Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Dinh dưỡng đúng - ‘chìa khóa’ thúc đẩy hiệu suất thể thao và phục hồi tốt

Ngoài việc tiêu thụ đủ lượng calo và chất dinh dưỡng đa lượng, các vận động viên cũng có thể cần nhiều vitamin, khoáng chất và các chất dinh dưỡng khác để phục hồi và đạt hiệu suất cao nhất…

1. Tại sao dinh dưỡng lại quan trọng trong tập luyện và thi đấu thể thao?

Dinh dưỡng là điều cần thiết để hỗ trợ sức khỏe chung của vận động viên và nhu cầu tập luyện của họ. Có một chế độ ăn uống phù hợp sẽ cung cấp đủ năng lượng và chất dinh dưỡng để đáp ứng nhu cầu tập luyện và vận động. Ngoài việc giúp hiệu suất tập luyện tối ưu, dinh dưỡng còn tạo điều kiện để phục hồi cơ thể tốt.

Các vận động viên có thể cân nhắc:

  • Lượng và tỷ lệ chất dinh dưỡng đa lượng

  • Thời gian bữa ăn chính và bữa ăn nhẹ

  • Vitamin và khoáng chất để phục hồi và hoạt động

  • Hydrat hóa.

PGS. TS. BS Nguyễn Xuân Ninh - Cố vấn dinh dưỡng cho thể thao Việt Nam.

Việc điều chỉnh những yếu tố này phải phù hợp với trọng lượng và thành phần cơ thể của vận động viên, thời gian tập luyện và loại hình thể thao mà họ tập luyện, thi đấu…

PGS. TS. BS Nguyễn Xuân Ninh - Phó Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam, cố vấn dinh dưỡng cho thể thao Việt Nam cho biết: Dinh dưỡng và tập luyện là hai mảng không thể thiếu được đối với vận động viên, đặc biệt là vận động viên thành tích cao. Nếu như những người tập luyện thông thường thì vấn đề dinh dưỡng ảnh hưởng không nhiều, nhưng với vận động viên chuyên nghiệp muốn dành đến huy chương (đỉnh cao) thì dinh dưỡng cực kỳ quan trọng.

Dinh dưỡng rất quan trọng trong tập luyện và thi đấu thể thao.

Người ta ví rằng tập luyện đúng nó giống như cái bánh xe trước, lái đi đúng hướng, còn dinh dưỡng đúng nó như cái bánh xe sau, là động lực đẩy cái xe đi đến đích. Nếu bánh xe sau bị ‘xịt lốp’- cung cấp không đủ dinh dưỡng hoặc dinh dưỡng không đúng cách - thì có tập luyện đúng cũng không thể đi đến đích được và việc dành huy chương lại càng không thể, PGS.TS. BS Nguyễn Xuân Ninh nhấn mạnh.

2. Dinh dưỡng phải phù hợp với từng cá thể

PGS. TS. BS Nguyễn Xuân Ninh cho biết, trên nguyên tắc cơ bản ai cũng cần phải đủ năng lượng, proteinchất bột đườngchất béo, vitamin và chất khoáng, chất xơ... nên về số chất dinh dưỡng đối với vận động viên không khác nhiều so với người bình thường.

Tuy nhiên với vận động viên thì thành phần của các chất này lại khác nhau rất nhiều, tùy thuộc vào từng loại hình thể thao, giai đoạn tập luyện (trước, trong và sau khi thi đấu…) và phải tùy thuộc vào từng cá thể…

Giống như động cơ ô tô cần xăng và dầu thích hợp để đạt hiệu suất cao nhất, vận động viên cần chế độ dinh dưỡng thích hợp để hoạt động tốt nhất. Tất cả sức mạnh, tốc độ và sức bền đều có thể được tối ưu hóa với các chất dinh dưỡng phù hợp. Nhưng các chất dinh dưỡng có thể khác nhau tùy thuộc vào môn thể thao và chế độ luyện tập của vận động viên…

ối với vận động viên thể hình, cần phải có cơ bắp cuồn cuộn, to và mỡ phải giảm xuống. Vận động viên thể hình cần lượng protein nhiều gấp 3-4 lần so với bình thường. Ví dụ, người bình thường cần 1gam protein/kg cân nặng cơ thể. Một người nặng 70 kg thì cần 70 gam protein trong ngày. Nếu tính ra thành thịt thì nhân lên với 5 lần (khoảng 3,5 lạng thịt). Nhưng đối với vận động viên cần gấp 3 -4 lần, có thể cần đến hàng cân thịt trong một ngày. Đấy là chưa kể đến giai đoạn cần tăng cân, giữ cân rồi giảm cân để tăng cơ, xiết cơ… thì chế độ dinh dưỡng phải khác nhau.

Với vận động viên bóng đá trước khi vào thi đấu, trong khi thi đấu và sau khi thi đấu cần phải cung cấp dinh dưỡng phù hợp để vận động viên có đủ sức thi đấu trong 90 phút và hiệp phụ (nếu có) và phục hồi cơ thể. Trong quá trình thi đấu, thời gian để tiếp ‘nhiên liệu’ rất ít, nên phải cung cấp dinh dưỡng qua nước uống và các thức ăn rất dễ hấp thu (trong giờ giải lao). Khi trận đấu kết thúc là lúc vận động viên đang kiệt sức, cơ bắp bị tổn thương, mọi chất dinh dưỡng suy kiệt, nước điện giải bị thiếu, lúc này cần phải dinh dưỡng phục hồi tốt.

Tất cả những giai đoạn đó đều phải có chế độ ăn rất phù hợp, chưa kể nói đến đặc điểm riêng của mỗi vận động viên: Có người đang gầy thiếu mỡ, có người đang nhiều mỡ quá thì chế độ ăn đều phải khác nhau. Do đó, dinh dưỡng phải phù hợp với từng cá thể là rất quan trọng, PGS. TS. BS Nguyễn Xuân Ninh cho biết.

3. Tỷ lệ các chất trong bữa ăn

Cung cấp dinh dưỡng phải phù hợp với từng vận động viên.

 

3. Tỷ lệ các chất trong bữa ăn

Cung cấp dinh dưỡng phải phù hợp với từng vận động viên.

Tỷ lệ các chất thay đổi theo từng giai đoạn thi đấu. Tùy từng vận động viên, nhưng năng lượng phải đủ, phù hợp với tình trạng của cơ thể.

Nhìn chung so với người bình thường:

Năng lượng: Có thể tăng hơn hoặc ngang bằng.

Protein: Cần nhiều hơn vì vận động viên phải tăng cường cơ bắp (cơ bắp tăng thì sức khỏe sẽ tăng) và tăng xương, nên thậm chí protein phải tăng gấp đôi, gấp ba so với người bình thường.

Chất béo: Vừa phải, có thể ngang bằng với người bình thường, nhưng chất béo phải có lợi giúp cho hệ tim mạch hoạt động tốt.

Vitamin và chất khoáng: Thường phải tăng hơn rất nhiều, bởi vận động viên hoạt động với công suất rất lớn, nên vitamin (giúp chuyển hóa năng lượng) và chất khoáng chất như: B1, B2, B6, sắt, canxi, magiê… cần rất cao để giúp điều hòa cơ thể, giúp cho ‘bộ máy, cơ thể hoạt động tốt.

Chất chống ô xy hóa: Cần rất nhiều. Khi cơ thể hoạt động nhiều sẽ sản sinh ra các chất chuyển hóa trung gian hoặc chất độc hại. Ví dụ sản sinh ra acid lactic có thể gây đau cơ… Các chất độc hại này phải được thải ra ngoài cơ thể hoặc phải được chất nào đó trung hòa ngay lập tức và vai trò của các chất chống ô xy hóa là rất quan trọng để trung hòa các chất độc hại này, giúp cơ thể đỡ mỏi mệt hơn, đỡ bị đau nhức và cơ thể hoạt động tốt hơn…

Hồng Thu - Theo Sức Khỏe Đời Sống
Bình luận
Tin mới
  • 26/10/2024

    Thời điểm uống nước rất tốt cho thận, làm sạch đường ruột

    Uống nước khi bụng đói vào buổi sáng là một thói quen đơn giản nhưng mang lại nhiều lợi ích đáng kể cho sức khỏe.

  • 26/10/2024

    Bổ sung magne để có giấc ngủ ngon

    Thực phẩm chức năng chứa magne được chứng minh đem lại nhiều lợi ích sức khỏe, trong đó có công dụng cải thiện chất lượng giấc ngủ.

  • 26/10/2024

    Nguyên nhân gây mụn trứng cá ở người lớn

    Khi bạn già đi, bạn có thể nghĩ rằng mình đã qua độ tuổi bị mụn trứng cá ở tuổi dậy thì. Mặc dù sự thay đổi nội tiết tố trong tuổi dậy thì là nguyên nhân phổ biến gây ra mụn trứng cá ở khoảng 80% trẻ vị thành niên và thanh thiếu niên gặp phải tình trạng này nhưng đó không phải là nguyên nhân duy nhất có thể gây ra mụn trứng cá. Hãy đọc tiếp để tìm hiểu về 10 nguyên nhân đáng ngạc nhiên gây ra mụn trứng cá ở người trưởng thành và cách loại bỏ những nốt mụn đó.

  • 25/10/2024

    Bổ sung kết hợp vitamin D3 và vitamin K2 cho trẻ em: Nên hay không?

    Trẻ cao lớn khỏe mạnh là mong muốn chính đáng của các bậc cha mẹ. Vitamin D3 và vitamin K2, với vai trò quan trọng trong chuyển hóa canxi và nhiều chức năng sinh lý khác, đang ngày càng được quan tâm như một giải pháp chống còi xương, giúp trẻ cao lớn.

  • 25/10/2024

    Thực hiện 5 thay đổi này để trường thọ

    Theo các nhà nghiên cứu hàng đầu về tuổi thọ, có những cách tiếp cận đơn giản, những thay đổi dễ dàng thực hiện để có thể giúp bạn kéo dài tuổi thọ

  • 24/10/2024

    10 lợi ích sức khỏe bất ngờ của quả su su

    Quả su su có lượng calo thấp nhưng chứa nhiều chất xơ, chất chống oxy hóa và các chất dinh dưỡng thiết yếu giúp nó trở thành một thành phần bổ sung lành mạnh cho hầu hết mọi chế độ ăn uống.

  • 24/10/2024

    Hiểu đúng về vitamin K2 để có hệ xương vững chắc và tim mạch khỏe mạnh

    Không giống như vitamin A hay C được nhiều người biết đến, vitamin K2 chưa thực sự phổ biến và được nhiều người biết đến. Tuy vậy, đây lại là vi chất quan trọng đối với sức khỏe tổng thể.

  • 24/10/2024

    Những thực phẩm hại thận nhiều người không biết

    Duy trì lối sống năng động, có ý thức về sức khỏe là điều tốt nhất bạn có thể làm để đảm bảo thận luôn khỏe mạnh. Dưới đây là một số thực phẩm gây hại thận có thể bạn không biết.

Xem thêm