Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Lồng ruột ở người lớn và trẻ nhỏ

Lồng ruột là nguyên nhân phổ biến nhất gây tắc ruột ở trẻ dưới 3 tuổi. Nguyên nhân của hầu hết các trường hợp lồng ruột ở trẻ em là không rõ ràng. Mặc dù lồng ruột hiếm gặp ở người lớn, nhưng đa phần các trường hợp lồng ruột ở người lớn là kết quả của một tình trạng bệnh lý tiềm ẩn, chẳng hạn như một khối u trong ruột. Hãy cùng tìm hiểu về lồng ruột ở người lớn và trẻ nhỏ trong bài viết dưới đây.

Lồng ruột là gì?

Lồng ruột là một tình trạng nghiêm trọng, trong đó một đoạn ruột trượt và lồng vào một phần liền kề của đoạn cạnh đó. Lồng ruột thường gây ra tình trạng tắc nghẽn thực phẩm hoặc chất lỏng đi qua, đồng thời cũng cắt đứt nguồn cung cấp máu cho phần ruột bị ảnh hưởng. Điều này có thể dẫn đến rách ruột (thủng ruột), nhiễm trùng và hoạt tử các mô ruột không được cung cấp máu nuôi dưỡng.

Ở trẻ em, ruột thường có thể được đẩy trở lại vị trí ban đầu bằng một thủ thuật nhỏ gọi là bơm hơi tháo lồng. Ở người lớn, phẫu thuật thường được yêu cầu để khắc phục tình trạng này.

Các triệu chứng của lồng ruột

Triệu chứng ở trẻ nhỏ

Dấu hiệu lồng ruột đầu tiên ở trẻ nhỏ bao gồm khóc to, đột ngột do đau bụng. Trẻ sơ sinh có thể co đầu gối vào ngực khi khóc do quá đau.

Cơn đau do lồng ruột xuất hiện và biết mất ban đầu thường trong khoảng từ 15 đến 20 phút một lần. Những cơn đau này kéo dài hơn và xảy ra thường xuyên hơn khi lồng ruột tiến triển dài hơn.

Các dấu hiệu và triệu chứng thường xuyên khác của lồng ruột bao gồm:

  • Phân có lẫn máu và chất nhầy - đôi khi được gọi là phân thạch vì hình dáng của phân
  • Nôn mửa
  • Xuất hiện khối u ở vùng bụng
  • Mệt mỏi, yếu hoặc suy nhược năng lượng
  • Tiêu chảy

Không phải ai cũng gặp phải tất cả các triệu chứng điển hình của lồng ruột. Một số trẻ sơ sinh không có cảm giác đau rõ ràng, và một số trẻ không đi ngoài ra máu hoặc có khối u ở bụng. Một số trẻ lớn bị đau nhưng không có các triệu chứng khác đi kèm.

Triệu chứng ở người lớn

Vì lồng ruột hiếm gặp ở người lớn và các triệu chứng của rối loạn này thường trùng lặp với các triệu chứng của các rối loạn khác, nên việc xác định chính xác lồng ruột ở người trưởng thành thường khó khăn hơn. Triệu chứng phổ biến nhất là đau bụng xuất hiện và biến mất theo cơn. Buồn nôn và nôn cũng có thể xảy ra. Đôi khi mọi người có thể xuất hiện các triệu chứng trong nhiều tuần trước khi thực sự cần chăm sóc y tế.

Khi nào đến gặp bác sĩ?

Lồng ruột là tình trạng cần được chăm sóc y tế khẩn cấp. Nếu bạn hoặc trẻ nhỏ xuất hiện các dấu hiệu hoặc triệu chứng được liệt kê ở trên, hãy tìm sự giúp đỡ của các cơ sở y tế ngay lập tức. Ở trẻ sơ sinh, hãy nhớ rằng các dấu hiệu đau bụng có thể bao gồm các cơn đau khiến trẻ phải co gập người và khóc lặp đi lặp lại nhiều lần.

Nguyên nhân nào gây ra lồng ruột?

Ruột giống như một đường ống dài, mềm mại. Trong tình trạng lồng ruột, một phần của ruột - thường là ruột non - trượt vào bên trong lòng một phần ruột liền kề nó. Điều này có thể ví như một cái kính thiên văn vì nó tương tự như cách một cái kính thiên văn có thể thu gọn trượt lại vào trong nhau.

Trong một số trường hợp ở người lớn, lồng ruột là do sự phát triển bất thường trong ruột, chẳng hạn như một khối u. Các cơn co thắt bình thường của ruột sẽ tác động trên các điểm khối u này này và dẫn đến niêm mạc của phần ruột đó bị trượt ra ngoài, bao lấy phần ruột phía trước. Tuy nhiên, trong hầu hết các trường hợp, không xác định được nguyên nhân gây lồng ruột cụ thể.

Ở trẻ nhỏ

Trong phần lớn các trường hợp lồng ruột ở trẻ em, nguyên nhân là không xác định được. Bởi vì lồng ruột dường như xảy ra thường xuyên hơn vào mùa thu và mùa đông/và vì nhiều trẻ mắc phải tình trạng này cũng có các triệu chứng giống như cúm, một số người nghi ngờ virus có thể đóng một vai trò nào đó. Đôi khi, một vấn đề bất thường cũng có thể được xác định là nguyên nhân của tình trạng này - thường gặp nhất là một túi thừa tại niêm mạc ruột non (túi thừa Meckel's).

Ở người lớn

Ở người lớn, lồng ruột thường là kết quả của một tình trạng bất thường hoặc thủ thuật y tế, bao gồm:

  • Một khối u trong ruột
  • Phát triển tình trạng mô giống sẹo trong ruột (gây kết dính)
  • Phẫu thuật giảm cân (cắt dạ dày) hoặc phẫu thuật khác trên đường ruột
  • Viêm do các bệnh như bệnh Crohn…

Các yếu tố nguy cơ của lồng ruột

Các yếu tố nguy cơ của lồng ruột bao gồm:

  • Tuổi tác. Trẻ em - đặc biệt là trẻ nhỏ - có nguy cơ bị lồng ruột cao hơn nhiều so với người lớn. Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây tắc ruột ở trẻ nhỏ trong độ tuổi từ 6 tháng đến 3 tuổi.
  • Giới tính. Lồng ruột thường ảnh hưởng đến các trẻ nam nhiều hơn trẻ nữ.
  • Ruột bất thường khi sinh. Rối loạn đường ruột là tình trạng ruột không phát triển hoặc vận động một cách không chính xác, và nó làm tăng nguy cơ lồng ruột ở trẻ.
  • Một số vấn đề khác. Một số rối loạn - chẳng hạn như xơ nang, ban xuất huyết Henoch-Schonlein, bệnh Crohn và bệnh celiac - có thể làm tăng nguy cơ lồng ruột.
Các biến chứng gặp phải của lồng ruột

Lồng ruột có thể cắt đứt nguồn cung cấp máu cho phần ruột bị ảnh hưởng. Nếu không được điều trị, thiếu máu sẽ làm chết các mô của thành ruột. Mô chết có thể dẫn đến rách (thủng) thành ruột, có thể gây nhiễm trùng niêm mạc trong khoang bụng (viêm phúc mạc).

Viêm phúc mạc là một tình trạng đe dọa tính mạng cần được chăm sóc y tế ngay lập tức. Các dấu hiệu và triệu chứng của viêm phúc mạc bao gồm:

  • Đau bụng
  • Sưng, phù vùng bụng
  • Sốt
  • Nôn mửa

Viêm phúc mạc có thể khiến trẻ bị sốc. Các dấu hiệu và triệu chứng của sốc bao gồm:

  • Da lạnh, nổi da gà, có thể nhợt nhạt hoặc tím tái
  • Mạch yếu và nhanh
  • Nhịp thở bất thường, có thể chậm và nông hoặc rất nhanh
  • Lo lắng hoặc kích động

Trẻ bị sốc có thể tỉnh táo hoặc bất tỉnh. Nếu có các dấu hiệu nghi ngờ, hãy đến cơ sở y tế để được cấp cứu ngay lập tức.

Tổng kết

Lồng ruột được coi là một cấp cứu, và chúng thường gặp ở trẻ nhỏ. Tỉ lệ mắc phải ở trẻ có thể là 3-5/1000 trẻ. Bệnh xảy ra ở mọi lứa tuổi kể cả ở người trưởng thành, song hay gặp nhất ở trẻ trong độ tuổi 5-9 tháng tuổi, đặc biệt ở trẻ nam nhiều hơn so với trẻ nữ.

Nếu phát hiện ra các dấu hiệu của lồng ruột ở trẻ nhỏ hay chính bản thân, cần đến ngay cơ sở y tế để được hỗ trợ kịp thời. Đây là một tình trạng cấp cứu và cần được xử trí phù hợp để tránh các hậu quả nghiêm trọng mà nó gây ra.

Tham khảo thêm thông tin tại: Tắc ruột – Nguy hiểm, vì sao?

Bình luận
Tin mới
  • 08/07/2025

    Các nguồn cung cấp chất béo cho cơ thể

    Chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất thiết yếu, cùng với carbohydrate và protein, có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể con người.

  • 08/07/2025

    Đột quỵ nhiệt: Nguy hiểm tiềm ẩn trong mùa nắng nóng

    Mùa hè đến, cái nắng gay gắt không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi mà còn tiềm ẩn những mối nguy hiểm khôn lường đối với sức khỏe, trong đó đột quỵ nhiệt là một trong những tình trạng đáng lo ngại nhất.

  • 08/07/2025

    Loại cá nhỏ bé có nhiều lợi ích với sức khỏe

    Cá cơm là một nguồn dinh dưỡng ấn tượng, mang lại những lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.

  • 08/07/2025

    Kháng sinh và những điều cần biết cho người trưởng thành

    Kháng sinh (hay thuốc kháng sinh) đóng vai trò then chốt trong y học hiện đại, giúp điều trị hiệu quả các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn.

  • 08/07/2025

    Điểm danh 5 loại dầu thực vật mang lại lợi ích sức khỏe tuyệt vời

    Chất béo thường bị hiểu lầm là “kẻ thù” của sức khỏe, đặc biệt là đối với tim mạch và cân nặng. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây cho thấy không phải tất cả chất béo đều có hại. Ngược lại, một số loại chất béo tốt lại đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì năng lượng, hấp thụ vitamin và bảo vệ cơ thể khỏi viêm nhiễm. Trong đó, dầu ăn có nguồn gốc thực vật như dầu ô liu, dầu bơ, dầu mè... không chỉ mang lại hương vị phong phú cho món ăn mà còn cung cấp các acid béo có lợi cho tim mạch, não bộ và hệ miễn dịch.

  • 07/07/2025

    Dấu hiệu nhận biết và cách xử lý cảm nắng nhanh chóng

    Mùa hè với những ngày nắng gay gắt không chỉ mang đến niềm vui của những chuyến đi chơi mà còn ẩn chứa nguy cơ sức khỏe mà ít ai để ý: cảm nắng. Đây là một tình trạng nghiêm trọng xảy ra khi cơ thể không thể tự điều hòa nhiệt độ trong môi trường nóng bức, dẫn đến những hậu quả khôn lường nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời.

  • 07/07/2025

    8 thực phẩm nên tránh để bảo vệ gan khỏe mạnh

    Gan đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe tổng thể. Lựa chọn đúng loại thực phẩm cũng như tránh những chất có hại góp phần bảo vệ chức năng gan khỏe mạnh.

  • 07/07/2025

    Liệu bạn có đang lo lắng về hiệu suất tình dục?

    Tình dục được cho là một hoạt động thú vị, nhưng thật khó để vui vẻ nếu bạn liên tục lo lắng về việc mình đang làm tốt như thế nào. Nếu bạn muốn làm cho cuộc sống tình yêu của mình trở nên hấp dẫn trở lại, hãy tìm hiểu lý do tại sao bạn có thể bị lo lắng về hiệu suất tình dục và nhận một số mẹo để giúp bạn thoải mái.

Xem thêm