Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Mối lo ngại từ dị ứng và không dung nạp thực phẩm

Không dung nạp thực phẩm khác với dị ứng thực phẩm như thế nào? Phải ngăn ngừa và xử lý ra sao nếu cơ thể xảy ra phản ứng trầm trọng với thức ăn?

Hàng năm, có hàng chục triệu người trên thế giới bị dị ứng với thực phẩm. Mặc dù hiện tượng này phổ biến hơn ở đối tượng trẻ nhỏ và ở những người có tiền sử gia đình, phần lớn tình trạng dị ứng thực phẩm đều xuất hiện ở giai đoạn sớm và có thể diễn biến khá nghiêm trọng.

Dị ứng thực phẩm diễn ra khi hệ miễn dịch của cơ thể phản ứng với những chất có trong thực phẩm, thường là protein, mà cơ thể cho là những chất gây hại. Hiện tượng này khởi đầu cho một chuỗi các phản ứng dị ứng diễn ra trong cơ thể. Các triệu chứng thường xuất hiện trong vòng một vài phút và có biểu hiện từ nhẹ như là chảy nước mũi, mắt đỏ cho tới các triệu chứng dị ứng nghiêm trọng có thể đe dọa đến tính mạng.

 
Không dung nạp thực phẩm không hoàn toàn giống với dị ứng thực phẩm và do nhiều nguyên nhân khác nhau. Hiện tượng không dung nạp xảy ra khi cơ thể không thể thể tiêu hóa được một thành phần nào đó trong thực phẩm, ví dụ như lactose – một loại đường có trong sữa. Các triệu chứng của không dung nạp thực phẩm thường gây khó chịu như đau bụng âm ỉ, tiêu chảy nhưng không gây nguy hiểm đến tính mạng.

Các dạng dị ứng thực phẩm

Hiện nay, có hơn 170 nhóm thực phẩm đã được biết đến là có khả năng gây dị ứng. Tuy nhiên, có 8 loại thực phẩm thường gây dị ứng nhiều nhất, chiếm tới khoảng 90% các ca dị ứng bao gồm:

  • Sữa
  • Trứng
  • Lạc
  • Các loại hạt (óc chó, hồ đào)
  • Cá (cá hồi, cá tuyết, cá ngừ, cá hồng, cá chình, cá rô phi)
  • Các hải sản có vỏ (tôm, cua, tôm hùm)
  • Đậu nành
  • Lúa mỳ

Chế độ dinh dưỡng khi bị dị ứng và không dung nạp thực phẩm

Người bị dị ứng hay không dung nạp thực phẩm cần phải tránh ăn những loại thực phẩm khiến họ bị ảnh hưởng.

Tuy nhiên, lựa chọn trong một danh sách các món ăn trong đó kết hợp rất nhiều loại nguyên liệu thực sự rất khó khăn. Các đồ ăn gây dị ứng có thể được chuẩn bị trong cùng dụng cụ và thiết bị nấu nướng với đồ ăn không gây dị ứng. Và thông qua tiếp xúc chéo, những chất gây dị ứng trong thực phẩm có thể lẫn vào những đồ ăn được cho là an toàn.

Nếu bạn bị dị ứng hay không dung nạp với loại thực phẩm nào đó, hãy nói điều đó với những người chuẩn bị đồ ăn cho bạn để báo cho họ biết về những loại thực phẩm bạn không thể ăn và yêu cầu họ đặc biệt cẩn thận khi nấu ăn cho bạn.

Những nguyên tắc cần tuân theo khi bạn bị dị ứng hay không dung nạp thực phẩm

Gặp gỡ chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn: Chuyên gia dinh dưỡng sẽ giúp bạn hiểu được loại thực phẩm nào là an toàn và cách tốt nhất để tránh những loại thực phẩm gây nên các phản ứng có hại cho cơ thể. Khi một loại thực phẩm nào đó đã được cắt giảm từ chế độ ăn, cơ thể bạn có thể có những thiếu hụt tạm thời về những vitamin và khoáng chất quan trọng. Các chuyên gia dinh dưỡng sẽ tư vấn để giúp bạn cung cấp đủ chất dinh dưỡng bạn cần để đảm bảo sức khỏe tốt.

Tìm hiểu về các thành phần trong các loại thực phẩm: Trứng, lúa mỳ, sữa và các chất gây dị ứng khác đôi khi có thể được gọi bằng các tên khác. Để tránh những tác nhân gây dị ứng này, FDA Hoa Kỳ đã yêu cầu các công ty thực phẩm phải ghi cụ thể trên nhãn nếu một trong số 8 tác nhân hay gây dị ứng nhất (liệt kê ở trên) có chứa trong thực phẩm.

Đọc nhãn trên thực phẩm một cách cẩn thận: Các nhà sản xuất có thể thay đổi các thành phần có trong sản phẩm mà không thông báo trước, do vậy, hãy kiểm tra kỹ thành phần ghi trên nhãn mỗi khi bạn mua một loại thực phẩm nào, kể cả đó là loại thực phẩm bạn thường dùng. Các loại mỹ phẩm và sản phẩm làm đẹp cũng có thể chứa những chất gây dị ứng như sữa, trứng, lúa mỳ và các loại hạt.

Hãy luôn trò chuyện, thảo luận với các giáo viên, nhân viên y tế tại trường học của con bạn: Đảm bảo rằng các giáo viên, y tá và những người quản lý tại trường học của con bạn biết được rõ về tình trạng dị ứng của trẻ và biết được họ phải làm những gì mỗi khi có phản ứng dị ứng có hại xảy ra đối với trẻ.

Ngoài ra nếu bản thân bạn bị dị ứng thì hãy thông báo điều đó với các đồng nghiệp. Một số người khá quen thuộc với việc bị dị ứng với thực phẩm nên sẽ biết rõ phải làm gì nếu một người khác cũng bị dị ứng. 

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những thực phẩm mà bà bầu nên tránh

PGS.TS.Bs. Nguyễn Xuân Ninh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Eatright
Bình luận
Tin mới
  • 18/09/2025

    5 loại quả mùa thu tốt cho người bị táo bón

    Mùa thu mang đến cảm giác mát mẻ và hương vị ngọt ngào của nhiều loại quả chín mọng. Có một số loại quả mùa thu rất tốt cho người bị táo bón vì chúng chứa nhiều chất xơ, nước và các hợp chất tự nhiên tốt cho đường ruột.

  • 18/09/2025

    Viêm khớp dạng thấp: Dấu hiệu, biến chứng và phương pháp điều trị

    Viêm khớp dạng thấp là một bệnh lý tự miễn mạn tính, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Bệnh không chỉ gây đau đớn ở các khớp mà còn có thể lan rộng đến các cơ quan khác như tim, phổi, mắt, và da.

  • 17/09/2025

    8 tác dụng của việc ăn một quả lựu mỗi ngày

    Quả lựu giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất có thể giúp tăng cường sức khỏe một cách đáng ngạc nhiên. Tìm hiểu những tác dụng của việc ăn một quả lựu mỗi ngày.

  • 17/09/2025

    6 Nguyên nhân gây teo dương vật và cách khắc phục

    Tình trạng dương vật bị teo nhỏ một chút khi bạn già đi do sự suy giảm sản xuất testosterone không hiếm gặp, nhưng có những nguyên nhân khác có thể xảy ra bao gồm béo phì, phẫu thuật tuyến tiền liệt, điều trị ung thư tuyến tiền liệt và các tình trạng như bệnh Peyronie. Mặc dù bạn không phải lúc nào cũng tránh được tình trạng teo dương vật nhưng có những điều bạn có thể làm để ngăn ngừa hoặc điều trị một số nguyên nhân nhất định.

  • 16/09/2025

    Trẻ trên 5 tuổi có cần bổ sung vi chất không?

    Với trẻ trên 5 tuổi, việc bổ sung vi chất vẫn vô cùng cần thiết, bởi đây là độ tuổi vàng để phát triển thể chất, trí tuệ và hình thành nền tảng sức khỏe lâu dài.

  • 16/09/2025

    Phải mất bao lâu để thấy được kết quả khi tiêm Botox?

    Botox (onabotulinumtoxinA) bắt đầu có hiệu lực trong vòng hai đến năm ngày sau khi bạn tiêm. Tuy nhiên, có thể mất đến vài tuần để bạn thấy được kết quả đầy đủ và mốc thời gian cho mỗi cá nhân khác nhau tùy thuộc vào một số yếu tố.

  • 15/09/2025

    Vì sao cá mè xứng đáng có trong thực đơn?

    Cá mè từ lâu đã được biết đến như một loại thực phẩm quen thuộc của người Việt Nam. Không chỉ là nguyên liệu cho những món ăn dân dã, đậm đà, cá mè còn chứa nhiều lợi ích sức khỏe cho mọi lứa tuổi.

  • 15/09/2025

    Thực phẩm giàu omega-3 giúp giảm nguy cơ tử vong sau cơn đau tim: Bằng chứng từ nghiên cứu quốc tế

    Trong bối cảnh các bệnh tim mạch ngày càng phổ biến và trẻ hóa, việc duy trì một lối sống lành mạnh, đặc biệt là chế độ ăn uống, đóng vai trò then chốt trong việc phòng ngừa cũng như cải thiện chất lượng sống cho người bệnh tim.

Xem thêm