Những thông tin cần biết về xét nghiệm ferritin huyết thanh
Nếu bác sỹ nghi ngờ bạn đang thiếu sắt hoặc đang dư thừa sắt trong cơ thể thì có thể chỉ định xét nghiệm định lượng ferritin huyết thanh. Xét nghiệm này cho phép đánh giá kho sắt dự trữ trong cơ thể, cung cấp cho bác sỹ “bức tranh” tổng quát về hàm lượng sắt trong cơ thể của bạn.
Ferritin là gì?
Ferritin là một loại protein dự trữ sắt ở bên trong. Khi cơ thể cần đến sắt để tham gia quá trình chuyển hóa và tổng hợp, sắt sẽ được giải phóng ra từ ferritin. Ferritin tồn tại chủ yếu bên trong tế bào gan và tế bào miễn dịch, chỉ một số ít lưu hành trong máu. Theo Mayo Medical Laboratories, ferritin chứa khoảng 20% tổng lượng sắt của cơ thể.
Ferritin ở bên trong tế bào của cơ thể, cho đến khi cơ thể cần sắt để tham gia quá trình tạo hồng cầu. Khi đó, cơ thể sẽ phát ra các tín hiệu để tế bào giải phóng ferritin ra ngoài. Sau đó, ferritin được gắn với một chất khác, gọi là transferrin. Transferrin là một loại protein gắn với ferritin, để vận chuyển ferritin tới nơi sản xuất hồng cầu. Bạn cứ tưởng tượng transferrin giống như một chiếc taxi chuyên dụng để vận chuyển sắt.
Cả sắt và ferritin đều rất quan trọng đối với cơ thể. Nếu ferritin giảm thì hàm lượng sắt trong cơ thể cũng mau chóng giảm theo.
Mục đích của xét nghiệm ferritin huyết thanh
Xét nghiệm ferritin huyết thanh giúp đánh giá tổng lượng sắt dự trữ trong cơ thể, từ đó bác sỹ có thể biết được nồng độ ferritin trong máu là đủ, thiếu hay dư thừa. Càng nhiều ferritin trong máu, cơ thể càng dự trữ được nhiều sắt hơn.
Khi nào thì bạn cần phải xét nghiệm ferritin huyết thanh?
Bác sỹ sẽ chỉ định xét nghiệm ferritin huyết thanh nếu bạn có các triệu chứng của tình trạng giảm ferritin huyết thanh máu sau:
Bác sỹ cũng có thể chỉ định xét nghiệm ferritin huyết thanh khi bạn có các triệu chứng của tình trạng dư thừa ferritin, bao gồm:
Nồng độ ferritin tăng lên có thể gây tổn thương các cơ quan trong cơ thể, đặc biệt là gan, lách. Xét nghiệm cũng có thể sử dụng để đánh giá sức khỏe tổng thể, nhất là theo dõi sự thay đổi nồng độ sắt trong cơ thể, như thiếu hoặc dư thừa sắt trong máu.
Xét nghiệm được thực hiện như thế nào?
Để thực hiện xét nghiệm, bạn cần nhịn ăn ít nhất 12 tiếng trước khi lấy máu. Theo American Association for Clinical Chemistry (AACC), xét nghiệm ferritin huyết thanh sẽ cho kết quả chính xác hơn khi thực hiện vào buổi sáng sau khi nhịn ăn trong một khoảng thời gian.
Vị trí lấy máu thường là tĩnh mạch khuỷu tay hoặc mu bàn tay. Bạn sẽ được cuốn một dải dây chun giãn (dây garo) phía trên vị trí lấy máu 5-10 cm, rồi được sát khuẩn vị trí lấy máu bằng dung dịch sát khuẩn, thường là cồn 700, sau đó là chích kim tiêm và lấy đủ lượng máu cần thiết, cuối cùng là tháo dây garo và dịt bông để cầm máu.
Mẫu máu sau đó được mang tới phòng xét nghiệm để phân tích.
Kết quả xét nghiệm như thế nào là bình thường?
Kết quả xét nghiệm ferritin huyết thanh sẽ được so sánh với dải giá trị bình thường sau:
Bác sỹ sẽ xem xét kết quả xét nghiệm cụ thể của bạn để đánh giá tình trạng ferritin của bạn là bình thường, cao hay thấp.
Giảm nồng độ ferritin huyết thanh chỉ ra bạn đang thiếu sắt, điều này xảy ra khi chế dộ ăn của bạn không cung cấp đủ nhu cầu sắt hàng ngày. Một nguyên nhân khác nữa đó là tình trạng thiếu máu, khi cơ thể sản xuất không đủ hồng cầu để sắt gắn vào.
Các nguyên nhân thường gặp khác gây giảm nồng độ ferritin, bao gồm:
Nồng độ ferritin huyết thanh tăng lên trong máu khi nào?
Nồng độ ferritin tăng lên trong máu có thể gặp trong một số bệnh, như bệnh nhiễm sắc tố sắt mô (hemochromatosis) xảy ra khi cơ thể tích lũy quá nhiều sắt tại các mô trong cơ thể.
Các nguyên nhân gây tăng ferritin trong máu khác, bao gồm:
Ferritin được xem là một protein phản ứng cấp tính, nghĩa là khi cơ thể bị viêm nó sẽ tăng lên trong máu. Điều này giải thích tại sao trong các bệnh lý về gan, các loại ung thư như u lympho Hodgkin thì nồng độ ferritin lại tăng lên trong máu. Điều này được giải thích là, tế bào gan là nơi dự trữ ferritin, các bệnh lý về gan thường khiến gan bị tổn thương, ferritin bên trong tế bào gan thoát ra ngoài, gây nên tăng ferritin trong máu. Dựa vào sự tăng nồng độ ferritin trong máu, xét nghiệm sẽ giúp các bác sỹ chẩn đoán trong các bệnh lý viêm và tình trạng khác của cơ thể.
Theo một nghiên cứu về gan và hệ tiêu hóa đã công bố, các nguyên nhân thường gặp gây tăng ferritin huyết thanh là: béo phì, tình trạng viêm, uống rượu hàng ngày. Một rối loạn di truyền khác có tăng ferritin, đó là bệnh nhiễm sắc tố sắt mô (hemochromatosis).
Nếu kết quả xét nghiệm ferritin của bạn tăng cao hơn bình thường, bác sỹ có thể chỉ định thêm các xét nghiệm khác để kiểm tra chi tiết hơn hàm lượng sắt có trong cơ thể bạn, như:
Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: 3 biện pháp phòng thiếu máu thiếu sắt khi mang thai
Chuối là một trong những loại thực phẩm có lợi ích dinh dưỡng đáng kể. Vậy khi ăn chuối luộc có tác dụng gì?
Nhiễm ký sinh trùng có thể dẫn đến một loạt các vấn đề sức khỏe như các triệu chứng về tiêu hóa không rõ nguyên nhân, ngứa, thiếu máu, đau cơ và khớp, ăn không thấy no,… Cùng tìm hiểu về 10 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đang nhiễm ký sinh trùng qua bài viết sau đây!
Nước dừa có thành phần dinh dưỡng đặc biệt và nhiều lợi ích cho sức khỏe như cung cấp chất điện giải, giúp hạ huyết áp... Đây là lý do nước dừa ngày càng trở thành lựa chọn phổ biến của nhiều người.
Dù là trà đen, trà xanh, trà trắng hay trà ô long, trà nóng hay trà đá đều có nguồn gốc từ cây trà, Camellia sinensis. Nhưng trà thảo mộc thì khác. Trà thảo mộc bắt nguồn từ việc ngâm nhiều loại hoa, lá hoặc gia vị trong nước nóng. Hầu hết các loại trà này đều không có caffeine. Bạn có thể bắt đầu bằng những túi trà làm sẵn hoặc ngâm các nguyên liệu rời và sau đó lọc bỏ bã.
Nhiều người thực hiện thải độc cơ thể theo hướng dẫn truyền miệng và trên các nền tảng xã hội... và hiện nay đang dấy lên trào lưu thải độc bằng nước cốt chanh. Vậy sự thật về phương pháp thải độc này như thế nào?
Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.
Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.
Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?