Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

12 sai lầm khi sơ cứu nhiều người từng gặp phải

Từ những việc không nên làm nếu bạn bị chảy máu mũi cho đến những sai lầm khi sơ cứu khiến vết bỏng nặng hơn, đây là những sai lầm sơ cứu mà các bác sĩ cấp cứu muốn bạn tránh.

Rất dễ phạm sai lầm khi đối mặt với chấn thương hoặc trường hợp khẩn cấp nào đó. Nếu bạn đang gấp rút sơ cứu cho ai đó, thậm chí có thể là chính bạn, bị đứt tay, bỏng hoặc phản ứng dị ứng, bạn có thể tìm đến một biện pháp khắc phục tại nhà mà bạn đã học được khi còn nhỏ hoặc đưa ra quyết định dựa trên một mẹo truyền miệng nào đó.

Tuy nhiên, những sai lầm sơ cứu có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng hoặc làm vết thương trầm trọng hơn. Trong một số trường hợp, những sai lầm còn nguy hiểm hơn, thậm chí có thể đe dọa đến tính mạng. Dưới đây là những sai lầm phổ biến nhất mà mọi người thường mắc phải và thay vào đó bạn nên làm gì.

Repeating the story: What to expect in the emergency department - Harvard  Health

Ngửa đầu ra sau khi chảy máu cam

Đừng bao giờ làm điều này. Ngửa đầu ra sau làm cho máu chảy xuống cổ họng của bạn. Động tác này không những không giúp kiểm soát được tình trạng chảy máu mà còn có thể khiến bạn nôn ra máu. Thay vào đó, hãy nghiêng người về phía trước và bóp nhẹ vào sống mũi. Hầu hết các trường hợp chảy máu cam thường gặp (và có thể do dị ứng hoặc thời tiết hanh khô) sẽ hết trong vòng 10 phút. Nếu thời gian chảy máu cam của bạn kéo dài lâu hơn, hãy bịt mũi lại bằng bông và đến phòng cấp cứu.

Đặt bơ hoặc đá lên vết bỏng

Mẹo này rõ ràng là lời khuyên lỗi thời. Khi bị bỏng cũng không nên bôi kem đánh răng và bơ ca cao lên vết bỏng. Đôi khi những biện pháp khắc phục tại nhà này thường được nhiều người áp dụng, tuy nhiên nó sẽ khiến nhiệt trong vết bỏng không thoát ra ngoài và khiến vết bỏng trở nên tồi tệ hơn. Đông lạnh khăn giấy bằng đá cũng không ích lợi gì. Mục tiêu là đưa vùng da bị bỏng trở lại nhiệt độ bình thường và đá có thể khiến da quá lạnh.

Thay vào đó, hãy dội nước mát (không lạnh như băng) lên vết bỏng trong vài phút. Băng vết bỏng bằng băng khô sạch (như gạc) và được chăm sóc y tế.

Không điều trị vết bỏng đủ lâu

Giờ đây bạn đã biết không nên sử dụng bơ hoặc đá để chườm vết bỏng và cách tốt nhất để làm dịu vùng da bị bỏng là ngâm dưới vòi nước mát. Nhưng vài giây hoặc vài phút là không đủ, bạn cần phải làm điều đó trong ít nhất 10 đến 20 phút. Nhiệt từ vết bỏng truyền sâu vào da của bạn, nơi nó có thể tiếp tục phá hủy mô ngay cả khi bạn đã làm mát bề mặt.

Hãy rửa vết bỏng dưới nước mát trong 10 đến 20 phút. Bạn cần cái lạnh để ngấm vào vùng da bị bỏng để không trầm trọng thêm.

Di chuyển một người bị thương nặng

Nếu bạn là người đầu tiên có mặt tại hiện trường một vụ tai nạn nghiêm trọng như tai nạn ô tô hoặc chấn thương thể thao nghiêm trọng, bạn có thể muốn cố gắng di chuyển nạn nhân để đảm bảo rằng họ không sao. Đừng làm điều đó. Họ có thể bị chấn thương tủy sống nghiêm trọng và bất kỳ hình thức cử động nào cũng có thể dẫn đến tổn thương hoặc tê liệt thần kinh vĩnh viễn. Tình huống duy nhất có thể di chuyển bệnh nhân như thế này là nếu có mối đe dọa nguy hiểm sắp xảy ra như hỏa hoạn, vụ nổ hoặc tòa nhà sụp đổ.

Thay vào đó, hãy gọi cấp cứu. Khi bạn đang đối phó với những chấn thương tủy sống tiềm ẩn, cách tốt nhất là gọi cấp cứu đến đó càng nhanh càng tốt để vận chuyển người bị thương đến một trung tâm y tế lớn.

Đọc thêm bài viết: Sơ cứu bỏng | VIAM

Nhổ vào vết cắt để làm sạch nó

Mặc dù bạn có thể đã nghe nói rằng nước bọt giúp rửa sạch vi trùng, nhưng thực tế thì ngược lại. Miệng chúng ta chứa nhiều vi khuẩn có hại tiềm tàng có thể dẫn đến nhiễm trùng vết thương. Một cách khác không nên: rửa vết thương ở suối hoặc sông, điều này có thể khiến bạn bị nhiễm ký sinh trùng hoặc vi khuẩn.

Thay vào đó, hãy rửa vết thương bằng nước máy hoặc nước muối vô trùng. Bạn nên để sẵn nước muối vô trùng trong bộ sơ cứu khi đi du lịch phòng trường hợp bạn bị thương không lường trước được.

Dùng Benadryl cho một phản ứng dị ứng nghiêm trọng

Đây là một lỗi có thể gây ra hậu quả chết người. Benadryl mất 30-60 phút để phát huy tác dụng và khoảng thời gian đó là quá lâu đối với người bị sốc phản vệ. Đây là một trường hợp khẩn cấp đe dọa đến tính mạng và cần phải can thiệp bằng epinephrine ngay lập tức.

Thay vào đó, hãy sử dụng epinephrine. Nếu có tiếng thở khò khè hoặc khó thở, sưng môi hoặc sưng quanh mắt hoặc phát ban nhanh chóng, thì điều rất quan trọng phải tiêm epinephrine ngay. Nếu bạn bị dị ứng thức ăn, nọc độc hoặc các loại dị ứng nghiêm trọng khác, thì bạn hãy luôn mang theo hộp chống sốc phản vệ. Một số bệnh nhân được bác sĩ dị ứng khuyên sử dụng epinephrine ngay khi họ có một triệu chứng hoặc thậm chí là đã tiếp xúc với chất gây dị ứng.

Rửa sạch một chiếc răng bị gãy

Hầu hết chúng ta không biết phải làm gì khi bị mất một chiếc răng. Mặc dù làm sạch nó nghe có vẻ là một ý kiến ​​hay, nhưng đó là điều không nên làm vì có thể làm hỏng răng. Thay vào đó, hãy ngâm chiếc răng của bạn vào cốc sữa và đến gặp nha sĩ càng sớm càng tốt.

Chườm nóng lên chỗ bong gân hoặc gãy xương

Điều này sẽ làm tình trạng viêm trầm trọng hơn. Nhiệt làm tăng lưu lượng máu, có thể làm sưng nặng hơn. Thay vào đó, hãy chườm lạnh vị trí bong gân, gãy xương lúc đầu, sau đó đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt.

Cố gắng loại bỏ các mảnh vụn khỏi mắt bị thương

Lục tung các ngóc ngách trong mắt để tìm tác nhân kích thích có thể làm vết thương trầm trọng hơn và thậm chí dẫn đến tổn thương vĩnh viễn. Ngoại lệ duy nhất là nếu bạn bị dính hóa chất vào mắt, trong trường hợp đó, xả sạch bằng nước trong khoảng 15 phút.

Thay vào đó, hãy bảo vệ mắt, cố định một miếng băng gạc lên trên mắt bằng băng dính y tế để không thứ gì khác có thể lọt vào và đến cơ sở y tế ngay lập tức.

Tháo gạc ra khỏi vết thương chảy máu

Nếu miếng gạc ngấm nước, đừng tháo nó ra và thay thế nó. Các yếu tố đông máu trong bề mặt máu sẽ giúp cầm máu, tháo gạc cũ có thể loại bỏ chúng và khiến vết thương bắt đầu chảy máu trở lại.

Thay vào đó, hãy thêm một miếng gạc mới lên trên. Nếu miếng gạc bong ra, ấn nhẹ lên vết thương cho đến khi máu ngừng chảy, sau đó rửa sạch vết thương (để tránh nhiễm trùng), bôi thuốc mỡ kháng sinh (nếu không bị dị ứng) và băng lại.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Sai lầm khi sơ cứu chấn thương cho trẻ nhỏ ngày Tết

BS. Đoàn Thu Hồng - Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM (theo The Healthy) -
Bình luận
Tin mới
  • 19/05/2025

    Chế độ ăn cho người mắc lỵ trực trùng (lỵ trực khuẩn)

    Lỵ trực khuẩn là tình trạng nhiễm khuẩn đường tiêu hóa cấp tính và cần được điều trị kịp thời để phòng tránh những biến chứng nguy hiểm.

  • 19/05/2025

    10 loại thực phẩm giúp học sinh đạt kết quả tốt trong mùa thi

    Khi mùa thi đến gần, học sinh bước vào giai đoạn căng thẳng và áp lực cao, đòi hỏi sự tập trung tối đa cũng như khả năng ghi nhớ và tư duy sắc bén. Bên cạnh việc học tập chăm chỉ, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường sức khỏe não bộ, giúp kiểm soát lo âu và tối ưu hóa hiệu suất học tập.

  • 18/05/2025

    Lycopene có giúp giảm nguy cơ ung thư?

    Trong bối cảnh các nhà khoa học không ngừng tìm kiếm các biện pháp phòng ngừa ung thư, chế độ ăn uống, đặc biệt là việc tiêu thụ trái cây và rau quả, được xem là một yếu tố quan trọng. Cà chua, với thành phần lycopene nổi bật, đang thu hút sự chú ý đặc biệt.

  • 18/05/2025

    Cách để thức dậy đúng giờ vào buổi sáng

    Việc thiết lập lịch trình ngủ và thói quen trước khi đi ngủ, đặt đồng hồ báo thức và điều chỉnh chế độ ăn uống là một số phương pháp có thể giúp bạn ngủ ngon hơn và thức dậy dễ dàng vào buổi sáng.

  • 17/05/2025

    Chế độ ăn tham khảo với người mắc hội chứng thiên thần

    Tuy không có chế độ ăn kiêng đặc biệt nào có thể chữa khỏi hội chứng thiên thần nhưng dinh dưỡng hợp lý có thể giúp kiểm soát cân nặng, cải thiện giấc ngủ, quản lý táo bón và hỗ trợ phát triển nhận thức.

  • 17/05/2025

    Thanh thiếu niên và tuổi dậy thì

    Dậy thì là một giai đoạn quan trọng trong cuộc đời mỗi người, đánh dấu sự chuyển đổi từ trẻ em sang người trưởng thành. Đây là giai đoạn cơ thể có nhiều thay đổi về mặt thể chất và tâm sinh lý, đặt nền móng cho sức khỏe sinh sản và sức khỏe tổng quát trong tương lai. Việc thấu hiểu những biến đổi này, cùng với sự quan tâm, hỗ trợ từ gia đình và xã hội, sẽ giúp thanh thiếu niên vượt qua giai đoạn dậy thì một cách an toàn và khỏe mạnh.

  • 16/05/2025

    Chế độ ăn uống tốt cho bệnh nhân lao hạch

    Bệnh lao hạch gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và khả năng ăn uống. Việc phát hiện sớm, điều trị đúng phác đồ và có chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp người bệnh nhanh phục hồi sức khỏe.

  • 16/05/2025

    Lý do bạn bị đầy hơi sau khi ăn salad

    Bạn có thể dùng salad như một bữa ăn lành mạnh hoặc món ăn kèm, nhưng salad có thể gây ra một số vấn đề về tiêu hóa tùy thuộc vào thành phần của nó. Rau và trái cây sống là những thực phẩm có thể gây đầy hơi và chướng bụng do một số hợp chất và vi khuẩn, và chúng có thể là lý do tại sao bạn có thể bị đau bụng dữ dội sau khi ăn salad.

Xem thêm