Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

9 dấu hiệu và triệu chứng của thiếu vitamin B12

Vitamin B12 là một chất dinh dưỡng thiết yếu mà cơ thể bạn cần cho các quá trình, như tổng hợp DNA, sản xuất năng lượng và chức năng hệ thần kinh trung ương. Mặc dù vitamin được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm, nhưng tình trạng thiếu hụt vitamin B12 là tương đối phổ biến. Điều này thường là do chế độ ăn uống hạn chế, kém hấp thu hoặc sử dụng các loại thuốc làm giảm B12.

Bài viết này đề cập đến 9 trong số các triệu chứng được báo cáo phổ biến nhất liên quan đến sự thiếu hụt B12 và cách chẩn đoán và điều trị sự thiếu hụt này.

1. Mệt mỏi

Nếu bạn bị thiếu B12, bạn có thể sẽ cảm thấy mệt mỏi. Các tế bào của cơ thể bạn cần B12 để hoạt động bình thường. Do đó, không đủ B12 có thể làm giảm sản xuất tế bào hồng cầu, có thể làm giảm khả năng cung cấp oxy. Cụ thể, sự thiếu hụt B12 hoặc folate có thể gây ra bệnh thiếu máu nguyên bào khổng lồ. Tình trạng này dẫn đến sự hình thành các tế bào hồng cầu lớn, bất thường và chưa trưởng thành và sự tổng hợp DNA bị suy giảm. Khi cơ thể bạn không có đủ tế bào hồng cầu khỏe mạnh để vận chuyển oxy đến các mô, bạn có thể sẽ cảm thấy yếu và mệt mỏi.

2. Da nhợt nhạt hoặc vàng

Một dấu hiệu khác có thể cho thấy sự thiếu hụt B12 là da xanh xao hoặc vàng. Giống như tình trạng được gọi là thiếu máu do thiếu sắt, thiếu máu liên quan đến thiếu B12 có thể làm cho da của bạn nhợt nhạt do thiếu các tế bào hồng cầu khỏe mạnh và trưởng thành đầy đủ trong cơ thể. Thiếu B12 cũng có thể gây ra một tình trạng gọi là vàng da, khiến da và lòng trắng của mắt bạn có màu hơi vàng. Màu sắc là do mức độ cao của bilirubin, một chất thải được tạo ra khi cơ thể bạn phá vỡ các tế bào hồng cầu.

3. Nhức đầu

Sự thiếu hụt B12 có thể dẫn đến các tác dụng phụ về thần kinh, bao gồm cả đau đầu. Trên thực tế, đau đầu là một trong những triệu chứng được báo cáo phổ biến nhất liên quan đến thiếu hụt B12 ở cả người lớn và trẻ em. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người thường xuyên gặp một số loại đau đầu có nhiều khả năng có mức B12 thấp.

4. Các triệu chứng trầm cảm

B12 rất cần thiết cho hoạt động bình thường của hệ thần kinh trung ương và sự thiếu hụt chất dinh dưỡng này có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần của bạn.

Cụ thể, thiếu hụt B12 có liên quan đến nguy cơ mắc bệnh trầm cảm cao hơn. Có mức B12 thấp có thể làm tăng nồng độ axit amin chứa lưu huỳnh gọi là homocysteine. Đổi lại, điều này có thể góp phần vào sự phát triển của bệnh trầm cảm bằng cách tăng căng thẳng oxy hóa, tổn thương DNA và chết tế bào trong cơ thể. Ngoài các triệu chứng trầm cảm, mức B12 thấp hoặc thiếu có thể dẫn đến các tình trạng tâm thần khác, bao gồm rối loạn tâm thần và rối loạn tâm trạng.

5. Các vấn đề về đường tiêu hóa

Sự thiếu hụt B12 cũng có thể gây ra tiêu chảy, buồn nôn, táo bón, đầy bụng, đầy hơi và các triệu chứng tiêu hóa khác. Những vấn đề này có thể ảnh hưởng đến cả người lớn và trẻ em. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng nhiều triệu chứng trong số này không đặc hiệu và có thể do các yếu tố khác gây ra. Ví dụ, không dung nạp thực phẩm, thuốc men và nhiễm trùng đều có thể dẫn đến tiêu chảy.

6. Khó tập trung và suy giảm tinh thần

Bởi vì sự thiếu hụt B12 tác động tiêu cực đến hệ thần kinh trung ương, những người có mức độ B12 thấp hoặc thiếu hụt có thể cảm thấy đầu óc mù mịt và khó tập trung và hoàn thành nhiệm vụ. Người lớn tuổi đặc biệt có nguy cơ mắc các tác dụng phụ này vì nguy cơ thiếu hụt B12 tăng lên theo độ tuổi. May mắn thay, các nghiên cứu cho thấy rằng suy giảm tinh thần liên quan đến mức B12 thấp có thể cải thiện khi điều trị bằng việc bổ sung B12.

7. Đau và viêm miệng và lưỡi

Viêm lưỡi là một thuật ngữ y tế dùng để chỉ lưỡi bị viêm, đỏ và đau. Nguyên nhân viêm miệng lưỡi có thể là do thiếu hụt vitamin B12. Mặc dù viêm lưỡi và viêm miệng phổ biến ở những người bị thiếu máu liên quan đến thiếu B12, chúng cũng có thể xảy ra mà không thiếu máu và có thể là dấu hiệu của sự thiếu hụt B12 sớm. Viêm lưỡi cũng có thể do thiếu hụt các chất dinh dưỡng khác, như folate, riboflavin (B2) và niacin (B3).

8. Dị cảm ở tay và chân

Dị cảm là một thuật ngữ y tế đề cập đến cảm giác bỏng rát hoặc kim châm ở một số vùng nhất định trên cơ thể, như bàn tay và bàn chân. Nhiều người lớn và trẻ em bị thiếu hụt B12 cho biết họ bị dị cảm. Thật không may, triệu chứng thiếu B12 này trùng lặp với các triệu chứng liên quan đến bệnh thần kinh tiểu đường - tổn thương thần kinh do lượng đường trong máu cao có thể gây đau và tê ở tứ chi. Những người bị bệnh tiểu đường dùng metformin có nguy cơ cao bị thiếu hụt B12, vì thuốc này có thể làm giảm sự hấp thụ vitamin B12 trong cơ thể. Vì vậy, sự thiếu hụt B12 có thể bị chẩn đoán nhầm là bệnh thần kinh ngoại biên ở những người mắc bệnh tiểu đường. Do đó, bác sĩ khuyến cáo những người dùng metformin thường xuyên nên được tầm soát tình trạng thiếu vitamin B12.

9. Các dấu hiệu và triệu chứng khác của sự thiếu hụt B12

Ngoài các triệu chứng trên, thiếu B12 có thể dẫn đến những điều sau:

  • Chuột rút cơ và yếu cơ. Sự thiếu hụt B12 tác động tiêu cực đến chức năng vận động và thần kinh cảm giác, có thể gây ra chuột rút và yếu cơ.
  • Suy giảm khả năng phối hợp. Mất điều hòa, hoặc suy giảm khả năng cân bằng và phối hợp, là một triệu chứng thần kinh có thể do thiếu hụt B12. Do đó, một người bị thiếu B12 có thể gặp khó khăn trong việc đi lại và giữ thăng bằng.
  • Rối loạn cương dương. Nam giới thiếu B12 có thể bị rối loạn cương dương do tăng mức homocysteine ​​trong cơ thể.
  • Rối loạn thị lực. Thiếu B12 có thể gây rối loạn thị lực, có thể do tổn thương dây thần kinh thị giác.

Thiếu B12 được phát hiện và điều trị như thế nào?

Vì các triệu chứng thiếu hụt vitamin B12 không đặc trưng cho tình trạng bệnh, nên nó có thể không được phát hiện hoặc bị chẩn đoán sai. Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào được liệt kê ở trên, điều quan trọng là phải nói chuyện với bác sỹ.

Điều này đặc biệt có liên quan nếu bạn:

  • tuân theo một chế độ ăn kiêng hạn chế, chẳng hạn như một chế độ ăn thuần chay
  • trên 60 tuổi
  • đang mang thai hoặc cho con bú
  • có một tình trạng y tế có thể làm cạn kiệt mức B12
  • dùng thuốc làm giảm B12, như metformin hoặc thuốc ức chế bơm proton

Trong trường hợp bạn được chẩn đoán có mức B12 quá thấp, bác sỹ sẽ đề xuất phương pháp điều trị thích hợp nhất bao gồm tiêm B12, uống bổ sung B12 hoặc giải quyết tình trạng sức khỏe tiềm ẩn có thể gây ra sự thiếu hụt. Tiêm B12 thường được khuyến khích cho những người không thể hấp thụ đúng cách B12 từ thực phẩm hoặc chất bổ sung, như những người đã trải qua phẫu thuật cắt bỏ dạ dày hoặc những người mắc một số bệnh tự miễn dịch. Thuốc bổ sung B12 được coi là an toàn và dung nạp tốt, ngay cả với liều lượng lớn.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những thực phẩm giàu vitamin B12 bậc nhất 

Hồng Ngọc - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Healthline) -
Bình luận
Tin mới
  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

  • 28/03/2024

    Thực phẩm, đồ uống nên hạn chế khi đang bị nghẹt mũi

    Dấu hiệu nghẹt mũi thường gặp khi bạn bị cảm cúm, viêm mũi dị ứng hoặc viêm đường hô hấp. Một số thực phẩm, đồ uống có thể khiến triệu chứng này trầm trọng hơn, cản trở việc hít thở của bạn.

  • 28/03/2024

    Chấn thương sọ não có hồi phục được không?

    Chấn thương sọ não luôn được coi là một trong những thương tổn nghiêm trọng nhất có thể xảy ra với con người. Tuy nhiên, với những tiến bộ mới trong lĩnh vực y tế và phục hồi chức năng, ngày càng có nhiều hy vọng để người bệnh chấn thương sọ não có thể phục hồi và hồi phục các chức năng quan trọng.

  • 27/03/2024

    Những triệu chứng và biến chứng điển hình của bệnh sởi

    Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng do virus sởi gây ra, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Nhận biết sớm các dấu hiệu và triệu chứng như sốt cao, ho, chảy nước mũi và phát ban da đặc trưng là rất quan trọng để điều trị kịp thời. Hiểu rõ các triệu chứng sởi còn giúp phòng ngừa sự lây lan của căn bệnh này.

  • 27/03/2024

    5 loại thảo mộc giúp tăng cường sức khoẻ hô hấp

    Khi gặp các vấn đề hô hấp, nhiều người có xu hướng tìm các giải pháp từ thiên nhiên để giảm nhanh các triệu chứng khó chịu cũng như tăng cường sức khoẻ đường thở. Dưới đây là 5 loại thảo mộc bạn có thể thử áp dụng.

  • 27/03/2024

    Biện pháp cải thiện triệu chứng viêm họng

    Viêm họng là vấn đề hô hấp có thể xảy ra quanh năm, nhất là trong thời tiết giao mùa do virus, vi khuẩn tấn công đường thở. Cần làm gì để cải thiện triệu chứng viêm họng hiệu quả?

Xem thêm