Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những điều cần biết về vô kinh/mất kinh nguyệt

Vô kinh là thuật ngữ y học chỉ tình trạng không có kinh nguyệt trong 3 tháng liên tục. Vô kinh không phải là một căn bệnh nhưng trong một số trường hợp, nó có thể là triệu chứng của một tình trạng khác.

Một số dấu hiệu của vô kinh là gì?

Các bác sĩ chia vô kinh thành hai loại: Vô kinh nguyên phát là tình trạng chưa bao giờ có kinh nguyệt ở tuổi 16; và vô kinh thứ phát thường đề cập đến tình trạng mất kinh 3 tháng liên tiếp ở những phụ nữ từng có chu kỳ bình thường.

Việc không có kinh nguyệt được gọi là “vô kinh”. Nhưng trong một số trường hợp, nó đi kèm với các triệu chứng khác, cho thấy tình trạng bệnh lý tiềm ẩn. Ví dụ, bạn có thể mọc nhiều lông trên mặt, đau đầu, rụng tóc, thay đổi thị lực,…Trong trường hợp này, bạn cần được thăm khám bác sĩ.

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ của vô kinh

Vô kinh xảy ra một cách tự nhiên khi người phụ nữ đang mang thai hoặc cho con bú. Những phụ nữ đang sử dụng một số biện pháp tránh thai nhất định hoặc đã bước vào thời kỳ tiền mãn kinh, những năm trước khi hết kinh, cũng có thể trải qua nhiều tháng không có kinh nguyệt.

Ở những phụ nữ khác, vô kinh là dấu hiệu của sự gián đoạn hệ thống nội tiết tố trong cơ thể. Điều này có thể là do một số điều kiện hoặc thách thức về lối sống, chẳng hạn như tập thể dục quá mức, rối loạn ăn uống hoặc gặp căng thẳng đáng kể. Thông thường khi những vấn đề này được khắc phục thì kinh nguyệt sẽ quay trở lại.

Việc sử dụng một số loại thuốc, bao gồm thuốc chống loạn thần hoặc thuốc điều trị ung thư, cũng có thể khiến kinh nguyệt của bạn ngừng lại trong một thời gian.

Các vấn đề về nội tiết tố là một trong những nguyên nhân chính gây vô kinh, bao gồm:

  • Rối loạn nội tiết, đặc biệt là hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)
  • Các khối u ở các tuyến sản xuất hormone khác nhau, chẳng hạn như vùng dưới đồi, tuyến yên hoặc tuyến giáp
  • Suy buồng trứng nguyên phát (còn gọi là suy buồng trứng sớm)

Đôi khi, vô kinh nguyên phát là do bất thường về giải phẫu bẩm sinh của hệ thống sinh sản hoặc do tình trạng di truyền, chẳng hạn như hội chứng nhiễm sắc thể X dễ gãy.

Điều trị vô kinh như thế nào?

Bác sĩ sẽ hỏi bạn về tiền sử bệnh, thói quen ăn uống và tập thể dục cũng như bất kỳ loại thuốc hoặc chất bổ sung nào nếu bạn đang dùng. Các xét nghiệm máu cũng được thực hiện, bao gồm xét nghiệm mang thai cũng như đo nhiều loại hormone như estradiol, hormone kích thích nang trứng (FSH), hormone luteinizing (LH), hormone tuyến giáp,… Nếu các xét nghiệm này không phát hiện ra nguyên nhân gây vô kinh, có thể yêu cầu chụp CT đầu hoặc MRI để tìm khối u.

Bởi vì nhiều tình trạng khác nhau có thể là nguyên nhân khiến bạn bị trễ kinh nên việc điều trị sẽ khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân. 

Điều trị bằng thuốc

  • Thuốc tránh thai hoặc các loại thuốc nội tiết tố khác thường được kê đơn ổn định lại nội tiết trong cơ thể
  • Liệu pháp thay thế estrogen có thể được chỉ định cho những phụ nữ được chẩn đoán mắc bệnh suy buồng trứng nguyên phát
  • Thuốc nhằm mục đích thu nhỏ khối u tuyến yên, nếu cần thiết

Điều trị bằng phương pháp phẫu thuật

Phẫu thuật điều trị vô kinh không phổ biến nhưng có thể được khuyến nghị trong một số trường hợp:

  • Sẹo tử cung: Loại bỏ mô sẹo do sinh mổ, thủ thuật y tế trước đó, lạc nội mạc tử cung hoặc tình trạng khác có thể hữu ích trong điều trị vô kinh
  • Phẫu thuật khối u tuyến yên đôi khi cần thiết để thu nhỏ khối u tuyến yên nếu dùng thuốc không thành công

Liệu pháp thay thế và bổ sung

Khi các yếu tố lối sống gây ra hiện tượng vô kinh, việc chuyển sang lối sống lành mạnh hơn có thể giúp chu kỳ kinh nguyệt đều đặn trở lại.

  • Một chế độ ăn uống lành mạnh dành cho những phụ nữ thừa cân hoặc thiếu cân nghiêm trọng có thể đạt được chỉ số khối cơ thể (BMI) khỏe mạnh hơn và giúp bạn phục hồi kinh nguyệt
  • Không tập luyện quá sức, bao gồm cả các vận động viên thi đấu và vũ công
  • Giảm căng thẳng 

Phòng ngừa vô kinh và các biến chứng

Để điều hòa chu kỳ kinh nguyệt một cách tốt nhất, hãy duy trì trọng lượng cơ thể khỏe mạnh và tập thể dục vừa phải, không quá sức. Việc không có kinh có thể không phải là dấu hiệu của vấn đề sức khỏe. Tuy nhiên, khi không có lời giải thích tự nhiên, đó có thể là dấu hiệu cho thấy hệ thống nội tiết hoặc sinh sản của bạn không hoạt động bình thường. Nguy cơ vô kinh khác nhau, tùy thuộc vào trạng thái estrogen của phụ nữ. Ví dụ, vô sinh hoặc loãng xương có thể xảy ra do nồng độ estrogen thấp, trong khi ung thư nội mạc tử cung có liên quan đến nồng độ estrogen cao.

Một số tình trạng tiềm ẩn bao gồm vô kinh như một triệu chứng có thể gây ra các biến chứng đáng kể. Ví dụ, bệnh đa nang buồng trứng không được điều trị có thể dẫn đến sản xuất estrogen dư thừa, dẫn đến tăng sản nội mạc tử cung hoặc ung thư. Phụ nữ mắc đa nang buồng trứng cũng thường không thể sử dụng insulin hiệu quả, điều này làm tăng nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường loại 2.

Mang thai ngoài ý muốn có thể là kết quả của vô kinh nếu bạn không sử dụng biện pháp tránh thai cẩn thận. Bạn vẫn có thể mang thai ngay cả khi kinh nguyệt không đều.

Hoàng Hà Linh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo EverydayHealth
Bình luận
Tin mới
  • 01/07/2025

    Cách sử dụng dầu dừa điều trị chàm

    Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.

  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 30/06/2025

    Dùng nghệ và mật ong cùng nhau có tăng lợi ích không?

    Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?

  • 30/06/2025

    Xử lý vết thương do côn trùng cắn khi đi du lịch: Những điều cần biết

    Du lịch là dịp để khám phá thiên nhiên, trải nghiệm văn hóa và tận hưởng những khoảnh khắc thư giãn. Tuy nhiên, bên cạnh những điều thú vị, các chuyến đi đôi khi cũng tiềm ẩn những rủi ro nhỏ nhưng phiền toái, chẳng hạn như những vết thương do côn trùng cắn

  • 29/06/2025

    Sữa nguyên chất có dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro gì?

    Sữa là nguồn dinh dưỡng quan trọng nên có trong chế độ ăn hằng ngày, trong đó sữa nguyên chất được đánh giá là nguồn cung cấp protein tốt. Tìm hiểu về dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro khi tiêu thụ sữa nguyên chất.

  • 29/06/2025

    Làm thế nào để bỏ thói quen dùng điện thoại

    Một số ứng dụng có thể cho bạn biết bạn dành bao nhiêu thời gian cho điện thoại và bạn dành bao nhiêu thời gian cho từng ứng dụng. Ngay cả khi bạn không nghĩ rằng mình sử dụng điện thoại quá nhiều, việc nhìn thấy những con số thống kê tần suất sử dụng có thể khiến bạn muốn đặt điện thoại xuống.

  • 29/06/2025

    Điểm danh 5 loại dầu thực vật mang lại lợi ích sức khỏe tuyệt vời

    Chất béo thường bị hiểu lầm là “kẻ thù” của sức khỏe, đặc biệt là đối với tim mạch và cân nặng. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây cho thấy không phải tất cả chất béo đều có hại. Ngược lại, một số loại chất béo tốt lại đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì năng lượng, hấp thụ vitamin và bảo vệ cơ thể khỏi viêm nhiễm. Trong đó, dầu ăn có nguồn gốc thực vật như dầu ô liu, dầu bơ, dầu mè... không chỉ mang lại hương vị phong phú cho món ăn mà còn cung cấp các acid béo có lợi cho tim mạch, não bộ và hệ miễn dịch.

  • 28/06/2025

    Người mắc bệnh tim có nên ăn trứng?

    Quan niệm sai về hàm lượng cholesterol trong trứng đã khiến nhiều người, đặc biệt là những người mắc bệnh tim hoặc đái tháo đường, loại bỏ trứng khỏi chế độ ăn uống của mình.

Xem thêm