Để tránh tử vong khi bị ong đốt

Trung tâm Chống độc Bệnh viện Bạch Mai cho biết, từ đầu năm đã tiếp nhận hơn 10 ca ong đốt nặng phải nhập viện, trong đó có 1 trường hợp tử vong.

LTS: Trung tâm Chống độc Bệnh viện Bạch Mai cho biết, từ đầu năm đã tiếp nhận hơn 10 ca ong đốt nặng phải nhập viện, trong đó có 1 trường hợp tử vong. Gần đây nhất, ngày 4/11 khoảng hơn 50 học sinh Trường tiểu học Yên Sở (quận Hoàng Mai, TP. Hà Nội) đã phải nhập viện vì bị ong đốt. Vậy khi bị ong đốt cần xử trí như thế nào, trường hợp nào cần đến cơ sở y tế để được khám và điều trị để tránh nguy cơ tử vong là vô cùng quan trọng.

Mức độ tổn thương khi bị ong đốt

Tùy từng cá nhân cụ thể mà có các phản ứng khác nhau khi bị ong đốt. Thông thường được chia ra các mức độ như: mức độ I, bệnh nhân bị phản ứng tại vị trí đốt; mức độ II, bệnh nhân bị phù mạch và/hoặc mày đay toàn thân; mức độ III, bệnh nhân bị co thắt phế quản; mức độ IV, bệnh nhân bị sốc phản vệ, hạ HA, tổn thương nhiều cơ quan.

Khi bị ong đốt cần đến cơ sở y tế ngay để được điều trị kịp thời.

Phản ứng dị ứng thông thường khi bị ong đốt thường là cảm giác đau, sưng phù, ngứa, ban đỏ tại vị trí đốt và các biểu hiện trên có thể biến mất sau một vài giờ không cần điều trị gì, hoặc điều trị bằng kháng histamin tại chỗ. Việc xác định loại côn trùng nào gây ra vết đốt là rất quan trọng, vì mỗi loài côn trùng, ong lại có các thành phần dị nguyên khác nhau và mức độ gây ra các phản ứng dị ứng cũng khác nhau. Ong đốt thường để lại kim và túi chứa nọc độc trên da vị trí đốt, các loại côn trùng khác thường không để lại dấu vết gì. Đối với trẻ em phản ứng dị ứng ở mức độ I và II không có chỉ định cho điều trị giải mẫn cảm đặc hiệu với nọc độc của ong, nhưng đối với người lớn thì từ mức độ II đã có chỉ định điều trị giải mẫn cảm đặc hiệu với nọc độc của ong.

Cách xử trí đúng

Với những trường hợp nhẹ: chuyển đến nơi ở an toàn tránh bị đốt. Đặt bệnh nhân nằm xuống, loại bỏ kim và túi nọc độc của ong một cách cẩn thận bằng móng tay hoặc dao...; rửa sạch vết thương bằng xà phòng và nước ấm; sau đó lấy nước mát hay áp đá lạnh lên vùng tổn thương làm giảm đau và giảm sự hấp thu chất độc từ lọc ong vào cơ thể. Bôi kem làm giảm đau và giảm ngứa. Kem có chứa các thành phần như hydrocortisone, lidocaine, pramoxin giúp làm giảm đau. Các loại kem khác như nước xịt calamine hoặc các sản phẩm chứa chất keo bột yến mạch hoặc bột baking soda giúp giảm ngứa.

Cần chú ý gọi cấp cứu hoặc đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế ngay khi có các dấu hiệu sau: khó thở; sưng môi hoặc họng; ngất xỉu; choáng váng; rối loạn tri giác; nhịp tim nhanh; phát ban; buồn nôn, chuột rút, nôn.

Ở cơ sở y tế: Nếu bệnh nhân có phản ứng nặng tại vị trí đốt, cho bệnh nhân uống thuốc kháng histamin và corticosteroid theo chỉ định của bác sĩ.

Đối với bệnh nhân bị ong đốt có các triệu chứng dị ứng ở mức độ III - IV cần được cấp cứu ngay bằng dùng adrenaline tiêm bắp, nhắc lại sau mỗi 8-10 phút nếu triệu chứng không cải thiện với liều đầu tiên.

Đối với bệnh nhân có các triệu chứng của sốc phản vệ do ong đốt thì bệnh nhân cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời giống như điều trị sốc phản vệ do các nguyên nhân khác. Bệnh nhân có phản ứng dị ứng do ong đốt ở mức độ III hoặc IV nên được xem xét điều trị giải mẫn cảm đặc hiệu với nọc ong, nếu những bệnh nhân này không có chống chỉ định, phương pháp này cho hiệu quả bảo vệ tới 80% bệnh nhân.

Lời khuyên của bác sĩ

Để phòng chống ong đốt, cần tránh tiếp xúc với ong nếu không cần thiết. Tuyệt đối, không kích động hoặc trêu ong, không làm tổn thương ong (sẽ tiết ra chất báo động đàn ong bay tới), không chọc phá tổ ong nếu thấy không cần thiết và không đảm bảo an toàn. Khi ong bay đến, không chạy, cần đứng hoặc ngồi im và không cử động (ong sẽ không nhìn thấy nữa). Nếu bị ong tấn công có thể dùng bất cứ loại bình xịt nào có sẵn có mùi khó chịu hoặc dùng khói để xua đuổi. Ngoài ra, nên thường xuyên vệ sinh, phát quang bụi rậm quanh nhà để phòng ngừa ong đến làm tổ. Khi đi vào rừng, đi dã ngoại, cần tránh mặc quần áo màu sặc sỡ. Không dùng nước hoa, dầu gội đầu, các mỹ phẩm,... có mùi thơm và ngọt sẽ thu hút ong. Không đi chân đất, không mặc quần áo quá rộng. Đội mũ có lưới che, đi găng tay, mặc quần áo dày và kín để đề phòng ong đốt.

Dị ứng với nọc độc của ong là một trong những nguyên nhân gây tử vong quan trọng ở những bệnh nhân nhạy cảm với nọc độc của ong. Dị ứng do côn trùng đốt thường xảy ra ở những bệnh nhân không có cơ địa dị ứng, tuy nhiên những bệnh nhân có cơ địa dị ứng lại có những phản ứng mẫn cảm mạnh mẽ. Đa số bệnh nhân không có cơ địa dị ứng có phản ứng dị ứng với nọc độc khi ong đốt, các phản ứng này thường nhẹ như ban đỏ, sẩn phù hay đau tại vị trí bị đốt, thường ít có nguy cơ bị sốc phản vệ. Một số bệnh nhân quá mẫn với nọc độc của ong gây ra các phản ứng toàn thân khi bị ong đốt như sốc phản vệ, đặc biệt là bị ong đốt nhiều lần, với số lượng lớn trong thời gian mẫn cảm với những lần đốt trước, thường là hai tháng sau lần đốt đầu tiên. Những bệnh nhân này cần được điều trị cấp cứu như cấp cứu sốc phản vệ do các nguyên nhân khác trong giai đoạn điều trị cấp và chiến lược lâu dài cho những bệnh nhân này là tránh việc tiếp tục bị ong đốt, tư vấn và cung cấp các thuốc điều trị cấp cứu cho bệnh nhân luôn mang theo bên mình khi làm việc hoặc hoạt động trong môi trường có nguy cơ bị ong đốt.

BS. Nguyễn Văn Khánh - Theo SKĐS

Từ khóa:

Bình luận

Tin mới

03/07/2025

5 lợi ích tiềm năng khi ăn chuối luộc

Chuối là một trong những loại thực phẩm có lợi ích dinh dưỡng đáng kể. Vậy khi ăn chuối luộc có tác dụng gì?
03/07/2025

10 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đang nhiễm ký sinh trùng

Nhiễm ký sinh trùng có thể dẫn đến một loạt các vấn đề sức khỏe như các triệu chứng về tiêu hóa không rõ nguyên nhân, ngứa, thiếu máu, đau cơ và khớp, ăn không thấy no,… Cùng tìm hiểu về 10 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đang nhiễm ký sinh trùng qua bài viết sau đây!
02/07/2025

Lý do nước dừa là thức uống tự nhiên kỳ diệu

Nước dừa có thành phần dinh dưỡng đặc biệt và nhiều lợi ích cho sức khỏe như cung cấp chất điện giải, giúp hạ huyết áp... Đây là lý do nước dừa ngày càng trở thành lựa chọn phổ biến của nhiều người.
02/07/2025

Tất tần tật về trà thảo mộc

Dù là trà đen, trà xanh, trà trắng hay trà ô long, trà nóng hay trà đá đều có nguồn gốc từ cây trà, Camellia sinensis. Nhưng trà thảo mộc thì khác. Trà thảo mộc bắt nguồn từ việc ngâm nhiều loại hoa, lá hoặc gia vị trong nước nóng. Hầu hết các loại trà này đều không có caffeine. Bạn có thể bắt đầu bằng những túi trà làm sẵn hoặc ngâm các nguyên liệu rời và sau đó lọc bỏ bã.
01/07/2025

Sự thật về phương pháp thải độc bằng nước cốt chanh

Nhiều người thực hiện thải độc cơ thể theo hướng dẫn truyền miệng và trên các nền tảng xã hội... và hiện nay đang dấy lên trào lưu thải độc bằng nước cốt chanh. Vậy sự thật về phương pháp thải độc này như thế nào?
01/07/2025

Cách sử dụng dầu dừa điều trị chàm

Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.
01/07/2025

Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.
30/06/2025

Dùng nghệ và mật ong cùng nhau có tăng lợi ích không?

Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?