Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tổn thương tim ở bệnh nhân COVID-19

Có đến 1 trên 5 bệnh nhân nhập viện do COVID-19 có các dấu hiệu tổn thương tim. Các chuyên gia tim mạch đang cố gắng tìm hiểu liệu virus SARS-CoV-2 có tấn công vào tim hay không.

Trong khi mọi sự tập trung đều đang đổ dồn vào các tổn thương hô hấp do COVID-19 gây ra cùng với cuộc chạy đua để có đủ máy thở cho bệnh nhân thì các bác sĩ tuyến đầu lại phát hiện ra một bí ẩn mới.

Bên cạnh những tổn thương phổi, rất nhiều bệnh nhân COVID-19 cũng xuất hiện thêm các vấn đề về tim mạch – và tử vong do ngưng tim.

Theo những số liệu từ Trung Quốc và Ý, cùng với bang Washington và New York của Mỹ, ngày càng có nhiều các chuyên gia tim mạch cho rằng virus SARS-CoV-2 cũng có thể tấn công vào tim. Những nghiên cứu bước đầu đã cho thấy cứ 5 bệnh nhân thì có một người có xuất hiện tổn thương tim, dẫn đến suy tim và tử vong, cho dù người bệnh đó không hề có dấu hiệu suy hô hấp.

Điều này có thể làm thay đổi góc nhìn của các bác sĩ và bệnh viện về các bệnh nhân  mắc COVID-19, đặc biệt là những bệnh nhân vẫn đang ở giai đoạn bệnh nhẹ. Không chỉ vậy, điều này còn có thể mở ra một cuộc chiến mới với COVID-19, cộng thêm các biện pháp phòng ngừa dành cho những bệnh nhân có bệnh lý nền tim mạch, nhu cầu mới về thiết bị và cuối cùng là phác đồ điều trị mới cho những bệnh nhân sống sót bị tổn thương tim.

Câu hỏi quan trọng nhất tại thời điểm này là: “Liệu tim có thực sự bị ảnh hưởng bởi COVID-19 và chúng ta có thể làm gì?” Trả lời được câu hỏi này có thể là chìa khóa để cứu được thêm nhiều người vẫn còn đang bị ảnh hưởng bởi COVID-19.

Virus hay bệnh lý?

Một trong những ẩn số quan trọng mà các bác sĩ tuyến đầu đang phải đối mặt trong cuộc đua với căn bệnh COVID-19 chính là liệu các vấn đề về tim đang xuất hiện liệu có gây ra bởi virus hay là sản phẩm phụ từ những phản ứng của cơ thể trong quá trình chống lại virus? Tuy nhiên, để xác định được virus ảnh hưởng đến tim như thế nào cũng là một thách thức lớn, một phần là do bản thân những bệnh lý nghiêm trọng cũng đã có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch.

Các chuyên gia tim mạch cho biết, một người đang chết dần do viêm phổi tiến triển xấu rồi cũng sẽ chết do tim ngừng đập vì khi không còn đủ oxy để vận chuyển đến các hệ cơ quan thì tất cả sẽ đều rơi vào trạng thái rối loạn. Tuy nhiên, họ cũng tin rằng COVID-19 có thể gây tổn thương tim bằng 4 hay 5 cách hoặc cũng có thể là các cách này cộng lại.

Các bác sĩ từ lâu đã biết rằng một tình trạng bệnh lý nghiệm trọng, thậm chí chỉ như một cuộc phẫu thuật khớp hông, cũng có thể tạo đủ áp lực lên tim gây tổn thương. Không chỉ vậy, viêm phổi còn có thể gây ra tình trạng viêm diện rộng trên toàn cơ thể. Từ đó làm cho các mảng bám trong thành mạch trở nên không ổn định, dễ gây ra đau tim. Viêm nhiễm cũng có thể gây ra những tình trạng nghiêm trọng như viêm cơ tim, làm suy yếu cơ tim và điều tất yếu là dẫn đến suy tim.

Ngược lại, những tổn thương tim được quan sát thấy trên các bệnh nhân COVID-19 cũng có thể là do các virus tấn công trực tiếp vào cơ tim. Nghiên cứu sơ bộ cho thấy virus SARS-CoV-2 có thể gắn vào các thụ thể nhất định trên phổi, và các thụ thể này cũng được tìm thấy ở cơ tim.

Các số liệu ban đầu từ Trung Quốc

Vào tháng 3, các bác sĩ tại Trung Quốc đã công bố hai nghiên cứu đưa ra những góc nhìn đầu tiên về mức độ phổ biến của các vấn đề về tim ở bệnh nhân COVID-19. Một trong hai nghiên cứu đã quan sát trên 416 bệnh nhân nhập viện và có 19% số bệnh nhân có các tổn thương tim. Những người có tổn thương tim cũng có nguy cơ tử vong cao hơn: 51% những người bị tổn thương tim so với chỉ 4,5% những người không có tổn thương.

Những bệnh nhân đã có bệnh tim trước khi nhiễm COVID-19 có tỉ lệ xuất hiện các tổn thương tim cao hơn đáng kể. Tuy nhiên các tổn thương này cũng thấy cả trên những bệnh nhân không mắc bệnh tim trước đó. Thậm chí, những bệnh nhân này còn có nguy cơ tử vong cao hơn những bệnh nhân đã bị bệnh tim nhưng không có tổn thương tim do COVID-19.

Vì sao có những người có nguy cơ bị tổn thương tim cao hơn những người khác vẫn còn là một điều chưa thể lý giải. Điều này cũng có thể là do những yếu tố về mặt di truyền, hoặc liên quan đến tải lượng virus ở mỗi bệnh nhân. Và điều bí ẩn này cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải theo dõi các dấu hiệu tim mạch ở bệnh nhân COVID-19 chặt chẽ hơn.

Đối mặt với trở ngại

Để thu thập được số liệu giữa bối cảnh khủng hoảng có thể rất khó khăn. Về lý tưởng, các bác sĩ cần làm sinh thiết tim để xác định xem cơ tim có bị nhiễm virus hay không.

Tuy nhiên, các bệnh nhân COVID-19 thường rất yếu và khó để cơ thể họ có thể chịu được những thủ thuật xâm lấn. Và thêm các thủ thuật đồng nghĩa với tăng nguy cơ nhiễm virus ở các nhân viên y tế. Rất nhiều bệnh viện đang không sử dụng máy đo điện tâm đồ với những bệnh nhân cách ly để hạn chế nhân viên tiếp xúc với phòng cách ly do khan hiếm đồ bảo hộ.

Mặc dù khó khăn cùng với số lượng bệnh nhân vẫn đang tăng lên, các bác sĩ vẫn đang nỗ lực thu thập số liệu và công bố các nghiên cứu trong thời gian ngắn. Đã có những bài báo tổng hợp về những biến chứng tim mạch của bệnh nhân COVID-19 được công bố và được bổ sung chỉnh lý theo thời gian.

Với tất cả những nỗ lực của các y bác sĩ và nhà nghiên cứu, các bệnh viện đang dần thay đổi cách xử lí các trường hợp biến chứng tim ở bệnh nhân COVID-19. Các bác sĩ đã nhận thấy rằng các biến chứng này có thể tương tự như một cơn đau tim. Khi họ đưa bệnh nhân đi thông tắc mạch thì họ nhận ra rằng không phải bệnh nhân đang bị đau tim mà chỉ là họ đang mắc COVID-19.

Vì vậy, các phác đồ điều trị cập nhật đang được thêm vào cả các chuyên gia tim mạch cũng như đo điện tâm đồ hoặc siêu âm để kiểm tra nếu có tắc mạch. Như vậy sẽ giúp bảo vệ bệnh nhân khỏi những thủ thuật không cần thiết.

Việc xác định được ảnh hưởng của virus SARS-CoV-2 đến tim sẽ giúp các bác sĩ quyết định được các phác đồ điều trị để đảm bảo tính mạng cho bệnh nhân.

Sau khi bệnh nhân COVID-19 bình phục, họ có thể có những ảnh hưởng kéo dài từ những biến chứng tim mạch đó. Tuy nhiên, hiện vẫn có những phương pháp điều trị cho những tổn thương tin một khi bệnh nhân đã khỏi COVID-19.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: CÙNG CON TRẺ VƯỢT QUA ĐẠI DỊCH COVID-19 - Phần 1

PGs.Ts.Nguyễn Xuân Ninh và Dương Thuỳ Anh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Scientific American
Bình luận
Tin mới
  • 29/03/2024

    5 nguyên tắc ăn uống người bệnh đái tháo đường cần nắm rõ

    Trên thực tế, không có một chế độ ăn uống nào dùng chung được cho tất cả người bệnh đái tháo đường. Chế độ ăn uống cần phải được “cá thể hóa”, tức là xây dựng cho riêng từng người bệnh cụ thể. Để xây dựng chế độ ăn phù hợp, người bệnh cần tuân thủ 5 nguyên tắc quan trọng trong bài viết sau.

  • 29/03/2024

    Đau đầu có nên uống trà?

    Khi bị stress, đau nhức đầu, nhiều người tìm tới thức uống giúp giải tỏa mệt mỏi như trà. Tuy nhiên, liệu trà nhiều caffeine và tannin có giúp giảm đau đầu hiệu quả?

  • 29/03/2024

    Điều gì thực sự xảy ra với cơ thể bạn khi bạn dùng Collagen?

    Theo các thống kê collagen là một trong những chất bổ sung phổ biến và thị trường tiêu thụ ngày càng tăng. Nhưng trước khi bạn đổ tiền vào các gian hàng thực phẩm bổ sung, bạn nên biết rằng không phải tất cả những tuyên bố về lợi ích của collagen đều có cơ sở khoa học.

  • 29/03/2024

    Cảnh báo nguy hiểm khi thiếu vitamin B12: Đau đầu, thiếu máu ác tính

    Vitamin B12 là dưỡng chất rất cần thiết cho các tế bào thần kinh và tế bào máu đỏ và cũng cần thiết cho sự hình thành ADN.

  • 29/03/2024

    Tác dụng phụ có thể xảy ra sau mổ đẻ

    Mổ đẻ là phẫu thuật lấy thai ra ngoài qua đường cắt ở vùng bụng và tử cung, được thực hiện khi sinh thường qua âm đạo có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ hoặc thai nhi. Mặc dù sinh mổ ngày nay đã an toàn hơn nhờ sự tiến bộ của y học, phương pháp này vẫn tiềm ẩn một số rủi ro và tác dụng phụ đối với cả người mẹ và trẻ sơ sinh.

  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

Xem thêm