Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Bạn biết gì về hội chứng serotonin

Hội chứng serotonin là một tình trạng sức khỏe nghiêm trọng có thể dẫn tới tử vong. Hội chứng serotonin thường gây ra bởi sự tích tụ của serotonin trong cơ thể, thường là do uống thuốc chữa đau nửa đầu cấp tính kết hợp với thuốc chống trầm cảm.

Bạn biết gì về hội chứng serotonin

Thế nào là hội chứng serotonin

Serotonin là một chất trung gian hóa học quan trọng của hệ thần kinh trung ương, có tác dụng trên các cơ quan đích như thần kinh, tim mạch, máu, tiêu hóa, tiết niệu... Với một lượng serotonin bình thường trong máu sẽ không có biểu hiện gì đặc biệt. Nhưng khi chất này tăng cao sẽ xuất hiện hội chứng có thể nguy hiểm đến tính mạng gọi là “hội chứng serotonin”. Hội chứng serotonin là hậu quả của phản ứng tương tác thuốc nghiêm trọng.

Nếu bạn đang sử dụng các loại thuốc điều trị trầm cảm, đau nửa đầu và giảm đau cùng một lúc, bạn sẽ có nguy cơ bị tích lũy serotonin trong cơ thể. Quá nhiều serotonin có thể gây ra các triệu chứng khác nhau từ nhẹ đến nghiêm trọng, ảnh hưởng đến não bộ, cơ và một số cơ quan trong cơ thể.

Hội chứng serotonin thường xảy ra khi bạn bắt đầu chuyển sang một loại thuốc điều trị mới, tăng liều của loại thuốc đang sử dụng hay khi sử dụng hai hay nhiều loại thuốc cùng một lúc. Hội chứng này có thể gây nguy hiểm đến tính mạng nếu không được điều trị kịp thời.

Triệu chứng của hội chứng serotonin

Các triệu chứng có thể xảy ra trong vòng vài phút hoặc vài giờ sau khi sử dụng thuốc mới hay tăng liều của thuốc đang sử dụng, bao gồm:

  • Lú lẫn

  • Mất phương hướng

  • Bị kích thích

  • Lo lắng

  • Co thắt cơ

  • Cứng cơ

  • Run rẩy

  • Tiêu chảy

  • Nhịp tim nhanh

  • Huyết áp cao

  • Buồn nôn

  • Ảo giác

  • Tăng phản xạ quá mức

  • Giãn đồng tử

Trong một số trường hợp nặng, có thể xuất hiện các triệu chứng như:

  • Bất tỉnh

  • Hôn mê

  • Co giật

  • Loạn nhịp tim

Nguyên nhân gây hội chứng serotonin

Thông thường, hội chứng này là hậu quả của việc sử dụng kết hợp hai hay nhiều loại thuốc cùng một lúc khiến nồng độ serotonin trong cơ thể tăng vọt. Ví dụ như kết hợp các thuốc điều trị đau nửa đầu kèm với thuốc chống trầm cảm. Một số loại thuốc kê đơn như kháng sinh, thuốc kháng virus để điều trị HIV/AIDS, và một số thuốc chống nôn, giảm đau có khả năng làm tăng lượng serotonin trong cơ thể.

Các loại thuốc có thể dẫn tới hội chứng serotonin nếu sử dụng không đúng cách:

Thuốc chống trầm cảm

Các thuốc chống trầm cảm có thể gây hội chứng serotonin bao gồm:

  • Thuốc ức chế tái hấp thu chọn lọc serotonin (SSRIs) như Celexa, Zoloft

  • Thuốc ức chế tái hấp thu serotonin và norepinephrine (SNRIs) như Effexor

  • Thuốc chống trầm cảm ba vòng như nortriptyline và amitriptyline

  • Thuốc ức chế monoamine oxidase như Nardil và Marplan

  • Các thuốc chống trầm cảm khác như Wellbutrin (cũng được sử dụng để kiểm soát cơn nghiện thuốc lá)

Thuốc điều trị đau nửa đầu (nhóm triptan)

Các thuốc điều trị cơn đau nửa đầu nhóm tryptan có liên quan đến hội chứng serotonin. Thuộc nhóm này bao gồm:

  • Axert

  • Amerge

  • Imitrex

Các thuốc gây nghiện bất hợp pháp

Một số loại thuốc cấm cũng là nguyên nhân gây ra hội chứng serotonin như:

  • LSD

  • Ecstasy (MDMA)

  • Cocaine

  • Amphetamine

Các loại thực phẩm chức năng từ thảo mộc

Một số thực phẩm chức năng có nguồn gốc từ thảo mộc sau đã được ghi nhận là có thể gây ra hội chứng serotonin như:

  • St. John’s wort 

  • Nhân sâm

Thuốc trị ho và cảm lạnh

Một số loại thuốc trị ho có chứa thành phần dextromethorphan có thể gây hội chứng serotonin như:

  • Robitussin DM

  • Delsym

Chẩn đoán hội chứng serotonin

Không có xét nghiệm đặc hiệu nào để chẩn đoán hội chứng serotonin. Bác sỹ sẽ chủ yếu dựa vào tiền sử bệnh và các triệu chứng. Ngoài ra, bệnh nhân cần cung cấp cho bác sỹ thông tin về các loại thuốc hay các chất gây nghiện bất hợp pháp mà họ đang sử dụng trong thời gian gần đây để giúp chẩn đoán chính xác.

Một số bệnh lý hay trường hợp khác cũng có những triệu chứng tương tự hội chứng serotonin bao gồm: nhiễm trùng, sử dụng thuốc quá liều và các vấn đề về hormone. Một căn bệnh có tên là hội chứng ác tính do thuốc an thần (neuroleptic malignant syndrome) cũng cho những triệu chứng giống với hội chứng serotonin.

Bác sỹ có thể tiến hành một số xét nghiệm giúp xác nhận chẩn đoán như:

  • Công thức máu toàn bộ (CBC)

  • Nuôi cấy mẫu máu

  • Xét nghiệm chức năng tuyến giáp

  • Theo dõi các loại thuốc sử dụng

  • Xét nghiệm chức năng thận

  • Xét nghiệm chức năng gan

Phương pháp điều trị đối với hội chứng serotonin

Trong trường hợp bạn chỉ bị nhẹ, bác sỹ sẽ chỉ yêu cầu dừng loại thuốc đang sử dụng.

Nếu các triệu chứng biểu hiện nặng, cần thiết phải tới bệnh viện điều trị. Tại bệnh viện bệnh nhân sẽ được thực hiện các liệu pháp can thiệp sau:

  • Ngừng sử dụng tất cả các loại thuốc gây ra hội chứng này

  • Truyền tĩnh mạch trong trường hợp sốt và mất nước

  • Sử dụng các thuốc giảm cứng cơ và giảm kích thích

  • Sử dụng các thuốc ức chế serotonin như Periactin (cycloheptadine)

Các biến chứng của hội chứng serotonin

Co thắt cơ nghiêm trọng có thể dẫn đến tổn thương và thoái hóa các mô cơ. Hiện tượng này có thể gây tổn thương thận nặng. Trong trường hợp này có thể cần phải sử dụng các thuốc làm liệt cơ tạm thời để ngăn ngừa tổn thương nặng hơn. Bệnh nhân có thể phải hỗ trợ thở máy.

Triển vọng điều trị

Tiên lượng điều trị đối với hội chứng serotonin khá tốt. Một khi đã có thể kiểm soát nồng độ serotonin trở lại bình thường thì sẽ không có vấn đề gì nghiêm trọng. Tuy nhiên, cần lưu ý là hội chứng này có thể gây tử vong nếu không được điều trị.

Phòng ngừa hội chứng serotonin

Hội chứng này đôi khi không thể chủ động phòng tránh được. Hãy cung cấp cho bác sỹ thông tin về các loại thuốc mà bạn đang sử dụng. Bác sỹ hoặc nhân viên y tế cần phải theo dõi chặt chẽ nếu bạn đang sử dụng kết hợp nhiều loại thuốc có khả năng làm gia tăng mức nồng độ serotonin. Điều này đặc biệt quan trọng trong trường hợp bạn chuyển sang một loại thuốc mới hay tăng liều sử dụng.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Thiếu hụt serotonin có thể gây viêm khớp dạng thấp

Pgs.Ts.Bs.Nguyễn Xuân Ninh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Healthline
Bình luận
Tin mới
  • 11/07/2025

    Những dấu hiệu của tình yêu thái quá và cách xử lý

    Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.

  • 10/07/2025

    Vận động cùng con - giải pháp gắn kết tình cảm gia đình

    Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

  • 10/07/2025

    Cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng

    Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.

  • 09/07/2025

    Đau đầu do thời tiết nóng bức: Nguy cơ tiềm ẩn và giải pháp phòng ngừa hiệu quả

    Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.

  • 08/07/2025

    Các nguồn cung cấp chất béo cho cơ thể

    Chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất thiết yếu, cùng với carbohydrate và protein, có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể con người.

  • 08/07/2025

    Đột quỵ nhiệt: Nguy hiểm tiềm ẩn trong mùa nắng nóng

    Mùa hè đến, cái nắng gay gắt không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi mà còn tiềm ẩn những mối nguy hiểm khôn lường đối với sức khỏe, trong đó đột quỵ nhiệt là một trong những tình trạng đáng lo ngại nhất.

  • 08/07/2025

    Loại cá nhỏ bé có nhiều lợi ích với sức khỏe

    Cá cơm là một nguồn dinh dưỡng ấn tượng, mang lại những lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.

  • 08/07/2025

    Kháng sinh và những điều cần biết cho người trưởng thành

    Kháng sinh (hay thuốc kháng sinh) đóng vai trò then chốt trong y học hiện đại, giúp điều trị hiệu quả các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn.

Xem thêm