Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Phòng chống sốc phản vệ do dị ứng thực phẩm

Dị ứng thực phẩm có thể khiến bạn cảm thấy phiền toái hoặc dẫn đến tử vong chỉ trong nháy mắt. Tiếp xúc vô tình với các loại hạt hoặc động vật có vỏ có thể dẫn đến sốc phản vệ - một phản ứng dị ứng xảy ra rất nhanh, khiến huyết áp của bạn tụt xuống và việc thở sẽ trở nên khó khăn hơn. Đưới đây là những cách phòng chống sốc phản vệ do dị ứng thực phẩm mà Viện Y học ứng dụng Việt Nam đã tổng hợp

Thống kê quốc gia tại Mỹ cho thấy khoảng 2.5% người trưởng thành bị dị ứng thực phẩm, và mặc dù không có con số thống kê về số lượng người bị sốc phản vệ mỗi năm, nhưng số ca nhập viện vì sốc phản vệ đã tăng đáng kể trong 10 năm vừa qua tại Mỹ, theo thống kê của Immunology and Allergy Clinics of North America.

Nếu bạn biết rằng mình bị dị ứng thực phẩm, bạn nên có kế hoạch để phòng chống những cơn dị ứng như thế này. Áp dụng các phương pháp dưới đây có thể sẽ giúp bạn tránh được các nguyên nhân gây dị ứng thực phẩm có thể đe dọa tính mạng của mình.

Hỏi đầu bếp về các thành phần của món ăn

Khi càng ngày có càng nhiều người quan tâm đến việc giữ an toàn với chứng dị ứng thực phẩm, bạn không nên ngần ngại hỏi đầu bếp về các nguyện liệu của món ăn để dự phòng dị ứng thực phẩm khi bạn đi ăn ở ngoài.  Đầu bếp và chủ nhà hàng sẽ rất cởi mở nếu như bạn hỏi – theo bác sỹ  Edwin Kim, một chuyên gia về dị ứng miễn dịch tại Đại học Bắc California. Việc này cũng vô cùng quan trọng: “Nên nhớ rằng, chỉ cần một chút ít (của nguyên nhân gây dị ứng thực phẩm) cũng có thể gây ra vấn đề cho bạn”.
Bạn cũng nên nhớ rằng mặc dù các nhà hàng bắt đầu quan tâm hơn đến chứng dị ứng thực phẩm, nhưng bạn không thể nào đảm bảo rằng nhà hàng sẽ chuẩn bị món ăn theo cách an toàn với bạn. Do vậy, luôn hỏi trước khi ăn.

Chia sẻ tình trạng dị ứng thực phẩm của mình

Hãy để mọi người quen biết bạn biết được rằng bạn bị dị ứng với loại thực phẩm nào để dự phòng lên cơn dị ứng thực phẩm. Việc làm này sẽ giúp họ thực hiện các bước đúng đắn nếu bạn bị sốc phản vệ và không đáp lại các kích thích từ họ.

Nếu bạn phải tham gia một bữa tiệc được tổ chức tại nhà bạn bè? Bạn nên đưa ra danh sách một số điều mà chủ nhà cần lưu ý để bạn và họ có thể lên kế hoạch về thực đơn của bữa tiệc. Để trở thành một khách mời chu đáo, bạn có thể yêu cầu được phục vục các món ăn an toàn mà bạn có thể chia sẻ được.

Mang theo đồ ăn riêng

Nếu bạn không rõ có những gì trong món ăn  khi bạn ăn ở ngoài, bạn nên mang đủ lượng thức ăn an toàn cho bản thân mình. “Các bậc cha mẹ nên đặc biệt làm điều này cho các con của mình” – bác sỹ Kim lưu ý, một phần là bởi chứng dị ứng thực phẩm, một phần là bởi trẻ nhỏ thường rất kén ăn. Chẳng có lý do gì để bạn không được mang theo một món ăn nhẹ trong túi để dự phòng chứng dị ứng thực phẩm của mình cả.

Dọn sạch bàn ăn để tránh các tác nhân gây dị ứng thực phẩm

Đơn giản, chỉ cần bạn chạm vào loại thực phẩm mà bạn dị ứng cũng có thể gây kích ứng, bác sỹ Kim cảnh báo. Vì vậy, ông gợi ý rằng bạn nên “dọn khu vực mà mình chuẩn bị ngồi ăn ngay lập tức”. Ngoài việc dọn sạch các nguyên liệu trong món ăn có thể làm bạn dị ứng, thì việc dọn bàn và ghế ở các nhà hàng sẽ giúp bạn an toàn hơn, vì bạn không thể khẳng định rằng, bàn và ghế đã được nhân viên phục vụ làm sạch hay chưa.

Để tránh các tác nhân gây dị ứng, bạn có thể mang theo một túi khăn giấy vệ sinh và lau bất cứ bề mặt nào mà bạn có thể chạm vào. Lưu ý, chỉ nên lau 1 lượt mà không nên lau đi lau lại nhiều lần.

Đọc kỹ nhãn thực phẩm

Luật liên bang tại Mỹ yêu cầu các nhà sản xuất phải đưa ra cảnh báo nếu một sản phẩm có chứa một số loại tác nhân có thể gây dị ứng cụ thể, ví dụ như các loại hạt. Bởi vậy, bạn nên xem thật kỹ nhãn thực phẩm khi bạn ghé vào cửa hàng tạp hóa bên đường để có thể đưa ra những sự lựa chon an toàn nhất cho sức khỏe cũng như tránh được chứng dị ứng thực phẩm.

Thường xuyên kiểm tra bút tiêm EpiPen

Bút tiêm EpiPen là một loại bút tiêm có chưa epinephrine dùng cho các trường hợp sốc phản vệ. Nếu trước đây bạn chưa từng sử dụng EpiPen, bạn rất dễ sẽ quên không kiểm tra hạn sử dụng của bút. Epinephrine thường rất tốt trong vòng 1 năm, theo bác sỹ Kim, mặc dù epinphrine vẫn có thể tồn tại trong điều kiện mát hoặc nhiệt độ phòng. Epinephrine thường sẽ không tốt lắm trong môi trường nóng. Đừng giữ nó trong ngăn chứa đồ hoặc bất kỳ vị trí nào tiếp xúc trực tiếp với nhiệt (nếu đó là nơi bạn đã giữ nó, bạn nên cân nhắc đổi vị trí bảo quản để bảo quản được an toàn hơn).

Giữ an toàn với chứng dị ứng thực phẩm cũng có nghĩa là bạn phải kiểm tra hạn sử dụng để đảm bảo một số loại thuốc khác, ví dụ như diphenhydramine (Benadryl) để điều trị chứng dị ứng nhẹ đã hết hạn hay chưa.

Mang theo 2 liều epinephrine

Mặc dù epinephrine là cách tốt nhất để kiểm soát sốc phản vệ, nhưng rất nhiều người không chuẩn bị đầy đủ. “Một trong số các yếu tố nguy cơ của phản ứng dị ứng chết người là không có đủ lượng epinephrine đúng thời điểm”, bác sỹ Kim nhấn mạnh. Bạn phải có đủ lượng epinephrine trong vòng 30 phút. Vấn đề là, rất nhiều người thậm chí còn không mang theo epinephrine bên mình, có thể là do quên hoặc cảm thấy bất tiện.

Trên thực tế, bạn nên mang theo 2 liều epinephrine riêng biệt như một phần của kế hoạch phòng chống sốc phản vệ và dị ứng thực phẩm. Nguyên nhân là vì 2 liều sẽ có tác dụng nhanh hơn và làm tình trạng sốc phản vệ giảm đi nhanh hơn. Bạn có thể sẽ cần đến liều thứ 2 nếu liều đầu không đủ để làm giảm các phản ứng của bạn.

Tham khảo thêm thông tin trong bài viết: Mối lo ngại từ dị ứng và không dung nạp thực phẩm

Ths. Lưu Liên Hương - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Everydayhealth
Bình luận
Tin mới
  • 04/12/2025

    Loãng xương ở phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh

    Loãng xương là tình trạng suy giảm nghiêm trọng lượng khoáng chất trong xương, làm thay đổi cấu trúc và giảm độ chắc khỏe của xương. Trong đó, phụ nữ ở giai đoạn mãn kinh là nhóm đối tượng có nguy cơ cao nhất mắc bệnh, dẫn đến nhiều hệ lụy khó lường đối với sức khỏe. Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về loãng xương ở phụ nữ mãn kinh nhé!

  • 04/12/2025

    Ai không nên ăn thịt lợn nọng?

    Thịt lợn nọng ngon nhưng do hàm lượng chất béo bão hòa cao, một số nhóm người nên đặc biệt hạn chế tiêu thụ thịt nọng.

  • 04/12/2025

    Sự thật về tóc bạc

    Nang tóc của bạn có các tế bào sắc tố tạo ra melanin, một chất hóa học tạo nên màu tóc của bạn. Khi bạn già đi, các tế bào này bắt đầu chết. Không có sắc tố, các sợi tóc mới mọc ra nhạt hơn và có nhiều sắc thái khác nhau của màu xám, bạc và cuối cùng là màu trắng. Khi nang tóc ngừng tạo ra melanin, nó sẽ không tạo ra các sợi tóc màu nữa.

  • 03/12/2025

    Có nên dùng ‘đường ăn kiêng’ để giảm cân?

    Việc sử dụng 'đường ăn kiêng' để giảm cân đang là một xu hướng phổ biến nhưng nó vẫn còn là một chủ đề gây nhiều tranh cãi. Vậy đường ăn kiêng có tác dụng gì và có an toàn để giảm cân không?

  • 03/12/2025

    Viêm xoang trong mùa đông

    Vào những tháng cuối năm thời tiết chuyển lạnh, nhiệt độ giảm kèm theo những cơn mưa là cả một thách thức với hệ hô hấp, khó chịu với mũi và xoang. Sự kết hợp giữa không khí khô và thay đổi nhiệt độ này ảnh hưởng đến hoạt động bài tiết chất nhầy của mũi và xoang để bảo vệ hệ hô hấp và lọc không khí; có thể dẫn đến các dấu hiệu nghẹt mũi, áp lực và khó chịu. Hiểu được tác động theo mùa này đối với sức khỏe xoang giúp giải thích tại sao nhiều người gặp phải các vấn đề liên quan đến xoang nhiều hơn trong những tháng mùa đông và chỉ ra những cách chúng ta có thể bảo vệ hệ hô hấp tốt hơn trong mùa lạnh.

  • 02/12/2025

    Eswatini – Quốc gia đầu tiên trên thế giới triển khai mũi tiêm phòng HIV hai lần mỗi năm

    Eswatini hiện đang là đất nước có tỉ lệ nhiễm HIV cao nhất thế giới. Eswatini từ lâu đã phải đối mặt với gánh nặng HIV cực kỳ lớn. Khoảng 27% người trưởng thành của quốc gia này sống chung với HIV – mức cao nhất thế giới. Dù đã đạt nhiều tiến bộ trong điều trị antiretroviral (ARV), số ca nhiễm HIV mới vẫn duy trì ở mức đáng lo ngại, đặc biệt trong nhóm phụ nữ trẻ và thanh niên.

  • 02/12/2025

    4 lợi ích nổi bật nhất của rau càng cua với sức khỏe

    Tuy chỉ là một loại rau dại mọc phổ biến nhưng rau càng cua chứa đựng những giá trị dinh dưỡng và dược liệu đáng kinh ngạc, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người.

  • 02/12/2025

    Các dấu hiệu nhận biết đột quỵ vào mùa đông

    Thời tiết lạnh có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ do một số yếu tố thuận lợi, bao gồm co mạch máu, tăng huyết áp và tăng độ nhớt của máu. Khi nhiệt độ giảm, cơ thể cố gắng giữ nhiệt bằng cách co các mạch máu, làm tăng huyết áp và có thể dẫn đến hình thành cục máu đông. Những người có nguy cơ cao bao gồm người cao tuổi, người mắc bệnh tim mạch, huyết áp cao, tiểu đường, và những người có lối sống ít vận động.

Xem thêm