Sau gần hai năm đại dịch, giới khoa học nhận định Covid-19 là bệnh khó lường. Ban đầu, nó chủ yếu ảnh hưởng đến người cao tuổi, có bệnh nền như tiểu đường, béo phì hoặc hô hấp. Thời gian sau, nhiều bệnh nhân Covid trẻ tuổi, khỏe mạnh, có triệu chứng khởi phát tương đối nhẹ, song chuyển nặng nhanh chóng và tử vong đột ngột.
Nguyên nhân của tình trạng này là hội chứng giải phóng cytokine, còn gọi là "cơn bão cytokine". Đây là hiện tượng hệ miễn dịch phản ứng quá mẫn cảm với mầm bệnh, cuối cùng quay ngược lại tấn công các tế bào khỏe mạnh của cơ thể, gây tổn thương đa tạng.
Gần một năm qua, đội ngũ y tế nhận ra rằng chìa khóa để cứu sống bệnh nhân Covid-19 là làm dịu "cơn bão cytokine". Dựa trên lý thuyết này, ít nhất 10 loại thuốc được đưa vào điều trị hoặc thử nghiệm.
Một trong số đó là tocilizumab, thuốc trị viêm khớp dạng thấp, được bán dưới tên thương mại là Actemra.
Ngày 11/2, các nhà khoa học Anh thông báo thuốc hiệu quả với bệnh nhân Covid-19, dựa trên thử nghiệm lâm sàng quy mô lớn. Họ phát hiện tocilizumab tác dụng làm giảm nguy cơ tử vong, rút ngắn thời gian thở máy và nằm viện của bệnh nhân. Nếu khả quan, đây là loại thuốc thứ hai hiệu quả trong giảm tỷ lệ tử vong do Covid-19, sau dexamethasone. Ngày 24/6, FDA phê duyệt khẩn cấp tocilizumab.
Trung Quốc, Italy là những nước đầu tiên điều trị cho người bệnh Covid-19 bằng tocilizumab. Các bác sĩ nhận ra dấu hiệu sốc cytokine thông qua biểu hiện sốt, tim đập nhanh cũng như hạ huyết áp.
Thuốc có tác dụng ngăn chặn một loại cytokine gọi là interleukin-6 (IL-6). Các nghiên cứu trước đó chỉ ra rằng lượng IL-6 cao dẫn đến tình trạng suy hô hấp và tử vong. Tocilizumab có tác dụng làm giảm những triệu chứng này.
Các loại thuốc tương tự ngăn chặn hoạt động của những cytokine cụ thể cũng cho kết quả đầy hứa hẹn. Thuốc kineret, có tác dụng vô hiệu hóa phân tử khác là IL-1 được đưa vào thử nghiệm điều trị Covid-19.
Giải pháp hiệu quả hơn so với ngăn chặn một loại cytokine đơn lẻ là phá vỡ chu kỳ viêm nhiễm. Ví dụ, thuốc huyết áp có thể điều chỉnh phản ứng miễn dịch của cơ thể. Năm ngoái, các nhà khoa học đã thử nghiệm prazosin như liệu pháp điều trị Covid-19 sớm ở bệnh nhân, trước khi bệnh tiến triển nặng hơn.
CytoSorb, thiết bị lọc cytokine dư thừa trong máu bệnh nhân.
(Ảnh: NY Times)
Trong một báo cáo trên tạp chí Science Immunology, các nhà khoa học xác định thuốc trị ung thư calquence, do AstraZeneca sản xuất, có thể cắt đứt nguồn cung cấp cytokine của cơ thể.
Tiến sĩ Louis Staudt, nhà khoa học tại Viện Ung thư Quốc gia, một trong những thanh tra của nghiên cứu, nhận định calquence là liệu pháp điều trị tận gốc, xử lý lượng cytokine giải phóng quá mức ngay từ nguồn.
Nghiên cứu ở quy mô nhỏ và không có nhóm đối chứng, kết quả vẫn hứa hẹn. Sau khoảng hai tuần điều trị, 8 trên 11 bệnh nhân đang dùng oxy và hai trên 8 người phải thở máy đã tự thở hoặc được xuất viện.
Theo tiến sĩ Staudt, những hiểu biết thu được từ Covid-19 cho phép các nhà khoa học nghiên cứu sâu hơn về hội chứng bão cytokine.
Đại dịch cũng giúp một số liệu pháp trở nên phổ biến hơn. Năm ngoái, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) cho phép sử dụng CytoSorb, một thiết bị lọc cytokine ở người mắc Covid-19.
Cơ chế của nó là hút máu ra khỏi cơ thể bệnh nhân, lọc bỏ các cytokine dư thừa sau đó bơm máu sạch trở lại. Mỗi CytoSorb có kích thước bằng ly uống nước, có thể lọc toàn bộ lượng máu của cơ thể khoảng 70 lần trong 24 giờ.
Châu Âu đã bán và sử dụng CytoSorb rộng rãi từ năm 2013. Ở Mỹ, thiết bị này chỉ được phép dùng cho người không còn lựa chọn khác. Hiện tại, CytoSorb chỉ điều trị cho bệnh nhân Covid-19 nặng, suy hô hấp.
Thông thường, bệnh nhân nhiễm trùng huyết cần tối đa ba hộp CytoSorb, một hộp mỗi ngày với giá 1.200 USD. Song bệnh nhân Covid-19 có lượng cytokine giải phóng quá lớn, phải trải qua hàng chục chu kỳ lọc máu, cần hai hộp mỗi ngày.
Tham khảo thêm thông tin bài viết: Vì sao cơn bão cytokine có thể gây tử vong ở bệnh nhân COVID-19?
Dù là trà đen, trà xanh, trà trắng hay trà ô long, trà nóng hay trà đá đều có nguồn gốc từ cây trà, Camellia sinensis. Nhưng trà thảo mộc thì khác. Trà thảo mộc bắt nguồn từ việc ngâm nhiều loại hoa, lá hoặc gia vị trong nước nóng. Hầu hết các loại trà này đều không có caffeine. Bạn có thể bắt đầu bằng những túi trà làm sẵn hoặc ngâm các nguyên liệu rời và sau đó lọc bỏ bã.
Nhiều người thực hiện thải độc cơ thể theo hướng dẫn truyền miệng và trên các nền tảng xã hội... và hiện nay đang dấy lên trào lưu thải độc bằng nước cốt chanh. Vậy sự thật về phương pháp thải độc này như thế nào?
Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.
Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.
Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?
Du lịch là dịp để khám phá thiên nhiên, trải nghiệm văn hóa và tận hưởng những khoảnh khắc thư giãn. Tuy nhiên, bên cạnh những điều thú vị, các chuyến đi đôi khi cũng tiềm ẩn những rủi ro nhỏ nhưng phiền toái, chẳng hạn như những vết thương do côn trùng cắn
Sữa là nguồn dinh dưỡng quan trọng nên có trong chế độ ăn hằng ngày, trong đó sữa nguyên chất được đánh giá là nguồn cung cấp protein tốt. Tìm hiểu về dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro khi tiêu thụ sữa nguyên chất.
Một số ứng dụng có thể cho bạn biết bạn dành bao nhiêu thời gian cho điện thoại và bạn dành bao nhiêu thời gian cho từng ứng dụng. Ngay cả khi bạn không nghĩ rằng mình sử dụng điện thoại quá nhiều, việc nhìn thấy những con số thống kê tần suất sử dụng có thể khiến bạn muốn đặt điện thoại xuống.