Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tìm hiểu về chấn thương nha khoa và một số cách sơ cứu

Chấn thương nha khoa nếu biết cách xử lý kịp thời thì răng sẽ có khả năng phục hồi cao.

Một số điều cần biết

  • Gẫy răng nhẹ thông thường chỉ là sứt men răng.
  • Gẫy răng nặng hơn có thể ảnh hưởng đến cả men răng và ngà răng.  
  • Tủy chết có thể gây ra nhiễm trùng và áp xe răng nặng.
  • Gẫy răng nghiêm trọng ảnh hưởng đến cả ngà răng và tủy phải được chữa trị kịp thời.
  • Yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến sự thành công của việc tái tạo răng gẫy là khoảng thời gian răng bị rơi ra cho đến khi được chữa trị.
  • Cần chăm sóc để xử lý phần thân của răng bị chấn thương, chứ không phải là phần chân răng
  • Phòng ngừa chấn thương nha khoa bao gồm việc nắn răng thẳng hàng bằng niềng nha khoa và sử dụng mặt nạ và dụng cụ bảo vệ hàm khi tham gia thể thao.

Những nguyên nhân thông thường của chấn thương nha khoa 

Chấn thương vùng mặt hoặc răng miệng có thể bị gây ra bởi tai nạn, té ngã và các chấn thương thể thao chẳng hạn bóng đá, hockey, bóng chuyền, bóng rổ và bóng chày. Bệnh nhân có chấn thương đáng kể vùng đầu, cổ và mặt nên được đánh giá và chữa trị ở phòng cấp cứu bệnh viện. Những chấn thương này thường bao gồm chảy máy mũi hoặc tai, choáng váng, hoa mắt, mất trí nhớ, mất phương hướng, đau đầu, đau tai nặng hoặc gãy xương sọ và/hoặc hàm. Phần lớn các bệnh viện có bác sĩ phẫu thuật hàm mặt có thể chữa trị gãy phần trên hoặc dưới hàm và thực hiện nhổ răng cấp cứu nếu cần và phục hồi răng và tái tạo vòm răng.

Mòn và gãy răng do sâu răng và nhai vật cứng, chẳng hạn bút chì, nước đá, hạt cứng và kẹo cứng, có thể dẫn đến gãy răng. Chấn thương nha khoa không liên quan đến chấn thương đầu và cổ thường được đánh giá và chữa trị ở phòng khám răng hàm mặt. Những chấn thương như vậy bao gồm gãy răng, rụng răng hoàn toàn hoặc lệch răng do lực tác động đột ngột. Chúng thường bao gồm sưng lợi và mô miệng. Túi chườm lạnh hoặc đá viên đặt bên trong miệng ở phần răng bị thương hoặc bên ngoài má hoặc môi có thể giảm đau trước khi bệnh nhân gặp bác sĩ.

Một số mẹo sơ cứu chấn thương

Răng vĩnh viễn hàm trên phía trước là những răng phổ biến dễ bị gãy. Răng sữa bị gãy do chấn thương thường không phải tái tạo răng vì răng vĩnh viễn sẽ mọc thay thế sau đó.

Trong trường hợp răng vĩnh viễn bị gãy, nên chăm sóc thân răng (bề mặt nhai) chứ không phải chân răng, nhẹ nhàng rửa bằng nước sạch hoặc sữa và cắm lại vào ổ răng của nó. Việc này có thể được thực hiện bởi bệnh nhân hoặc người nhà, sau đó nha sĩ sẽ khám. Nếu người nhà hoặc bệnh nhân không chắc chắn về việc tái tạo răng, răng nên được bảo quản trong sữa hoặc dung dịch bảo quản răng khẩn cấp và mang đến bác sĩ nha khoa càng nhanh càng tốt. Đối với trẻ lớn hơn hoặc người trưởng thành, nếu có thể thì giữ răng bên trong miệng khi đến phòng khám nha khoa. Không may là nước không phải là môi trường bảo quản tốt cho răng trong thời gian dài. Yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến việc tái tạo răng thành công là thời gian răng bị rơi khỏi ổ cho đến khi được điều trị. Tái tạo răng trong vòng một giờ thường giúp răng tái kết nối lại như cũ.

Sau khi tái tạo răng vào vị trí cũ, nha sĩ có thể nẹp răng này với các răng bên cạnh từ hai đến tám tuần. Nẹp răng có thể giúp ổn định răng trong khi xương và mô phục hồi. Trong thời kì nẹp răng, bệnh nhân nên ăn thức ăn mềm, tránh nhai phần răng bị nẹp và chăm chỉ chải tất cả các răng khác để giữ miệng sạch nhất có thể.

Đối với người lớn, việc tái tạo răng sẽ bao gồm quá trình với ống tủy trong vòng 7 đến 10 ngày. Tái tạo răng vĩnh viễn ở trẻ em (khi chân răng chưa hoàn thiện) có thể không cần quá trình ống tủy. Những răng này nên được giám sát tối thiểu 5 năm các triệu chứng và dấu hiệu như đau, chuyển màu, áp xe lợi hoặc áp xe nhìn thấy trên phim Xquang, có thể là dấu hiệu tủy chết.

Đối với phần lớn bệnh nhân tái tạo răng, thuốc không theo kê đơn chẳng hạn  acetaminophen(Tylenol) hoặc ibuprofen (Advil) là đủ để giảm đau. Vì răng nẹp không thể chải bình thường và mảng bám răng, thức ăn thừa thường mắc vào nẹp,  nước súc miệng chlorhexidine gluconate (Peridex) có thể được kê đơn để ngăng ngừa và kiểm soát viêm lợi. Thuốc kháng sinh dạng uống và tiêm uốn ván có thể được cân nhắc với bệnh nhân bị rách đồng thời cả mô mềm.

Ngọc Dung - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Medicinenet
Bình luận
Tin mới
  • 09/07/2025

    Đau đầu do thời tiết nóng bức: Nguy cơ tiềm ẩn và giải pháp phòng ngừa hiệu quả

    Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.

  • 08/07/2025

    Các nguồn cung cấp chất béo cho cơ thể

    Chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất thiết yếu, cùng với carbohydrate và protein, có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể con người.

  • 08/07/2025

    Đột quỵ nhiệt: Nguy hiểm tiềm ẩn trong mùa nắng nóng

    Mùa hè đến, cái nắng gay gắt không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi mà còn tiềm ẩn những mối nguy hiểm khôn lường đối với sức khỏe, trong đó đột quỵ nhiệt là một trong những tình trạng đáng lo ngại nhất.

  • 08/07/2025

    Loại cá nhỏ bé có nhiều lợi ích với sức khỏe

    Cá cơm là một nguồn dinh dưỡng ấn tượng, mang lại những lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.

  • 08/07/2025

    Kháng sinh và những điều cần biết cho người trưởng thành

    Kháng sinh (hay thuốc kháng sinh) đóng vai trò then chốt trong y học hiện đại, giúp điều trị hiệu quả các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn.

  • 08/07/2025

    Điểm danh 5 loại dầu thực vật mang lại lợi ích sức khỏe tuyệt vời

    Chất béo thường bị hiểu lầm là “kẻ thù” của sức khỏe, đặc biệt là đối với tim mạch và cân nặng. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây cho thấy không phải tất cả chất béo đều có hại. Ngược lại, một số loại chất béo tốt lại đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì năng lượng, hấp thụ vitamin và bảo vệ cơ thể khỏi viêm nhiễm. Trong đó, dầu ăn có nguồn gốc thực vật như dầu ô liu, dầu bơ, dầu mè... không chỉ mang lại hương vị phong phú cho món ăn mà còn cung cấp các acid béo có lợi cho tim mạch, não bộ và hệ miễn dịch.

  • 07/07/2025

    Dấu hiệu nhận biết và cách xử lý cảm nắng nhanh chóng

    Mùa hè với những ngày nắng gay gắt không chỉ mang đến niềm vui của những chuyến đi chơi mà còn ẩn chứa nguy cơ sức khỏe mà ít ai để ý: cảm nắng. Đây là một tình trạng nghiêm trọng xảy ra khi cơ thể không thể tự điều hòa nhiệt độ trong môi trường nóng bức, dẫn đến những hậu quả khôn lường nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời.

  • 07/07/2025

    8 thực phẩm nên tránh để bảo vệ gan khỏe mạnh

    Gan đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tổng thể. Lựa chọn đúng loại thực phẩm cũng như tránh những chất có hại góp phần bảo vệ chức năng gan khỏe mạnh.

Xem thêm