Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Dầu ăn công nghiêp và sức khỏe con người - Phần 2

Đã có một thời người ta tin rằng dầu ăn tốt cho sức khỏe hơn mỡ; dầu ăn công nghiệp đặc biệt là những loại dầu từ hạt như dầu đậu nành, dầu hạt cải và dầu ngô tốt cho trái tim, trí não và cả cơ thể con người. Nhưng sự thực thì không phải như vậy!

Rất nhiều công trình nghiên cứu đã chỉ ra rằng nhứng loại dầu ăn này hoàn toàn không tốt cho sức khỏe. Hãy tìm hiểu về lịch sử của ngành công nghiệp dầu ăn, những tác dụng không tốt của chúng đến ức khỏe và tìm hiểu xem loại chất béo nào bạn nên sử dụng để thay thế cho dầu công nghiệp.

Sử dụng dầu ăn không hợp lý sẽ gây ra nhiều vấn đề sức khỏe:

Hen

Ăn nhiều dầu công nghiệp làm tăng nguy cơ bị hen. Một lượng lớn chất béo omega 6 sẽ làm tăng các chất tiền viêm dẫn đến làm nặng thêm tình trạng viêm của cơ thể.

Bệnh tự miễn

Dầu ăn công nghiệp làm gia tăng tính tự miễn thông qua việc tăng tỷ lệ omega 6/omega3 và tăng quá trình oxi hóa của cơ thể cũng như gây ra viêm mạn tính

Bệnh tâm thần

Những loại dầu ăn công nghiệp không tốt cho não bộ. Cũng thông qua việc làm gia tăng tỷ số omega 6/omega 3, dầu ăn công nghiệp gây ra trầm cảm, lo âu, suy giảm nhận thức và mất trí nhớ. Tiêu thụ dầu hạt cải có liên quan đến việc suy giảm trí nhớ và suy giảm khả năng học hỏi trong bệnh Alzheimer. Chất béo dạng trans sản phẩm cuối cùng của quá trình sản xuất dầu công nghiệp cũng có liên quan đến nguy cơ suy giảm trí nhớ.

Tiểu đường và béo phì

Liệu dầu ăn công nghiệp có khiến chúng ta mắc tiểu đường và béo phì? Nghiên cứu trên chuột đã chỉ ra tiêu thụ nhiều acid linoleic một acid béo cơ bản có trong dầu công nghiệp, làm thay đổi sự dẫn truyền tín hiệu thần kinh, tăng tiêu thụ thực phẩm và mỡ. Ở chuột, tiêu thụ nhiều dầu đậu nành dẫn đến béo phì, kháng insulin, tiểu đường và gan nhiễm mỡ. Nhưng nghiên cứu trên động vật cũng gợi ý rằng dầu hạt cải có thể là nguyên nhân gây ra kháng insulin.

Những nghiên cứu trên người cũng chỉ ra tác động của dầu công nghiệp trên bệnh tiểu đường và béo phì đặc biệt là ở trẻ em.

Bệnh tim

Trái ngược với quảng cáo, những acid béo được oxi hóa đóng vai trò then chốt trong việc phát triển các bệnh tim mạch. Người ta đã tìm thấy mối liên quan của việc acid linoleic có trong dầu công nghiệp với bệnh tim mạch. Giả thuyết của mối liên quan này như sau: chế độ ăn có acid linoleic từ dầu ăn công nghiệp sẽ hợp nhất với lipoprotein trong máu. Sự bất ổn của aicd linoleic làm tăng nguy cơ của quá trình oxi hóa lipoprotein. Lipoprotein bị oxi hóa sẽ không có khả năng nhận diện với những thụ thể chuyên biệt trong cơ thể và thay vào đó là họa hóa các đại thực bào, tạo thành các mảng xơ hóa và dẫn đến bệnh tim mạch.

Dầu công nghiệp còn gây ra bệnh tim mạch thông qua việc tăng tỷ số omega 6-omega 3. Tỷ số tăng lên gây ra nhiều yếu tố nguy cơ với bệnh tim mạch vì quá nhiều omega 6 làm tăng các chất tiền viêm và tiền cũng gây ảnh hưởng dến hệ thống tim mach.

Ngoài ra việc tiêu thụ nhiều dầu công nghiệp cũng gây ra bệnh viêm ruột, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, thoái hóa điểm vàng, viêm khớp. Tất cả đều do gia tăng lượng omega 6 trong cơ thể.

Vậy thì làm thế nào thay thế dầu công nghiệp đây?

  • Đầu tiên bạn phải có khái niệm gạt bỏ hết các loại dầu mình thường ăn như dầu hạt cải, dầu hạt ngô, dầu đậu nành, dầu hạt hướng dương, dầu lạc và nhiều loại khác đi.
  • Tiếp theo ngừng ăn các thực phẩm chế biến sẵn vì chúng đều được chế biến từ dầu ăn công nghiệp. Các quán ăn cũng hay sử dụng dầu công nghiệp chiên đi chiên lại nhiều lần.
  • Tiếp nữa là tránh ăn các thực phẩm động vật được nuôi công nghiệp.

Khi nghĩ đến omega 6, chất lượng mới là vấn đề? Thực tế chỉ có omega 6 trong dầu công nghiệp mới ảnh hưởng đến sức khỏe còn loại omega 6 có trong thực phẩm tự nhiên thì lại rất tốt. Omega 6 trong thực phẩm không bị oxi hóa không tiếp xúc với nhiều hóa chất và trải qua quá trình công nghiệp hóa nên chúng mới có lợi cho sức khỏe. Omega 6 có nhiều trong các loại hạt chứa dầu, gia cầm và quả bơ.

Một số lại chất béo nên dùng để nấu

Dầu ôliu

Dầu ôliu là một loại dầu đã có mặt trong chế độ ăn của con người hàng nghìn năm nay. Chúng giàu chất chống oxi hóa là vitamin E và các poly phenol với rất nhiều lợi ích cho sức khỏe trong đó có cả việc bảo vệ hệ thống tim mạch và chống lại bệnh tiểu đường. Một thìa cà phê dầu ôliu có chứa 1,9g chất béo bão hòa; 9,8g chất béo không bão hòa đơn và 1,4g chất béo không bão hòa đa.

Dầu dừa

Dầu dừa là một siêu thực phẩm với rất nhiều lợi ích cho sức khỏe. Chúng chứa triglyceride chuỗi trung bình như lauric acid, acid béo, là những chất sẵn sàng cũng cấp năng lượng cho cơ thể, chống sự phát triển của nấm, vi khuẩn và virus. Dầu dừa có chứa 90% là chất béo bão hòa rất bền với nhiệt.

Bơ động vật

Nếu bạn dung nạp tốt các chế phẩm của sữa, bơ động vật thì đó là một sự lựa chọn tuyệt vời đặc biệt là những chế phẩm từ động vật ăn cỏ. Bơ của chúng có chứa những acid linoleic liên kết, là chất béo chống ung thư và thúc đẩy chuyển hóa. Một thìa bơ động vật có chứa 7,2g chất béo bão hòa, 2,9 g chất béo không bão hòa đơn, và 0.4g chất béo không bão hòa đa.

 Mỡ động vật

Có thể bạn ngạc nhiên, vì từ lâu lắm rồi bạn không còn sử dụng mỡ nữa vì chúng được coi là quá béo. Loại mỡ phổ biến là mỡ lợn, mỡ gà đều có thể sử dụng để chế biến nấu nướng tốt.

Cuối cùng, để đảm bảo việc nạp được các chất béo bão hòa lành mạnh trong chế độ ăn của bạn thì hãy chịu khó bổ sung các loại hạt, bơ, dừa, cá béo hoang dã, thịt động vật ăn cỏ là những nguồn chất béo tuyệt vời cho cơ thể bạn. Note lại cho bạn nhớ: hãy chọn chất béo động vật để nấu ăn, và dùng chất béo thực vật để trộn dầu.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Hiểu đúng về DHA – dưỡng chất vàng cho sự phát triển của trẻ

Bs. Đào Ngọc - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Chriskresser
Bình luận
Tin mới
  • 29/12/2025

    Hà Nội ô nhiễm không khí: 6 loại thực phẩm giúp thanh lọc và bảo vệ phổi

    Những ngày gần đây, không khí tại Hà Nội và các tỉnh miền Bắc liên tục ở mức kém, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người dân. Bên cạnh các biện pháp che chắn bên ngoài, việc xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý là cách hiệu quả để tăng cường đề kháng cho phổi.

  • 29/12/2025

    Phục hồi sau khi bị cúm

    Ngay cả khi các triệu chứng cảm lạnh hoặc cúm đã thuyên giảm, cơ thể vẫn cần thêm thời gian để hồi phục hoàn toàn. Các chuyên gia khuyến nghị nên nghỉ ngơi đầy đủ, duy trì lượng nước cần thiết, từng bước quay lại thói quen sinh hoạt thường ngày và ưu tiên các thực phẩm, đồ uống bổ dưỡng, lành mạnh

  • 28/12/2025

    3 công thức sinh tố 'đốt' mỡ bạn có thể tự làm tại nhà

    Không cần đến những thực phẩm chức năng đắt đỏ, bí quyết để thúc đẩy quá trình trao đổi chất và đánh bay mỡ thừa đôi khi nằm ngay trong chính máy xay sinh tố của bạn. Hãy cùng khám phá cách 'thiết kế' một ly sinh tố chuẩn đốt mỡ.

  • 28/12/2025

    Bệnh Alzheimer: Dấu hiệu sớm, phòng ngừa và chăm sóc người bệnh hiệu quả

    Bệnh Alzheimer là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây suy giảm trí nhớ và sa sút trí tuệ ở người cao tuổi. Với tỷ lệ mắc bệnh ngày càng gia tăng, đặc biệt ở nhóm người trên 65 tuổi, việc nhận biết sớm các dấu hiệu, áp dụng các biện pháp phòng ngừa và chăm sóc phù hợp là vô cùng quan trọng. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các dấu hiệu sớm, cách phòng ngừa và chăm sóc hiệu quả cho người bệnh Alzheimer, nhằm hỗ trợ người thân và cộng đồng trong việc đối phó với căn bệnh này.

  • 27/12/2025

    4 loại trà mùa đông hỗ trợ giảm cân hiệu quả

    Mùa đông là thời điểm việc giảm cân trở nên khó khăn do ít vận động và nhu cầu năng lượng tăng cao. Bên cạnh chế độ ăn uống hợp lý, uống trà đúng cách có thể hỗ trợ kiểm soát cân nặng nhờ tăng sinh nhiệt, cải thiện chuyển hóa và giảm cảm giác thèm ăn, giúp duy trì vóc dáng trong mùa lạnh.

  • 27/12/2025

    Phát ban âm đạo: Nguyên nhân gây kích ứng ở vùng kín là gì?

    Phát ban âm đạo thường là tình trạng phát ban liên quan đến âm hộ . Nó có thể ảnh hưởng đến bên trong hoặc bên ngoài nếp gấp môi lớn. Những phát ban này có thể gây ngứa, nổi cục và đỏ. Nguyên nhân có thể khác nhau, từ kích ứng da đơn giản và nhiễm trùng do vi khuẩn đến các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STI). Bài viết này sẽ thảo luận về các nguyên nhân khác nhau gây phát ban âm đạo.

  • 26/12/2025

    5 món cháo dễ nấu đủ dinh dưỡng cho cả nhà

    Cháo là món ăn lý tưởng vì vừa dễ tiêu hóa, ấm bụng lại dễ dàng kết hợp với nhiều nguyên liệu để tạo thành bữa ăn dinh dưỡng toàn diện cho mọi thành viên trong gia đình.

  • 26/12/2025

    Sức khỏe tinh thần: Đối phó với stress và trầm cảm trong áp lực cuối năm

    Cuối năm là giai đoạn bận rộn với nhiều áp lực từ công việc, tiệc tùng và gia đình, dễ gây căng thẳng, mệt mỏi, thậm chí trầm cảm. Việc chăm sóc sức khỏe tinh thần trong thời điểm này rất quan trọng để giảm stress và cân bằng cuộc sống. Bài viết này sẽ cung cấp các phương pháp khoa học và thực tiễn giúp bạn duy trì tinh thần tích cực, nhận biết dấu hiệu trầm cảm sớm và vượt qua áp lực cuối năm một cách hiệu quả.

Xem thêm