Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Nghiện tập thể dục và nguy cơ lạm dụng thể dục

Mặc dù tập thể dục là một trong những điều luôn được khuyến khích là một phần tốt đẹp của cuộc sống, nhưng việc lạm dụng tập thể dục thì lại là một góc khuất mà ít người để ý

Nghiện tập thể dục và nguy cơ lạm dụng thể dục

Tập thể dục có luôn luôn là tốt hay không?

Mặc dù tập thể dục là một trong những điều luôn được khuyến khích là một phần tốt đẹp của cuộc sống, nhưng việc lạm dụng tập thể dục thì lại là một góc khuất  mà ít người để ý. Nghiện tập thể dục có thể dẫn đến những vấn đề sức khỏe thật sự và đã được cảnh báo bởi nhiều chuyên gia y tế

Vậy, nghiện tập thể dục là gì? Không giống như nhiều hành vi gây nghiện khác, nghiện tập thể dục là một việc khá khó khăn vì tập bao nhiểu là đủ? Và đến mức nào là thừa.

Khi nào tập thể dục trở nên không lành mạnh

Một số đặc điểm phân biệt tập thể dục thường xuyên lành mạnh và nghiện tập thể dục.

Thứ nhất, nghiện tập thể dục nằm ở động cơ tập thể dục bất thường, thay vì để cải thiện cuộc sống của người đó, nó gây ra nhiều vấn đề. Tập thể dục có thể đe doạ sức khoẻ, gây thương tích, tổn thương cơ thể do không nghỉ ngơi, và trong một số trường hợp (đặc biệt khi xảy ra đồng thời với rối loạn ăn uống), suy dinh dưỡng và các vấn đề khác.

Thứ hai, nghiện tập thể dục là tập nhiều quá đà,  nghĩa là, một người nghiện tập thể dục tập thể dục quá nhiều và quá lâu mà không để cho cơ thể  có thời gian phục hồi. Bình thường mọi người  đều hăng hái tập thể dục  và hạnh phúc với sự nghỉ xả hơi. Nhưng những người nghiện tập thể dục thường xuyên tập thể dục hàng giờ mỗi ngày, bất kể sự mệt mỏi hoặc bệnh tật. Đó là cách để đối phó với căng thẳng của cá nhân, họ sẽ cảm thấy lo lắng, thất vọng, hoặc khó chịu về cảm xúc nếu họ không thể làm như vậy.

Sự nhầm lẫn và tranh cãi về nghiện tập thể dục

Nghiện tập thể dục có lẽ là mâu thuẫn nhất của tất cả các loại nghiện bởi  tập thể dục là một hành vi sức khỏe được quảng bá rộng rãi, được khuyến cáo để phòng ngừa và điều trị một loạt các bệnh tật, tập thể dục có thể là một phần hiệu quả trong việc điều trị các vấn đề về sức khoẻ tâm thần khác.

Tập thể dục thậm chí còn được tung hô như là một phần của một chương trình hồi phục hoàn toàn từ những nghiện ngập khác. Tập thể dục là một cách tiếp cận mới và hiệu quả để điều trị các vấn đề về sức khỏe tâm thần thường xảy ra hoặc bao gồm các loại nghiện như trầm cảm và rối loạn nhân cách biên giới (BPD). Có thể hiểu được cách mà một số bị nhầm lẫn bởi tập thể dục có thể là một loại nghiện.

 Nhưng  nghiện tập thể dục cũng có điểm chung với các nghiện hành vi khác, nghiện tập thể dục là một ý kiến gây tranh cãi. Nhiều chuyên gia đã nghĩ rằng tập thể dục quá mức có thể gây nghiện, tin rằng phải có một chất hoạt tính thần kinh gây ra các triệu chứng - chẳng hạn như cai nghiện - đối với một hoạt động là nghiện thật sự. Mặc dù có nhiều nghiên cứu cho thấy rằng tập thể dục sẽ giải phóng endorphin (opioid sản sinh trong cơ thể) và tập thể dục quá mức gây ra sự dung nạp cho các hoocmon và chất dẫn truyền thần kinh được giải phóng, các quá trình sinh lý thường không được coi là tương tự như các nghiện chất gây nghiện khác.

Tập thể dục hiện tại chưa được bao gồm trong Cẩm nang Chẩn đoán và Thống kê rối loạn tâm thần (DSM-5), tiêu chuẩn vàng về chẩn đoán rối loạn tâm thần, mặc dù một số tác giả đã đưa ra các tiêu chuẩn chẩn đoán.

Tập thể dục quá mức được bao gồm trong DSM-5 là một trong những tiêu chí gây rối loạn ăn uống cùng với các hành vi "bù đắp" khác được sử dụng để tránh tăng cân, như nôn mửa tự thân, ăn chay và lạm dụng thuốc nhuận tràng.

Làm thế nào là nghiện tập thể dục giống như nghiện khác?

Có một số điểm tương đồng giữa nghiện tập thể dục và nghiện ma tuý, bao gồm cả ảnh hưởng đến tâm trạng, dung nạp và cai nghiện.

Các chất dẫn truyền thần kinh và hệ thống khen thưởng của não đã bao hàm đến tập thể dục và các nghiện khác. Ví dụ, dopamine đã được tìm thấy đóng một vai trò quan trọng trong hệ thống thưởng tổng thể, và tập thể dục thường xuyên, tập thể dục quá mức đã được hiển thị để ảnh hưởng đến các bộ phận của bộ não liên quan đến dopamine.

Giống như các chất gây nghiện và hành vi khác, tập thể dục có liên quan đến niềm vui, và sự thích đáng về xã hội, văn hoá hoặc phụ văn hóa.

Thể dục lành mạnh và nghiện tập thể dục

Chỉ có 8% người sử dụng phòng tập thể dục tiêu chuẩn để đưa vào danh sách  nghiện tập thể dục. Người nghiện tập thể dục sẽ tăng lượng tập thể dục để trải nghiệm lại cảm giác thoát ly hoặc mức độ cao tự nhiên mà họ đã từng trải qua với thời kỳ luyện tập ngắn. Họ báo cáo các triệu chứng cai nghiện khi họ không thể tập thể dục và có xu hướng tập luyện trở lại sau một thời gian cai nghiện hoặc kiểm soát. Ba phần trăm người dùng phòng tập thể dục cảm thấy họ không thể ngừng tập luyện.

Mặc dù có nhiều lý do để tập thể dục được chia sẻ giữa những người tập thể dục dù họ có bị nghiện hay không - sức khoẻ, thể dục thể hình, quản lý trọng lượng, hình ảnh cơ thể và giảm căng thẳng - những người tập thể dục không bị nghiện khác có lý do khác khiến họ nghiện tập thể dục không chia sẻ, ví dụ sự thư giãn và thời gian.

Những người có nguy cơ nghiện tập thể dục có những khó khăn trong các lĩnh vực khác trong cuộc sống của họ mà làm cho họ tập thể dục đến mức nguy hiểm. Họ cảm thấy rằng tập thể dục là điều quan trọng nhất trong cuộc đời của họ, và họ sử dụng tập thể dục như là một cách thể hiện cảm xúc bao gồm giận dữ, lo lắng và đau buồn, và để đối phó với công việc và căng thẳng trong mối quan hệ.

Một số người biết rằng tập thể dục quá mức của họ đã gây ra mâu thuẫn với thành viên trong gia đình họ. Một chức năng trung tâm của nghiện tập thể dục là cảm giác kiểm soát - qua tâm trạng, cơ thể, môi trường - mà tập thể dục cung cấp.

Nếu bạn nghĩ rằng bạn có thể nghiện tập thể dục

Tập thể dục là một cách tuyệt vời để kiểm soát căng thẳng và để giải quyết những cảm giác tiêu cực. Nếu nhu cầu tập thể dục của bạn lớn hơn khả năng quản lý mối quan hệ và cảm xúc của bạn, nhiều người cần được giúp đỡ nhiều hơn, để vượt qua nghiện ngập và tìm cách đối phó lành mạnh hơn. Nói chuyện với bác sĩ của bạn về cách tốt nhất để điều trị nghiện tập thể dục của bạn

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Tập luyện bao nhiêu là đủ?

Bình luận
Tin mới
  • 01/11/2025

    Làm đẹp tóc bằng một loại lá có sẵn trong vườn nhà

    Từ xa xưa, phụ nữ Việt Nam đã biết cách đun lá và vỏ bưởi lấy nước gội đầu làm đẹp tóc. Nhờ chứa nhiều limonene và vitamin C, lá bưởi giúp tăng lưu thông máu dưới da đầu, kích thích nang tóc phát triển.

  • 01/11/2025

    Phòng ngừa cảm cúm mùa lạnh: Bí quyết cho cả gia đình

    Mùa đông đã gõ cửa, mang theo không khí lạnh đặc trưng và cả sự gia tăng hoạt động của virus gây cảm cúm. Cảm cúm không chỉ gây mệt mỏi mà còn mang đến các biến chứng không mong muốn, đặc biệt đối với trẻ em và người lớn tuổi. Vì vậy, việc trang bị kiến thức và áp dụng các biện pháp phòng ngừa là vô cùng cần thiết để bảo vệ sức khỏe cả nhà. Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ cung cấp những mẹo quan trọng: từ vệ sinh cá nhân, dinh dưỡng hợp lý, đến các cách giữ ấm cơ thể, giúp gia đình bạn an toàn vượt qua mùa lạnh.

  • 01/11/2025

    Những nguy hiểm tiềm ẩn khi sử dụng cà phê như một chất hỗ trợ tiêu hóa

    Nếu bạn thấy mình phải phụ thuộc vào cà phê buổi sáng để hỗ trợ việc đi tiêu, thì có thể bạn đang gặp phải một vấn đề khác: táo bón. Cà phê không phải là giải pháp lâu dài cho chứng táo bón, và việc phụ thuộc vào nó để đi tiêu đều đặn có thể gây ra những hậu quả không mong muốn.

  • 31/10/2025

    Có nên quay lại ăn mỡ lợn hoàn toàn?

    Thời gian gần đây, do lo ngại về dầu ăn tái chế, dầu công nghiệp không rõ nguồn gốc nên nhiều gia đình có xu hướng quay lại dùng mỡ lợn với lý do 'ăn cho yên tâm'. Điều này là có cơ sở nhưng việc quay lại ăn hoàn toàn mỡ lợn thay thế dầu thực vật có phải là giải pháp tối ưu?

  • 31/10/2025

    Nước kiềm - lợi hay hại?

    Cân bằng độ pH trong cơ thể là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể. Nước kiềm, với độ pH thường dao động từ 8.0 đến 9.5, được cho là có khả năng trung hòa axit dư trong cơ thể và hỗ trợ quá trình điều hòa sinh lý.

  • 30/10/2025

    5 tác dụng phụ khi ăn trứng quá nhiều

    Ăn trứng quá nhiều có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn như tăng cholesterol, các vấn đề tiêu hóa. Tìm hiểu lượng trứng tiêu thụ hợp lý, an toàn để bảo vệ sức khỏe.

  • 29/10/2025

    Những thực phẩm dùng cùng cà phê dễ gây tăng cân

    Cà phê là thức uống nhiều người ưa thích. Tuy nhiên, khi kết hợp cà phê với một số loại thực phẩm lại có thể làm chậm quá trình chuyển hóa năng lượng, kích thích tích mỡ và tăng cân theo thời gian.

  • 29/10/2025

    Cách xây dựng thói quen tập thể dục cho người mới bắt đầu

    Trước khi bắt đầu tập thể dục, cần đánh giá tình trạng sức khỏe, đặc biệt là đối với nam trên 45 tuổi và nữ trên 55 tuổi, để đảm bảo an toàn và xác định giới hạn cơ thể. Ngoài ra, việc đặt mục tiêu cụ thể và khả thi là rất quan trọng để duy trì động lực, hãy bắt đầu với các mục tiêu nhỏ và tăng dần. Cuối cùng, hãy chọn các bài tập phù hợp với sở thích của bạn để duy trì thói quen và biến việc tập luyện thành niềm vui. Hãy cùng Viện Y học ứng dụng Việt Nam tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

Xem thêm