Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Gây mê có làm tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer?

Bạn đang nghĩ về phẫu thuật chữa đau khớp gối nhưng lo lắng về ảnh hưởng của việc gây mê? Có lẽ bạn thắc mắc nếu mất trí nhớ có phải là một trong những nguy cơ của gây mê hay không? Hoặc, nếu tiếp xúc với chất gây mê có thể làm tăng nguy cơ mất trí nhớ?

Cảm giác lo lắng về việc gây mê và ảnh hưởng của nó đến cơ thể là hoàn toàn bình thường. Nhiều nghiên cứu đã đưa ra những câu hỏi này và kết luận của những nghiên cứu này mong rằng sẽ giúp giảm sự lo lắng của bạn

Các loại gây mê

Gây mê- việc sử dụng thuốc để giảm đau-thường được sử dụng phổ biến trong phẫu thuật. Một số loại gây mê là tại chỗ, tức là chỉ có vùng được gây tê bởi một mũi tiêm, và một loại khác là gây mê toàn bộ, khi một người được tiêm thuốc để giúp họ đi vào giấc ngủ sâu trong lúc phẫu thuật để họ không cảm thấy đau và họ sẽ không tỉnh dậy cho đến khi phẫu thuật kết thúc.

Nghiên cứu về mất trí nhớ và gây mê

Bạn đã từng nghe ai đó nói về sự thay đổi của một người sau khi được gây mê toàn bộ? Gây mê toàn bộ có liên quan đến sự suy giảm chức năng nhận thức, nhưng mối liên hệ này là thực sự hay chỉ là sự trùng hợp? Các nghiên cứu có ủng hộ mối quan hệ này không?

Một số nghiên cứu đã tìm thấy mối liên hệ, bao gồm:

  • Một nghiên cứu kết luận rằng có sự tăng nguy cơ mất trí sau khi người tham gia được gây mê toàn bộ
  • Nghiên cứu thứ 2 cho thấy những người được gây mê trong khi phẫu thuật có nguy cơ cao tiến triển mất trí hơn trong khỏang thời gian từ 3 đến 7 năm sau phẫu thuật.
  •  Nghiên cứu thứu 3 chú ý rằng một loại thuốc đặc trưng và loại phẫu thuật- sevoflurane (Ultane) trong phẫu thuật cột sống- có liên quan đến giảm nhận thức ở những người được chẩn đoán là có suy giảm nhận thức nhẹ. Suy giảm nhận thức nhẹ là tình trạng tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer, mặc dù một số người có suy giảm nhận thức nhẹ duy trì sự ổn định và một số khác thậm chí có thể lấy lại nhận thức bình thường.

Tuy nhiên, những nghiên cứu khác phản bác lại những kết quả này:

  • Nghiên cứu công bố trên Mayo Clinic Proceedings  cho thấy sau khi nghiên cứu trên 877 người mất trí nhớ và xem lại những trường hợp tiếp xúc với thuốc gây mê, không có mối liên quan giữa mất trí nhớ và gây mê. Họ cũng thấy những người được gây mê nhiều lần không có nguy cơ cao mất trí nhớ
  • Trên tờ Journal of Pain Research  kết luận rằng trong khi có một số nghiên cứu cho thấy mối liên hệ giữa sử dụng thuốc gây mê và tăng nguy cơ mất trí nhớ, vẫn chưa có nghiên cứu đầy đủ để khẳng định rằng cả 2 thực sự liên quan đến nhau.
  • Một nghiên cứu so sánh cặp song sinh, một người trải qua gây mê và phẫu thuật và người còn lại thì không, Nghiên cứu thấy không có sự khác biệt trong nhận thức giữa 2 người.
  • Thú vị thay, một nhóm các nhà nghiên cứu cho thấy không chỉ không có mối liên hệ giữa sử dụng thuốc gây mê với mất trí nhớ, mà với những người được gây mê trong các cuộc phẫu thuật có nguy cơ thấp, thì nguy cơ bị mất trí còn giảm đi.

Tại sao một số người bị lú lẫn sau phẫu thuật?

Mặc dù nghiên cứu không chứng minh mối liên hệ giữa gây mê và tiến triển bệnh Alzheimer và những loại mât trí nhớ khác, nhưng lại có rất nhiều người bị lú lẫn sau phẫu thuật khi họ tỉnh lại.

Đôi khi, sự thay đổi này có thể liên quan đến tình trạng mê sảng-sự thay đổi đột ngột trong trí nhớ, sự chú ý, định hướng và khả năng suy nghĩ. Tình trạng mê sảng ở người già thường liên quan đến nguy cơ mất trí nhớ cao và việc nhận diện tình trạng mê sảng là rất quan trọng để giải quyết thành công những triệu chứng này.

Tương tự, rối loạn chức năng nhận thức sau phẫu thuật cũng có thể xuất hiện và thường là tình trạng tạm thời dẫn đến sự suy giảm rõ ràng về tinh thần. Tình trạng này thường sẽ biến mất theo thời gian, mặc dù nhiều người cho thấy ảnh hưởng kéo dài.

Tình trạng mê sảng khác với rối loạn chức năng nhận thức sau phẫu thuật do mê sảng thường là sự thay đổi cấp tính, đột ngột và đáng kể trong chức năng tinh thần, trong khi rối loạn chức năng nhận thức sau phẫu thuật thường là những thay đổi tiềm ẩn trong nhận thức.

Cần làm gì?

Trong khi một số nghiên cứu cho thấy mối liên hệ giữa gây mê và mất trí nhớ, vẫn chưa có đủ nghiên cứu để kết luận rằng điều này là đúng. Chính vì thế, nếu bạn hoặc người thân phải phẫu thuật, thì bạn không nên quá lo lắng.

Thay vì lo lắng về mối liên quan giữa gây mê và mất trí nhớ, bạn nên tập trung vào yếu tố nguy cơ mà bạn có thể kiểm soát và những yếu tố mà nghiên cứu đã đề cập nhiều lần về nguy cơ mất trí nhớ như chế độ ăn, tập luyện thể chất, sức khỏe tim mạch để duy trì bộ não khỏe mạnh.

CTV Võ Dung - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo verywell)
Bình luận
Tin mới
  • 20/05/2025

    Cải thiện thói quen ăn sáng để khởi đầu ngày mới tốt hơn

    Bữa sáng là bữa ăn giúp cung cấp năng lượng và dưỡng chất cần thiết cho cơ thể bắt đầu ngày mới. Khắc phục những sai lầm phổ biến sau giúp bạn duy trì thói quen ăn sáng khoa học và lành mạnh.

  • 20/05/2025

    6 mẹo chữa nghẹt mũi tại nhà hiệu quả nhất

    Nghẹt mũi là một dấu hiệu khó chịu, rất thường gặp khi chúng ta bị cảm cúm, nhiễm lạnh. Hiện vẫn chưa có cách chữa khỏi bệnh cảm lạnh thông thường, nhưng có rất nhiều mẹo tại nhà có thể làm giảm tình trạng nghẹt mũi do chứng cảm lạnh gây nên. Bài viết này sẽ phân tích các biện pháp khắc phục tình trạng nghẹt mũi tại nhà tốt nhất cùng với những điều cần tránh.

  • 19/05/2025

    Chế độ ăn cho người mắc lỵ trực trùng (lỵ trực khuẩn)

    Lỵ trực khuẩn là tình trạng nhiễm khuẩn đường tiêu hóa cấp tính và cần được điều trị kịp thời để phòng tránh những biến chứng nguy hiểm.

  • 19/05/2025

    10 loại thực phẩm giúp học sinh đạt kết quả tốt trong mùa thi

    Khi mùa thi đến gần, học sinh bước vào giai đoạn căng thẳng và áp lực cao, đòi hỏi sự tập trung tối đa cũng như khả năng ghi nhớ và tư duy sắc bén. Bên cạnh việc học tập chăm chỉ, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường sức khỏe não bộ, giúp kiểm soát lo âu và tối ưu hóa hiệu suất học tập.

  • 18/05/2025

    Lycopene có giúp giảm nguy cơ ung thư?

    Trong bối cảnh các nhà khoa học không ngừng tìm kiếm các biện pháp phòng ngừa ung thư, chế độ ăn uống, đặc biệt là việc tiêu thụ trái cây và rau quả, được xem là một yếu tố quan trọng. Cà chua, với thành phần lycopene nổi bật, đang thu hút sự chú ý đặc biệt.

  • 18/05/2025

    Cách để thức dậy đúng giờ vào buổi sáng

    Việc thiết lập lịch trình ngủ và thói quen trước khi đi ngủ, đặt đồng hồ báo thức và điều chỉnh chế độ ăn uống là một số phương pháp có thể giúp bạn ngủ ngon hơn và thức dậy dễ dàng vào buổi sáng.

  • 17/05/2025

    Chế độ ăn tham khảo với người mắc hội chứng thiên thần

    Tuy không có chế độ ăn kiêng đặc biệt nào có thể chữa khỏi hội chứng thiên thần nhưng dinh dưỡng hợp lý có thể giúp kiểm soát cân nặng, cải thiện giấc ngủ, quản lý táo bón và hỗ trợ phát triển nhận thức.

  • 17/05/2025

    Thanh thiếu niên và tuổi dậy thì

    Dậy thì là một giai đoạn quan trọng trong cuộc đời mỗi người, đánh dấu sự chuyển đổi từ trẻ em sang người trưởng thành. Đây là giai đoạn cơ thể có nhiều thay đổi về mặt thể chất và tâm sinh lý, đặt nền móng cho sức khỏe sinh sản và sức khỏe tổng quát trong tương lai. Việc thấu hiểu những biến đổi này, cùng với sự quan tâm, hỗ trợ từ gia đình và xã hội, sẽ giúp thanh thiếu niên vượt qua giai đoạn dậy thì một cách an toàn và khỏe mạnh.

Xem thêm