vẫn tốt.

Không gặp nhiều khó khăn trong việc hiểu một vấn đề hay sáng tạo ra những cái mới. 

Nhiều người vẫn rất nhạy bén với các vấn đề về tài chính cá nhân và gia đình, nhưng từ sau tuổi 60 trở đi thì số lượng này giảm dần. 

Một lời khuyên nhỏ: bạn nên bắt đầu lập một tài khoản tiết kiệm ngay từ bây giờ cho tuổi già của mình. Chuẩn bị sớm không bao giờ là thừa cả. 

60 đến 70 tuổi

Hiểu biết, kinh nghiệm, khả năng phân tích, sáng tạo và giải quyết vấn đề có thể vẫn tốt.

Những thay đổi ở độ tuổi 50 sẽ kéo dài sang tuổi 60. Tốc độ xử lí thông tin có thể sẽ chậm hơn do một số vùng trong não bộ teo dần.

Trên 70 tuổi

Khả năng phân tích, sáng tạo, sử dụng ngôn ngữ và trí nhớ của nhiều người vẫn hoạt động một cách hiệu quả. 

Đối với một số người, các vấn đề về tố bẩm di truyền, lối sống và sức khỏe bắt đầu có tác động thực sự đến lối sống và sức khỏe của họ. Họ bắt đầu có triệu chứng của các bệnh về thần kinh như Alzheimer hay suy giảm trí nhớ (việc này hoàn toàn có thể xảy ra ở những lứa tuổi sớm hơn).

Dù bạn ở độ tuổi nào, bạn cũng nên tìm đến sự tư vấn của bác sĩ nếu bạn có bất cứ một thắc mắc gì, đặc biệt là khi bạn nhận thấy có những thay đổi bất thường. 

Tăng khả năng não bộ của bạn

Nghiên cứu chỉ ra rằng, các hoạt động thường ngày giữ cho cơ thể và trái tim khỏe mạnh cũng có thể có tác dụng cho não bộ của bạn. Dưới đây là một số các hoạt động mà bạn có thể thực hiện hằng ngày.

Vận động

Điều quan trọng không phải là hoạt động gì – bạn có thể đi bộ mỗi tối hay chơi với cháu của mình – miễn sao là bạn đảm bảo mình vận động ít nhất 30 phút mỗi ngày. Vận động thường xuyên được cho là sẽ làm giảm nguy cơ mắc các bệnh về não.

Ăn lành mạnh

Hãy ăn theo một chế độ ăn khỏe mạnh, ít mỡ rắn, nhiều rau và hoa quả (như dâu tây, blueberries và súp lơ).

Hiểu huyết áp của mình

Huyết áp cao có thể gây ra các tác hại nghiêm trọng đến não bộ của bạn. Kiểm soát huyết áp của bạn có thể giúp làm giảm các nguy cơ cho não bộ.

Hạn chế đồ uống có cồn

Rượu có tác động khác nhau lên từng lứa tuổi. Những người có tuổi có thể bị say khi uống cùng lượng rượu mà họ uống được thời còn trẻ. Điều này dễ khiến cho họ cảm thấy bối rối hay gặp tai nạn.

Ngủ đủ giấc

Thiếu ngủ, hay chất lượng giấc ngủ kém, không những gây ra các hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe mà còn ảnh hưởng đến trí nhớ và khả năng suy nghĩ. Hãy đảm bảo bạn ngủ đủ 7 đến 8 giờ mỗi tối để có một ngày làm việc hiệu quả.

Phát hiện một tài năng mới

Khi bạn học  những thứ mới, bạn đang kích thích não bộ của mình. Hãy thử đi khiêu vũ, học nói tiếng Pháp hay làm một thứ gì đó hoàn toàn mới. Thách thức não bộ của mình một cách thường xuyên là một việc vừa có ích lại vừa thú vị.

Gọi điện thoại

Nguồn: Brain Health
Nói chuyện thường xuyên với gia đình và bạn bè bạn. Mời họ đi ăn một bữa ăn, hay đi leo núi cùng nhau, hoặc chỉ đơn giản là gặp mặt nhau. Khoa học chứng minh thường xuyên tham gia vào các hoạt động xã hội sẽ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tâm thần, cải thiện khẳ năng ghi nhớ và giúp bạn khỏe mạnh hơn.
Bình luận
Tin mới
  • 02/12/2025

    Eswatini – Quốc gia đầu tiên trên thế giới triển khai mũi tiêm phòng HIV hai lần mỗi năm

    Eswatini hiện đang là đất nước có tỉ lệ nhiễm HIV cao nhất thế giới. Eswatini từ lâu đã phải đối mặt với gánh nặng HIV cực kỳ lớn. Khoảng 27% người trưởng thành của quốc gia này sống chung với HIV – mức cao nhất thế giới. Dù đã đạt nhiều tiến bộ trong điều trị antiretroviral (ARV), số ca nhiễm HIV mới vẫn duy trì ở mức đáng lo ngại, đặc biệt trong nhóm phụ nữ trẻ và thanh niên.

  • 02/12/2025

    4 lợi ích nổi bật nhất của rau càng cua với sức khỏe

    Tuy chỉ là một loại rau dại mọc phổ biến nhưng rau càng cua chứa đựng những giá trị dinh dưỡng và dược liệu đáng kinh ngạc, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người.

  • 02/12/2025

    Các dấu hiệu nhận biết đột quỵ vào mùa đông

    Thời tiết lạnh có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ do một số yếu tố thuận lợi, bao gồm co mạch máu, tăng huyết áp và tăng độ nhớt của máu. Khi nhiệt độ giảm, cơ thể cố gắng giữ nhiệt bằng cách co các mạch máu, làm tăng huyết áp và có thể dẫn đến hình thành cục máu đông. Những người có nguy cơ cao bao gồm người cao tuổi, người mắc bệnh tim mạch, huyết áp cao, tiểu đường, và những người có lối sống ít vận động.

  • 01/12/2025

    4 loại thực phẩm giàu vitamin D nên bổ sung vào mùa đông

    Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương, hỗ trợ chức năng miễn dịch và điều hòa nhiều quá trình sinh lý trong cơ thể. Thiếu hụt vitamin D kéo dài có thể dẫn đến loãng xương, yếu cơ, tăng nguy cơ gãy xương và làm giảm khả năng chống nhiễm trùng.

  • 01/12/2025

    Tiêm phòng cúm mùa: Lợi ích và khuyến cáo

    Cúm mùa là một bệnh đường hô hấp do virus cúm gây ra, lây lan mạnh vào mùa thu và mùa đông. Mỗi năm có khoảng 1 tỷ người mắc cúm, trong đó có từ 3 đến 5 triệu trường hợp diễn biến nặng. Tiêm phòng cúm là cách hiệu quả để giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế các biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt với những người có nguy cơ cao. Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ phân tích lợi ích của việc tiêm vắc xin cúm, đối tượng cần ưu tiên tiêm và thời điểm thích hợp để thực hiện tiêm chủng.

  • 30/11/2025

    5 loại thực phẩm nên kết hợp với trứng để tăng gấp đôi hiệu quả dinh dưỡng

    Trứng là nguồn protein hoàn hảo nhưng để tối ưu hóa năng lượng và khả năng hấp thụ dưỡng chất cần ăn đúng cách. Tham khảo 5 thực phẩm nên ăn cùng trứng giúp trứng phát huy tối đa sức mạnh dinh dưỡng.

  • 30/11/2025

    Mối liên hệ giữa thời tiết và tâm trạng: Làm sao để luôn lạc quan?

    Khi trời mưa hoặc trở lạnh, bạn có thể cảm thấy tâm trạng mình đi xuống, thiếu năng lượng và lười biếng hơn. Điều này không phải ngẫu nhiên, mà là dấu hiệu cho thấy thời tiết có ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần. Bài viết này sẽ đi sâu vào mối liên hệ giữa thời tiết và cảm xúc, giải thích tại sao những thay đổi theo mùa có thể gây ra trầm cảm theo mùa, đồng thời giới thiệu các biện pháp tự nhiên để giúp bạn duy trì tinh thần lạc quan ngay cả trong những ngày u ám.

  • 30/11/2025

    Ý nghĩa các chỉ số trong kiểm tra loãng xương

    Bệnh loãng xương thường tiến triển âm thầm và rất khó phát hiện. Đến khi phát tác, bệnh thường khó điều trị và phục hồi, để lại nhiều hậu quả nguy hiểm. Kiểm tra mật độ xương định kì được các bác sỹ khuyến cáo nhằm chẩn đoán sức khỏe xương và phát hiện sớm các nguy cơ bị loãng xương. Vậy, thực sự kết quả của đo mật độ xương có ý nghĩa gì?

Xem thêm