Sự ấm lên toàn cầu đang ngày càng gia tăng do lượng khí thải nhà kính vẫn đang tiếp tục tăng lên. Ví dụ, khí hậu của Australia hiện nay ấm lên 10C kể từ năm 1910 và cùng với đó là nhiệt độ toàn cầu cũng tăng thêm 3-50C trong 1 thế kỷ.
Vậy tăng nhiệt độ ảnh hưởng như thế nào đến cơ thể con người?
Trước hết hãy tìm hiểu cơ chế điều hòa nhiệt của cơ thể. Giống như phần lớn động vật có vú và chim, con người là động vật hằng nhiệt và nội nhiệt (dung máu để làm ấm), nghĩa là nhiệt độ bên trong cơ thể tối đa (khoảng 36.8°C +/− 0.5°C) bị ảnh hưởng hưởng bởi nhiệt độ môi trường bên ngoài tối thiểu.
Nếu ngồi yên trong nhà với nhiệt độ không khí khoảng 220C chúng ta cũng tạo thêm ra 150C nữa để giữ nhiệt độ ở trung tâm ở khoảng 370C. Thậm chí nếu nhiệt độ ở mức 370C thì chuyển hóa của chúng ta vẫn tiếp tục sản sinh ra thêm nhiệt. Lượng nhiệt dư thừa này được thải ra môi trường bên ngoài thông qua việc bốc hơi mồ hôi trên da. Sự chênh lệch nhiệt độ và độ ẩm ở bề mặt da và lớp không khí ở đường biên sẽ quyết định đến tốc độ trao đổi nhiệt. Nếu không khí xung quanh nóng và ẩm, nhiệt mất đi sẽ chậm hơn, chúng ta sẽ dụ trữ thêm nhiệt và nhiệt độ cơ thể tăng lên.
Đó là lý do tại sao chúng ta lại nóng, không khí khô sẽ dễ chịu hơn và không khí ẩm vì không khí khô sẽ dễ dàng làm bốc hơi mồ hôi hơn. Gió cũng sẽ làm tăng tốc độ bay hơi của mồ hôi và tỏa nhiệt nhanh hơn.
Đọc thêm bài viết: Sốt ở trẻ em và người lớn
Khi nào chúng ta bị sốc nhiệt?
Tiếp xúc với nhiệt độ cao có thể gây chết người vì khi đó cơ thể không thể mất đủ nhiệt để duy trì nhiệt độ trung tâm ở mức an toàn. Khi nhiệt độ trung tâm của chúng ta ở mức 38,50C cơ thể sẽ bắt đầu cảm thấy mệt mỏi và rất nhiều các triệu chứng sẽ leo thang khi nhiệt độ trung tâm tiếp tục tăng lên ra khỏi phạm vi an toàn cho các cơ quan nội tạng hoạt động trong đó có não bộ, tim mạch và thận.
Giống như cho 1 quả trứng vào lò vi sóng, protein của chúng sẽ bị biến tính khi tiếp xúc với nhiệt. Tuy nhiên một số người lại có thể thích ứng được với nhiệt độ cao, chẳng hạn như vận động viên đua xe đạp Tour de France có thể chịu đựng được ở nhiệt độ 400C khi đạt đến giai đoạn tới hạn. Mặc dù nhiệt độ này có thể gây ra tử vong cho đa số người khác.
Hoạt động giống như một chiếc máy bơm, tim giúp duy trì huyết áp một cách tối ưu giúp máu nóng đi khắp cơ thể và đưa máu đến những cơ quan quan trọng nhất. Tiếp xúc với nhiệt độ cực đoan sẽ làm cho hoạt động của tim tăng lên đáng kể. Tim phải tăng lực của mỗi lần co bóp và tăng tốc độ co bóp mỗi phút. Nếu cơ cũng đang hoạt động, chúng cũng sẽ cần tăng lưu lượng máu. Nếu mọi thứ xảy ra cùng một lúc, tăng tiết mồ hôi sẽ dẫn đến mất nước, thể tích máu hạ thấp, tim sẽ phải làm việc cật lực hơn nữa.
Tim là một khối cơ, vì thế cũng chúng cần cung cấp nhiều máu khi làm việc vất vả. Nhưng khi bơm máu trở nên nhiều hơn và nhanh hơn thì nhu cầu máu sẽ không còn được cung cấp đầy đủ nữa, tim sẽ bắt đầu suy yếu. Rất nhiều ca tử vong nhiệt là do bị trụy tim.
Những ai có yếu tố nguy cơ cao?
Người cao tuổi thường là những người dễ tổn thương do quá tải nhiệt. Tuổi cũng liên quan đến các bài tập kị khí và khả năng phát hiện ra thiếu nước và quá tải nhiệt.
Béo phì cũng dễ nhạy cảm với nhiệt. Chất béo hoạt động như một lớp cách nhiệt, và khi hoạt động cũng cần nhiều mạch máu để cung cấp máu tốt hơn. Trọng lượng cao cũng yêu cầu phải huy động nhiều cơ hoạt động hơn khi di chuyển.
Một số tình trạng bệnh lý có thể làm việc giảm khả năng thích nghi với sự thay đổi nhiệt độ do làm gián đoạn cơ chế tự nhiên cần để đối phó với nhiệt. Chẳng hạn như bệnh lý phải uống thuốc hạ nhịp tim, hạ huyết áp bằng cách giãn mạch hoặc ngăn việc tiết mồ hôi.
Nhiệt độ trung tâm cũng tăng khoảng nửa độ trong suốt nửa cuối của quá trình mang bầu do sự đáp ứng của hormone và tăng tỷ lệ chuyển hóa. Sự tăng trưởng của bào thai và nhau thau cũng phụ thuộc và việc tăng lư lượng máu. Sự tiếp xúc của bào thai với những nhiệt độ khắc nghiệt có thể dẫn đến việc sinh non hoặc dị tật bẩm sinh.
Đọc thêm bài viết: Triệu chứng mất nước ở trẻ sơ sinh
Chúng ta không chỉ thích nghi?
Cơ thể chúng ta có thể thích nghi với trời nóng mà còn tự hạn chế việc này. Ở một số nhiệt độ quá nóng để tim mạch có thể xử lý và tăng tiết mồ hôi để làm mát cơ thể đặc biệt là khi di chuyển hoặc tập thể dục. Chúng ta cũng hạn chế được tình huống trên bằng cách giảm khả năng trữ nước và điện giải và tăng lượng nước hấp thu ở đường ruột. Ra mồ hôi sẽ dẫn tới mất nươc và điện giải và kết quả của việc mất cân bằng điện giải có thể nahr hưởng đến nhịp tim.
Sự gia tăng số ca chết chỉ xảy ra ở những nơi vốn dĩ đã rất nóng như Ấn độ và Pakisstan. Khi chạm tới ngưỡng 500C vượt quá khả năng cơ thể con người có thể giữ cho nhiệt độ trung tâm ở ngưỡng an toàn. Điều đáng nói là thời tiết càng ngày càng nóng hơn, kéo dài hơn và xuất hiện thường xuyên hơn. Chúng ta không thể sống cả đười trong nhà với điều hòa nhiệt độ được. Bên cạnh đó, những ngày nắng đỉnh điểm thế, điều hòa nhiệt độ cũng phải vật lộn với việc thải bớt 250C để làm mát không khí bên trong nhà.
Mùa hè đến mang theo cái nắng gay gắt, đặc biệt tại Việt Nam – nơi khí hậu nhiệt đới khiến bức xạ tia cực tím (UV) đạt mức cao trong nhiều tháng. Đối với thanh thiếu niên lứa tuổi năng động, thường xuyên tham gia các hoạt động ngoài trời như thể thao, dã ngoại hay đi học việc bảo vệ làn da và sức khỏe trước tia UV là vô cùng cần thiết.
Một nghiên cứu mới đã tìm hiểu cách thức sucralose, một chất tạo ngọt không calo, ảnh hưởng đến các tín hiệu não bộ liên quan đến cảm giác đói.
Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.
Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.
Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.
Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.
Chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất thiết yếu, cùng với carbohydrate và protein, có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể con người.
Mùa hè đến, cái nắng gay gắt không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi mà còn tiềm ẩn những mối nguy hiểm khôn lường đối với sức khỏe, trong đó đột quỵ nhiệt là một trong những tình trạng đáng lo ngại nhất.