Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Viêm phổi do hóa chất

Rất nhiều loại hóa chất có thể gây ra viêm phổi, bao gồm các chất dạng lỏng, dang khí và dạng hạt nhỏ trong không gian như bụi, khói.

Tổng quan về viêm phổi do hóa chất

Viêm phổi do hóa chất là một bênh nhỏ trong các bệnh viêm phổi. Bệnh không quá  phổ biến như bệnh viêm phổi do vi khuẩn hoặc virus gây ra, chỉ có một phần trăm rất nhỏ người mắc bệnh này. Trong bệnh viêm phổi do hóa chất, tình trạng các mô phổi bị viêm  cũng diễn ra do các chất độc gây kích ứng.

Rất nhiều hóa chất có thể gây ra viêm phổi, bao gồm các chất dạng lỏng, dang khí và  dạng hạt nhỏ trong không gian như bụi, khói. Một số hóa chất chỉ gây bệnh tại phổi nhưng một số hóa chất khác lại ảnh hưởng đến toàn thân và nhiều cơ quan khác thậm chí là gây tử vong

Viêm phổi do hít phải cũng là một dạng viêm phổi hóa chất. Tình trạng này diễn ra khi các chất tiết trào ngược từ dạ dày hoặc  dịch trong khoang miệng tràn vào phổi. Việc các hóa chất gây viêm có thể ảnh hưởng đến các axit dạ dày và các enzyme trong mô phổi, Vi khuẩn  từ dạ dày và miệng cũng có thể gây ra viêm phổi do vi khuẩn.

Triệu chứng của viêm phổi do hóa chất

Dấu hiệu và triệu chứng của viêm phổi do hóa chất rất đa dạng, rất nhiều yếu tố được xác định là những dấu hiệu cực kỳ nguy hiểm. Ví dụ, một người tiếp xúc với clo ở bể bơi ngoài trời có thể dẫn đến ho và cay mắt, trong khi một số trường hợp khác  tiếp xúc với nồng độ clo cao trong phòng nhỏ thì lại gây ra suy hô hấp và dẫn đến tử vong.

Các yếu tố xác định  mức độ nguy hiểm của một ca viêm phổi do hóa chất:

  • Loại và mức độ độc hại của  hóa chất
  • Môi trường khi tiếp xúc: ngoài trời, trong nhà, lúc trời nóng hay trời lạnh
  • Thời gian tiếp xúc: vài giây, vài phút, vài giờ
  • Dạng của hóa chất:  dạng khí, lỏng, hơi hay dạng hạt
  • Có biện  pháp bảo hộ
  • Tình trạng sức khỏe  của bạn
  • Tuổi của bạn

Viêm phổi do hóa chất có thể  xuất hiện những dấu hiệu và triệu chứng sau đây:

Triệu chứng:

  • Cay mũi , mắt, môi, miệng và họng
  • Ho khan
  • Ho ra  dịch có màu trắng, vàng hoặc xanh
  • Ho ra máu, nhày  màu hồng lẫn với nước bọt
  • Buồn nôn hoặc đau bụng
  • Đau ngực
  • Khó thở
  • Thở gây đau hoặc viêm màng phổi
  • Đau đầu
  • Triệu chứng giống cúm
  • Cảm thấy choáng váng, mệt mỏi
  • Mất phương hướng

Dấu hiệu các bác sỹ quan sát được:

  • Thở nhanh và nông
  • Mạch nhanh
  • Đỏ bừng khoang miệng, mũi  và da
  • Da và môi xanh tím
  • Chảy mồ hôi
  • Tư duy và suy nghĩ thay đổi
  • Mất ý thức
  • Miệng và mắt sưng lên
  • Giọng nói như bị bóp nghẹn
  • Mùi của hóa học trên cơ thể bệnh nhân
  • Mùi của hóa học khi bệnh nhân ho
  • Sốt

Tìm kiếm sự trợ giúp y tế

Nếu xảy ra bất cứ  triệu chứng nào của viêm phổi hóa chất, hãy gọi cấp cứu để được sơ cứu khẩn cấp.

Việc nhận dạng được chất hóa học vô cùng quan trọng với bác sỹ và tính mạng nạn nhân để có những phương pháp chữa trị kịp thời nhất.

Cần phải đưa ngay lập tức nạn nhân đến bệnh viện cấp cứu nếu thấy các dấu hiệu sau:

  • Mất ý thức, bất tỉnh
  • Thấy da hoặc miệng xám lại
  • Khó thở
  • Thay đổi giọng nói
  • Tức ngực
  • Hơi thở ngắn
  • Ho ra máu hoặc chảy máu
  • Tâm thần kinh biến điổi
  • Từng tiếp xúc với hóa chất độc hại
  • Nôn và hít phải chất nôn

Khám và xét nghiệm viêm phổi do hóa chất

Chẩn đoán và điều trị rất phức tạp do viêm phổi hóa chất có rất nhiều dấu hiệu đa dạng. Thông thường các dấu hiệu hay được biết đến sẽ được các bác sỹ đánh giá nhanh gọn và tập trung  điều trị.

  • Đôi khi những dấu hiệu nguy hiểm cần được tiến hành bằng những thủ thuật  y tế như đặt nội khí quản, máy trợ tim mạch, hoặc những phương pháp y học tân tiến khác.
  • Bác sỹ cũng phải có các biện pháp phòng hộ để tránh những nguy hiểm tiếp xúc với hóa chất.
  • Tiếp theo là ưu tiên việc xác định hóa chất và xem xét xem các ảnh hưởng của hóa chất đến phổi và phần còn lại của cơ thể
  • Tiền sử là điều vô cùng quan trọng để xác định thời gian tiếp xúc, địa điểm tiếp xúc, diện tích phơi nhiễm, hình thức và nồng độ hóa chất, các vấn đề sức khỏe khác. Bên cạnh đó việc theo dõi chặt chẽ các dấu hiệu sinh tồn như mạch, nhiệt độ, huyết áp và nồng độ oxy trong máu  là vô cùng cần thiết.

Chăm sóc tại nhà

Việc chăm sóc y tế dựa vào tình trạng những triệu chứng của bạn là nặng hay nhẹ và những yếu tố phơi nhiễm khác. Nếu bạn vô tình hít phải một chất hóa học dù có xuất hiện triệu chứng rất nhẹ  thì vẫn không nên trì hoãn việc đi khám ngay lập tức

Việc sơ cứu ở nhà trước cũng là một phần quan trọng trong chiến lược điều trị:

  • Nhanh chóng tránh xa khu vực hóa chất hoặc nơi bạn tiếp xúc với hóa chất. Nếu có thể thì nên cách ly khu vực để tránh hóa chất gây ảnh hưởng đến nhiều người. Khi rời khu vực đó hãy cân nhắc đến việc khử độc chẳng hạn  cởi quần áo và tắm
  • Thông báo cho cơ quan chức năng để có biện pháp cách ly, xử lý
  • Xác định loại hóa chất.
  • Gọi cấp cứu khẩn cấp, gọi cho cảnh sát hoặc cơ quan phụ trách về thiên tai thảm họa.

Điều trị viêm phổi hóa chất

Nạn nhân sẽ được đánh giá về dấu hiệu của sự sống như huyết áp, mạch, nhịp thở. Có nhiều trường hợp viêm phổi hóa chất sẽ được lưu lại để theo dõi bởi một số dấu hiệu nặng lên sẽ diễn  ra sau khi tiếp xúc đến vài giờ.

Một số điều trị cho bệnh viêm phổi hóa chất:

  • Truyền dịch tĩnh mạch
  • Thở oxy qua mặt nạ hoặc ống
  • Nếu có khó thở sẽ được điều trị bằng thuốc hoặc các biện pháp hỗ trợ thở (nội khí quản).
  • Truyền steroid  bằng đường tĩnh mạch hoặc đường uống
  • Chống viêm bằng thuốc nonsteroid
  • Thuốc giảm đau
  • Kháng sinh dự phòng

Tiên lượng

Tiên lượng phụ thuộc vào sự tiếp xúc với hóa chất và tình trạng của người bệnh. Ví dụ, một người cao tuổi bị bệnh về phổi tiếp xúc với một lượng vừa phải dung dịch amoni clorua sẽ nghiêm trọng hơn một vận động viên trẻ tuổi không có vấn đề về phổi. Nói chung càng nhiều triệu chứng nghiêm trọng hơn, bạn sẽ càng phải chịu nhiều biến chứng ngắn hạn và dài hạn.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Cảnh giác với bệnh viêm phổi do virus khi trời chuyển lạnh

Bs.Đào Ngọc - Viện Y học ứng dụng Việt nam - Theo Webmd
Bình luận
Tin mới
  • 15/07/2025

    Các hoạt động thể thao dưới nước phù hợp cho người cao tuổi trong mùa hè

    Mùa hè với những ngày nắng nóng kéo dài không chỉ là thời điểm để thư giãn mà còn là cơ hội tuyệt vời để người cao tuổi tham gia các hoạt động thể thao dưới nước. Đây là hình thức vận động nhẹ nhàng, ít gây áp lực lên cơ thể, đồng thời mang lại nhiều lợi ích sức khỏe vượt trội.

  • 14/07/2025

    Bài tập tốt nhất cho chứng đau thắt lưng

    Đau thắt lưng là một trải nghiệm phổ biến đối với nhiều người. Nó thường có thể dẫn đến đau, ngứa ran hoặc tê ở phần thân dưới. Có nhiều nguyên nhân gây đau thắt lưng, phổ biến nhất bao gồm căng cơ, tư thế xấu và tuổi tác.

  • 13/07/2025

    Lựa chọn trang phục và phụ kiện chống nắng hiệu quả cho thanh thiếu niên

    Mùa hè đến mang theo cái nắng gay gắt, đặc biệt tại Việt Nam – nơi khí hậu nhiệt đới khiến bức xạ tia cực tím (UV) đạt mức cao trong nhiều tháng. Đối với thanh thiếu niên lứa tuổi năng động, thường xuyên tham gia các hoạt động ngoài trời như thể thao, dã ngoại hay đi học việc bảo vệ làn da và sức khỏe trước tia UV là vô cùng cần thiết.

  • 12/07/2025

    Chất tạo ngọt nhân tạo làm thúc đẩy cơn đói, khiến bạn ăn nhiều hơn

    Một nghiên cứu mới đã tìm hiểu cách thức sucralose, một chất tạo ngọt không calo, ảnh hưởng đến các tín hiệu não bộ liên quan đến cảm giác đói.

  • 11/07/2025

    Những dấu hiệu của tình yêu thái quá và cách xử lý

    Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.

  • 10/07/2025

    Vận động cùng con - giải pháp gắn kết tình cảm gia đình

    Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

  • 10/07/2025

    Cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng

    Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.

  • 09/07/2025

    Đau đầu do thời tiết nóng bức: Nguy cơ tiềm ẩn và giải pháp phòng ngừa hiệu quả

    Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.

Xem thêm