Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Bệnh Rubella

Bệnh rubella là bệnh truyền nhiễm do vi rút gây ra. Hội chứng rubella bẩm sinh là nguyên nhân quan trọng gây ra các khuyết tật trầm trọng cho trẻ sơ sinh

Bệnh Rubella là gì?

Rubella là một bệnh nhiễm trùng cấp tính do virus rubella gây ra, với các triệu chứng như phát ban, sốt, sưng hạch bạch huyết. Bệnh rubella còn có một tên gọi khác là “bệnh sởi Đức”.  Bệnh lưu hành trên toàn thế giới, có thể xảy ra thành dịch. 

Tuy bệnh Rubella là một bệnh lây nhiễm không nguy cấp (không gây nên biến chứng nguy hiểm, không gây chết người) nhưng lại khá nghiêm trọng do có khả năng gây nên những dị tật bẩm sinh nặng nề ở bào thai.

Tên gọi bệnh rubella xuất phát từ tiếng Latin - nghĩa là những nốt chấm nhỏ.

Dấu hiệu và triệu chứng của bệnh rubella

Rubella là một bệnh gây nhiễm trùng nhẹ ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Một số trẻ thường không biểu hiện bất kỳ một triệu chứng nào. Mức độ nhiễm trùng có thể nặng hơn đối với thanh thiếu niên và người lớn. Triệu chứng thường xuất hiện khoảng 2-3 tuần sau khi nhiễm virus. Các triệu chứng điển hình bao gồm:

  • Sốt nhẹ.
  • Sưng hạch bạch huyết ở cổ và sau tai.
  • Ban đỏ, không ngứa mọc đầu tiên trên mặt sau đó lan ra thân mình (trừ lòng bàn tay, bàn chân). Ban dạng chấm nhỏ, màu hồng, chuyển thành màu trắng khi ấn vào. Ban thường xuất hiện khoảng một vài ngày sau sốt.
  • Đau khớp xương thường phổ biến đối với thanh thiếu niên và người lớn. Đau khớp xương thường diễn ra sau khi bị nổi ban đỏ và kéo dài khoảng vài tuần.

Không phải mọi ca bệnh đều có triệu chứng như nhau và đôi khi các bệnh khác cũng có biểu hiện tương tự, đặc biệt là triệu chứng phát ban. Hãy cho trẻ đi khám bác sỹ để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.

Bệnh rubella lây truyền như thế nào?

 Bệnh Rubella lây truyền qua đường hô hấp, khi người lớn và trẻ em:

  • Hít phải những giọt dịch tiết đường mũi họng (nước bọt, nước mũi) có chứa virus của người bệnh khi tiếp xúc trực tiếp mặt đối mặt với người bệnh.
  • Tiếp xúc với các vật dụng, các bề mặt (sàn nhà, bàn ghế, đồ chơi…) có dính chất tiết mũi họng của người bệnh.

Yếu tố nguy cơ

Con bạn sẽ có nguy cơ nhiễm bệnh cao nếu:

  • Trẻ chưa được tiêm hoặc chưa tiêm đủ 02 liều vaccine MR phòng Sởi - Rubella hoặc vaccine MMR phòng sởi – quai bị - rubella.
  • Trẻ đi sang những vùng có dịch, bệnh mà chưa được tiêm chủng.
  • Trẻ sống trong điều kiện chật chội, thiếu ánh sáng, thiếu điều kiện vệ sinh, trẻ suy dinh dưỡng…
Dưới kính hiển vi, virus rubella trông giống những quả cầu nhỏ.
Biến chứng

Biến chứng nguy hiểm nhất gặp phải khi phụ nữ có thai bị mắc bệnh trong vòng 4 tháng đầu của thai kỳ. Người mẹ mang thai bị nhiễm rubella có thể truyền virus sang cho thai nhi gây những tai biến như sẩy thai, thai chết trong tử cung hoặc gây nên những dị dạng cho thai nhi sau khi sinh như: các khuyết tật về tim, đục thủy tinh thể, điếc bẩm sinh, chậm phát triển trí tuệ…Những bệnh này gọi là hội chứng rubella bẩm sinh.

Viêm khớp gối, khớp cổ tay và ngón tay là những biến chứng phổ biến ở thanh thiếu niên và nữ giới trưởng thành. Trong một số trường hợp hiếm gặp khác, rubella có thể làm giảm tiểu cầu gây xuất huyết hoặc gây viêm não.

Khi nào nên đưa trẻ đến bác sỹ

Nếu bạn nghi ngờ trẻ mắc bệnh rubella, hãy đưa trẻ đi bệnh viện ngay lập tức do trẻ có thể có nguy cơ lây bệnh cho những phụ nữ có thai trong cộng đồng.

Các bác sỹ sẽ khám và xét nghiệm máu để chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh, điều trị cho trẻ và hướng dẫn bạn cách chăm sóc.

Chăm sóc trẻ tại nhà

 Việc chăm sóc tại nhà chủ yếu là làm giảm triệu chứng:

  • Cho trẻ ăn thức ăn mềm, lỏng, dễ tiêu, uống nhiều nước, ăn nhiều trái cây.
  • Trẻ cần được vệ sinh mũi họng (nhỏ mũi và súc họng) hàng ngày bằng dung dịch nước muối sinh lý NaCl 9‰.
  • Nếu nhức đầu nhiều hoặc đau khớp có thể sử dụng thêm thuốc giảm đau.
  • Lau mình mẩy hàng ngày cho trẻ bằng nước ấm.
Trẻ từ 12 tháng đến 18 tuổi cần được tiêm vaccin MMR để phòng bệnh.

Phòng bệnh

Phát hiện bệnh sớm để tránh lây lan cho người khác rất có ý nghĩa trong phòng bệnh.

Cách ly người bệnh: người bệnh sau khi được phát hiện phải cách ly càng sớm càng tốt.

  • Thời gian cách ly: từ lúc bắt đầu phát bệnh (phát ban) cho đến 7 ngày sau khi phát ban. Trẻ em nên nghỉ học, người lớn nên nghỉ làm, ở tại nhà trong thời gian cách ly.
  • Để người bệnh nghỉ ngơi ở trong một phòng riêng, có cửa sổ, thoáng mát, có đủ ánh nắng mặt trời.
  • Sử dụng các vật dụng sinh hoạt cá nhân riêng cho người bệnh (khăn mặt, ly, chén, muỗng, đũa, chăn, gối, màn…).
  • Hạn chế tiếp xúc với người bệnh: Khi cần tiếp xúc thì phải đeo khẩu trang. Sau khi tiếp xúc phải rửa tay ngay bằng xà phòng. Đặc biệt những phụ nữ đang mang thai cần tuyệt đối tránh tiếp xúc với người bệnh.
  • Vệ sinh phòng ở của người bệnh: Lau sàn phòng, bàn ghế, tủ giường, đồ chơi… của người bệnh hàng ngày bằng nước Javel, hoặc dung dịch Cloramin B sau đó rửa lại bằng nước sạch. Đối với những đồ vật nhỏ có thể đem phơi nắng.

Phòng bệnh chủ động: Rubella có thể phòng tránh được bằng cách tiêm vaccine phòng bệnh Rubella. Hiện nay, tại Việt Nam, vaccine Rubella có thể được kết hợp trong Vaccin MR phòng Sởi và Rubella, được tiêm trong chương trình tiêm chủng mở rộng miễn phí cho trẻ em từ 1- 18 tuổi, với 2 liều tiêm. Hoặc bạn có thể cho trẻ tiêm vaccin MMR phòng sởi - quai bị - Rubella, khuyến cáo nên tiêm cho trẻ từ 1 -18 tuổi, nên tiêm 2 mũi, mũi thứ hai cách 2 – 3 năm sau khi tiêm mũi thứ nhất.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Vaccin MMR phòng sởi - quai bị - rubella cho trẻ em

Ths.Bs. Trần Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Tổng hợp
Bình luận
Tin mới
  • 15/07/2025

    Các hoạt động thể thao dưới nước phù hợp cho người cao tuổi trong mùa hè

    Mùa hè với những ngày nắng nóng kéo dài không chỉ là thời điểm để thư giãn mà còn là cơ hội tuyệt vời để người cao tuổi tham gia các hoạt động thể thao dưới nước. Đây là hình thức vận động nhẹ nhàng, ít gây áp lực lên cơ thể, đồng thời mang lại nhiều lợi ích sức khỏe vượt trội.

  • 14/07/2025

    Bài tập tốt nhất cho chứng đau thắt lưng

    Đau thắt lưng là một trải nghiệm phổ biến đối với nhiều người. Nó thường có thể dẫn đến đau, ngứa ran hoặc tê ở phần thân dưới. Có nhiều nguyên nhân gây đau thắt lưng, phổ biến nhất bao gồm căng cơ, tư thế xấu và tuổi tác.

  • 13/07/2025

    Lựa chọn trang phục và phụ kiện chống nắng hiệu quả cho thanh thiếu niên

    Mùa hè đến mang theo cái nắng gay gắt, đặc biệt tại Việt Nam – nơi khí hậu nhiệt đới khiến bức xạ tia cực tím (UV) đạt mức cao trong nhiều tháng. Đối với thanh thiếu niên lứa tuổi năng động, thường xuyên tham gia các hoạt động ngoài trời như thể thao, dã ngoại hay đi học việc bảo vệ làn da và sức khỏe trước tia UV là vô cùng cần thiết.

  • 12/07/2025

    Chất tạo ngọt nhân tạo làm thúc đẩy cơn đói, khiến bạn ăn nhiều hơn

    Một nghiên cứu mới đã tìm hiểu cách thức sucralose, một chất tạo ngọt không calo, ảnh hưởng đến các tín hiệu não bộ liên quan đến cảm giác đói.

  • 11/07/2025

    Những dấu hiệu của tình yêu thái quá và cách xử lý

    Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.

  • 10/07/2025

    Vận động cùng con - giải pháp gắn kết tình cảm gia đình

    Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

  • 10/07/2025

    Cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng

    Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.

  • 09/07/2025

    Đau đầu do thời tiết nóng bức: Nguy cơ tiềm ẩn và giải pháp phòng ngừa hiệu quả

    Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.

Xem thêm