6 loại vaccine Covid-19 được WHO phê duyệt
Sự chấp thuận từ cơ quan y tế toàn cầu là bảo chứng vaccine an toàn và hiệu quả, để dựa vào đó mỗi quốc gia tự tin xúc tiến việc phê duyệt quy định của riêng mình.
6 vaccine được WHO phê duyệt đến nay gồm sản phẩm của Mỹ, Anh sử dụng công nghệ mới như mRNA hoặc vector virus; của Trung Quốc với phương pháp virus bất hoạt truyền thống.
Vaccine Pfizer
WHO phê duyệt vaccine BNT162b2 của Pfizer (tên thương mại là Comirnaty) ngày 1/1. Đây cũng là loại vaccine đầu tiên được tổ chức y tế toàn cầu đưa vào danh sách sử dụng khẩn cấp.
Vaccine điều chế theo công nghệ mRNA, mang thông tin di truyền của nCoV vào cơ thể, thay vì virus nguyên bản đã bất hoạt hoặc giảm độc lực. Vaccine cung cấp thông tin về "bản mẫu" của virus mà không gây bệnh. Bản mẫu cho phép hệ miễn dịch làm quen mầm bệnh và tiêu diệt chúng sau này.
Ngày 2/4, Pfizer thông báo kết quả thử nghiệm giai đoạn cuối cho thấy vaccine hiệu quả 95,3%, ngăn ngừa cả trường hợp nhiễm nCoV nghiêm trọng. Miễn dịch tạo bởi vaccine kéo dài ít nhất 6 tháng nếu tiêm hai liều. Vaccine Pfizer được sử dụng ở 103 nước.
Vaccine AstraZeneca
Ngày 15/2, WHO phê duyệt vaccine ChAdOx1 của AstraZeneca. Đây là vaccine nòng cốt trong sáng kiến Covax, nhằm tạo điều kiện tiêm chủng công bằng toàn cầu.
Vaccine được điều chế dựa trên công nghệ vector virus, sử dụng virus cảm cúm vô hại từ tinh tinh. Vector vận chuyển vật chất di truyền của nCoV. Từ đó, hệ miễn dịch sẽ nhận biết mầm bệnh, sản sinh kháng thể hoặc tế bào T (tế bào miễn dịch) để tự bảo vệ.
Một lọ vaccine Covid-19 của AstraZeneca đươc phân phối theo chương trình Covax đến Morocco, ngày 26/5. Ảnh: AFP.
Ngày 21/5, Cơ quan Y tế Công cộng Anh cho biết hai liều vaccine AstraZeneca có hiệu quả từ 65 - 90%. Độ bảo vệ giảm nhẹ từ tuần thứ 10 sau khi tiêm liều đầu tiên.
Tháng 3, vaccine AstraZeneca vấp phải nhiều tranh cãi do để lại tác dụng phụ hiếm gặp là đông máu và giảm tiểu cầu. Đan Mạch và Na Uy đã loại vĩnh viễn vaccine khỏi chương trình tiêm chủng quốc gia. Hiện có 173 nước đang sử dụng vaccine AstraZeneca.
Vaccine Johnson & Johnson (J&J)
WHO cấp phép khẩn cấp cho vaccine Ad26.COV2.S của Johnson & Johnson (J&J) hôm 12/3. Nhờ vậy, hãng đủ điều kiện phân phối thông qua Covax.
Vaccine điều chế bằng công nghệ vector virus giống với AstraZeneca, nhưng virus vô hại được sử dụng là adenovirus 26.
Trong thử nghiệm lâm sàng toàn cầu với 44.000 tình nguyện viên, vaccine hiệu quả 66%. Trong thử nghiệm tại Mỹ, vaccine có tác dụng 72% sau 28 ngày. Ở Nam Phi, độ bảo vệ của vaccine giảm xuống còn 64% do biến chủng B.1.351.
Ưu thế của vaccine J&J là cơ chế một liều, yếu tố then chốt khi nguồn cung đang hạn chế. Vaccine có thể được bảo quản trong tủ lạnh thông thường, ở nhiệt độ 2,2-7,7 độ C, không cần đến tủ đông siêu lạnh như sản phẩm của Pfizer. Vaccine J&J được triển khai ở 24 nước.
Vaccine Moderna
Vaccine Covid-19 của Moderna có tên gọi mRNA-1273, được WHO phê duyệt ngày 30/4.
Vaccine sử dụng công nghệ mRNA giống với Pfizer. Tại Mỹ, vaccine có giá 25-30 USD một liều, đắt hơn so với các đối thủ trên thị trường như AstraZeneca (3-4 USD một liều)
Theo kết quả thử nghiệm lâm sàng giai đoạn ba được Moderna công bố hồi tháng 4/2021, vaccine hiệu quả 90%, ngăn ngừa được các ca nhiễm nCoV nghiêm trọng. Ưu điểm của nó là không cần bảo quản cực lạnh, giúp quá trình phân phối dễ dàng hơn. 49 nước đang sử dụng vaccine của Moderna.
Vaccine SinoPharm
Ngày 7/5, WHO phê duyệt khẩn cấp vaccine đầu tiên của Trung Quốc, đến từ hãng dược SinoPharm, có tên gọi BBIBP-CorV. Vaccine được triển khai ở 42 quốc gia và vùng lãnh thổ, đứng sau AstraZeneca, Pfizer và Moderna.
Nhân viên y tế cầm một lọ vaccine SinoPharm ở Văn phòng Y tế Panadura, Colombo, Sri Lanka, ngày 8/5. Ảnh: Xinhua.
Hôm 27/5, Trung Quốc công bố kết quả thử nghiệm giai đoạn ba, sau khi 200 triệu liều vaccine được tiêm khắp thế giới. Theo đó, BBIBP-CorV hiệu quả 78,1% ngăn ngừa các ca nhiễm có triệu chứng và 73,5% với những ca không triệu chứng. Nghiên cứu ghi nhận 201 trường hợp gặp tác dụng ngoài ý muốn. Nghiên cứu tiền lâm sàng hồi tháng 2 cho thấy vaccine vẫn hiệu quả chống biến thể Nam Phi, dù hoạt tính yếu hơn so với chủng virus ban đầu.
SinoPharm sử dụng virus bất hoạt, một công nghệ truyền thống để điều chế vacicne. Phương pháp này từng được dùng với vaccine bại liệt.
Vaccine SinoVac
WHO phê duyệt khẩn cấp CoronaVac, vaccine của hãng dược SinoVac ngày 1/6. Trước đó, vaccine đã được sử dụng ở Trung Quốc và hơn 20 nước khác.
Vaccine điều chế bằng virus bất hoạt, giống với BBIBP-CorV của SinoPharm. Ban đầu, nCoV được nuôi lớn trong tế bào vero, phân lập từ tế bào biểu mô thận. Sau đó, các nhà khoa học bất hoạt virus bằng một loại chất hữu cơ, khiến chúng không thể gây bệnh hay nhân lên khi tiêm vào cơ thể.
Trong thử nghiệm lâm sàng ở Brazil, CoronaVac đạt hiệu quả hơn 50% ngăn ngừa Covid-19. Trong thử nghiệm ở Thổ Nhĩ Kỳ, các chuyên gia kết luận vaccine hiệu quả 91,25%.
Tham khảo thêm thông tin bài viết: So sánh bản chất 3 loại vaccine Covid-19 của Pfizer-BioNTech, Moderna và Johnson&Johnson.
-
Loãng xương ở phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh
Loãng xương là tình trạng suy giảm nghiêm trọng lượng khoáng chất trong xương, làm thay đổi cấu trúc và giảm độ chắc khỏe của xương. Trong đó, phụ nữ ở giai đoạn mãn kinh là nhóm đối tượng có nguy cơ cao nhất mắc bệnh, dẫn đến nhiều hệ lụy khó lường đối với sức khỏe. Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về loãng xương ở phụ nữ mãn kinh nhé!
-
Ai không nên ăn thịt lợn nọng?
Thịt lợn nọng ngon nhưng do hàm lượng chất béo bão hòa cao, một số nhóm người nên đặc biệt hạn chế tiêu thụ thịt nọng.
-
Sự thật về tóc bạc
Nang tóc của bạn có các tế bào sắc tố tạo ra melanin, một chất hóa học tạo nên màu tóc của bạn. Khi bạn già đi, các tế bào này bắt đầu chết. Không có sắc tố, các sợi tóc mới mọc ra nhạt hơn và có nhiều sắc thái khác nhau của màu xám, bạc và cuối cùng là màu trắng. Khi nang tóc ngừng tạo ra melanin, nó sẽ không tạo ra các sợi tóc màu nữa.
-
Có nên dùng ‘đường ăn kiêng’ để giảm cân?
Việc sử dụng 'đường ăn kiêng' để giảm cân đang là một xu hướng phổ biến nhưng nó vẫn còn là một chủ đề gây nhiều tranh cãi. Vậy đường ăn kiêng có tác dụng gì và có an toàn để giảm cân không?
-
Viêm xoang trong mùa đông
Vào những tháng cuối năm thời tiết chuyển lạnh, nhiệt độ giảm kèm theo những cơn mưa là cả một thách thức với hệ hô hấp, khó chịu với mũi và xoang. Sự kết hợp giữa không khí khô và thay đổi nhiệt độ này ảnh hưởng đến hoạt động bài tiết chất nhầy của mũi và xoang để bảo vệ hệ hô hấp và lọc không khí; có thể dẫn đến các dấu hiệu nghẹt mũi, áp lực và khó chịu. Hiểu được tác động theo mùa này đối với sức khỏe xoang giúp giải thích tại sao nhiều người gặp phải các vấn đề liên quan đến xoang nhiều hơn trong những tháng mùa đông và chỉ ra những cách chúng ta có thể bảo vệ hệ hô hấp tốt hơn trong mùa lạnh.
-
Eswatini – Quốc gia đầu tiên trên thế giới triển khai mũi tiêm phòng HIV hai lần mỗi năm
Eswatini hiện đang là đất nước có tỉ lệ nhiễm HIV cao nhất thế giới. Eswatini từ lâu đã phải đối mặt với gánh nặng HIV cực kỳ lớn. Khoảng 27% người trưởng thành của quốc gia này sống chung với HIV – mức cao nhất thế giới. Dù đã đạt nhiều tiến bộ trong điều trị antiretroviral (ARV), số ca nhiễm HIV mới vẫn duy trì ở mức đáng lo ngại, đặc biệt trong nhóm phụ nữ trẻ và thanh niên.
-
4 lợi ích nổi bật nhất của rau càng cua với sức khỏe
Tuy chỉ là một loại rau dại mọc phổ biến nhưng rau càng cua chứa đựng những giá trị dinh dưỡng và dược liệu đáng kinh ngạc, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người.
-
Các dấu hiệu nhận biết đột quỵ vào mùa đông
Thời tiết lạnh có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ do một số yếu tố thuận lợi, bao gồm co mạch máu, tăng huyết áp và tăng độ nhớt của máu. Khi nhiệt độ giảm, cơ thể cố gắng giữ nhiệt bằng cách co các mạch máu, làm tăng huyết áp và có thể dẫn đến hình thành cục máu đông. Những người có nguy cơ cao bao gồm người cao tuổi, người mắc bệnh tim mạch, huyết áp cao, tiểu đường, và những người có lối sống ít vận động.
