Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Ngăn ngừa ngộ độc thực phẩm ở trẻ em

Ngộ độc thực phẩm là một bệnh nhiễm trùng do tiêu thụ thực phẩm và đồ uống bị nhiễm vi khuẩn, virus, nấm mốc, ký sinh trùng hoặc độc tố có hại. Bệnh có thể gây ra các triệu chứng như buồn nôn, nôn mửa, đau bụng và tiêu chảy.

Ngộ độc thực phẩm là một loại viêm dạ dày ruột. Bệnh thường xảy ra khi chúng ta ăn các loại thực phẩm như thịt đỏ, thịt gà, hải sản, trứng hoặc kem bị nhiễm các vi khuẩn gây hại (mầm bệnh), độc tố hay hoá chất. Vi khuẩn phát triển do thức ăn chưa được nấu chín, hâm nóng kém hoặc không được bảo quản lạnh đúng cách. Vi khuẩn cũng có thể phát triển khi thực phẩm được chuẩn bị bằng tay bẩn hoặc dụng cụ bẩn.

Nhiều loại vi khuẩn khác nhau có thể gây ngộ độc thực phẩm, ví dụ như Salmonella, Campylobacter, Listeria, Bacillus cereus, E. coli, Staphylococcus aureus, Shigella, Clostridium. Vi khuẩn thường là nguyên nhân chính, nhưng một số loại virus, ký sinh trùng và độc tố cũng có thể gây ngộ độc thực phẩm.

Bất cứ ai cũng có thể bị ngộ độc thực phẩm, nhưng trẻ em có nguy cơ cao hơn vì hệ thống miễn dịch của chúng chưa chống lại vi khuẩn tốt. Thêm vào đó, trẻ không có nhiều axit dạ dày (axit không chỉ phân hủy thức ăn mà còn có thể tiêu diệt vi khuẩn).

Triệu chứng ngộ độc thực phẩm

Thông thường, bạn sẽ thấy các triệu chứng trong khoảng từ 30 phút đến 2 ngày sau khi ăn thực phẩm bị nhiễm độc. Thời gian phát triển các triệu chứng khác nhau dựa trên nguyên nhân cụ thể gây ngộ độc. Các triệu chứng ngộ độc thực phẩm bao gồm:

  • buồn nôn hoặc nôn mửa
  • đau bụng 
  • trúng gió
  • tiêu chảy, đôi khi có máu
  • đau đầu
  • sốt

Thường mất 24-48 giờ để các triệu chứng ngộ độc thực phẩm lắng xuống. Các triệu chứng ngộ độc thực phẩm có thể nghiêm trọng hơn ở trẻ sơ sinh so với trẻ lớn và thanh thiếu niên.

Điều trị cho trẻ bị ngộ độc thực phẩm như thế nào?

Trong hầu hết các trường hợp, trẻ bị ngộ độc thực phẩm sẽ tự khỏi mà không cần điều trị. Tuy nhiên, điều quan trọng là bạn phải cung cấp đủ nước cho trẻ. 

  • Bổ sung chất lỏng

Thường xuyên cho trẻ uống một lượng nhỏ nước sau mỗi 15 phút. Điều này sẽ giúp ngăn ngừa mất nước. Tốt nhất là sử dụng dung dịch bù nước và điện giải (oresol) dạng uống. Đảm bảo rằng bạn pha oresol theo đúng hướng dẫn sử dụng trên bao bì. 

Nếu trẻ vẫn đang bú sữa mẹ, hãy tiếp tục cho con bú nhưng cho bú thường xuyên hơn. Bạn có thể cho trẻ uống thêm nước bù điện giải giữa các lần bú. 

  • Thức cho trẻ khi bị ngộ độc thực phẩm

Trẻ có thể từ chối thức ăn khi các triệu chứng nghiêm trọng. Nhưng đừng nhịn ăn quá 24 giờ. Nên bắt đầu cho trẻ ăn bằng những món ăn mềm, dễ tiêu hóa như bánh mì, cơm, cháo, khoai tây hoặc thạch. Cho trẻ ăn đồng thời với bổ sung nước điện giải. Tránh cho trẻ ăn các sản phẩm từ sữa trong vòng 7-10 ngày sau khi trẻ bị ngộ độc thực phẩm, vì điều này có thể khiến trẻ bị tiêu chảy lâu hơn.

Trong trường hợp trẻ bị ngộ độc thực phẩm nặng, cần đến ngay cơ sở y tế để điều trị kịp thời. Thông thường, thức ăn có độc sẽ được đào thải ra và bé sẽ cảm thấy khoẻ hơn. Bác sĩ có thể kê thuốc kháng sinh để chữa trị các dạng ngộ độc thức ăn nghiêm trọng do vi khuẩn. Bé có thể cần ở lại bệnh viện lâu hơn để truyền dịch nếu bị mất nước trầm trọng.

Phòng ngừa ngộ độc thực phẩm

Bước đầu tiên để ngăn ngừa ngộ độc thực phẩm là luôn rửa tay kỹ lưỡng trước khi ăn và xử lý thực phẩm. Sau đây là cách chế biến thức ăn hợp vệ sinh:

  • Rửa kỹ tất cả các loại trái cây và rau quả
  • Kiểm tra xem thịt có tươi và không có mùi hôi không
  • Nấu chín các món thịt và trứng trước khi ăn
  • Sử dụng các bề mặt hoặc thớt riêng biệt cho thịt và rau sống
  • Đừng chuẩn bị thức ăn cho người khác khi bạn đang bị ốm
  • Khi hâm nóng thức ăn, hãy làm thật kỹ

Đảm bảo rằng thực phẩm được bảo quản đúng cách ở nhiệt độ thích hợp để thực phẩm được bảo vệ khỏi bị nhiễm bẩn. Và hãy nhớ kiểm tra hạn sử dụng trên bao bì trước khi ăn.

Và đây là một số mẹo để tránh ngộ độc thực phẩm khi bạn ăn ở ngoài:

  • Kiểm tra sự sạch sẽ của nhà hàng hoặc cửa hàng thức ăn mang đi
  • Xem xét liệu nhân viên có tuân thủ các thực hành vệ sinh tốt hay không
  • Kiểm tra xem thực phẩm có được bảo quản và phục vụ ở nhiệt độ chính xác không
  • Kiểm tra xem thịt đã chín chưa
  • Ăn thức ăn mang đi từ nhà trong vòng vài giờ hoặc cho vào tủ lạnh càng sớm càng tốt

Tình trạng trẻ bị ngộ độc thức ăn hoàn toàn có thể phòng ngừa nếu bố mẹ quan tâm và thực hành các thói quen trong ăn uống và sinh hoạt của trẻ. Khi trẻ bị ngộ độc thực phẩm mức độ nhẹ, bạn có thể tự điều trị tại nhà nhưng tốt hơn hết vẫn nên đưa bé tới các cơ sở y tế để được chẩn đoán và đưa ra phương pháp điều trị tốt nhất.

Phòng khám Chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM cung cấp các dịch vụ tư vấn, thăm khám dinh dưỡng cho trẻ  em và người lớn với cam kết hỗ trợ nâng cao sức khỏe, tăng cường sức đề kháng và cải thiện các tình trạng như còi xương, suy dinh dưỡng, thừa cân,… Để đặt lịch khám, Quý khách vui lòng liên hệ Hotline: 0935 18 3939 hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Ngộ độc thực phẩm do vi khuẩn Salmonella

Hoàng Hà Linh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam -
Bình luận
Tin mới
  • 02/07/2025

    Tất tần tật về trà thảo mộc

    Dù là trà đen, trà xanh, trà trắng hay trà ô long, trà nóng hay trà đá đều có nguồn gốc từ cây trà, Camellia sinensis. Nhưng trà thảo mộc thì khác. Trà thảo mộc bắt nguồn từ việc ngâm nhiều loại hoa, lá hoặc gia vị trong nước nóng. Hầu hết các loại trà này đều không có caffeine. Bạn có thể bắt đầu bằng những túi trà làm sẵn hoặc ngâm các nguyên liệu rời và sau đó lọc bỏ bã.

  • 01/07/2025

    Sự thật về phương pháp thải độc bằng nước cốt chanh

    Nhiều người thực hiện thải độc cơ thể theo hướng dẫn truyền miệng và trên các nền tảng xã hội... và hiện nay đang dấy lên trào lưu thải độc bằng nước cốt chanh. Vậy sự thật về phương pháp thải độc này như thế nào?

  • 01/07/2025

    Cách sử dụng dầu dừa điều trị chàm

    Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.

  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 30/06/2025

    Dùng nghệ và mật ong cùng nhau có tăng lợi ích không?

    Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?

  • 30/06/2025

    Nhận biết và xử lý vết thương do côn trùng cắn khi đi du lịch

    Du lịch là dịp để khám phá thiên nhiên, trải nghiệm văn hóa và tận hưởng những khoảnh khắc thư giãn. Tuy nhiên, bên cạnh những điều thú vị, các chuyến đi đôi khi cũng tiềm ẩn những rủi ro nhỏ nhưng phiền toái, chẳng hạn như những vết thương do côn trùng cắn

  • 29/06/2025

    Sữa nguyên chất có dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro gì?

    Sữa là nguồn dinh dưỡng quan trọng nên có trong chế độ ăn hằng ngày, trong đó sữa nguyên chất được đánh giá là nguồn cung cấp protein tốt. Tìm hiểu về dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro khi tiêu thụ sữa nguyên chất.

  • 29/06/2025

    Làm thế nào để bỏ thói quen dùng điện thoại

    Một số ứng dụng có thể cho bạn biết bạn dành bao nhiêu thời gian cho điện thoại và bạn dành bao nhiêu thời gian cho từng ứng dụng. Ngay cả khi bạn không nghĩ rằng mình sử dụng điện thoại quá nhiều, việc nhìn thấy những con số thống kê tần suất sử dụng có thể khiến bạn muốn đặt điện thoại xuống.

Xem thêm