Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Viêm phổi do hóa chất

Rất nhiều loại hóa chất có thể gây ra viêm phổi, bao gồm các chất dạng lỏng, dang khí và dạng hạt nhỏ trong không gian như bụi, khói.

Tổng quan về viêm phổi do hóa chất

Viêm phổi do hóa chất là một bênh nhỏ trong các bệnh viêm phổi. Bệnh không quá  phổ biến như bệnh viêm phổi do vi khuẩn hoặc virus gây ra, chỉ có một phần trăm rất nhỏ người mắc bệnh này. Trong bệnh viêm phổi do hóa chất, tình trạng các mô phổi bị viêm  cũng diễn ra do các chất độc gây kích ứng.

Rất nhiều hóa chất có thể gây ra viêm phổi, bao gồm các chất dạng lỏng, dang khí và  dạng hạt nhỏ trong không gian như bụi, khói. Một số hóa chất chỉ gây bệnh tại phổi nhưng một số hóa chất khác lại ảnh hưởng đến toàn thân và nhiều cơ quan khác thậm chí là gây tử vong

Viêm phổi do hít phải cũng là một dạng viêm phổi hóa chất. Tình trạng này diễn ra khi các chất tiết trào ngược từ dạ dày hoặc  dịch trong khoang miệng tràn vào phổi. Việc các hóa chất gây viêm có thể ảnh hưởng đến các axit dạ dày và các enzyme trong mô phổi, Vi khuẩn  từ dạ dày và miệng cũng có thể gây ra viêm phổi do vi khuẩn.

Triệu chứng của viêm phổi do hóa chất

Dấu hiệu và triệu chứng của viêm phổi do hóa chất rất đa dạng, rất nhiều yếu tố được xác định là những dấu hiệu cực kỳ nguy hiểm. Ví dụ, một người tiếp xúc với clo ở bể bơi ngoài trời có thể dẫn đến ho và cay mắt, trong khi một số trường hợp khác  tiếp xúc với nồng độ clo cao trong phòng nhỏ thì lại gây ra suy hô hấp và dẫn đến tử vong.

Các yếu tố xác định  mức độ nguy hiểm của một ca viêm phổi do hóa chất:

  • Loại và mức độ độc hại của  hóa chất
  • Môi trường khi tiếp xúc: ngoài trời, trong nhà, lúc trời nóng hay trời lạnh
  • Thời gian tiếp xúc: vài giây, vài phút, vài giờ
  • Dạng của hóa chất:  dạng khí, lỏng, hơi hay dạng hạt
  • Có biện  pháp bảo hộ
  • Tình trạng sức khỏe  của bạn
  • Tuổi của bạn

Viêm phổi do hóa chất có thể  xuất hiện những dấu hiệu và triệu chứng sau đây:

Triệu chứng:

  • Cay mũi , mắt, môi, miệng và họng
  • Ho khan
  • Ho ra  dịch có màu trắng, vàng hoặc xanh
  • Ho ra máu, nhày  màu hồng lẫn với nước bọt
  • Buồn nôn hoặc đau bụng
  • Đau ngực
  • Khó thở
  • Thở gây đau hoặc viêm màng phổi
  • Đau đầu
  • Triệu chứng giống cúm
  • Cảm thấy choáng váng, mệt mỏi
  • Mất phương hướng

Dấu hiệu các bác sỹ quan sát được:

  • Thở nhanh và nông
  • Mạch nhanh
  • Đỏ bừng khoang miệng, mũi  và da
  • Da và môi xanh tím
  • Chảy mồ hôi
  • Tư duy và suy nghĩ thay đổi
  • Mất ý thức
  • Miệng và mắt sưng lên
  • Giọng nói như bị bóp nghẹn
  • Mùi của hóa học trên cơ thể bệnh nhân
  • Mùi của hóa học khi bệnh nhân ho
  • Sốt

Tìm kiếm sự trợ giúp y tế

Nếu xảy ra bất cứ  triệu chứng nào của viêm phổi hóa chất, hãy gọi cấp cứu để được sơ cứu khẩn cấp.

Việc nhận dạng được chất hóa học vô cùng quan trọng với bác sỹ và tính mạng nạn nhân để có những phương pháp chữa trị kịp thời nhất.

Cần phải đưa ngay lập tức nạn nhân đến bệnh viện cấp cứu nếu thấy các dấu hiệu sau:

  • Mất ý thức, bất tỉnh
  • Thấy da hoặc miệng xám lại
  • Khó thở
  • Thay đổi giọng nói
  • Tức ngực
  • Hơi thở ngắn
  • Ho ra máu hoặc chảy máu
  • Tâm thần kinh biến điổi
  • Từng tiếp xúc với hóa chất độc hại
  • Nôn và hít phải chất nôn

Khám và xét nghiệm viêm phổi do hóa chất

Chẩn đoán và điều trị rất phức tạp do viêm phổi hóa chất có rất nhiều dấu hiệu đa dạng. Thông thường các dấu hiệu hay được biết đến sẽ được các bác sỹ đánh giá nhanh gọn và tập trung  điều trị.

  • Đôi khi những dấu hiệu nguy hiểm cần được tiến hành bằng những thủ thuật  y tế như đặt nội khí quản, máy trợ tim mạch, hoặc những phương pháp y học tân tiến khác.
  • Bác sỹ cũng phải có các biện pháp phòng hộ để tránh những nguy hiểm tiếp xúc với hóa chất.
  • Tiếp theo là ưu tiên việc xác định hóa chất và xem xét xem các ảnh hưởng của hóa chất đến phổi và phần còn lại của cơ thể
  • Tiền sử là điều vô cùng quan trọng để xác định thời gian tiếp xúc, địa điểm tiếp xúc, diện tích phơi nhiễm, hình thức và nồng độ hóa chất, các vấn đề sức khỏe khác. Bên cạnh đó việc theo dõi chặt chẽ các dấu hiệu sinh tồn như mạch, nhiệt độ, huyết áp và nồng độ oxy trong máu  là vô cùng cần thiết.

Chăm sóc tại nhà

Việc chăm sóc y tế dựa vào tình trạng những triệu chứng của bạn là nặng hay nhẹ và những yếu tố phơi nhiễm khác. Nếu bạn vô tình hít phải một chất hóa học dù có xuất hiện triệu chứng rất nhẹ  thì vẫn không nên trì hoãn việc đi khám ngay lập tức

Việc sơ cứu ở nhà trước cũng là một phần quan trọng trong chiến lược điều trị:

  • Nhanh chóng tránh xa khu vực hóa chất hoặc nơi bạn tiếp xúc với hóa chất. Nếu có thể thì nên cách ly khu vực để tránh hóa chất gây ảnh hưởng đến nhiều người. Khi rời khu vực đó hãy cân nhắc đến việc khử độc chẳng hạn  cởi quần áo và tắm
  • Thông báo cho cơ quan chức năng để có biện pháp cách ly, xử lý
  • Xác định loại hóa chất.
  • Gọi cấp cứu khẩn cấp, gọi cho cảnh sát hoặc cơ quan phụ trách về thiên tai thảm họa.

Điều trị viêm phổi hóa chất

Nạn nhân sẽ được đánh giá về dấu hiệu của sự sống như huyết áp, mạch, nhịp thở. Có nhiều trường hợp viêm phổi hóa chất sẽ được lưu lại để theo dõi bởi một số dấu hiệu nặng lên sẽ diễn  ra sau khi tiếp xúc đến vài giờ.

Một số điều trị cho bệnh viêm phổi hóa chất:

  • Truyền dịch tĩnh mạch
  • Thở oxy qua mặt nạ hoặc ống
  • Nếu có khó thở sẽ được điều trị bằng thuốc hoặc các biện pháp hỗ trợ thở (nội khí quản).
  • Truyền steroid  bằng đường tĩnh mạch hoặc đường uống
  • Chống viêm bằng thuốc nonsteroid
  • Thuốc giảm đau
  • Kháng sinh dự phòng

Tiên lượng

Tiên lượng phụ thuộc vào sự tiếp xúc với hóa chất và tình trạng của người bệnh. Ví dụ, một người cao tuổi bị bệnh về phổi tiếp xúc với một lượng vừa phải dung dịch amoni clorua sẽ nghiêm trọng hơn một vận động viên trẻ tuổi không có vấn đề về phổi. Nói chung càng nhiều triệu chứng nghiêm trọng hơn, bạn sẽ càng phải chịu nhiều biến chứng ngắn hạn và dài hạn.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Cảnh giác với bệnh viêm phổi do virus khi trời chuyển lạnh

Bs.Đào Ngọc - Viện Y học ứng dụng Việt nam - Theo Webmd
Bình luận
Tin mới
  • 02/07/2025

    Tất tần tật về trà thảo mộc

    Dù là trà đen, trà xanh, trà trắng hay trà ô long, trà nóng hay trà đá đều có nguồn gốc từ cây trà, Camellia sinensis. Nhưng trà thảo mộc thì khác. Trà thảo mộc bắt nguồn từ việc ngâm nhiều loại hoa, lá hoặc gia vị trong nước nóng. Hầu hết các loại trà này đều không có caffeine. Bạn có thể bắt đầu bằng những túi trà làm sẵn hoặc ngâm các nguyên liệu rời và sau đó lọc bỏ bã.

  • 01/07/2025

    Sự thật về phương pháp thải độc bằng nước cốt chanh

    Nhiều người thực hiện thải độc cơ thể theo hướng dẫn truyền miệng và trên các nền tảng xã hội... và hiện nay đang dấy lên trào lưu thải độc bằng nước cốt chanh. Vậy sự thật về phương pháp thải độc này như thế nào?

  • 01/07/2025

    Cách sử dụng dầu dừa điều trị chàm

    Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.

  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 30/06/2025

    Dùng nghệ và mật ong cùng nhau có tăng lợi ích không?

    Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?

  • 30/06/2025

    Nhận biết và xử lý vết thương do côn trùng cắn khi đi du lịch

    Du lịch là dịp để khám phá thiên nhiên, trải nghiệm văn hóa và tận hưởng những khoảnh khắc thư giãn. Tuy nhiên, bên cạnh những điều thú vị, các chuyến đi đôi khi cũng tiềm ẩn những rủi ro nhỏ nhưng phiền toái, chẳng hạn như những vết thương do côn trùng cắn

  • 29/06/2025

    Sữa nguyên chất có dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro gì?

    Sữa là nguồn dinh dưỡng quan trọng nên có trong chế độ ăn hằng ngày, trong đó sữa nguyên chất được đánh giá là nguồn cung cấp protein tốt. Tìm hiểu về dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro khi tiêu thụ sữa nguyên chất.

  • 29/06/2025

    Làm thế nào để bỏ thói quen dùng điện thoại

    Một số ứng dụng có thể cho bạn biết bạn dành bao nhiêu thời gian cho điện thoại và bạn dành bao nhiêu thời gian cho từng ứng dụng. Ngay cả khi bạn không nghĩ rằng mình sử dụng điện thoại quá nhiều, việc nhìn thấy những con số thống kê tần suất sử dụng có thể khiến bạn muốn đặt điện thoại xuống.

Xem thêm