Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

6 loại vaccine Covid-19 được WHO phê duyệt

Sự chấp thuận từ cơ quan y tế toàn cầu là bảo chứng vaccine an toàn và hiệu quả, để dựa vào đó mỗi quốc gia tự tin xúc tiến việc phê duyệt quy định của riêng mình.

6 vaccine được WHO phê duyệt đến nay gồm sản phẩm của Mỹ, Anh sử dụng công nghệ mới như mRNA hoặc vector virus; của Trung Quốc với phương pháp virus bất hoạt truyền thống.

Vaccine Pfizer

WHO phê duyệt vaccine BNT162b2 của Pfizer (tên thương mại là Comirnaty) ngày 1/1. Đây cũng là loại vaccine đầu tiên được tổ chức y tế toàn cầu đưa vào danh sách sử dụng khẩn cấp.

Vaccine điều chế theo công nghệ mRNA, mang thông tin di truyền của nCoV vào cơ thể, thay vì virus nguyên bản đã bất hoạt hoặc giảm độc lực. Vaccine cung cấp thông tin về "bản mẫu" của virus mà không gây bệnh. Bản mẫu cho phép hệ miễn dịch làm quen mầm bệnh và tiêu diệt chúng sau này.

Ngày 2/4, Pfizer thông báo kết quả thử nghiệm giai đoạn cuối cho thấy vaccine hiệu quả 95,3%, ngăn ngừa cả trường hợp nhiễm nCoV nghiêm trọng. Miễn dịch tạo bởi vaccine kéo dài ít nhất 6 tháng nếu tiêm hai liều. Vaccine Pfizer được sử dụng ở 103 nước.

Vaccine AstraZeneca

Ngày 15/2, WHO phê duyệt vaccine ChAdOx1 của AstraZeneca. Đây là vaccine nòng cốt trong sáng kiến Covax, nhằm tạo điều kiện tiêm chủng công bằng toàn cầu.

Vaccine được điều chế dựa trên công nghệ vector virus, sử dụng virus cảm cúm vô hại từ tinh tinh. Vector vận chuyển vật chất di truyền của nCoV. Từ đó, hệ miễn dịch sẽ nhận biết mầm bệnh, sản sinh kháng thể hoặc tế bào T (tế bào miễn dịch) để tự bảo vệ.

Một lọ vaccine Covid-19 của AstraZeneca đươc phân phối theo chương trình Covax đến Morocco, ngày 26/5. Ảnh: AFP.

Ngày 21/5, Cơ quan Y tế Công cộng Anh cho biết hai liều vaccine AstraZeneca có hiệu quả từ 65 - 90%. Độ bảo vệ giảm nhẹ từ tuần thứ 10 sau khi tiêm liều đầu tiên.

Tháng 3, vaccine AstraZeneca vấp phải nhiều tranh cãi do để lại tác dụng phụ hiếm gặp là đông máu và giảm tiểu cầu. Đan Mạch và Na Uy đã loại vĩnh viễn vaccine khỏi chương trình tiêm chủng quốc gia. Hiện có 173 nước đang sử dụng vaccine AstraZeneca.

Vaccine Johnson & Johnson (J&J)

WHO cấp phép khẩn cấp cho vaccine Ad26.COV2.S của Johnson & Johnson (J&J) hôm 12/3. Nhờ vậy, hãng đủ điều kiện phân phối thông qua Covax.

Vaccine điều chế bằng công nghệ vector virus giống với AstraZeneca, nhưng virus vô hại được sử dụng là adenovirus 26.

Trong thử nghiệm lâm sàng toàn cầu với 44.000 tình nguyện viên, vaccine hiệu quả 66%. Trong thử nghiệm tại Mỹ, vaccine có tác dụng 72% sau 28 ngày. Ở Nam Phi, độ bảo vệ của vaccine giảm xuống còn 64% do biến chủng B.1.351.

Ưu thế của vaccine J&J là cơ chế một liều, yếu tố then chốt khi nguồn cung đang hạn chế. Vaccine có thể được bảo quản trong tủ lạnh thông thường, ở nhiệt độ 2,2-7,7 độ C, không cần đến tủ đông siêu lạnh như sản phẩm của Pfizer. Vaccine J&J được triển khai ở 24 nước.

Vaccine Moderna

Vaccine Covid-19 của Moderna có tên gọi mRNA-1273, được WHO phê duyệt ngày 30/4.

Vaccine sử dụng công nghệ mRNA giống với Pfizer. Tại Mỹ, vaccine có giá 25-30 USD một liều, đắt hơn so với các đối thủ trên thị trường như AstraZeneca (3-4 USD một liều)

Theo kết quả thử nghiệm lâm sàng giai đoạn ba được Moderna công bố hồi tháng 4/2021, vaccine hiệu quả 90%, ngăn ngừa được các ca nhiễm nCoV nghiêm trọng. Ưu điểm của nó là không cần bảo quản cực lạnh, giúp quá trình phân phối dễ dàng hơn. 49 nước đang sử dụng vaccine của Moderna.

Vaccine SinoPharm

Ngày 7/5, WHO phê duyệt khẩn cấp vaccine đầu tiên của Trung Quốc, đến từ hãng dược SinoPharm, có tên gọi BBIBP-CorV. Vaccine được triển khai ở 42 quốc gia và vùng lãnh thổ, đứng sau AstraZeneca, Pfizer và Moderna.

Nhân viên y tế cầm một lọ vaccine SinoPharm ở Văn phòng Y tế Panadura, Colombo, Sri Lanka, ngày 8/5. Ảnh: Xinhua.

Hôm 27/5, Trung Quốc công bố kết quả thử nghiệm giai đoạn ba, sau khi 200 triệu liều vaccine được tiêm khắp thế giới. Theo đó, BBIBP-CorV hiệu quả 78,1% ngăn ngừa các ca nhiễm có triệu chứng và 73,5% với những ca không triệu chứng. Nghiên cứu ghi nhận 201 trường hợp gặp tác dụng ngoài ý muốn. Nghiên cứu tiền lâm sàng hồi tháng 2 cho thấy vaccine vẫn hiệu quả chống biến thể Nam Phi, dù hoạt tính yếu hơn so với chủng virus ban đầu.

SinoPharm sử dụng virus bất hoạt, một công nghệ truyền thống để điều chế vacicne. Phương pháp này từng được dùng với vaccine bại liệt.

Vaccine SinoVac

WHO phê duyệt khẩn cấp CoronaVac, vaccine của hãng dược SinoVac ngày 1/6. Trước đó, vaccine đã được sử dụng ở Trung Quốc và hơn 20 nước khác.

Vaccine điều chế bằng virus bất hoạt, giống với BBIBP-CorV của SinoPharm. Ban đầu, nCoV được nuôi lớn trong tế bào vero, phân lập từ tế bào biểu mô thận. Sau đó, các nhà khoa học bất hoạt virus bằng một loại chất hữu cơ, khiến chúng không thể gây bệnh hay nhân lên khi tiêm vào cơ thể.

Trong thử nghiệm lâm sàng ở Brazil, CoronaVac đạt hiệu quả hơn 50% ngăn ngừa Covid-19. Trong thử nghiệm ở Thổ Nhĩ Kỳ, các chuyên gia kết luận vaccine hiệu quả 91,25%.

Tham khảo thêm thông tin bài viết: So sánh bản chất 3 loại vaccine Covid-19 của Pfizer-BioNTech, Moderna và Johnson&Johnson.

Thục Linh (Theo WHO, Reuters, NY Times, Our World in Data) - Theo vnexpress.net
Bình luận
Tin mới
  • 11/07/2025

    Những dấu hiệu của tình yêu thái quá và cách xử lý

    Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.

  • 10/07/2025

    Vận động cùng con - giải pháp gắn kết tình cảm gia đình

    Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

  • 10/07/2025

    Cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng

    Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.

  • 09/07/2025

    Đau đầu do thời tiết nóng bức: Nguy cơ tiềm ẩn và giải pháp phòng ngừa hiệu quả

    Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.

  • 08/07/2025

    Các nguồn cung cấp chất béo cho cơ thể

    Chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất thiết yếu, cùng với carbohydrate và protein, có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể con người.

  • 08/07/2025

    Đột quỵ nhiệt: Nguy hiểm tiềm ẩn trong mùa nắng nóng

    Mùa hè đến, cái nắng gay gắt không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi mà còn tiềm ẩn những mối nguy hiểm khôn lường đối với sức khỏe, trong đó đột quỵ nhiệt là một trong những tình trạng đáng lo ngại nhất.

  • 08/07/2025

    Loại cá nhỏ bé có nhiều lợi ích với sức khỏe

    Cá cơm là một nguồn dinh dưỡng ấn tượng, mang lại những lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.

  • 08/07/2025

    Kháng sinh và những điều cần biết cho người trưởng thành

    Kháng sinh (hay thuốc kháng sinh) đóng vai trò then chốt trong y học hiện đại, giúp điều trị hiệu quả các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn.

Xem thêm