Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Dầu ăn công nghiêp và sức khỏe con người - Phần 2

Đã có một thời người ta tin rằng dầu ăn tốt cho sức khỏe hơn mỡ; dầu ăn công nghiệp đặc biệt là những loại dầu từ hạt như dầu đậu nành, dầu hạt cải và dầu ngô tốt cho trái tim, trí não và cả cơ thể con người. Nhưng sự thực thì không phải như vậy!

Rất nhiều công trình nghiên cứu đã chỉ ra rằng nhứng loại dầu ăn này hoàn toàn không tốt cho sức khỏe. Hãy tìm hiểu về lịch sử của ngành công nghiệp dầu ăn, những tác dụng không tốt của chúng đến ức khỏe và tìm hiểu xem loại chất béo nào bạn nên sử dụng để thay thế cho dầu công nghiệp.

Sử dụng dầu ăn không hợp lý sẽ gây ra nhiều vấn đề sức khỏe:

Hen

Ăn nhiều dầu công nghiệp làm tăng nguy cơ bị hen. Một lượng lớn chất béo omega 6 sẽ làm tăng các chất tiền viêm dẫn đến làm nặng thêm tình trạng viêm của cơ thể.

Bệnh tự miễn

Dầu ăn công nghiệp làm gia tăng tính tự miễn thông qua việc tăng tỷ lệ omega 6/omega3 và tăng quá trình oxi hóa của cơ thể cũng như gây ra viêm mạn tính

Bệnh tâm thần

Những loại dầu ăn công nghiệp không tốt cho não bộ. Cũng thông qua việc làm gia tăng tỷ số omega 6/omega 3, dầu ăn công nghiệp gây ra trầm cảm, lo âu, suy giảm nhận thức và mất trí nhớ. Tiêu thụ dầu hạt cải có liên quan đến việc suy giảm trí nhớ và suy giảm khả năng học hỏi trong bệnh Alzheimer. Chất béo dạng trans sản phẩm cuối cùng của quá trình sản xuất dầu công nghiệp cũng có liên quan đến nguy cơ suy giảm trí nhớ.

Tiểu đường và béo phì

Liệu dầu ăn công nghiệp có khiến chúng ta mắc tiểu đường và béo phì? Nghiên cứu trên chuột đã chỉ ra tiêu thụ nhiều acid linoleic một acid béo cơ bản có trong dầu công nghiệp, làm thay đổi sự dẫn truyền tín hiệu thần kinh, tăng tiêu thụ thực phẩm và mỡ. Ở chuột, tiêu thụ nhiều dầu đậu nành dẫn đến béo phì, kháng insulin, tiểu đường và gan nhiễm mỡ. Nhưng nghiên cứu trên động vật cũng gợi ý rằng dầu hạt cải có thể là nguyên nhân gây ra kháng insulin.

Những nghiên cứu trên người cũng chỉ ra tác động của dầu công nghiệp trên bệnh tiểu đường và béo phì đặc biệt là ở trẻ em.

Bệnh tim

Trái ngược với quảng cáo, những acid béo được oxi hóa đóng vai trò then chốt trong việc phát triển các bệnh tim mạch. Người ta đã tìm thấy mối liên quan của việc acid linoleic có trong dầu công nghiệp với bệnh tim mạch. Giả thuyết của mối liên quan này như sau: chế độ ăn có acid linoleic từ dầu ăn công nghiệp sẽ hợp nhất với lipoprotein trong máu. Sự bất ổn của aicd linoleic làm tăng nguy cơ của quá trình oxi hóa lipoprotein. Lipoprotein bị oxi hóa sẽ không có khả năng nhận diện với những thụ thể chuyên biệt trong cơ thể và thay vào đó là họa hóa các đại thực bào, tạo thành các mảng xơ hóa và dẫn đến bệnh tim mạch.

Dầu công nghiệp còn gây ra bệnh tim mạch thông qua việc tăng tỷ số omega 6-omega 3. Tỷ số tăng lên gây ra nhiều yếu tố nguy cơ với bệnh tim mạch vì quá nhiều omega 6 làm tăng các chất tiền viêm và tiền cũng gây ảnh hưởng dến hệ thống tim mach.

Ngoài ra việc tiêu thụ nhiều dầu công nghiệp cũng gây ra bệnh viêm ruột, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, thoái hóa điểm vàng, viêm khớp. Tất cả đều do gia tăng lượng omega 6 trong cơ thể.

Vậy thì làm thế nào thay thế dầu công nghiệp đây?

  • Đầu tiên bạn phải có khái niệm gạt bỏ hết các loại dầu mình thường ăn như dầu hạt cải, dầu hạt ngô, dầu đậu nành, dầu hạt hướng dương, dầu lạc và nhiều loại khác đi.
  • Tiếp theo ngừng ăn các thực phẩm chế biến sẵn vì chúng đều được chế biến từ dầu ăn công nghiệp. Các quán ăn cũng hay sử dụng dầu công nghiệp chiên đi chiên lại nhiều lần.
  • Tiếp nữa là tránh ăn các thực phẩm động vật được nuôi công nghiệp.

Khi nghĩ đến omega 6, chất lượng mới là vấn đề? Thực tế chỉ có omega 6 trong dầu công nghiệp mới ảnh hưởng đến sức khỏe còn loại omega 6 có trong thực phẩm tự nhiên thì lại rất tốt. Omega 6 trong thực phẩm không bị oxi hóa không tiếp xúc với nhiều hóa chất và trải qua quá trình công nghiệp hóa nên chúng mới có lợi cho sức khỏe. Omega 6 có nhiều trong các loại hạt chứa dầu, gia cầm và quả bơ.

Một số lại chất béo nên dùng để nấu

Dầu ôliu

Dầu ôliu là một loại dầu đã có mặt trong chế độ ăn của con người hàng nghìn năm nay. Chúng giàu chất chống oxi hóa là vitamin E và các poly phenol với rất nhiều lợi ích cho sức khỏe trong đó có cả việc bảo vệ hệ thống tim mạch và chống lại bệnh tiểu đường. Một thìa cà phê dầu ôliu có chứa 1,9g chất béo bão hòa; 9,8g chất béo không bão hòa đơn và 1,4g chất béo không bão hòa đa.

Dầu dừa

Dầu dừa là một siêu thực phẩm với rất nhiều lợi ích cho sức khỏe. Chúng chứa triglyceride chuỗi trung bình như lauric acid, acid béo, là những chất sẵn sàng cũng cấp năng lượng cho cơ thể, chống sự phát triển của nấm, vi khuẩn và virus. Dầu dừa có chứa 90% là chất béo bão hòa rất bền với nhiệt.

Bơ động vật

Nếu bạn dung nạp tốt các chế phẩm của sữa, bơ động vật thì đó là một sự lựa chọn tuyệt vời đặc biệt là những chế phẩm từ động vật ăn cỏ. Bơ của chúng có chứa những acid linoleic liên kết, là chất béo chống ung thư và thúc đẩy chuyển hóa. Một thìa bơ động vật có chứa 7,2g chất béo bão hòa, 2,9 g chất béo không bão hòa đơn, và 0.4g chất béo không bão hòa đa.

 Mỡ động vật

Có thể bạn ngạc nhiên, vì từ lâu lắm rồi bạn không còn sử dụng mỡ nữa vì chúng được coi là quá béo. Loại mỡ phổ biến là mỡ lợn, mỡ gà đều có thể sử dụng để chế biến nấu nướng tốt.

Cuối cùng, để đảm bảo việc nạp được các chất béo bão hòa lành mạnh trong chế độ ăn của bạn thì hãy chịu khó bổ sung các loại hạt, bơ, dừa, cá béo hoang dã, thịt động vật ăn cỏ là những nguồn chất béo tuyệt vời cho cơ thể bạn. Note lại cho bạn nhớ: hãy chọn chất béo động vật để nấu ăn, và dùng chất béo thực vật để trộn dầu.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Hiểu đúng về DHA – dưỡng chất vàng cho sự phát triển của trẻ

Bs. Đào Ngọc - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Chriskresser
Bình luận
Tin mới
  • 15/07/2025

    Các hoạt động thể thao dưới nước phù hợp cho người cao tuổi trong mùa hè

    Mùa hè với những ngày nắng nóng kéo dài không chỉ là thời điểm để thư giãn mà còn là cơ hội tuyệt vời để người cao tuổi tham gia các hoạt động thể thao dưới nước. Đây là hình thức vận động nhẹ nhàng, ít gây áp lực lên cơ thể, đồng thời mang lại nhiều lợi ích sức khỏe vượt trội.

  • 14/07/2025

    Bài tập tốt nhất cho chứng đau thắt lưng

    Đau thắt lưng là một trải nghiệm phổ biến đối với nhiều người. Nó thường có thể dẫn đến đau, ngứa ran hoặc tê ở phần thân dưới. Có nhiều nguyên nhân gây đau thắt lưng, phổ biến nhất bao gồm căng cơ, tư thế xấu và tuổi tác.

  • 13/07/2025

    Lựa chọn trang phục và phụ kiện chống nắng hiệu quả cho thanh thiếu niên

    Mùa hè đến mang theo cái nắng gay gắt, đặc biệt tại Việt Nam – nơi khí hậu nhiệt đới khiến bức xạ tia cực tím (UV) đạt mức cao trong nhiều tháng. Đối với thanh thiếu niên lứa tuổi năng động, thường xuyên tham gia các hoạt động ngoài trời như thể thao, dã ngoại hay đi học việc bảo vệ làn da và sức khỏe trước tia UV là vô cùng cần thiết.

  • 12/07/2025

    Chất tạo ngọt nhân tạo làm thúc đẩy cơn đói, khiến bạn ăn nhiều hơn

    Một nghiên cứu mới đã tìm hiểu cách thức sucralose, một chất tạo ngọt không calo, ảnh hưởng đến các tín hiệu não bộ liên quan đến cảm giác đói.

  • 11/07/2025

    Những dấu hiệu của tình yêu thái quá và cách xử lý

    Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.

  • 10/07/2025

    Vận động cùng con - giải pháp gắn kết tình cảm gia đình

    Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

  • 10/07/2025

    Cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng

    Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.

  • 09/07/2025

    Đau đầu do thời tiết nóng bức: Nguy cơ tiềm ẩn và giải pháp phòng ngừa hiệu quả

    Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.

Xem thêm