Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

12 sai lầm khi sơ cứu nhiều người từng gặp phải

Từ những việc không nên làm nếu bạn bị chảy máu mũi cho đến những sai lầm khi sơ cứu khiến vết bỏng nặng hơn, đây là những sai lầm sơ cứu mà các bác sĩ cấp cứu muốn bạn tránh.

Rất dễ phạm sai lầm khi đối mặt với chấn thương hoặc trường hợp khẩn cấp nào đó. Nếu bạn đang gấp rút sơ cứu cho ai đó, thậm chí có thể là chính bạn, bị đứt tay, bỏng hoặc phản ứng dị ứng, bạn có thể tìm đến một biện pháp khắc phục tại nhà mà bạn đã học được khi còn nhỏ hoặc đưa ra quyết định dựa trên một mẹo truyền miệng nào đó.

Tuy nhiên, những sai lầm sơ cứu có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng hoặc làm vết thương trầm trọng hơn. Trong một số trường hợp, những sai lầm còn nguy hiểm hơn, thậm chí có thể đe dọa đến tính mạng. Dưới đây là những sai lầm phổ biến nhất mà mọi người thường mắc phải và thay vào đó bạn nên làm gì.

Repeating the story: What to expect in the emergency department - Harvard  Health

Ngửa đầu ra sau khi chảy máu cam

Đừng bao giờ làm điều này. Ngửa đầu ra sau làm cho máu chảy xuống cổ họng của bạn. Động tác này không những không giúp kiểm soát được tình trạng chảy máu mà còn có thể khiến bạn nôn ra máu. Thay vào đó, hãy nghiêng người về phía trước và bóp nhẹ vào sống mũi. Hầu hết các trường hợp chảy máu cam thường gặp (và có thể do dị ứng hoặc thời tiết hanh khô) sẽ hết trong vòng 10 phút. Nếu thời gian chảy máu cam của bạn kéo dài lâu hơn, hãy bịt mũi lại bằng bông và đến phòng cấp cứu.

Đặt bơ hoặc đá lên vết bỏng

Mẹo này rõ ràng là lời khuyên lỗi thời. Khi bị bỏng cũng không nên bôi kem đánh răng và bơ ca cao lên vết bỏng. Đôi khi những biện pháp khắc phục tại nhà này thường được nhiều người áp dụng, tuy nhiên nó sẽ khiến nhiệt trong vết bỏng không thoát ra ngoài và khiến vết bỏng trở nên tồi tệ hơn. Đông lạnh khăn giấy bằng đá cũng không ích lợi gì. Mục tiêu là đưa vùng da bị bỏng trở lại nhiệt độ bình thường và đá có thể khiến da quá lạnh.

Thay vào đó, hãy dội nước mát (không lạnh như băng) lên vết bỏng trong vài phút. Băng vết bỏng bằng băng khô sạch (như gạc) và được chăm sóc y tế.

Không điều trị vết bỏng đủ lâu

Giờ đây bạn đã biết không nên sử dụng bơ hoặc đá để chườm vết bỏng và cách tốt nhất để làm dịu vùng da bị bỏng là ngâm dưới vòi nước mát. Nhưng vài giây hoặc vài phút là không đủ, bạn cần phải làm điều đó trong ít nhất 10 đến 20 phút. Nhiệt từ vết bỏng truyền sâu vào da của bạn, nơi nó có thể tiếp tục phá hủy mô ngay cả khi bạn đã làm mát bề mặt.

Hãy rửa vết bỏng dưới nước mát trong 10 đến 20 phút. Bạn cần cái lạnh để ngấm vào vùng da bị bỏng để không trầm trọng thêm.

Di chuyển một người bị thương nặng

Nếu bạn là người đầu tiên có mặt tại hiện trường một vụ tai nạn nghiêm trọng như tai nạn ô tô hoặc chấn thương thể thao nghiêm trọng, bạn có thể muốn cố gắng di chuyển nạn nhân để đảm bảo rằng họ không sao. Đừng làm điều đó. Họ có thể bị chấn thương tủy sống nghiêm trọng và bất kỳ hình thức cử động nào cũng có thể dẫn đến tổn thương hoặc tê liệt thần kinh vĩnh viễn. Tình huống duy nhất có thể di chuyển bệnh nhân như thế này là nếu có mối đe dọa nguy hiểm sắp xảy ra như hỏa hoạn, vụ nổ hoặc tòa nhà sụp đổ.

Thay vào đó, hãy gọi cấp cứu. Khi bạn đang đối phó với những chấn thương tủy sống tiềm ẩn, cách tốt nhất là gọi cấp cứu đến đó càng nhanh càng tốt để vận chuyển người bị thương đến một trung tâm y tế lớn.

Đọc thêm bài viết: Sơ cứu bỏng | VIAM

Nhổ vào vết cắt để làm sạch nó

Mặc dù bạn có thể đã nghe nói rằng nước bọt giúp rửa sạch vi trùng, nhưng thực tế thì ngược lại. Miệng chúng ta chứa nhiều vi khuẩn có hại tiềm tàng có thể dẫn đến nhiễm trùng vết thương. Một cách khác không nên: rửa vết thương ở suối hoặc sông, điều này có thể khiến bạn bị nhiễm ký sinh trùng hoặc vi khuẩn.

Thay vào đó, hãy rửa vết thương bằng nước máy hoặc nước muối vô trùng. Bạn nên để sẵn nước muối vô trùng trong bộ sơ cứu khi đi du lịch phòng trường hợp bạn bị thương không lường trước được.

Dùng Benadryl cho một phản ứng dị ứng nghiêm trọng

Đây là một lỗi có thể gây ra hậu quả chết người. Benadryl mất 30-60 phút để phát huy tác dụng và khoảng thời gian đó là quá lâu đối với người bị sốc phản vệ. Đây là một trường hợp khẩn cấp đe dọa đến tính mạng và cần phải can thiệp bằng epinephrine ngay lập tức.

Thay vào đó, hãy sử dụng epinephrine. Nếu có tiếng thở khò khè hoặc khó thở, sưng môi hoặc sưng quanh mắt hoặc phát ban nhanh chóng, thì điều rất quan trọng phải tiêm epinephrine ngay. Nếu bạn bị dị ứng thức ăn, nọc độc hoặc các loại dị ứng nghiêm trọng khác, thì bạn hãy luôn mang theo hộp chống sốc phản vệ. Một số bệnh nhân được bác sĩ dị ứng khuyên sử dụng epinephrine ngay khi họ có một triệu chứng hoặc thậm chí là đã tiếp xúc với chất gây dị ứng.

Rửa sạch một chiếc răng bị gãy

Hầu hết chúng ta không biết phải làm gì khi bị mất một chiếc răng. Mặc dù làm sạch nó nghe có vẻ là một ý kiến ​​hay, nhưng đó là điều không nên làm vì có thể làm hỏng răng. Thay vào đó, hãy ngâm chiếc răng của bạn vào cốc sữa và đến gặp nha sĩ càng sớm càng tốt.

Chườm nóng lên chỗ bong gân hoặc gãy xương

Điều này sẽ làm tình trạng viêm trầm trọng hơn. Nhiệt làm tăng lưu lượng máu, có thể làm sưng nặng hơn. Thay vào đó, hãy chườm lạnh vị trí bong gân, gãy xương lúc đầu, sau đó đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt.

Cố gắng loại bỏ các mảnh vụn khỏi mắt bị thương

Lục tung các ngóc ngách trong mắt để tìm tác nhân kích thích có thể làm vết thương trầm trọng hơn và thậm chí dẫn đến tổn thương vĩnh viễn. Ngoại lệ duy nhất là nếu bạn bị dính hóa chất vào mắt, trong trường hợp đó, xả sạch bằng nước trong khoảng 15 phút.

Thay vào đó, hãy bảo vệ mắt, cố định một miếng băng gạc lên trên mắt bằng băng dính y tế để không thứ gì khác có thể lọt vào và đến cơ sở y tế ngay lập tức.

Tháo gạc ra khỏi vết thương chảy máu

Nếu miếng gạc ngấm nước, đừng tháo nó ra và thay thế nó. Các yếu tố đông máu trong bề mặt máu sẽ giúp cầm máu, tháo gạc cũ có thể loại bỏ chúng và khiến vết thương bắt đầu chảy máu trở lại.

Thay vào đó, hãy thêm một miếng gạc mới lên trên. Nếu miếng gạc bong ra, ấn nhẹ lên vết thương cho đến khi máu ngừng chảy, sau đó rửa sạch vết thương (để tránh nhiễm trùng), bôi thuốc mỡ kháng sinh (nếu không bị dị ứng) và băng lại.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Sai lầm khi sơ cứu chấn thương cho trẻ nhỏ ngày Tết

BS. Đoàn Thu Hồng - Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM (theo The Healthy) -
Bình luận
Tin mới
  • 11/07/2025

    Những dấu hiệu của tình yêu thái quá và cách xử lý

    Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.

  • 10/07/2025

    Vận động cùng con - giải pháp gắn kết tình cảm gia đình

    Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

  • 10/07/2025

    Cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng

    Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.

  • 09/07/2025

    Đau đầu do thời tiết nóng bức: Nguy cơ tiềm ẩn và giải pháp phòng ngừa hiệu quả

    Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.

  • 08/07/2025

    Các nguồn cung cấp chất béo cho cơ thể

    Chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất thiết yếu, cùng với carbohydrate và protein, có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể con người.

  • 08/07/2025

    Đột quỵ nhiệt: Nguy hiểm tiềm ẩn trong mùa nắng nóng

    Mùa hè đến, cái nắng gay gắt không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi mà còn tiềm ẩn những mối nguy hiểm khôn lường đối với sức khỏe, trong đó đột quỵ nhiệt là một trong những tình trạng đáng lo ngại nhất.

  • 08/07/2025

    Loại cá nhỏ bé có nhiều lợi ích với sức khỏe

    Cá cơm là một nguồn dinh dưỡng ấn tượng, mang lại những lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.

  • 08/07/2025

    Kháng sinh và những điều cần biết cho người trưởng thành

    Kháng sinh (hay thuốc kháng sinh) đóng vai trò then chốt trong y học hiện đại, giúp điều trị hiệu quả các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn.

Xem thêm