Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tổn thương tim ở bệnh nhân COVID-19

Có đến 1 trên 5 bệnh nhân nhập viện do COVID-19 có các dấu hiệu tổn thương tim. Các chuyên gia tim mạch đang cố gắng tìm hiểu liệu virus SARS-CoV-2 có tấn công vào tim hay không.

Trong khi mọi sự tập trung đều đang đổ dồn vào các tổn thương hô hấp do COVID-19 gây ra cùng với cuộc chạy đua để có đủ máy thở cho bệnh nhân thì các bác sĩ tuyến đầu lại phát hiện ra một bí ẩn mới.

Bên cạnh những tổn thương phổi, rất nhiều bệnh nhân COVID-19 cũng xuất hiện thêm các vấn đề về tim mạch – và tử vong do ngưng tim.

Theo những số liệu từ Trung Quốc và Ý, cùng với bang Washington và New York của Mỹ, ngày càng có nhiều các chuyên gia tim mạch cho rằng virus SARS-CoV-2 cũng có thể tấn công vào tim. Những nghiên cứu bước đầu đã cho thấy cứ 5 bệnh nhân thì có một người có xuất hiện tổn thương tim, dẫn đến suy tim và tử vong, cho dù người bệnh đó không hề có dấu hiệu suy hô hấp.

Điều này có thể làm thay đổi góc nhìn của các bác sĩ và bệnh viện về các bệnh nhân  mắc COVID-19, đặc biệt là những bệnh nhân vẫn đang ở giai đoạn bệnh nhẹ. Không chỉ vậy, điều này còn có thể mở ra một cuộc chiến mới với COVID-19, cộng thêm các biện pháp phòng ngừa dành cho những bệnh nhân có bệnh lý nền tim mạch, nhu cầu mới về thiết bị và cuối cùng là phác đồ điều trị mới cho những bệnh nhân sống sót bị tổn thương tim.

Câu hỏi quan trọng nhất tại thời điểm này là: “Liệu tim có thực sự bị ảnh hưởng bởi COVID-19 và chúng ta có thể làm gì?” Trả lời được câu hỏi này có thể là chìa khóa để cứu được thêm nhiều người vẫn còn đang bị ảnh hưởng bởi COVID-19.

Virus hay bệnh lý?

Một trong những ẩn số quan trọng mà các bác sĩ tuyến đầu đang phải đối mặt trong cuộc đua với căn bệnh COVID-19 chính là liệu các vấn đề về tim đang xuất hiện liệu có gây ra bởi virus hay là sản phẩm phụ từ những phản ứng của cơ thể trong quá trình chống lại virus? Tuy nhiên, để xác định được virus ảnh hưởng đến tim như thế nào cũng là một thách thức lớn, một phần là do bản thân những bệnh lý nghiêm trọng cũng đã có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch.

Các chuyên gia tim mạch cho biết, một người đang chết dần do viêm phổi tiến triển xấu rồi cũng sẽ chết do tim ngừng đập vì khi không còn đủ oxy để vận chuyển đến các hệ cơ quan thì tất cả sẽ đều rơi vào trạng thái rối loạn. Tuy nhiên, họ cũng tin rằng COVID-19 có thể gây tổn thương tim bằng 4 hay 5 cách hoặc cũng có thể là các cách này cộng lại.

Các bác sĩ từ lâu đã biết rằng một tình trạng bệnh lý nghiệm trọng, thậm chí chỉ như một cuộc phẫu thuật khớp hông, cũng có thể tạo đủ áp lực lên tim gây tổn thương. Không chỉ vậy, viêm phổi còn có thể gây ra tình trạng viêm diện rộng trên toàn cơ thể. Từ đó làm cho các mảng bám trong thành mạch trở nên không ổn định, dễ gây ra đau tim. Viêm nhiễm cũng có thể gây ra những tình trạng nghiêm trọng như viêm cơ tim, làm suy yếu cơ tim và điều tất yếu là dẫn đến suy tim.

Ngược lại, những tổn thương tim được quan sát thấy trên các bệnh nhân COVID-19 cũng có thể là do các virus tấn công trực tiếp vào cơ tim. Nghiên cứu sơ bộ cho thấy virus SARS-CoV-2 có thể gắn vào các thụ thể nhất định trên phổi, và các thụ thể này cũng được tìm thấy ở cơ tim.

Các số liệu ban đầu từ Trung Quốc

Vào tháng 3, các bác sĩ tại Trung Quốc đã công bố hai nghiên cứu đưa ra những góc nhìn đầu tiên về mức độ phổ biến của các vấn đề về tim ở bệnh nhân COVID-19. Một trong hai nghiên cứu đã quan sát trên 416 bệnh nhân nhập viện và có 19% số bệnh nhân có các tổn thương tim. Những người có tổn thương tim cũng có nguy cơ tử vong cao hơn: 51% những người bị tổn thương tim so với chỉ 4,5% những người không có tổn thương.

Những bệnh nhân đã có bệnh tim trước khi nhiễm COVID-19 có tỉ lệ xuất hiện các tổn thương tim cao hơn đáng kể. Tuy nhiên các tổn thương này cũng thấy cả trên những bệnh nhân không mắc bệnh tim trước đó. Thậm chí, những bệnh nhân này còn có nguy cơ tử vong cao hơn những bệnh nhân đã bị bệnh tim nhưng không có tổn thương tim do COVID-19.

Vì sao có những người có nguy cơ bị tổn thương tim cao hơn những người khác vẫn còn là một điều chưa thể lý giải. Điều này cũng có thể là do những yếu tố về mặt di truyền, hoặc liên quan đến tải lượng virus ở mỗi bệnh nhân. Và điều bí ẩn này cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải theo dõi các dấu hiệu tim mạch ở bệnh nhân COVID-19 chặt chẽ hơn.

Đối mặt với trở ngại

Để thu thập được số liệu giữa bối cảnh khủng hoảng có thể rất khó khăn. Về lý tưởng, các bác sĩ cần làm sinh thiết tim để xác định xem cơ tim có bị nhiễm virus hay không.

Tuy nhiên, các bệnh nhân COVID-19 thường rất yếu và khó để cơ thể họ có thể chịu được những thủ thuật xâm lấn. Và thêm các thủ thuật đồng nghĩa với tăng nguy cơ nhiễm virus ở các nhân viên y tế. Rất nhiều bệnh viện đang không sử dụng máy đo điện tâm đồ với những bệnh nhân cách ly để hạn chế nhân viên tiếp xúc với phòng cách ly do khan hiếm đồ bảo hộ.

Mặc dù khó khăn cùng với số lượng bệnh nhân vẫn đang tăng lên, các bác sĩ vẫn đang nỗ lực thu thập số liệu và công bố các nghiên cứu trong thời gian ngắn. Đã có những bài báo tổng hợp về những biến chứng tim mạch của bệnh nhân COVID-19 được công bố và được bổ sung chỉnh lý theo thời gian.

Với tất cả những nỗ lực của các y bác sĩ và nhà nghiên cứu, các bệnh viện đang dần thay đổi cách xử lí các trường hợp biến chứng tim ở bệnh nhân COVID-19. Các bác sĩ đã nhận thấy rằng các biến chứng này có thể tương tự như một cơn đau tim. Khi họ đưa bệnh nhân đi thông tắc mạch thì họ nhận ra rằng không phải bệnh nhân đang bị đau tim mà chỉ là họ đang mắc COVID-19.

Vì vậy, các phác đồ điều trị cập nhật đang được thêm vào cả các chuyên gia tim mạch cũng như đo điện tâm đồ hoặc siêu âm để kiểm tra nếu có tắc mạch. Như vậy sẽ giúp bảo vệ bệnh nhân khỏi những thủ thuật không cần thiết.

Việc xác định được ảnh hưởng của virus SARS-CoV-2 đến tim sẽ giúp các bác sĩ quyết định được các phác đồ điều trị để đảm bảo tính mạng cho bệnh nhân.

Sau khi bệnh nhân COVID-19 bình phục, họ có thể có những ảnh hưởng kéo dài từ những biến chứng tim mạch đó. Tuy nhiên, hiện vẫn có những phương pháp điều trị cho những tổn thương tin một khi bệnh nhân đã khỏi COVID-19.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: CÙNG CON TRẺ VƯỢT QUA ĐẠI DỊCH COVID-19 - Phần 1

PGs.Ts.Nguyễn Xuân Ninh và Dương Thuỳ Anh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Scientific American
Bình luận
Tin mới
  • 14/09/2025

    Một số loại mất thính lực và nguyên nhân của chúng

    Mất thính lực được phân loại thành ba loại: dẫn truyền, thần kinh cảm giác và hỗn hợp (khi mất thính lực dẫn truyền và thần kinh cảm giác xảy ra đồng thời). Mất thính lực dẫn truyền liên quan đến vấn đề ở tai ngoài hoặc tai giữa, trong khi mất thính lực thần kinh cảm giác là do tổn thương ở tai trong.

  • 13/09/2025

    5 loại vitamin cần thiết nên bổ sung vào mùa thu

    Mùa thu là thời điểm cơ thể dễ phải đối mặt với nhiều thách thức do sự thay đổi của thời tiết và môi trường. Vậy, mùa thu nên bổ sung những loại vitamin nào?

  • 13/09/2025

    10 thủ phạm gây ngứa da đầu và cách tìm cách giải quyết

    Da đầu ngứa có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân, bao gồm thói quen gội đầu, chấy, bệnh vẩy nến, v.v.

  • 12/09/2025

    Những điểm đáng chú ý về vắc-xin điều trị ung thư của Nga

    Nga vừa công bố phát triển thành công vắc-xin mRNA điều trị ung thư, mang lại hy vọng lớn cho những bệnh nhân đang trong cuộc chiến chống lại căn bệnh hiểm nghèo này. Vắc-xin đang chờ Bộ Y tế Nga phê duyệt để được sử dụng rộng rãi vào đầu năm sau. Đây được coi là bước ngoặt lớn trong lĩnh vực y học hiện đại.

  • 12/09/2025

    5 loại cá nước ngọt giàu dinh dưỡng giúp sống khỏe mỗi ngày

    Nhiều loại cá nước ngọt không chỉ là món ăn ngon mà còn là 'kho báu' dinh dưỡng cho sức khỏe. Tham khảo 5 loại cá nổi bật giúp bữa ăn gia đình thêm phần chất lượng.

  • 12/09/2025

    Tại sao bạn bị mụn ở đường viền hàm?

    Mụn ở đường viền hàm có thể do những nguyên nhân như thay đổi hormone, căng thẳng hoặc sử dụng các sản phẩm gây kích ứng da. Bạn có thể giúp ngăn ngừa mụn ở đường viền hàm bằng cách rửa mặt nhẹ nhàng, lựa chọn sản phẩm chăm sóc da phù hợp, ăn chế độ ăn uống cân bằng và tìm kiếm sự trợ giúp y tế nếu cần.

  • 11/09/2025

    6 loại trà chống viêm tốt nhất cho cơ thể

    Các loại trà giàu chất chống oxy hóa có thể góp phần bảo vệ cơ thể khỏi bệnh mạn tính. Tham khảo 6 loại trà chống viêm được đánh giá là tốt nhất.

  • 11/09/2025

    6 biện pháp giúp kiểm soát triệu chứng cúm khi giao mùa

    Thời điểm giao mùa là khi tiết trời chuyển từ nóng sang mát, hoặc từ se lạnh sang hanh khô, do vậy, luôn tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với sức khỏe, đặc biệt là hệ hô hấp. Trong giai đoạn này, các ca nhiễm cúm theo mùa có xu hướng gia tăng rõ rệt, đặc biệt ở nhóm người có hệ miễn dịch suy yếu như trẻ em, người cao tuổi và người mắc bệnh nền. Triệu chứng cúm có thể khởi phát đột ngột và gây mệt mỏi kéo dài, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.

Xem thêm