Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Chế độ dinh dưỡng cho trẻ em mắc bệnh thận

Khi trẻ mắc bệnh thận mãn tính, bạn sẽ cần phải thay đổi chế độ dinh dưỡng cho trẻ. Một nguyên tắc quan trọng cần nhớ là: trẻ sẽ không được ăn một số loại thực phẩm mà có thể tạo thêm gánh nặng cho thận.

Thay đổi chế độ dinh dưỡng khi trẻ mắc bệnh thận mãn tính

Trẻ sẽ không được ăn một số loại thực phẩm mà có thể tạo thêm gánh nặng cho thận. Đôi khi việc thay đổi chế độ ăn sẽ khiến cho trẻ khó nạp đủ năng lượng để tăng cân, tăng chiều cao và năng lượng cần cho hoạt động hàng ngày.

Do vậy, cách tốt nhất là bạn hãy tới gặp một chuyên gia dinh dưỡng để hướng dẫn bạn cách lựa chọn những loại thực phẩm lành mạnh cho tình trạng bệnh tật của trẻ mà vẫn cung cấp cho trẻ đủ năng lượng.

Cung cấp thêm năng lượng

Con bạn sẽ cần phải ăn nhiều hơn và nạp nhiều năng lượng hơn vì những lý do sau đây:

  • Chế độ dinh dưỡng cho đối tượng bị mắc bệnh thận sẽ hạn chế một số nhóm thức ăn nhất định. Trẻ có thể sẽ nạp được ít calorie hơn do phải tránh ăn những nhóm thực phẩm này.
  • Đôi khi trẻ sẽ cảm thấy không ngon miệng hoặc không có cảm giác thèm ăn. Tình trạng này sẽ dẫn đến sút cân hoặc tăng cân chậm.
  • Bản thân căn bệnh thận mà trẻ mắc phải cũng khiến trẻ bị sút cân và nhẹ cân hơn bình thường.

Tăng cân với một chế độ dinh dưỡng có kiểm soát

Cung cấp đủ chất béo trong chế độ dinh dưỡng

Một số loại chất béo khá tốt cho sức khỏe. Hãy cho trẻ sử dụng các loại dầu thực vật chứa hàm lượng chất béo bão hòa thấp như dầu ngô, dầu olive hay dầu hạt cải, và margarine mềm không hydrogen hóa làm từ những loại dầu này. Cho trẻ ăn chủ yếu là thịt nạc và loại bỏ phần mỡ và da, như thịt gà bỏ da, cá, thịt thăn lợn và thịt bò.

Bổ sung “free food” trong chế độ dinh dưỡng của trẻ một cách thông minh

Trẻ mắc bệnh thận mãn tính thường phải cắt giảm một số thực phẩm giàu kali, natri và/hoặc phosphor vì nếu những khoáng chất này tích lũy trong cơ thể, chúng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của trẻ.

Những thực phẩm chứa hàm lượng kali, natri và phosphor thấp được gọi chung là “free food”. Khi trẻ buộc phải ăn ít một số thực phẩm nào đó, bạn có thể thay nguồn năng lượng cung cấp từ các thực phẩm này bằng những thực phẩm khác, đặc biệt là thực phẩm thuộc nhóm “free food”.

Bạn có thể cho trẻ sử dụng những nguồn cung cấp carbohydrate đơn giản như đường, thạch, mứt, kẹo cứng, mật ong và sirô. Dầu thực vật và margarine cũng là những nguồn cung cấp năng lượng khác có thể sử dụng như là margarine không hydrogen hóa, dầu olive, dầu hạt cải, và kem béo thực vật, bằng những cách sau đây:

  • Hãy phết margarine và sirô bắp lên các loại bánh pancake, bánh mỳ nướng và bánh waffle.
  • Thêm margarine, dầu hạt cải hay dầu olive khi nấu cơm, mỳ, chế biến thịt hầm, soup, các loại rau và bánh mỳ trắng.
  • Khi trẻ uống ngũ cốc và các loại đồ uống khác hãy thêm đường hoặc mật ong.
  • Cho trẻ ăn tráng miệng các loại kẹo như kẹo thạch, kẹo viên nhai, caramel, kẹo cũng, kẹo dẻo và kẹo mút vào sau mỗi bữa ăn hay như một loại đồ ăn vặt.
  • Sử dụng các loại margarine hoặc pho mát kem và mật ong, thạch hay mứt để phết lên bánh mỳ, bánh cuộn hoặc bánh quy dòn cho trẻ ăn.
  • Thay vì uống nước trắng, hãy cho trẻ uống các loại đồ uống giàu năng lượng từ đường như nước tăng lực, nước trái cây ít kali…

Giá trị khẩu phần của thực phẩm nhóm “free food” có chứa khoảng 100 calorie:

  • Khoảng 230 gram bột pha thức uống hương trái cây Kool-Aid (với đường)
  • Khoảng 115 gram trái cây đánh đá hoặc sherbet
  • 5 thìa canh kem béo thực vật
  • 1 thìa canh margarine, sốt mayonnaise, hay dầu thực vật
  • 5 viên kẹo cứng hay kẹo caramel
  • 15 viên kẹo thạch hay kẹo viên nhai
  • 5 viên kẹo dẻo lớn
  • 2 thìa canh đường, mật ong, sirô, mứt và marmalade

Điều chỉnh năng lượng cho chế độ dinh dưỡng của trẻ

Trẻ bị mắc bệnh thận mãn tính thường phải ăn nhiều hơn chứ không chỉ là các thực phẩm “free food”. Chuyên gia dinh dưỡng sẽ giúp bạn quyết định xem liệu những thực phẩm giàu calorie nào là tốt nhất cho con bạn, nhất là khi những thực phẩm ngoài nhóm “free food” có thể chứa kali, natri và phosphor ở một hàm lượng nào đó.

Dưới đây là một số hướng dẫn chung:

  • Hãy thêm kem chua vào món mỳ, cơm, các loại rau ít kali, và món trứng omelette chỉ chế biến từ lòng trắng.
  • Thay vì sử dụng sữa, hay thêm kem tươi, kem béo thực vật vào món ngũ cốc, súp, món tráng miệng và các loại nước sốt.
  • Hãy trộn sữa và kem với tỷ lệ bằng nhau để làm thành thức uống hoặc thêm vào ngũ cốc cho trẻ ăn. Hãy hỏi chuyên gia dinh dưỡng để biết được trẻ cần khoảng bao nhiêu cốc một ngày.
  • Một số món tráng miệng có chứa ít kali, natri và phosphor bao gồm bánh mỳ sừng bò, bánh cuộn, bánh quy, bỏng gạo, bánh trái cây chứa ít kali, bánh pudding với kem béo thực vật hoặc kem… Hãy chọn những loại không có chứa sô cô la.
  • Thêm nước sốt vào các món salad.

Các chuyên gia dinh dưỡng có thể khuyến nghị một chế độ dinh dưỡng bổ sung đặc biệt không chỉ bao gồm “free food”. Những thực phẩm bổ sung này sẽ cung cấp thêm năng lượng, protein và những dưỡng chất cần thiết khác cho trẻ.

Giá trị khẩu phần của thực phẩm giàu năng lượng không thuộc nhóm “free food” có chứa khoảng 100 calorie:

  • 2 thìa canh pho mát kem
  • 4 thìa canh kem chua hay kem tươi
  • 5 thìa canh loại half-and-half cream (kem pha trộn giữa sữa nguyên kem và kem tươi)
  • 2 thìa canh whipping cream

Hướng dẫn khác

Duy trì số lượng bữa ăn phù hợp với độ tuổi của trẻ: 3 bữa chính và 2 – 3 bữa phụ.

Không nên cho trẻ sử dụng núm vú giả giữa các bữa ăn chính và bữa phụ. 

Thông tin thêm tham khảo trong bài viết: Hội chứng thận hư

Ts.Bs.Trương Hồng Sơn - Viện Y học ứng dụng Việt Nam
Bình luận
Tin mới
  • 13/07/2025

    Lựa chọn trang phục và phụ kiện chống nắng hiệu quả cho thanh thiếu niên

    Mùa hè đến mang theo cái nắng gay gắt, đặc biệt tại Việt Nam – nơi khí hậu nhiệt đới khiến bức xạ tia cực tím (UV) đạt mức cao trong nhiều tháng. Đối với thanh thiếu niên lứa tuổi năng động, thường xuyên tham gia các hoạt động ngoài trời như thể thao, dã ngoại hay đi học việc bảo vệ làn da và sức khỏe trước tia UV là vô cùng cần thiết.

  • 12/07/2025

    Chất tạo ngọt nhân tạo làm thúc đẩy cơn đói, khiến bạn ăn nhiều hơn

    Một nghiên cứu mới đã tìm hiểu cách thức sucralose, một chất tạo ngọt không calo, ảnh hưởng đến các tín hiệu não bộ liên quan đến cảm giác đói.

  • 11/07/2025

    Những dấu hiệu của tình yêu thái quá và cách xử lý

    Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.

  • 10/07/2025

    Vận động cùng con - giải pháp gắn kết tình cảm gia đình

    Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

  • 10/07/2025

    Cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng

    Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.

  • 09/07/2025

    Đau đầu do thời tiết nóng bức: Nguy cơ tiềm ẩn và giải pháp phòng ngừa hiệu quả

    Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.

  • 08/07/2025

    Các nguồn cung cấp chất béo cho cơ thể

    Chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất thiết yếu, cùng với carbohydrate và protein, có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể con người.

  • 08/07/2025

    Đột quỵ nhiệt: Nguy hiểm tiềm ẩn trong mùa nắng nóng

    Mùa hè đến, cái nắng gay gắt không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi mà còn tiềm ẩn những mối nguy hiểm khôn lường đối với sức khỏe, trong đó đột quỵ nhiệt là một trong những tình trạng đáng lo ngại nhất.

Xem thêm