Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Dinh dưỡng và cơn đau – các thực phẩm ảnh hưởng đến cơn đau và tình trạng viêm

Dinh dưỡng tốt là một phần rất quan trọng đảm bảo sức khỏe mỗi người. Một chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học sẽ cung cấp những chất dinh dưỡng cần thiết để hoạt động và phát triển, cũng như tăng cường chức năng miễn dịch và khả năng phòng chống bệnh tật của cơ thể. Vậy dinh dưỡng có liên quan như thế nào trong việc chống lại cơn đau và viêm ?

Dưới đây là một số thực phẩm chức năng có thể giúp kiểm soát cơn đau. Tuy nhiên, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ một cách chi tiết và cẩn thận để được tư vấn, hỗ trợ và sử dụng hợp lý.

1. Curcumin

Curcumin là thành phần hoạt chất có trong nghệ. Phổ biến trong nhiều thế kỷ ở châu Á vì những lợi ích sức khỏe của nó, nghệ gần đây đã trở thành chủ đề của nhiều nghiên cứu ở phương Tây. Các nghiên cứu sơ bộ cho thấy rằng chất curcumin (là chất tạo cho nghệ có màu cam tươi) có một số lợi ích tăng cường sức khỏe. Ví dụ: nó giúp cơ thể duy trì phản ứng bình thường đối với các hiện tượng viêm, chẳng hạn như giảm đau nhức sau hoạt động thể chất gắng sức hoặc thúc đẩy quá trình chữa lành sau phẫu thuật hoặc chấn thương.

2. Bromelain

Bromelain là một hỗn hợp các enzym được tìm thấy trong thân và quả của cây dứa. Được sử dụng tại chỗ, bromelain có thể làm dịu vết thương và vết bỏng. Là một chất bổ sung chế độ ăn uống, bromelain có thể hiệu quả để giảm bầm tím hoặc sưng tấy sau chấn thương hoặc đau nhức cơ bắp sau khi tập thể dục. Nghiên cứu sơ bộ cũng cho thấy rằng bromelain có thể cải thiện kết quả sau phẫu thuật, khi dùng bromelain trước khi phẫu thuật mang tới hiệu quả giảm đau và sưng sau tiến hành thủ thuật.

3. Melatonin

Melatonin là một loại hormone được sản xuất tự nhiên trong não bởi tuyến tùng của cơ thể. Ở dạng bổ sung, melatonin được tạo ra trong phòng thí nghiệm. Mục đích chính của Melatonin dường như là điều chỉnh giấc ngủ - và nó đã được nghiên cứu rộng rãi về cách thức hỗ trợ cho những người bị rối loạn giấc ngủ. Các nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng melatonin có thể có tác dụng giảm đau và nó đã được nghiên cứu để xác định xem có thể giúp giảm đau sau phẫu thuật và trong các tình trạng khác như đau cơ xơ hóa, lạc nội mạc tử cung và đau nửa đầu hay không.

4. Probiotics

Probiotics là một loại vi khuẩn "tốt" cung cấp các lợi ích sức khỏe khi được đưa vào cơ thể. Giống như các vi khuẩn hữu ích hiện có trong cơ thể trước đó, probiotics có thể hỗ trợ tiêu hóa và giúp cung cấp sự cân bằng của vi khuẩn lành mạnh trong đường ruột, giúp duy trì phản ứng viêm bình thường trong đường tiêu hóa. Probiotics thường được tìm thấy trong sữa chua và cũng có sẵn trong thực phẩm chức năng.

Bác sĩ có thể đề nghị một số loại thực phẩm chức năng bổ sung probiotic giúp điều trị tiêu chảy không thường xuyên và các tình trạng đường ruột không do bệnh lý. Bởi vì chế phẩm sinh học tăng cường sức khỏe của hệ vi sinh vật - hàng nghìn tỷ vi sinh vật sống trong cơ thể - bác sĩ có thể đề nghị một chế độ ăn uống bổ sung probiotic để chăm sóc phẫu thuật. Nghiên cứu cho thấy rằng sử dụng men vi sinh trước khi phẫu thuật có thể giúp bạn chữa lành và cải thiện tiêu hóa sau khi phẫu thuật.

5. Protein và acid amin

Protein và các axit amin tạo ra chúng là những khối xây dựng chính của cơ thể. Chúng rất quan trọng cho quá trình đổi mới tế bào, phát triển và sửa chữa mô cũng như các chức năng khác của cơ thể. Chúng đóng một vai trò quan trọng trong việc xây dựng lại các mô sau chấn thương.

Hai acid amin có thể được quan tâm đặc biệt là:

  • Arginine. Arginine là một acid amin kích thích các tế bào miễn dịch, thúc đẩy quá trình chữa lành vết thương và hoạt động như một tiền chất của oxide nitric - hỗ trợ lưu thông. Arginine được sản xuất tự nhiên trong cơ thể; tuy nhiên, bổ sung lượng tự nhiên có thể hữu ích trong một số trường hợp nhất định. Ví dụ: các nghiên cứu chỉ ra rằng sử dụng arginine trước khi phẫu thuật có thể dẫn đến thời gian phục hồi ngắn hơn.
  • Glutamine. Giống như arginine, glutamine được sản xuất trong cơ thể và là nhiên liệu quan trọng cho phản ứng miễn dịch của cơ thể. Glutamine thúc đẩy quá trình chữa lành vết thương, hỗ trợ chức năng miễn dịch và cung cấp năng lượng cho các tế bào ruột. Nghiên cứu cho thấy rằng bổ sung glutamine trước khi phẫu thuật cũng có thể giúp thời gian hồi phục sau phẫu thuật ngắn hơn.

6. Axit béo omega-3

Acid béo Omega-3 là acid béo không bão hòa đa cung cấp một số lợi ích cho cơ thể, bao gồm hỗ trợ duy trì tế bào, tiêu hóa và khả năng sinh sản. Omega-3 được tìm thấy trong cá béo (cá hồi, cá ngừ và cá hồi), động vật có vỏ (cua, trai và hàu), một số loại dầu thực vật, dầu hạt lanh và cả trong thực phẩm chức năng.

Acid béo omega-3 cũng giúp cơ thể phản ứng theo cách bình thường với các tình trạng có thể gây viêm, và do đó, có thể hữu ích trong việc kiểm soát sưng và đau nhức do các tình trạng đó gây ra. Chúng cũng cung cấp hỗ trợ dinh dưỡng cho những người bị đau đầu. Một số nghiên cứu cho rằng nên bổ sung omega-3 trong những tuần trước khi phẫu thuật. Nghiên cứu đáng kể về lợi ích tiềm năng của acid béo omega-3 đang được tiến hành.

7. Vitamin D

Vitamin D có lẽ được biết đến nhiều nhất với vai trò của nó đối với sức khỏe của xương, vì vitamin D rất quan trọng để giúp cơ thể hấp thụ canxi. Tuy nhiên, vitamin D cũng đóng một vai trò quan trọng trong các hệ thống cơ thể khác, bao gồm hỗ trợ chức năng miễn dịch khỏe mạnh và giúp cơ thể phản ứng bình thường với các tình trạng viêm nhiễm.

Vitamin D được tìm thấy tự nhiên trong rất ít thực phẩm - chủ yếu là cá béo, chẳng hạn như cá hồi, cá ngừ và cá thu, và dầu gan cá. Nó được thêm vào các thực phẩm khác, chẳng hạn như sữa, và được tổng hợp trong da khi bạn tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Vitamin D cũng có sẵn dưới dạng thực phẩm chức năng.

8. Magie

Magie là một khoáng chất được tìm thấy trong cơ thể. Nó cũng có mặt tự nhiên trong nhiều loại thực phẩm, bao gồm sữa, gạo lứt, đậu đen, một số loại hạt và như một chất phụ gia trong các loại thực phẩm khác. Là một thực phẩm bổ sung, magie có nhiều dạng, bao gồm magie oxit, magie citrat và magie clorua.

Mức magie lành mạnh có thể giúp giảm chứng chuột rút và co thắt cơ. Nó cũng có thể cung cấp hỗ trợ dinh dưỡng cho những người có xu hướng bị đau nửa đầu. Ngoài ra, nghiên cứu đã phát hiện ra rằng việc bổ sung magie có thể đóng một vai trò tích cực sau khi phẫu thuật. Trong các nghiên cứu, những người dùng magie trước khi phẫu thuật xếp hạng cơn đau của họ thấp hơn trong 24 giờ đầu tiên sau khi phẫu thuật.

Tổng kết

Chế độ dinh dưỡng hợp lý luôn quan trọng với bất cứ ai, trong bất cứ thời điểm nào. Các nhà khoa học đã chứng minh rằng một chế độ dinh dưỡng hợp lý có ảnh hưởng tích cực đến tình trạng viêm và các cơn đau do viêm. Một số loại thức ăn có thể kích thích làm tăng tình trạng viêm, trong khi một số loại lại có thể giảm nhẹ và ngăn ngừa tình trạng này. Do vây, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ một cách chi tiết để được tư vấn và hướng dẫn cụ thể, an toàn và hiệu quả.

Tham khảo thêm thông tin tại: Vai trò của các chất dinh dưỡng đối với hệ thống miễn dịch

 

BS. Minh Khánh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Mayoclinic) -
Bình luận
Tin mới
  • 28/11/2025

    Chế độ ăn cho trẻ nhiễm HIV theo từng giai đoạn bệnh cần chú ý gì?

    Nhờ hiệu quả của thuốc kháng virus (ARV), ngày càng nhiều trẻ nhiễm HIV có thể phát triển, học tập và sinh hoạt bình thường như những trẻ khác. Tuy nhiên, dinh dưỡng vẫn là nền tảng của chăm sóc điều trị, giúp duy trì cân nặng, tăng sức đề kháng, giảm biến chứng và hạn chế tác dụng phụ của thuốc.

  • 28/11/2025

    Lõm ngực bẩm sinh ở trẻ có nguy hiểm không?

    Lõm ngực bẩm sinh xảy ra khi xương ức phát triển bất thường tạo ra vết lõm trên thành ngực của bạn và có thể gây ra các vấn đề về thể chất cũng như cảm xúc cho trẻ. Cùng tìm hiểu về bệnh lý lõm ngực bẩm sinh ở trẻ qua bài viết sau đây!

  • 28/11/2025

    Bảo vệ sức khỏe xương khớp khi thời tiết lạnh

    Thời tiết lạnh giá và chuyển mùa thường làm gia tăng các vấn đề về xương khớp, gây ra tình trạng đau cứng khớp và khó khăn khi vận động. Sự thay đổi của nhiệt độ và độ ẩm có thể làm các mô cơ giãn nở, tạo áp lực lên khớp, dẫn đến cảm giác đau nhức hoặc tê cứng.

  • 27/11/2025

    Hội thảo khoa học" Thực trạng dinh dưỡng, sức khỏe người cao tuổi ở một số thành phố lớn và đề xuất một số giải pháp"

    Hà Nội, ngày 27/11/2025 – Kết quả nghiên cứu mới nhất do Viện Y học ứng dụng Việt Nam thực hiện được công bố tại Hội thảo khoa học “Thực trạng dinh dưỡng, sức khỏe người cao tuổi ở một số thành phố lớn và đề xuất một số giải pháp” đã chỉ ra những thách thức lớn trong công tác chăm sóc sức khỏe người cao tuổi (NCT) tại các đô thị lớn.

  • 27/11/2025

    Cách ăn low-carb giúp giảm cân bền vững

    Chế độ ăn kiêng low-carb (ít carbohydrate) đã chứng minh được hiệu quả trong việc giảm cân nhanh chóng và cải thiện nhiều chỉ số sức khỏe. Tuy nhiên, chìa khóa để thành công không phải là việc cắt giảm carb một cách mù quáng, mà là thực hiện một cách thông minh, bền vững để biến nó thành một lối sống lâu dài.

  • 27/11/2025

    Làm thế nào để giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư đại trực tràng?

    Ung thư đại trực tràng là căn bệnh phổ biến và gây tử vong cao trên toàn cầu, bao gồm cả Việt Nam. Tại Việt Nam, ung thư đại trực tràng cũng nằm trong top năm loại ung thư gây tử vong hàng đầu. Tuy nhiên, nguy cơ mắc bệnh có thể giảm đáng kể thông qua các biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Bài viết này sẽ đưa ra lời khuyên thiết thực để phòng ngừa ung thư đại trực tràng, bao gồm điều chỉnh chế độ ăn uống, tăng cường vận động và sàng lọc định kỳ, giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe.

  • 26/11/2025

    Tầm soát loãng xương và những điều cần biết

    Loãng xương (osteoporosis) là một bệnh lý phổ biến thường gặp ở người cao tuổi gặp cả ở nam và nữ . Do đó, việc chuẩn đoán sớm, theo dõi và kiểm soát loãng xương là điều rất thiết, từ đó ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.

  • 26/11/2025

    Có nên ăn trứng khi mắc hội chứng ruột kích thích không?

    Trứng là thực phẩm giàu dinh dưỡng, có lợi cho sức khỏe nhưng lại gây triệu chứng khó chịu cho nhiều người mắc hội chứng ruột kích thích.

Xem thêm