Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những nguyên nhân gây viêm không ngờ tới

Bạn có để ý rằng mỗi khi bị muỗi đốt hay vấp ngón chân vào một vật nào đó, vị trí bị muỗi đốt hay ngón chân bị tổn thương thường sưng lên, tấy đỏ và vùng da sẽ bị nóng lên và hơi đau. Đây đều là những dấu hiệu đặc trưng của triệu chứng viêm – một đáp ứng tự nhiên của cơ thể khi bị nhiễm trùng hay chấn thương.

Những nguyên nhân gây viêm không ngờ tới 

Mặc dù triệu chứng viêm cấp thường chỉ kéo dài vài tiếng hoặc cùng lắm là vài ngày nhưng phản ứng viêm mãn tính có thể vẫn xảy ra trong cơ thể bạn tới vài tháng hoặc hàng năm mà không hề có một triệu chứng cảnh báo rõ ràng nào.  Viêm mãn tính thường gặp ở một số căn bệnh như tim mạch, tiểu đường, viêm khớp và Alzheimer. Tuy nhiên, có một số tác nhân gây viêm mãn tính mà có thể bạn ít khi ngờ tới để biết cách phòng tránh như các yếu tố sau đây.

Tình trạng thừa cân

Thừa cân có thể gây ra đáp ứng viêm bên trong các tế bào mỡ. Theo GS. Raymond Yung thuộc Đại học Michigan, “khi chúng ta già đi, một số tế bào trong mô mỡ cũng sẽ bị lão hóa và thúc đẩy phản ứng viêm.” Theo môt nghiên cứu trên tạp chí Cell Metabolism vào năm 2013, đối với những người trẻ tuổi, bản thân bệnh béo phì cũng tạo ra các tín hiệu thông báo nguy cấp từ các tế bào mỡ và truyền thông tin này tới hệ miễn dịch để chống lại các tác nhân đe dọa không thực sự tồn tại.

Căng thẳng kéo dài

Cũng giống như phản ứng viêm, stress cũng được chia thành stress cấp tính và mãn tính. Stress cấp tính khi chúng ta gặp phải một tình huống hiểm nguy, gây sợ hãi nào đó một cách bất ngờ, đột ngột; còn stress mãn tính là tình trạng lo lắng, căng thẳng kéo dài do áp lực công việc hoặc cuộc sống hôn nhân gia đình… và cả hai loại stress này đều có tác động đến quá trình viêm. Một nghiên cứu vào năm 2012 của Đại học Rockefeller chỉ ra rằng hormon stress cortisol đóng vai trò rất quan trọng trong việc điều hòa đáp ứng viêm của cơ thể, tuy nhiên stress mãn tính có thể làm giảm tác dụng này của cortisol, khiến phản ứng viêm nhiễm không được kiểm soát. Tình trạng stress mãn tính dường như cũng kích thích sự sản xuất của các tế bào bạch cầu, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh gây viêm.

Thói quen hút thuốc

Mỗi điếu thuốc lá đều có thể gây kích ứng phổi, dẫn tới các phản ứng viêm ở mức độ nhỏ và làm nặng thêm các bệnh phổi hiện mắc – như là COPD hay dị ứng. Trên thực tế, một số chuyên gia tin rằng các tổn thương viêm mãn tính ở phổi do khói thuốc lá là một trong những lý do khiến cho các tế bào bị đột biến, dẫn tới ung thư phổi. Hút thuốc cũng làm gia tăng một số marker của phản ứng viêm, bao gồm tăng số lượng tế bào bạch cầu và nồng độ cao của protein C phản ứng (+). May mắn là chỉ cần một vài tuần sau khi từ bỏ thói quen không tốt này, nồng độ của các marker gây viêm cũng giảm đáng kể.

Mặc dù bạn không hút thuốc lá nhưng bạn vẫn chưa thể hoàn toàn thoát khỏi nguy cơ: chính bầu không khí ô nhiễm cũng có tác động gây viêm tương tự như khói thuốc lá. Trong một số trường hợp, bạn có thể kiểm soát tình trạng phơi nhiễm với không khí ô nhiễm bằng cách tập luyện thể dục vào buổi sáng sớm và hạn chế tham gia giao thông vào giờ cao điểm nếu có thể.

Hệ vi khuẩn chí đường ruột

Tới 70% các tế bào miễn dịch của cơ thể đều tập trung tại ruột, do vậy các vi khuẩn chí đường ruột có thể ảnh hưởng tới hệ miễn dịch theo nhiều cách khác nhau. Các vi khuẩn trong hệ tiêu hóa của bạn có thể hoặc ức chế phản ứng viêm, hoặc là kích thích quá trình viêm phụ thuộc vào chủng vi khuẩn. Đó là lý do mà người ta rất quan tâm đến việc sử dụng các probiotic để tác động đến đáp ứng viêm tại ruột.

Mặc dù sự tương tác giữa các yếu tố này vẫn chưa được hiểu đầy đủ nhưng các nhà khoa học khám phá ra rằng sự thay đổi các yếu tố môi trường và cả chế độ dinh dưỡng mà tác động đến hệ vi sinh đường ruột có thể điều hòa phản ứng viêm. Các nghiên cứu đã nhận diện được một số chủng vi khuẩn đặc hiệu dường như có liên quan đến sự hình thành các căn bệnh như viêm khớp dạng thấp và bệnh Crohn. Các phản ứng viêm gây ra bởi các vi khuẩn đường ruột được cho là có thể làm nặng thêm các bệnh sẵn có, bao gồm cả HIV.

Thói quen uống rượu 

Theo Viện nghiên cứu về lạm dụng rượu, khi rượu được phân giải bên trong cơ thể, quá trình này sẽ tạo ra các sản phẩm phụ độc hại có thể kích thích phản ứng viêm. Do gan là cơ quan chính tham gia vào quá trình chuyển hóa này nên việc tiêu thụ quá nhiều rượu có thể gây tổn thương gan. Một trong những hậu quả nghiêm trọng của nghiện rượu đó là gan nhiễm mỡ, tình trạng tích lũy mỡ tại gan có thể gây viêm gan mạn tính, dẫn tới xơ gan hay viêm gan.

Sử dụng thuốc tránh thai

Những phụ nữ độ tuổi tiền mãn kinh có sử dụng thuốc tránh thai đường uống sẽ gặp phải tình trạng viêm mãn tính so với những người không sử dụng. Một nghiên cứu sơ bộ bước đầu đăng trên tạp chí PLOS One vào năm 2014 đã chỉ ra rằng khoảng 30% những phụ nữ ở độ tuổi tiền mãn kinh có sử dụng thuốc tránh thai đề có nồng độ protein C (+) cao hơn bình thường, trong khi con số này ở những người không dùng thuốc chỉ là 7%. Mặc dù các viên thuốc tránh thai đường uống vẫn được coi là khá an toàn đối với những phụ nữ khỏe mạnh, song các tác giả khuyên rằng bạn nên thảo luận về việc lựa chọn các biện pháp tránh thai khác với bác sỹ nếu thấy cần thiết.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Các xét nghiệm máu đánh giá tình trạng viêm trong cơ thể

Pgs.Ts.Bs. Nguyễn Xuân Ninh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Prevention
Bình luận
Tin mới
  • 08/07/2025

    Các nguồn cung cấp chất béo cho cơ thể

    Chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất thiết yếu, cùng với carbohydrate và protein, có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể con người.

  • 08/07/2025

    Đột quỵ nhiệt: Nguy hiểm tiềm ẩn trong mùa nắng nóng

    Mùa hè đến, cái nắng gay gắt không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi mà còn tiềm ẩn những mối nguy hiểm khôn lường đối với sức khỏe, trong đó đột quỵ nhiệt là một trong những tình trạng đáng lo ngại nhất.

  • 08/07/2025

    Loại cá nhỏ bé có nhiều lợi ích với sức khỏe

    Cá cơm là một nguồn dinh dưỡng ấn tượng, mang lại những lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.

  • 08/07/2025

    Kháng sinh và những điều cần biết cho người trưởng thành

    Kháng sinh (hay thuốc kháng sinh) đóng vai trò then chốt trong y học hiện đại, giúp điều trị hiệu quả các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn.

  • 08/07/2025

    Điểm danh 5 loại dầu thực vật mang lại lợi ích sức khỏe tuyệt vời

    Chất béo thường bị hiểu lầm là “kẻ thù” của sức khỏe, đặc biệt là đối với tim mạch và cân nặng. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây cho thấy không phải tất cả chất béo đều có hại. Ngược lại, một số loại chất béo tốt lại đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì năng lượng, hấp thụ vitamin và bảo vệ cơ thể khỏi viêm nhiễm. Trong đó, dầu ăn có nguồn gốc thực vật như dầu ô liu, dầu bơ, dầu mè... không chỉ mang lại hương vị phong phú cho món ăn mà còn cung cấp các acid béo có lợi cho tim mạch, não bộ và hệ miễn dịch.

  • 07/07/2025

    Dấu hiệu nhận biết và cách xử lý cảm nắng nhanh chóng

    Mùa hè với những ngày nắng gay gắt không chỉ mang đến niềm vui của những chuyến đi chơi mà còn ẩn chứa nguy cơ sức khỏe mà ít ai để ý: cảm nắng. Đây là một tình trạng nghiêm trọng xảy ra khi cơ thể không thể tự điều hòa nhiệt độ trong môi trường nóng bức, dẫn đến những hậu quả khôn lường nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời.

  • 07/07/2025

    8 thực phẩm nên tránh để bảo vệ gan khỏe mạnh

    Gan đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tổng thể. Lựa chọn đúng loại thực phẩm cũng như tránh những chất có hại góp phần bảo vệ chức năng gan khỏe mạnh.

  • 07/07/2025

    Liệu bạn có đang lo lắng về hiệu suất tình dục?

    Tình dục được cho là một hoạt động thú vị, nhưng thật khó để vui vẻ nếu bạn liên tục lo lắng về việc mình đang làm tốt như thế nào. Nếu bạn muốn làm cho cuộc sống tình yêu của mình trở nên hấp dẫn trở lại, hãy tìm hiểu lý do tại sao bạn có thể bị lo lắng về hiệu suất tình dục và nhận một số mẹo để giúp bạn thoải mái.

Xem thêm