Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Gây tê tại chỗ cho các thủ thuật phẫu thuật và nha khoa

Gây tê tại chỗ là một thủ thuật hay được sử dụng để làm giảm đau nhưng vẫn giữu cho bệnh nhân tỉnh táo trong các tiểu phẫu.

Gây tê tại chỗ là một cách ngăn chặn cảm giác đau, được sử dụng trong các tiểu phẫu để làm tê liệt một vùng nhỏ trên cơ thể, nơi cơn đau đáng lẽ sẽ xảy ra mà không làm thay đổi nhận thức của bệnh nhân. Bạn có thể quen thuộc với thuốc gây tê tại chỗ được sử dụng cho các thủ thuật nha khoa hay làm tê liệt một vùng cần được khâu.

Tại sao lại sử dụng gây tê tại chỗ?

Không giống như gây mê toàn thân (toàn bộ cơ thể bị tê liệt và bệnh nhân bất tỉnh), gây tê tại chỗ cho phép bệnh nhân còn ý thức và tỉnh táo trong khi làm thủ thuật. Gây tê tại chỗ chỉ tác động đến một khu vực nhỏ, ví dụ như gây tê vùng được sử dụng cho toàn bộ cánh tay hoặc chân.

Đây là kiểu gây tê thường được sử dụng cho các ca tiểu phẫu có thể được hoàn thành trong một thời gian ngắn và bệnh nhân có thể​​ xuất viện trong vòng một ngày. Thủ thuật này cũng được sử dụng khi các cơ không cần phải thư giãn.

Gây tê tại chỗ thực hiện như thế nào?

Khi thực hiện gây tê tại chỗ, một loại thuốc tê có thể được bôi lên da dưới dạng kem hoặc xịt hoặc tiêm vào khu vực nơi thực hiện thủ thuật. Nếu là dạng tiêm thì đôi khi phải tiêm đến vài mũi với số lượng nhỏ. Một vài phút sau khi tiêm vào khu vực đó có thể được tê liệt hoàn toàn. Nếu khu vực vẫn còn cảm giác, có thể tiêm thêm hoặc cung cấp thêm thuốc tê để đảm bảo khu vực đó tê liệt toàn bộ .

Mặc dù mục đích là để làm mất cảm giác đau, nhưng sự thật là khi tiêm thuốc gây tê tại chỗ lại thường gây khá đau.

Nhưng bạn nên chuẩn bị cho cơn đau ngắn này để không bị đau trong suốt quá trình thực hiện thủ thuật còn lại.

Các thủ thuật sử dụng gây tê tại chỗ

Gây tê tại chỗ thường được ứng dụng với các ca tiểu phẫu có thể gây đau nhưng không nghiêm trọng. Một số ví dụ về khi gây tê tại chỗ là thích hợp: 

  • Các thủ thuật nha khoa, chẳng hạn như hàn lỗ sâu (răng) hoặc các thủ thuật mà lợi cần phải tê.
  • Khâu vết thương
  • Loại bỏ móng chân mọc ngược
  • Một số bệnh viện nhi gây tê ở nơi tiêm truyền tĩnh mạch để giảm đau.
  • Làm tê da trước khi thực hiện sinh thiết.

Thuốc được sử dụng để gây tê tại chỗ

Các loại thuốc được sử dụng làm thuốc gây tê tại chỗ có công thức giống với cocaine, chất mà trước đây từng được sử dụng để gây tê. Nhưng khác với cocaine ở chỗ chúng không thể bị lạm dụng và chúng không gây ra tăng huyết áp hay co mạch. Những loại thuốc này tác động trên các thụ thể tiếp nhận thông tin đau, và phong bế các thụ thể này.

Các loại thuốc được sử dụng như thuốc gây tê tại chỗ thường có đuôi là –caine, như: benzocaine, lidocaine và novocaine. Ngoài ra còn có một số thuốc gây tê tại chỗ có nguồn gốc tự nhiên như tinh dầu bạc hà.

Loại thuốc và lượng thuốc tùy thuộc vào việc bạn có bị dị ứng hay không, các phản ứng trước đây mà bạn hoặc các thành viên trong gia đình bạn đã được gây mê, các loại thuốc khác mà bạn đang sử dụng, thời gian thực hiện thủ thuật, cộng với tuổi, chiều cao và cân nặng .

Những rủi ro trong thủ thuật gây tê tại chỗ

Thuốc tê tại chỗ thường an toàn, nhưng vẫn có thể xảy ra những vấn đề cấp cứu khi bệnh nhân xuất hiện phản ứng bất thường với thuốc (dị ứng thuốc) và có vấn đề về nhịp tim, tuần hoàn, hô hấp hoặc chức năng não. Hãn hữu có phản ứng dị ứng toàn thân hoặc sốc phản vệ đe dọa tính mạng người bệnh.

Hộp chống sốc phản vệ và hoạt động cấp cứu phải luôn có và sẵn sàng tại bất kì nơi nào thực hiện thủ thuật gây tê cục bộ.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Gây tê ngoài màng cứng: sự thật và những hiểu lầm

CTV Nguyễn Dũng - Viên Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Verywell
Bình luận
Tin mới
  • 15/12/2025

    Thức ăn dặm tiện lợi, cứu tinh hay cạm bẫy?

    Bánh ăn dặm có thực sự là lựa chọn tốt cho con, hay chỉ là "cạm bẫy" dinh dưỡng được đóng gói khéo léo?

  • 15/12/2025

    Lướt điện thoại khi đi vệ sinh có thể bị trĩ!

    Bạn có thường mang điện thoại vào nhà vệ sinh để giải trí trong những khoảnh khắc "riêng tư" không? Nếu câu trả lời là có, bạn có thể đang vô tình đặt sức khỏe của mình vào tình trạng nguy hiểm.

  • 14/12/2025

    8 loại hạt giàu magie nên ăn để giúp ngủ ngon

    Đối với người mất ngủ, việc bổ sung đủ magie thông qua ăn uống là một giải pháp hỗ trợ tự nhiên hiệu quả. Trong số đó, các loại hạt là một lựa chọn lành mạnh giàu magie giúp thúc đẩy thư giãn và ngủ ngon hơn.

  • 14/12/2025

    "Nỗi buồn mùa đông" của trẻ

    Sự chuyển giao thời tiết luôn đi cùng những đề kháng của cơ thể. Nhưng sự chuyển giao từ thu sang đông không chỉ đơn thuần là một sự chuyển tiếp: khi mùa đông đến, bầu trời xám xịt, nhiệt độ giảm mạnh, các hoạt động trong mùa đông đặt ra những trở ngại đặc biệt và khó khăn cho các bậc cha mẹ có con cái, đặc biệt hơn là với những đứa trẻ có nhu cầu đặc biệt. Nếu mùa đông là một thử thách khó khăn đối với bạn và gia đình, bạn không đơn độc. Sự thấu hiểu, sáng tạo và chuẩn bị có thể giúp bạn vượt qua mùa này.

  • 14/12/2025

    Workshop "Con chậm tăng cân - Làm sao để bứt tốc?"

    Workshop dinh dưỡng miễn phí dành cho cha mẹ có con chậm tăng cân, hấp thu kém, nguy cơ suy dinh dưỡng, suy dinh dưỡng

  • 13/12/2025

    Vai trò của màng cầu chất béo sữa (MFGM) với sức khỏe xương

    Màng cầu chất béo sữa (Milk Fat Globule Membrane - MFGM) hay còn gọi là lớp màng bảo vệ chất béo trong sữa, là một cấu trúc phức tạp bao quanh giọt chất béo trong sữa mẹ hoặc sữa động vật. Nó chứa các thành phần quý phospholipid, glycoprotein và bioactive peptide có hoạt tính sinh học cao.

  • 13/12/2025

    4 lý do ăn chuối có thể gây đau dạ dày và cách phòng ngừa

    Khi nói đến những thực phẩm dễ tiêu hóa, chuối thường nằm trong danh sách hàng đầu và thường được khuyên dùng để làm dịu cơn đau dạ dày. Vậy tại sao một số người lại đau dạ dày khi ăn chuối?

  • 13/12/2025

    Hạ đường huyết: Cơ chế, triệu chứng và hướng xử trí hiệu quả

    Hạ đường huyết là một trong những nỗi lo thường trực của người mắc bệnh tiểu đường. Đây không chỉ là một chỉ số trên máy đo, mà là một tình trạng nguy hiểm có thể ập đến bất cứ lúc nào, khiến cơ thể bạn kiệt sức và mất kiểm soát. Hiểu rõ về hạ đường huyết không chỉ giúp bạn chủ động phòng tránh mà còn là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe, thậm chí là tính mạng của chính mình.

Xem thêm