Những điều cần biết về bệnh lây truyền qua đường tình dục

Nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục thường truyền từ người này sang người khác thông qua quan hệ tình dục. Hầu hết các bệnh này là khá phổ biến và có sẵn phương pháp điều trị hiệu quả, đặc biệt là trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên, một số bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng.

Nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục có thể ảnh gặp với bất kỳ ai, bất kể khuynh hướng tình dục hoặc vệ sinh của cá nhân đó. Nhiều bệnh lây truyền qua đường tình dục có thể lây lan qua hoạt động tình dục không thâm nhập.

Chlamydia

Chlamydia là kết quả của việc nhiễm Chlamydia trachomatis. Đây là một bệnh nhiễm trùng phổ biến có thể lây lan qua quan hệ tình dục qua đường hậu môn, âm đạo và miệng. Nó cũng có thể lây sang em bé trong khi sinh. Chlamydia thường không gây ra bất kỳ triệu chứng nào, nhưng nó có thể dẫn đến vô sinh và các biến chứng khác nếu người mắc không tìm cách điều trị. Tuy nhiên, bệnh này cũng rất dễ chữa khỏi nếu điều trị sớm.

Nếu các triệu chứng xảy ra, chúng có thể bao gồm thay đổi dịch tiết âm đạo và đau rát khi đi tiểu. Ngoài ra, chlamydia cũng có thể ảnh hưởng đến trực tràng do quan hệ tình dục qua đường hậu môn hoặc lây lan từ một vùng khác của cơ thể. Ảnh hưởng có thể dẫn đến:

• Đau trực tràng
• Chảy máu trực tràng
• Tiết dịch trực tràng

Ở những người mắc bệnh, triệu chứng thường sẽ xuất hiện vào khoảng 7 - 21 ngày sau khi tiếp xúc.

Đọc thêm bài viết: Nguyên nhân thường gặp gây nhiễm nấm âm đạo

Rận mu

Rận mu thường bám vào lông mu. Tuy nhiên, đôi khi chúng có thể xuất hiện ở lông ở nách, ria mép, râu, lông mi hoặc lông mày. Chúng rất nhỏ và khó nhìn thấy, nhưng người mắc bệnh có thể sẽ thấy ngứa ở những vùng chúng xuất hiện. Giai đoạn đầu tiên trong vòng đời của chúng sẽ là sự xuất hiện của trứng. Giai đoạn này kéo dài khoảng 6 - 10 ngày. Sau khi nở, rận sẽ giống như những con cua nhỏ. Chúng cần máu để tồn tại và sẽ sống được khoảng 2 - 3 tuần. Trong vài ngày cuối cùng, con cái sẽ đẻ nhiều trứng hơn và chu kỳ sẽ tiếp tục.

Rận mu có thể lây lan khi tiếp xúc thân thể gần gũi, bao gồm cả quan hệ tình dục. Chúng cũng có thể truyền qua khăn tắm hoặc khăn trải giường dùng chung. Tuy nhiên, chúng không thể lây lan qua bồn cầu. Để loại bỏ rận mu ở vùng sinh dục, người bệnh có thể bôi dung dịch permethrin 1% hoặc sản phẩm tương tự. Nếu rận mu ảnh hưởng đến lông gần mắt, người bệnh có thể cần dùng thuốc theo toa.

Mụn rộp sinh dục

Virus herpes simplex (HSV) là một loại virus phổ biến ảnh hưởng đến da, cổ tử cung và bộ phận sinh dục cũng như một số bộ phận khác của cơ thể. HSV-1 thường ảnh hưởng đến miệng. Nó có thể lây lan qua nước bọt hoặc nếu có vết loét liên quan đến mụn rộp quanh miệng của người khác. Ngoài ra, nó cũng có thể truyền đến vùng sinh dục khi quan hệ tình dục bằng miệng.

HSV-2 có thể ảnh hưởng đến vùng sinh dục, vùng hậu môn và miệng. Nó lây truyền qua quan hệ tình dục qua đường âm đạo, miệng và hậu môn. Herpes không thể lây lan qua đồ dùng, bệ ngồi trong nhà vệ sinh, bể bơi, xà phòng hoặc giường ngủ. Tuy nhiên, nếu một người nào đó chạm vào bộ phận cơ thể có mụn rộp và sau đó chạm vào bộ phận khác trên cơ thể họ, mụn rộp có thể lan sang khu vực đó. Một khi mụn rộp xuất hiện, nó sẽ ở trong cơ thể. Tuy nhiên, nó thường không hoạt động và nhiều người sẽ không bao giờ phát triển các triệu chứng.

Các triệu chứng chính là nổi mụn nước quanh miệng, hậu môn hoặc vùng sinh dục. Những mụn nước này có thể vỡ ra, gây ra vết loét đau đớn phải mất một tuần hoặc lâu hơn để chữa lành.

Một số triệu chứng nhiễm bệnh ban đầu bao gồm:

• Sốt
• Nhức mỏi cơ thể
• Sưng hạch bạch huyết

Một số người không bao giờ có triệu chứng, một số chỉ bùng phát ban đầu và một số khác thì bùng phát lặp đi lặp lại. Đợt mắc bệnh đầu tiên thường nghiêm trọng nhất, nhưng những người có hệ thống miễn dịch bị tổn thương, ví dụ như do nhiễm HIV thường có nguy cơ cao gặp phải các triệu chứng nghiêm trọng nói chung. Bên cạnh đó, mụn rộp cũng có thể làm tăng khả năng nhiễm hoặc lây truyền HIV.

Một điều đáng quan ngại đó là người bệnh có thể không bao giờ biết rằng họ có virus herpes, trong khi virus này vẫn có thể lây lan sang người khác. Hiện tại không có cách chữa trị bệnh này, nhưng dùng thuốc có thể giúp làm giảm triệu chứng bệnh. Thuốc kháng virus hàng ngày có thể giúp ngăn ngừa sự lây lan của mụn rộp. 

Đọc thêm bài viết: 9 cách dự phòng nhiễm nấm âm đạo

Bệnh viêm gan B

Viêm gan B có thể gây nhiễm trùng lâu dài và dẫn đến tổn thương gan. Sau khi một người nhiễm virus, virus có thể tồn tại trong tinh dịch, máu và các chất dịch cơ thể khác của họ.

Truyền bệnh có thể thông qua:

• Quan hệ tình dục
• Tiêm chích
• Đâm thủng da bằng vật sắc nhọn nơi có virus

Nhiễm trùng này có thể truyền sang em bé trong khi mang thai hoặc sinh nở. Tuy nhiên, bác sĩ có thể tư vấn về các cách để ngăn chặn điều này. Miễn là núm vú không bị nứt, nguy cơ lây truyền virus qua sữa mẹ là không đáng kể.

Những người có nguy cơ cao mắc bệnh viêm gan B nên hỏi bác sĩ về vaccine ngừa bệnh, vaccine này có thể mang lại một số biện pháp bảo vệ. Tuy nhiên, vaccine có thể không cung cấp khả năng miễn dịch lâu dài và người đó có thể cần tiêm liều nhắc lại để tiếp tục được bảo vệ.

Trichomonas

Trichomonas có thể gây bệnh ở bất kỳ ai, nhưng phụ nữ có nhiều khả năng gặp các triệu chứng bệnh hơn. Trichomonas vaginalis (trùng roi âm đạo) là nguyên nhân gây nhiễm trùng này. Ở phụ nữ, bệnh có nhiều khả năng ảnh hưởng đến âm đạo. Ở nam giới, nhiễm trùng có thể phát triển ở niệu đạo. 

Nhiều người có thể không gặp bất kỳ triệu chứng bệnh nào. Nếu các triệu chứng xảy ra, chúng có thể bao gồm:

• Đi tiểu bất thường
• Đau khi đi tiểu
• Đau khi xuất tinh
• Đau hoặc khó chịu khi quan hệ tình dục

Trichomonas cũng có thể dẫn đến các biến chứng khi mang thai và tăng khả năng nhiễm, cũng như lây truyền HIV. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc để điều trị bệnh, nhưng cả bạn và bạn tình có thể sẽ cần điều trị song song cùng nhau hoặc nhiễm trùng có thể quay trở lại. Nếu không điều trị, bệnh có thể kéo dài hàng tháng hoặc hàng năm.

HIV

HIV là một loại virus tấn công hệ thống miễn dịch. Nó có thể lây lan qua quan hệ tình dục và một số cách thức khác. HIV làm cho một người dễ bị một số bệnh nhiễm trùng khác. Những người nhiễm HIV cũng có nguy cơ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác cao hơn. Nếu không được điều trị, tình trạng dễ bị nhiễm trùng này sẽ trầm trọng hơn và có thể dẫn đến các biến chứng đe dọa tính mạng.

Khi một người nhiễm HIV, virus sẽ có trong chất dịch cơ thể của họ, bao gồm tinh dịch, máu, sữa mẹ, dịch âm đạo và trực tràng. Nếu những chất lỏng này xâm nhập vào cơ thể của người khác, người đó cũng có thể nhiễm HIV. Quá trình lây truyền có thể xảy ra khi quan hệ tình dục, dùng chung kim tiêm, tiếp xúc với vùng da bị tổn thương, sinh con và cho con bú.

Việc điều trị có thể làm giảm lượng virus có trong cơ thể đến mức không thể phát hiện được. Điều này có nghĩa là lượng virus trong máu quá nhỏ nên các xét nghiệm máu không thể phát hiện ra virus và cũng có nghĩa là nó không thể lây lan sang người khác. Một người nhiễm HIV phải tuân theo kế hoạch điều trị của bác sĩ để giữ mức độ virus ở mức thấp.

Một số cách khác để ngăn chặn lây truyền bao gồm:

• Sử dụng bao cao su hoặc phương pháp tránh thai hàng rào khác khi quan hệ tình dục qua đường âm đạo hoặc hậu môn
• Dùng thuốc dự phòng trước phơi nhiễm, là loại thuốc có thể giúp ngăn ngừa HIV ở những người tiếp xúc với virus
• Không dùng chung kim tiêm
• Sử dụng găng tay và vứt bỏ vật sắc nhọn một cách cẩn thận, chẳng hạn như khi làm việc trong môi trường chăm sóc sức khỏe

U nhú ở người

Virus gây u nhú ở người (HPV) dùng để chỉ một nhóm virus ảnh hưởng đến da và niêm mạc, chẳng hạn như cổ họng, cổ tử cung, hậu môn và miệng. Có nhiều loại virus khác nhau và một số loại gây rủi ro cao hơn những loại khác.

HPV là bệnh phổ biến. Nó xảy ra ở khoảng 79 triệu người ở Hoa Kỳ. Gần như tất cả những người có hoạt động tình dục đều sẽ bị nhiễm virus HPV vào một thời điểm nào đó trong đời, trừ khi họ đã được tiêm phòng để ngăn ngừa virus này. Đa số các trường hợp này đều không có triệu chứng, tuy nhiên virus vẫn có thể lây lan.

Một số loại HPV có thể dẫn đến mụn cóc sinh dục. Nhiễm HPV cũng có thể làm tăng nguy cơ ung thư cổ tử cung và ung thư vòm họng.

HPV có thể lây lan qua:

• Quan hệ tình dục qua đường âm đạo và hậu môn
• Quan hệ tình dục bằng miệng
• Tiếp xúc giữa bộ phận sinh dục với bộ phận sinh dục
• Từ mẹ sang con trong quá trình mang thai, tuy nhiên việc lây truyền này là rất hiếm
• Tiêm vaccine có thể giúp ngăn ngừa sự lây truyền của virus HPV.

U mềm lây

U mềm lây là một bệnh nhiễm trùng da do virus truyền nhiễm và thường lành tính. Nó có thể gây bệnh ở cả người lớn và trẻ em. Các bác sĩ coi đó là một bệnh lây truyền qua đường tình dục khi nó xảy ra ở người lớn chứ không phải khi nó xảy ra ở trẻ nhỏ. Các bác sĩ cũng tin rằng đó là một loại thủy đậu.

Ở người lớn, sự lây truyền có xu hướng xảy ra qua tiếp xúc da kề da hoặc qua vết thương, thường là trong hoạt động tình dục. Các triệu chứng bao gồm các vết sưng nhỏ, tròn và vết lõm trên da. Vết sưng thường biến mất mà không cần điều trị, nhưng điều này có thể mất thời gian.

Một số cách để loại bỏ vết sưng bao gồm: dùng một số loại thuốc theo toa, bôi hóa chất hoặc đốt bằng điện hoặc làm đông lạnh chúng. Sử dụng một phương pháp tránh thai cũng  có thể giúp ngăn ngừa sự lây truyền của virus. Những người nhiễm virus nên rửa tay cẩn thận sau khi chạm vào vùng da bị ảnh hưởng để ngăn virus lây lan sang bộ phận khác của cơ thể hoặc người khác.

Ghẻ

Bệnh ghẻ là một tình trạng da truyền nhiễm phát triển do Sarcoptes scabiei - một loại ve. Bệnh lý này có thể gây phát ban giống như mụn nhọt ở bất cứ đâu trên cơ thể. Lần đầu tiên một người bị ghẻ, các triệu chứng có thể xuất hiện sau 2 - 6 tuần tiếp xúc. Nếu họ bị ghẻ trở lại, các triệu chứng có thể xuất hiện sau 1 - 4 ngày kể từ khi tiếp xúc. Bệnh ghẻ có thể lây lan trước khi một người biết rằng họ mắc bệnh này. Sự lây truyền thường xảy ra qua tiếp xúc da kề da và do dùng chung các vật dụng như khăn tắm và ga giường.

Bác sĩ có thể kê toa các loại kem bôi để diệt bọ ve. Còn đối với người bị ghẻ, họ nên tránh tiếp xúc da kề da với người khác. Khi bọ ve đã được dọn sạch, bệnh nhân nên khử trùng mọi vật dụng cá nhân, bao gồm tất cả khăn trải giường và quần áo.

Bệnh giang mai

Bệnh giang mai bắt nguồn từ việc nhiễm vi khuẩn Treponema pallidum. Đây là một bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng tiềm ẩn và cần phải điều trị sớm để ngăn ngừa tổn thương vĩnh viễn và các biến chứng lâu dài. Bệnh thường có 4 giai đoạn. Trong giai đoạn đầu, người bệnh có thể nhận thấy một vết loét tròn, cứng ở vị trí nhiễm trùng, thường là xung quanh bộ phận sinh dục, hậu môn, trực tràng hoặc miệng. Triệu chứng này có xu hướng kéo dài trong 3 - 6 tuần.

Vết loét có thể không nhìn thấy được vì nó thường không đau và có thể ẩn, chẳng hạn như trong âm đạo. Vi khuẩn có thể lây lan tại bất kỳ thời điểm nào trong quá trình nhiễm trùng. Bệnh giang mai cũng có thể truyền từ mẹ sang em bé trong thời kỳ mang thai.

Ở giai đoạn thứ cấp, có thể có:

• Phát ban không ngứa với các đốm sần sùi, hơi nâu hoặc đỏ ở lòng bàn tay hoặc lòng bàn chân
• Tổn thương ở màng nhầy, chẳng hạn như miệng, âm đạo hoặc hậu môn
• Sưng hạch bạch huyết
• Rụng tóc
• Nhức đầu
• Giảm cân
• Đau cơ
• Mệt mỏi
• Sốt

Ở giai đoạn tiềm ẩn, các triệu chứng biến mất nhưng vi khuẩn vẫn tồn tại trong cơ thể và có thể tiếp tục gây hại. Ở giai đoạn thứ 3, các biến chứng đe dọa tính mạng có thể ảnh hưởng đến não, hệ thần kinh, mắt, tim và một số cơ quan khác. Các triệu chứng ở giai đoạn này sẽ phụ thuộc vào phần nào của cơ thể mà bệnh giang mai ảnh hưởng.

Cách duy nhất để khẳng định có bệnh giang mai hay không là tiến hành xét nghiệm. Nếu kết quả là dương tính, người bệnh nên thông báo cho bạn tình của họ và cả 2 nên cùng được điều trị y tế. Trung bình, các triệu chứng sẽ xuất hiện khoảng 21 ngày sau khi nhiễm vi khuẩn, nhưng chúng có thể mất từ 10 - 90 ngày để xuất hiện.

Bệnh lậu

Bệnh lậu là một bệnh nhiễm trùng phổ biến phát triển do vi khuẩn Neisseria gonorrhoeae. Nó rất dễ lây lan và nếu không được điều trị có thể dẫn đến các biến chứng đe dọa tính mạng. Bệnh lậu có thể lây lan khi quan hệ tình dục bằng miệng, âm đạo hoặc hậu môn. Nếu một người chạm vào vùng bị nhiễm bệnh trên cơ thể rồi chạm vào mắt thì bệnh lậu cũng có thể dẫn đến đau mắt đỏ. Bên cạnh đó, bệnh này cũng có thể lây từ mẹ sang em bé trong khi sinh

N. gonorrhoeae phát triển mạnh ở những bộ phận ẩm ướt, ấm áp của cơ thể, chẳng hạn như âm đạo, dương vật, miệng, trực tràng và mắt. Nhiễm trùng này có thể lây lan trong quan hệ tình dục. Bệnh thường không có triệu chứng, nhưng nếu chúng xảy ra, chúng có thể bao gồm:

• Đau khi đi tiểu
• Chảy mủ
• Sưng bộ phận sinh dục
• Chảy máu giữa các chu kỳ kinh nguyệt

Nếu bệnh xảy ra ở trực tràng, nó có thể dẫn đến:

• Ngứa hậu môn
• Đau khi đi tiêu
• Chảy mủ

Nhiễm trùng xảy ra do quan hệ tình dục bằng miệng có thể dẫn đến đau rát ở cổ họng và sưng hạch bạch huyết. Ở phụ nữ, nhiễm trùng có thể dẫn đến bệnh viêm vùng chậu. Trong khi đó, nam giới có thể bị viêm mào tinh hoàn - là ống lưu trữ tinh trùng. Cả hai bệnh lý đều có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.

Ngay khi một người mắc bệnh lậu, vi khuẩn có thể lây lan sang người khác và các bộ phận khác của cơ thể thông qua tiếp xúc vật lý. Tiếp nhận điều trị bằng thuốc kháng sinh thường có thể giải quyết nhiễm trùng.

Các triệu chứng có thể xuất hiện từ 1 - 14 ngày sau khi nhiễm bệnh. Nam giới thường nhận thấy các triệu chứng từ 2 - 5 ngày sau khi tiếp xúc. Phụ nữ thường không gặp phải bất kỳ triệu chứng nào, nhưng nếu có, các triệu chứng thường sẽ xuất hiện trong vòng 10 ngày sau khi tiếp xúc.

Hạ cam

Bệnh hạ cam là một bệnh nhiễm trùng vi khuẩn hiếm gặp phát triển do virus Haemophilus ducreyi. Nó chỉ có thể lây lan qua quan hệ tình dục. Bệnh gây ra vết loét đau đớn trên bộ phận sinh dục. Hạ cam cũng có thể làm tăng khả năng nhiễm HIV và nó có thể khiến HIV khó điều trị hơn.

Người bệnh có thể điều trị bệnh bằng kháng sinh. Cùng với đó, khi biết bản thân mắc bệnh, người bệnh cũng nên thông báo cho bạn tình mà họ đã có quan hệ tình dục trong vòng 10 ngày qua.

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Nhiều bệnh lây truyền qua đường tình dục sẽ không gây ra các triệu chứng, vì vậy bạn không nên đợi cho đến khi các triệu chứng xuất hiện mới đi khám bác sĩ. Thay vào đó, mọi người nên đi khám bác sĩ ngay khi nghĩ rằng họ đã tiếp xúc với nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục.

Phương pháp điều trị và lời khuyên

Bác sĩ có thể xét nghiệm các bệnh lây truyền qua đường tình dục để xác nhận xem bạn có bị nhiễm trùng hay không. Sau đó, bác sĩ sẽ kê toa lựa chọn hướng điều trị thích hợp nhất. Các phần dưới đây sẽ xem xét một số phương pháp điều trị và mẹo để đối phó với bệnh nhiễm trùng qua đường tình dục.

Điều trị kháng sinh

Điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn bằng thuốc kháng sinh. Tuy nhiên, một số bệnh lây truyền qua đường tình dục, ví dụ như bệnh lậu dường như đang phát triển khả năng kháng thuốc kháng sinh mà các bác sĩ thường kê đơn để điều trị. Do vậy, điều cần thiết là người bệnh phải hoàn thành bất kỳ loại điều trị kháng sinh nào, ngay cả khi thấy các triệu chứng biến mất. Ngừng điều trị sớm có thể cho phép vi khuẩn còn lại phát triển trở lại và các triệu chứng có thể quay trở lại. Ở giai đoạn này, nhiễm trùng có thể trở nên khó điều trị hơn.

Vaccine

Vaccine có thể giúp bảo vệ một người khỏi virus HPV và viêm gan B. Bạn có thể hỏi ý kiến bác sĩ tiêm chủng, bác sĩ sẽ tư vấn về việc tiêm vaccine cho bạn.

Đối phó với sự kỳ thị

Nhiều người cảm thấy khó nói về bệnh do lo ngại về sự kỳ thị. Tuy nhiên, các bệnh lây truyền qua đường tình dục là một vấn đề sức khỏe phổ biến và hiện có các phương pháp điều trị có thể chữa khỏi nhiễm trùng hoặc giúp bạn kiểm soát nó. Tiếp nhận việc điều trị sớm cũng sẽ làm giảm nguy cơ biến chứng.

Một lời khuyên dành cho bạn là lựa chọn tư vấn ẩn danh. Hiện nay nhiều bệnh viện đã cung cấp dịch vụ khám online để giúp người bệnh tiếp cận được điều trị y tế mà không cần có mặt tại bệnh viện. Ngoài ra, bạn có thể dùng bộ dụng cụ thử nghiệm tại nhà cho các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác nhau. Dù vậy, bạn vẫn nên được xác nhận kết quả từ bác sĩ.

Phòng ngừa

Sử dụng bao cao su, màng chắn nha khoa hoặc phương pháp tránh thai có rào cản khác có thể giúp ngăn ngừa sự lây lan của nhiều bệnh lây truyền qua đường tình dục, mặc dù điều này sẽ không ngăn được sự lây truyền các bệnh nhiễm trùng lây lan do tiếp xúc da kề da.

Một số cách khác để giảm nguy cơ truyền hoặc mắc bệnh bao gồm:

• Nói chuyện với bất kỳ bạn tình mới nào về quan hệ tình dục được bảo vệ và bất kỳ bệnh nhiễm trùng nào từng mắc trong quá khứ
• Đảm bảo rằng cả hai đều trải qua xét nghiệm trước khi bắt đầu một mối quan hệ tình dục mới
• Tiêm vaccine để bảo vệ chống lại một số bệnh nhiễm trùng
• Cẩn thận khi sử dụng rượu hoặc thuốc hưng phấn, vì những thứ này có thể làm tăng cơ hội có các hành vi tình dục nguy hiểm. 

Chúng tôi mong rằng bài viết này đã cung cấp thông tin quan trọng về sức khỏe dành cho bạn. Nhằm đáp ứng nhu cầu của các khách hàng trong việc chăm sóc sức khỏe, Phòng khám Chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM cung cấp các dịch vụ tư vấn, thăm khám dinh dưỡng cho trẻ với cam kết hỗ trợ phát triển sức khỏe và cải thiện các tình trạng như còi xương, suy dinh dưỡng, thừa cân, tư vấn dinh dưỡng cho tất cả các đối tượng… Hãy liên hệ với chúng tôi qua hotline 0935.18.39.39  hoặc 0243.633.5678 để nhận tư vấn chi tiết.