Xẹp phổi thường là một biến chứng hô hấp, có thể xảy ra sau phẫu thuật, biến chứng của bệnh lí như xơ nang, dị vật đường thở, u phổi, dịch ở phổi, suy hô hấp và các chấn thương ngực.
Số lượng các mô phổi bị xẹp có thể thay đổi tùy thuộc vào nguyên nhân. Xẹp phổi có thể gây khó thở và giảm nồng độ oxy đặc biệt nếu bạn đã có bệnh phổi từ trước. Điều trị sẽ tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nặng của bệnh.
Triệu chứng
Các triệu chứng và dấu hiệu của xẹp phổi có thể không rõ ràng. Tuy nhiên, bạn có thể bị:
Khi nào cần đến gặp bác sĩ?
Xẹp phổi có thể xảy ra khi bạn nằm viện, hoặc tại nhà. Tuy nhiên, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức nếu bạn bị khó thở. Ngoài xẹp phổi có những bệnh lí khác có thể gây khó thở cần được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời, đặc biệt là nếu bạn bị khó thở tăng dần.
Nguyên nhân
Xẹp phổi có thể do tắc nghẽn đường thở hoặc do áp lực ở bên ngoài phổi chèn vào.
Hầu hết những người trải qua phẫu thuật có gây mê có thể bị xẹp một phần phổi. Gây mê làm thay đổi kiểu thở, sự trao đổi khí và áp lực đường thở, có thể gây ra xẹp các phế nang trong phổi ở các mức độ khác nhau. Đặc biệt, xẹp phổi thường xảy ra sau phẫu thuật tim.
Những nguyên nhân gây xẹp phổi do tắc nghẽn:
Đờm dãi: Tăng tiết đờm dãi ở đường thở thường xảy ra trong và sau khi phẫu thuật do bạn không thể ho, là nguyên nhân phổ biến dẫn đến viêm phổi. Các thuốc sử dụng trong quá trình phẫu thuật có thể làm phổi không nở được hoàn toàn so với bình thường, vì vậy các chất tiết thông thường bị ứ lại ở đường thở. Hút phổi được thực hiện trong khi phẫu thuật sẽ làm sạch những chất tiết này nhưng chúng vẫn có thể tiếp tục ứ đọng lại sau đó. Tắc nghẽn do đờm thường gặp ở trẻ em, người bị xơ phổi và trong các cơn hen nặng.
Dị vật: Xẹp phổi thường gặp ở trẻ em do dị vật như các loại hạt hoặc phần đồ chơi nhỏ.
Hẹp đường thở lớn do bệnh lí: Các nhiễm trùng mạn tính, như nhiễm nấm, lao hoặc các bệnh khác có thể gây sẹo và hẹp đường thở lớn.
Khối u ở đường thở lớn: một khối bất thường có thể gây hẹp đường thở.
Cục máu đông: chỉ xảy ra khi một lượng máu lớn chảy vào phổi và không thể khạc ra ngoài được.
Những nguyên nhân có thể gây xẹp phổi không do tắc nghẽn:
Chấn thương: chấn thương ngực do ngã hoặc tai nạn, có thể khiến bạn không dám thở sâu (do đau) và chèn ép lên phổi.
Tràn dịch màng phổi: là sự tích tụ dịch trong khoang màng phổi
Viêm phổi: có nhiều loại viêm phổi khác nhau có thể gây ra xẹp phổi tạm thời
Tràn khí màng phổi: sự rò rỉ không khí vào khoang giữa phổi và thành ngực, gián tiếp gây ra xẹp một phần hoặc toàn bộ phổi
Sẹo ở mô phổi: sẹo có thể gây ra bởi chấn thương, bệnh phổi hoặc phẫu thuật. Trong những trường hợp hiếm gặp, xẹp phổi nhẹ đi kèm với tổn thương nhu mô phổi do sẹo
U: khối u lớn có thể chèn ép làm xẹp phổi hoặc gây tắc nghẽn đường thở
Yếu tố nguy cơ
Các yếu tố làm tăng nguy cơ bị xẹp phổi bao gồm:
Biến chứng
Một số biến chứng có thể xảy ra do xẹp phổi:
Xét nghiệm và chẩn đoán
Để chẩn đoán xác định xẹp phổi và tìm nguyên nhân, bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm như:
Điều trị
Điều trị xẹp phổi tùy thuộc vào nguyên nhân. Xẹp phổi ở một diện tích nhỏ của phổi có thể giảm đi mà không cần điều trị gì. Nếu có bệnh lí nguyên nhân, ví dụ như khối u, điều trị có thể bao gồm cắt bỏ hoặc làm nhỏ bớt khối u bằng phẫu thuật, hóa trị, hoặc xạ trị.
Vật lí trị liệu
Các kĩ thuật giúp bệnh nhân thở sâu hơn sau phẫu thuật để giúp mô phổi nở trở lại là hết sức quan trọng. Các kĩ thuật này tốt nhất nên được học trước khi phẫu thuật:
Phẫu thuật hoặc các thủ thuật khác
Bác sĩ có thể sử dụng các phương pháp để lấy bỏ tắc nghẽn ở đường thở như hút đờm hoặc soi phế quản.
Sử dụng áp lực dương liên tục có thể hữu ích đối với những người quá yếu để ho hoặc có nồng độ oxy thấp sau phẫu thuật
Phòng bệnh
Xẹp phổi ở trẻ em thường do tắc nghẽn đường thở. Để giảm nguy cơ bị xẹp phổi cần giữ những vật nhỏ tránh xa tầm với của trẻ.
Ở người lớn, xẹp phổi thường gặp nhiều nhất sau phẫu thuật. Nếu bạn có lịch phẫu thuật, hãy trao đổi với bác sĩ cách để giảm nguy cơ bị xẹp phổi của bạn.
Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Giữ bầu không khí trong nhà trong lành cho người bệnh phổi
Để tăng cơ thường cần có chế độ ăn uống và kế hoạch tập luyện phù hợp, lâu dài. Tuy nhiên với chuỗi bài tập 20 phút dưới đây, bạn có thể tăng cơ bắp hiệu quả.
Mùa thi luôn là thời điểm thử thách không chỉ đối với các thí sinh mà còn đối với phụ huynh. Khi kỳ thi chuyển cấp hay thi tốt nghiệp THPT đến gần, không khí gia đình thường trở nên căng thẳng, với những kỳ vọng lớn lao đặt lên vai các em học sinh.
Trong những thập kỷ gần đây, việc sử dụng BMI đã bị giám sát chặt chẽ vì phân loại sai những người có nguy cơ cao mắc các bệnh liên quan đến béo phì mà không tính đến các yếu tố quan trọng khác, chẳng hạn như bao nhiêu phần trăm trọng lượng của họ đến từ cơ và mỡ của họ nằm ở đâu.
Tất cả các tế bào trong cơ thể chúng ta đều cần nước để hoạt động tốt. Mất nước gây ảnh hưởng sức khỏe nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu uống quá nhiều nước dẫn đến dư thừa nước cũng gây hậu quả nghiêm trọng.
Máu là nguồn sống quý giá, là món quà vô giá mà con người có thể trao tặng lẫn nhau để duy trì sự sống. Trong những tình huống khẩn cấp như tai nạn, phẫu thuật hay điều trị các bệnh lý nghiêm trọng, việc tiếp cận nguồn máu an toàn là yếu tố quyết định giữa sự sống và cái chết.
Nhiều người thích ăn cam nhưng e ngại lượng đường trong cam ảnh hưởng đến quá trình giảm cân. Tìm hiểu cách ăn cam giúp no lâu và kiểm soát đường huyết hiệu quả.
Máu là nguồn sống quý giá, đóng vai trò không thể thay thế trong việc duy trì sự sống và điều trị nhiều bệnh lý nguy hiểm. Từ những phát hiện mang tính cách mạng của Karl Landsteiner vào đầu thế kỷ 20 về nhóm máu cho đến các tiến bộ y học hiện đại trong lĩnh vực truyền máu, con người đã không ngừng khám phá và hoàn thiện kiến thức về lĩnh vực này.
Mùa hè là thời điểm các em nhỏ được nghỉ ngơi, vui chơi sau một năm học tập căng thẳng. Đây cũng là dịp để các gia đình tổ chức những chuyến đi chơi, hoạt động ngoại khóa, hay đơn giản là để trẻ tự do khám phá thế giới xung quanh. Tuy nhiên, cùng với niềm vui ấy là nỗi lo lắng của các bậc phụ huynh về tai nạn trẻ em mùa hè, một vấn đề có xu hướng gia tăng đáng kể trong giai đoạn này.