Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tiết sữa khi không mang thai: có gì bất thường?

Bạn đang phân vân không biết tại sao mình không mang thai mà cũng không cho con bú, hoặc bạn là nam giới nhưng lại bị tiết sữa. Bài viết dưới đây của chúng tôi sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc này.

Đối với những phụ nữ đang mang thai hoặc mới sinh con thì tiết sữa là hoàn toàn bình thường. Các tín hiệu hóc-môn kích thích cơ thể tiết ra một chút sữa non trong khi mang thai hoặc ngay sau khi sinh em bé; và cũng chính các hóc-môn này "ra lệnh" cho cơ thể bà mẹ sản bắt đầu sản xuất sữa để nuôi dưỡng em bé mới sinh.

Nhưng cũng có thể những phụ nữ không mang thai, không vừa sinh con và thậm chí là nam giới cũng có thể tiết sữa. Đây gọi là hiện tượng tiết sữa và có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây nên.

Theo bác sĩ Sherry Ross, chuyên gia sản phụ khoa ở Trung tâm y tế Providence Saint John, Mỹ, hiện tượng tiết sữa xảy ra ở khoảng 20-25% phụ nữ.

Triệu chứng

Triệu chứng phổ biến nhất của hiện tượng tiết sữa là một hoặc hai bên vú sản xuất nhiều sữa. Hiện tượng này hầu hết gặp ở phụ nữ nhưng có thể xảy ra ở nam giới hoặc trẻ sơ sinh.

Những triệu chứng khác có thể bao gồm:

  • Chảy dịch núm vú xuất hiện một cách ngẫu nhiên
  • Các mô vú nở to
  • Mất kinh hoặc kinh nguyệt không đều
  • Mất hoặc giảm hứng thú tình dục
  • Buồn nôn
  • Mụn trứng cá
  • Lông tóc phát triển bất thường
  • Đau đầu
  • Giảm thị lực

Nguyên nhân

Hiện tượng tiết sữa có rất nhiều nguyên nhân khác nhau và trong một vài trường hợp thì khó có thể xác định được nguyên nhân chính xác. Những lí do khiến bạn bị tiết sữa khi không mang thai trải rộng từ sự mất cân bằng hóc-môn cho đến tác dụng phụ của thuốc hay nhiều vấn đề sức khỏe khác.

Sự gia tăng bất thường hóc-môn prolactin: là nguyên nhân chính của hiện tượng tiết sữa. Thông thường prolactin chỉ được sản xuất tăng lên trong giai đoạn mang thai và nhất là sau khi sinh em bé. Prolactin bị gia tăng sản xuất do nhiều nguyên nhân chưa rõ ràng gây ra như: sử dụng một số loại thuốc, khối u não, sự kích thích quá mức của núm vú và các bệnh lí khác.

Sử dụng thuốc điều trị bệnh khác: một số thuốc đang điều trị bệnh của bạn có thể gây ra hiện tượng tiết sữa, như các thuốc:

  • Thuốc chống loạn thần
  • Thuốc chống trầm cảm
  • Thuốc tránh thai
  • Các thuốc điều trị chứng ợ nóng
  • Một số loại thuốc giảm đau
  • Thuốc điều trị tăng huyết áp
  • Những thuốc có chứa hóc-môn

Bệnh lí bạn đang mắc: một số bệnh lí có thể gây tiết sữa khi không mang thai, bao gồm:

  • Bệnh lí tuyến giáp
  • Bệnh gan hoặc thận
  • Căng thẳng kéo dài
  • Các khối u hoặc bệnh của vùng dưới đồi
  • Bất kì chấn thương hoặc tổn thương nào ảnh hưởng đến các mô của tuyến vú
  • Nồng độ Estrogen cao ở trẻ sơ sinh

Sử dụng thuốc gây nghiện: sử dụng thường xuyên một số thuốc gây nghiện hoặc ma túy, ví dụ như opioat, marijuana và cocain có thể kích thích tiết sữa khi không mang thai. Điều quan trọng là bạn cần nói với bác sĩ nếu bạn đang sử dụng bất kì loại thuốc nào và tần suất sử dụng ra sao. Bác sỹ sẽ cân nhắc tới điều này khi chẩn đoán hiện tượng tiết sữa.

Kích thích tuyến vú quá mức: ở một số người, kích thích tuyến vú thường xuyên, quá mức cũng có thể gây tiết sữa. Nó có thể là những kích thích khi quan hệ tình dục hoặc từ những động tác tự khám vú, cũng có thể là do quần áo cọ xát vào núm vú.

Một số bà mẹ nhận con nuôi và mong muốn nuôi con bằng sữa mẹ có thể làm tăng lượng prolactin và tiết sữa, tuy nhiên đây là hiện tượng hiếm gặp và rất đáng mừng.

Chẩn đoán và điều trị

Bạn nên nhớ, chỉ có bác sỹ mới chẩn đoán được chính xác nguyên nhân gây tiết sửa của bạn. Do vậy, khi bạn nhận thấy hiện tượng tiết sữa mà bạn không hề mang thai hay sinh con, hãy đến bác sỹ để được chẩn đoán và điều trị sớm. Bác sỹ sẽ hỏi han, thăm khám và chỉ định các xét nghiệm cần thiết, bao gồm từ xét nghiệm mang thai, xét nghiệm máu, siêu âm, chụp não (nếu cần). Bác sỹ cũng sẽ kiểm tra các tình trạng bệnh lý và các loại thuốc bạn đang dùng để chẩn đoán chắc chắn nguyên nhân. 

Khi đã xác định được nguyên nhân gây ra hiện tượng tiết sữa, bác sĩ sẽ khuyên bạn nên điều trị bằng các biện pháp thích hợp.

Một số biện pháp mà bạn có thể tự làm thường hay được khuyến cáo như tránh mặc quần áo chật hoặc giảm kích thích núm vú khi quan hệ tình dục, hoặc tìm hiểu và thực hành đúng cách tự khám vú.

Những biện pháp điều trị chuyên môncần được chỉ định và sự giám sát của bác sĩ như thay đổi thuốc (ví dụ chuyển sang loại thuốc chống trầm cảm khác) hoặc uống thêm các thuốc để điều hòa hóc-môn.

Nếu nguyên nhân gây tiết sữa là do sử dụng thuốc gây nghiện hoặc ma túy, bạn sẽ phải được tư vấn và điều trị cai nghiện ma túy.

Dừng các thuốc chống loạn thần, cắt giảm lượng marijuana, cocain, opiat và hạn chế kích thích núm vú là tất cả các cách để ngừng tiết sữa nếu như đó là nguyên nhân vấn đề của bạn, theo bác sĩ Kevin Audlin của viện nghiên cứu Gynecologic Care ở Trung tâm y tế Mercy, Baltimore, Hoa Kỳ. Nhưng ông cũng nhấn mạnh rằng cần một vài tháng để hiện tượng tiết sữa dừng hẳn, kể cả sau khi bỏ thuốc.

Nếu nguyên nhân là khối u hoặc các vấn đề khác của tuyến yên, bạn sẽ được điều trị hoặc có thể cần phẫu thuật. Bác sĩ sẽ cần làm thêm một số xét nghiệm để quyết định chẩn đoán và điều trị cho bạn.

Bên cạnh đó, điều trị nội khoa có thể làm giảm lượng prolactin xuống và làm ngừng lại từ từ hiện tượng tiết sữa. Thuốc Bromocriptine được sử dụng để giảm prolactin trong máu, giúp điều trị triệu chứng của hiện tượng tiết sữa. Tuy nhiên, bác sỹ sẽ cân nhắc rất kỹ trước khi cho bạn dùng thuốc này.

Phòng bệnh

Có nhiều nguyên nhân gây ra hiện tượng tiết sữa như đã trao đổi ở trên và bạn cần phải đến khám để được chẩn đoán và điều trị. Tuy nhiên, vẫn có nhiều cách mà bạn có thể làm để giảm nguy cơ tiết sữa khi không có thai như:

  • Tránh mặc áo ngực hoặc quần áo chật làm kích thích núm vú
  • Tránh kích thích núm vú quá thường xuyên, quá mạnh
  • Sử dụng những phương pháp lành mạnh như tập thể dục, thư giãn... để giảm căng thẳng cho não.

Khi nào nên đến gặp bác sĩ?

Nếu bạn không mang thai hoặc mới sinh con, hoặc đang cho con bú mà bạn thấy tiết sữa hoặc chảy dịch ở một hoặc hai bên núm vú, bạn nên đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt. Bác sỹ sẽ giúp bạn chẩn đoán và điều trị sớm nhất và điều đó tốt cho bạn.

Nếu bạn có hiện tượng tiết sữa thì tin vui cho bạn là tiết sữa thường tự hết hoặc sau khi điều trị nội khoa các bệnh lí là nguyên nhân. Nhưng nếu sau quá trình điều trị, bạn lại thấy tiết sữa trở lại, hãy quay trở lại gặp bác sỹ. Hoặc, dịch tiết từ núm vú của bạn không giống sữa mà trong, có máu hoặc màu vàng thì đây có thể là dấu hiệu của ung thư vú. Bạn nên đi khám bác sĩ ngay lập tức.

Nếu bạn có bé trai hay gái bị chảy một ít sữa ở núm vú trong tuần đầu tiên sau khi sinh thì đó cũng là một hiện tượng hết sức bình thường. Ngực của bé có thể sưng lên. Đó là do lượng hóc-môn từ mẹ khi mang thai vẫn còn làm ảnh hưởng đến trẻ. Hiện tượng này sẽ tự hết. Không nên nặn hoặc sờ nắn mô vú của bé quá nhiều.

Ths.Bs. Trần Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Tổng hợp từ Healthline
Bình luận
Tin mới
  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

  • 28/03/2024

    Thực phẩm, đồ uống nên hạn chế khi đang bị nghẹt mũi

    Dấu hiệu nghẹt mũi thường gặp khi bạn bị cảm cúm, viêm mũi dị ứng hoặc viêm đường hô hấp. Một số thực phẩm, đồ uống có thể khiến triệu chứng này trầm trọng hơn, cản trở việc hít thở của bạn.

  • 28/03/2024

    Chấn thương sọ não có hồi phục được không?

    Chấn thương sọ não luôn được coi là một trong những thương tổn nghiêm trọng nhất có thể xảy ra với con người. Tuy nhiên, với những tiến bộ mới trong lĩnh vực y tế và phục hồi chức năng, ngày càng có nhiều hy vọng để người bệnh chấn thương sọ não có thể phục hồi và hồi phục các chức năng quan trọng.

  • 27/03/2024

    Những triệu chứng và biến chứng điển hình của bệnh sởi

    Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng do virus sởi gây ra, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Nhận biết sớm các dấu hiệu và triệu chứng như sốt cao, ho, chảy nước mũi và phát ban da đặc trưng là rất quan trọng để điều trị kịp thời. Hiểu rõ các triệu chứng sởi còn giúp phòng ngừa sự lây lan của căn bệnh này.

  • 27/03/2024

    5 loại thảo mộc giúp tăng cường sức khoẻ hô hấp

    Khi gặp các vấn đề hô hấp, nhiều người có xu hướng tìm các giải pháp từ thiên nhiên để giảm nhanh các triệu chứng khó chịu cũng như tăng cường sức khoẻ đường thở. Dưới đây là 5 loại thảo mộc bạn có thể thử áp dụng.

  • 27/03/2024

    Biện pháp cải thiện triệu chứng viêm họng

    Viêm họng là vấn đề hô hấp có thể xảy ra quanh năm, nhất là trong thời tiết giao mùa do virus, vi khuẩn tấn công đường thở. Cần làm gì để cải thiện triệu chứng viêm họng hiệu quả?

Xem thêm