Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Ung thư, COVID-19 và những ngày nghỉ: Đối phó với căng thẳng của mùa lễ hội

Đừng ngạc nhiên nếu bạn cảm thấy căng thẳng và áp lực trong kỳ nghỉ lễ. Căng thẳng là món quà không mong muốn liên tục xuất hiện trong suốt mùa lễ từ Lễ Giáng sinh đến Ngày đầu năm mới, cho dù đó là kế hoạch du lịch, nấu một bữa ăn thịnh soạn, tìm món quà hoàn hảo, đối phó với những người thân khó tính, trang trí hoặc có những kỳ vọng không hợp lý.

Khoảng thời gian này trong năm có thể đặc biệt nghiêm trọng nếu bạn bị ung thư - cho dù bạn đang sống sót, đang điều trị hay mới được chẩn đoán - bởi vì căng thẳng trong kỳ nghỉ có thể làm tăng căng thẳng liên quan đến ung thư mà bạn có thể đang trải qua. Tất nhiên, năm nay, có thêm căng thẳng từ COVID-19 và việc tìm ra cách ăn mừng an toàn trong đại dịch.

Theo chuyên gia tâm lý học, một số vấn đề tồn tại từ trước - như thể chất, tâm lý và tài chính - chỉ theo chúng ta đến kỳ nghỉ. Vì vậy, chúng ta phải thực sự lùi lại và suy nghĩ: Kỳ vọng của tôi là gì, tôi thực sự có thể làm gì và làm thế nào để biến điều này trở thành một kỷ niệm thú vị cho bản thân? Căng thẳng thêm không bao giờ là tốt mà còn có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng hơn cho bệnh nhân ung thư. Căng thẳng không gây ra ung thư, nhưng nó có thể góp phần vào sự phát triển của các khối u ở những bệnh nhân đang chiến đấu với căn bệnh này. Mục tiêu của kỳ nghỉ sau đó là tìm ra những cách sáng tạo để giảm căng thẳng khi có thể. 

Điều quan trọng là phải hiểu căng thẳng ảnh hưởng đến chúng ta như thế nào. Phản ứng của cơ thể đối với các tình huống căng thẳng được thiết kế như một phản ứng bảo vệ, chẳng hạn như khi bạn đột nhiên sợ hãi hoặc bất ngờ. Mối đe dọa được nhận thức nhanh chóng kích hoạt phản ứng “chiến đấu hoặc bỏ chạy” giải phóng adrenaline, cortisol - hormone căng thẳng chính - và các hormone khác để xử lý tình huống khẩn cấp. Adrenaline làm cho tim đập mạnh và huyết áp tăng vọt, trong khi cortisol làm tăng lượng đường trong máu. Thông thường, các triệu chứng này giảm nhanh chóng và trở lại bình thường sau khi một đợt bệnh đã qua. Tuy nhiên, khi bạn bị căng thẳng mãn tính - chẳng hạn như do chẩn đoán ung thư - thì các triệu chứng đó có thể không dễ dàng biến mất. Các chuyên gia vẫn đang nghiên cứu ảnh hưởng của căng thẳng đối với cơ thể. Nghiên cứu hiện tại cho thấy mối liên hệ có thể tồn tại giữa căng thẳng, viêm nhiễm và ung thư, đặc biệt là đối với những người đang điều trị bệnh. Một đánh giá nghiên cứu năm 2017 đã chỉ ra những cách khác mà căng thẳng liên tục, kéo dài có thể gây hại cho sức khỏe của bạn, bao gồm các vấn đề về đường tiêu hóa, trầm cảm và huyết áp cao. 

Đối phó với những ngày lễ

Vì vậy, bạn nên xử lý như thế nào trong kỳ nghỉ lễ để giữ cho căng thẳng của bạn không trở nên quá tải? Tập thể dục và vận động tổng thể là những cách quan trọng để kiểm soát căng thẳng. Duy trì hoạt động có thể khó khăn đối với bệnh nhân ung thư khi cảm thấy mệt mỏi, nhưng các chuyên gia y tế cho biết ngay cả một số hoạt động dựa trên khả năng thể chất của bạn cũng có thể tạo ra sự khác biệt. Luôn kiểm tra với bác sĩ hoặc nhóm chăm sóc của bạn nếu bạn đang xem xét một kế hoạch tập thể dục mới. Các mẹo khác bao gồm:

  • Dành thời gian để thư giãn. Thêm một số kỹ thuật sức khỏe hành vi vào lịch trình của bạn, chẳng hạn như các bài tập hít thở sâu, thiền hoặc yoga.
  • Làm những gì bạn thích. Các nghĩa vụ gia đình có thể ảnh hưởng đến bạn, nhưng hãy dành chỗ cho một số sở thích yêu thích, cho dù đó là đọc, viết, vẽ, câu cá, làm vườn hay chơi nhạc cụ.
  • Ra ngoài trời. Thế giới tự nhiên có thể cung cấp một lối thoát chào đón và một nguồn cảm hứng, cho phép chúng ta hít thở không khí trong lành, tận hưởng vẻ đẹp của thế giới và có được sự bình tĩnh và quan điểm.
  • Chấp nhận sự giúp đỡ từ người khác. Đơn giản hóa lễ kỷ niệm của bạn bằng cách cho phép người khác tham gia vào việc nấu nướng, mua sắm, dọn dẹp, trang trí và các công việc chuẩn bị cho kỳ nghỉ khác.
  • Đặt ra các ưu tiên và thoải mái cho phép bản thân vượt qua
  • Xem chế độ ăn uống của bạn. Thật khó để làm trong những ngày lễ, nhưng hạn chế đường, rượu và caffeine bạn tiêu thụ có thể làm giảm mức độ căng thẳng của bạn. 
  • Ngủ đủ giấc. Nghỉ ngơi là một cách tuyệt vời để trẻ hóa cơ thể và giữ cho bạn luôn sảng khoái. Cố gắng ngủ đủ giấc mỗi đêm và chợp mắt vào buổi chiều khi bạn có thể.
  • Tâm sự với người khác. Giữ cảm xúc của bạn về chẩn đoán ung thư có thể làm tăng căng thẳng. Chia sẻ mối quan tâm của bạn với bác sĩ hoặc nhóm chăm sóc, họ có thể kê đơn thuốc nếu bạn bị lo âu và trầm cảm. Ngoài ra, hãy cởi mở với gia đình và bạn bè, những người có thể hỗ trợ tinh thần và những người muốn ở đó vì bạn.
  • Duy trì những kỳ vọng thực tế. Chắc chắn sẽ có những thất vọng trong kỳ nghỉ, có thể do tình trạng sức khỏe của bạn hoặc không thể tụ tập với những người khác vì đại dịch COVID-19. Tập trung vào việc tận dụng thời gian của bạn và chấp nhận những hạn chế.
  • Đừng quên cười. Một tiếng cười sảng khoái có thể giúp bạn giảm bớt căng thẳng một cách lâu dài. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng tiếng cười có thể giảm đau, giảm các hormone liên quan đến căng thẳng và tăng cường hệ thống miễn dịch.
  • Hãy để âm nhạc lay động bạn. Cho dù giai điệu yêu thích của bạn là cổ điển, rock cổ điển hay thánh ca tâm linh, nghe hoặc hát theo những bản nhạc nói hộ tâm hồn bạn có thể giúp bạn giảm bớt căng thẳng.

Du lịch trong kỳ nghỉ lễ

Với việc gia tăng các ca nhiễm COVID-19 mới trên toàn quốc, chúng tôi khuyến cáo không nên đi du lịch trong những ngày lễ. Sử dụng Zoom, FaceTime hoặc các công nghệ khác để tham gia với những người thân yêu khác và hòa chung vào các hoạt động lễ hội.

Nếu bạn quyết định di chuyển bằng đường hàng không, một số dịch vụ có sẵn cho bệnh nhân ung thư và những người có nhu cầu y tế để giảm bớt căng thẳng khi đi máy bay và giúp bạn trải nghiệm, từ việc đi ngang qua sân bay, đến giải quyết an ninh sân bay, đến việc lên máy bay tại cửa khẩu. Dưới đây là một số việc khác bạn có thể làm để giúp việc di chuyển bằng đường hàng không dễ dàng hơn:

  • Yêu cầu xe lăn trong sân bay nếu bạn không thể đi bộ nhiều
  • Yêu cầu lên máy bay sớm hoặc để được hỗ trợ khi lên máy bay
  • Đặt tất cả các loại thuốc và thiết bị y tế của bạn vào hành lý xách tay để chúng vẫn ở bên bạn nếu hành lý ký gửi của bạn bị thất lạc

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Quản lý cuộc sống căng thẳng

 

Hà Linh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (tổng hợp từ CDC) -
Bình luận
Tin mới
  • 16/11/2025

    Kiểm soát dị ứng giao mùa: Bí quyết giảm triệu chứng và sống khỏe

    Mùa thu mang đến thời tiết mát mẻ và dễ chịu, nhưng sự thay đổi nhiệt độ, độ ẩm dao động và sự gia tăng các dị nguyên như phấn hoa, nấm mốc lại khiến đây trở thành mùa cao điểm của các bệnh dị ứng. Dị ứng giao mùa gây khó chịu, mệt mỏi và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Bài viết này sẽ hướng dẫn cách nhận biết, phòng ngừa và giảm triệu chứng dị ứng để có một mùa thu khỏe mạnh.

  • 15/11/2025

    Cách tự làm nước gạo lên men giúp tóc đẹp như đi spa

    Dùng nước gạo lên men để làm đẹp tóc là một phương pháp được áp dụng từ lâu. Việc xả tóc bằng nước gạo lên men mang lại nhiều lợi ích vượt trội hơn so với nước vo gạo thông thường.

  • 15/11/2025

    Bệnh hô hấp ở trẻ nhỏ vào mùa đông: Cha mẹ cần biết gì?

    Mùa đông với không khí lạnh và khô hanh khiến trẻ nhỏ dễ mắc các bệnh về đường hô hấp. Khi thời tiết chuyển lạnh, trẻ thường ở trong nhà nhiều hơn, tạo điều kiện cho vi khuẩn và virus lây lan nhanh chóng. Hiểu biết về các bệnh này, từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách phòng ngừa, là chìa khóa để cha mẹ bảo vệ sức khỏe trẻ nhỏ, giúp các bé vượt qua mùa đông an toàn và khỏe mạnh.

  • 15/11/2025

    Khi nào chức năng xương khớp bắt đầu suy giảm?

    Hệ xương khớp đóng vai trò nền tảng trong việc duy trì khả năng vận động, giữ tư thế, và đảm bảo chất lượng cuộc sống. Hệ thống này bao gồm xương, sụn, dây chằng, gân và cơ bắp – chúng phối hợp nhịp nhàng đảm bảo các chức năng di chuyển linh hoạt và chịu đựng áp lực cơ học hàng ngày.

  • 15/11/2025

    Tập luyện mùa thu: Vừa khỏe mạnh, vừa tận hưởng không khí trong lành

    Mùa thu với không khí mát mẻ là thời điểm lý tưởng để bắt đầu hoặc duy trì thói quen tập luyện thể thao ngoài trời. Tập ngoài trời không chỉ mang lại lợi ích về mặt thể chất, mà còn giúp bạn tận hưởng thiên nhiên, giảm căng thẳng và cải thiện sức khỏe toàn diện. Bài viết này sẽ khám phá những lợi ích của việc tập luyện và gợi ý các bài tập phù hợp để bạn duy trì sức khỏe trong mùa thu.

  • 14/11/2025

    Những sai lầm khi ăn rau giảm cân khiến bạn mãi không gầy

    Ăn nhiều rau từ lâu đã được xem là chìa khóa vàng giúp kiểm soát cân nặng. Tuy nhiên, không phải cứ ăn càng nhiều rau thì càng gầy. Nhiều người dù ăn rau hằng ngày vẫn không giảm được cân, thậm chí còn gặp vấn đề tiêu hóa. Nguyên nhân nằm ở những sai lầm dưới đây...

  • 14/11/2025

    Những tác dụng phụ nguy hiểm nhất của thuốc tránh thai

    Mặc dù biện pháp tránh thai thường an toàn khi sử dụng, nhưng vẫn có những tác dụng phụ tiềm ẩn gây nguy hiểm cho sức khỏe ngoài những tác dụng phụ phổ biến như tăng cân hoặc chảy máu bất thường (rong kinh). Cùng tìm hiểu những tác dụng phụ nguy hiểm nhất của thuốc tránh thai qua bài viết sau đây!

  • 13/11/2025

    Ăn trứng vào lúc nào tốt nhất để giảm cân?

    Trứng là thực phẩm giàu dinh dưỡng, giàu protein có thể giúp chúng ta no lâu hơn và tăng cường trao đổi chất. Vậy ăn trứng vào thời điểm nào giúp tăng hiệu quả giảm cân?

Xem thêm