Để tránh tử vong khi bị ong đốt

Trung tâm Chống độc Bệnh viện Bạch Mai cho biết, từ đầu năm đã tiếp nhận hơn 10 ca ong đốt nặng phải nhập viện, trong đó có 1 trường hợp tử vong.

LTS: Trung tâm Chống độc Bệnh viện Bạch Mai cho biết, từ đầu năm đã tiếp nhận hơn 10 ca ong đốt nặng phải nhập viện, trong đó có 1 trường hợp tử vong. Gần đây nhất, ngày 4/11 khoảng hơn 50 học sinh Trường tiểu học Yên Sở (quận Hoàng Mai, TP. Hà Nội) đã phải nhập viện vì bị ong đốt. Vậy khi bị ong đốt cần xử trí như thế nào, trường hợp nào cần đến cơ sở y tế để được khám và điều trị để tránh nguy cơ tử vong là vô cùng quan trọng.

Mức độ tổn thương khi bị ong đốt

Tùy từng cá nhân cụ thể mà có các phản ứng khác nhau khi bị ong đốt. Thông thường được chia ra các mức độ như: mức độ I, bệnh nhân bị phản ứng tại vị trí đốt; mức độ II, bệnh nhân bị phù mạch và/hoặc mày đay toàn thân; mức độ III, bệnh nhân bị co thắt phế quản; mức độ IV, bệnh nhân bị sốc phản vệ, hạ HA, tổn thương nhiều cơ quan.

Khi bị ong đốt cần đến cơ sở y tế ngay để được điều trị kịp thời.

Phản ứng dị ứng thông thường khi bị ong đốt thường là cảm giác đau, sưng phù, ngứa, ban đỏ tại vị trí đốt và các biểu hiện trên có thể biến mất sau một vài giờ không cần điều trị gì, hoặc điều trị bằng kháng histamin tại chỗ. Việc xác định loại côn trùng nào gây ra vết đốt là rất quan trọng, vì mỗi loài côn trùng, ong lại có các thành phần dị nguyên khác nhau và mức độ gây ra các phản ứng dị ứng cũng khác nhau. Ong đốt thường để lại kim và túi chứa nọc độc trên da vị trí đốt, các loại côn trùng khác thường không để lại dấu vết gì. Đối với trẻ em phản ứng dị ứng ở mức độ I và II không có chỉ định cho điều trị giải mẫn cảm đặc hiệu với nọc độc của ong, nhưng đối với người lớn thì từ mức độ II đã có chỉ định điều trị giải mẫn cảm đặc hiệu với nọc độc của ong.

Cách xử trí đúng

Với những trường hợp nhẹ: chuyển đến nơi ở an toàn tránh bị đốt. Đặt bệnh nhân nằm xuống, loại bỏ kim và túi nọc độc của ong một cách cẩn thận bằng móng tay hoặc dao...; rửa sạch vết thương bằng xà phòng và nước ấm; sau đó lấy nước mát hay áp đá lạnh lên vùng tổn thương làm giảm đau và giảm sự hấp thu chất độc từ lọc ong vào cơ thể. Bôi kem làm giảm đau và giảm ngứa. Kem có chứa các thành phần như hydrocortisone, lidocaine, pramoxin giúp làm giảm đau. Các loại kem khác như nước xịt calamine hoặc các sản phẩm chứa chất keo bột yến mạch hoặc bột baking soda giúp giảm ngứa.

Cần chú ý gọi cấp cứu hoặc đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế ngay khi có các dấu hiệu sau: khó thở; sưng môi hoặc họng; ngất xỉu; choáng váng; rối loạn tri giác; nhịp tim nhanh; phát ban; buồn nôn, chuột rút, nôn.

Ở cơ sở y tế: Nếu bệnh nhân có phản ứng nặng tại vị trí đốt, cho bệnh nhân uống thuốc kháng histamin và corticosteroid theo chỉ định của bác sĩ.

Đối với bệnh nhân bị ong đốt có các triệu chứng dị ứng ở mức độ III - IV cần được cấp cứu ngay bằng dùng adrenaline tiêm bắp, nhắc lại sau mỗi 8-10 phút nếu triệu chứng không cải thiện với liều đầu tiên.

Đối với bệnh nhân có các triệu chứng của sốc phản vệ do ong đốt thì bệnh nhân cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời giống như điều trị sốc phản vệ do các nguyên nhân khác. Bệnh nhân có phản ứng dị ứng do ong đốt ở mức độ III hoặc IV nên được xem xét điều trị giải mẫn cảm đặc hiệu với nọc ong, nếu những bệnh nhân này không có chống chỉ định, phương pháp này cho hiệu quả bảo vệ tới 80% bệnh nhân.

Lời khuyên của bác sĩ

Để phòng chống ong đốt, cần tránh tiếp xúc với ong nếu không cần thiết. Tuyệt đối, không kích động hoặc trêu ong, không làm tổn thương ong (sẽ tiết ra chất báo động đàn ong bay tới), không chọc phá tổ ong nếu thấy không cần thiết và không đảm bảo an toàn. Khi ong bay đến, không chạy, cần đứng hoặc ngồi im và không cử động (ong sẽ không nhìn thấy nữa). Nếu bị ong tấn công có thể dùng bất cứ loại bình xịt nào có sẵn có mùi khó chịu hoặc dùng khói để xua đuổi. Ngoài ra, nên thường xuyên vệ sinh, phát quang bụi rậm quanh nhà để phòng ngừa ong đến làm tổ. Khi đi vào rừng, đi dã ngoại, cần tránh mặc quần áo màu sặc sỡ. Không dùng nước hoa, dầu gội đầu, các mỹ phẩm,... có mùi thơm và ngọt sẽ thu hút ong. Không đi chân đất, không mặc quần áo quá rộng. Đội mũ có lưới che, đi găng tay, mặc quần áo dày và kín để đề phòng ong đốt.

Dị ứng với nọc độc của ong là một trong những nguyên nhân gây tử vong quan trọng ở những bệnh nhân nhạy cảm với nọc độc của ong. Dị ứng do côn trùng đốt thường xảy ra ở những bệnh nhân không có cơ địa dị ứng, tuy nhiên những bệnh nhân có cơ địa dị ứng lại có những phản ứng mẫn cảm mạnh mẽ. Đa số bệnh nhân không có cơ địa dị ứng có phản ứng dị ứng với nọc độc khi ong đốt, các phản ứng này thường nhẹ như ban đỏ, sẩn phù hay đau tại vị trí bị đốt, thường ít có nguy cơ bị sốc phản vệ. Một số bệnh nhân quá mẫn với nọc độc của ong gây ra các phản ứng toàn thân khi bị ong đốt như sốc phản vệ, đặc biệt là bị ong đốt nhiều lần, với số lượng lớn trong thời gian mẫn cảm với những lần đốt trước, thường là hai tháng sau lần đốt đầu tiên. Những bệnh nhân này cần được điều trị cấp cứu như cấp cứu sốc phản vệ do các nguyên nhân khác trong giai đoạn điều trị cấp và chiến lược lâu dài cho những bệnh nhân này là tránh việc tiếp tục bị ong đốt, tư vấn và cung cấp các thuốc điều trị cấp cứu cho bệnh nhân luôn mang theo bên mình khi làm việc hoặc hoạt động trong môi trường có nguy cơ bị ong đốt.

BS. Nguyễn Văn Khánh - Theo SKĐS

Từ khóa:

Bình luận

Tin mới

02/10/2025

Tiêm phòng là chìa khóa "vàng" để phòng ngừa bệnh dại

Trong bối cảnh đô thị hóa và sự gần gũi giữa con người với vật nuôi, bệnh dại vẫn là một mối đe dọa thầm lặng nhưng chết chóc. Đây là căn bệnh truyền nhiễm do virus gây ra, lây lan qua vết cắn hoặc tiếp xúc với động vật nhiễm bệnh, với tỷ lệ tử vong gần như tuyệt đối nếu không can thiệp kịp thời.
02/10/2025

Trung thu trọn vẹn: bí quyết giữ gìn sức khỏe cả nhà

Tết Trung thu từ lâu đã trở thành biểu tượng của sự đoàn viên, gắn kết gia đình trong văn hóa Việt Nam. Dưới ánh trăng sáng, những chiếc bánh trung thu thơm ngon, mâm cỗ đầy ắp, và tiếng cười rộn rã của trẻ thơ tạo nên không khí ấm áp, khó quên.
01/10/2025

5 loại trái cây nên tránh nếu bị acid uric cao

Tuy trái cây tốt cho sức khỏe nhưng thực tế, một số loại trái cây lại có thể gây bất lợi cho người bị acid uric cao.
01/10/2025

Các bài tập nhẹ nhàng cho người cao tuổi ngày vào thu

Những ngày thu với tiết trời mát mẻ và trong lành chính là lúc lý tưởng để người cao tuổi tham gia các hoạt động thể chất ngoài trời. Tuy nhiên, do sự thay đổi của thời tiết và thể trạng, người lớn tuổi cần lưu ý một số những điều quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong quá trình tập luyện.
30/09/2025

Cách chăm sóc dinh dưỡng sau phẫu thuật ung thư gan

Sau phẫu thuật ung thư gan, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò then chốt trong việc phục hồi sức khỏe, tái tạo tế bào gan, ngăn ngừa biến chứng. Lựa chọn thực phẩm phù hợp, cân bằng các nhóm chất và áp dụng thói quen ăn uống khoa học sẽ giúp giảm áp lực cho gan, tăng sức đề kháng, cải thiện thể trạng…
30/09/2025

Những điều cần biết về rối loạn giọng nói

Rối loạn giọng nói là một tình trạng phổ biến, thường vô hại, mô tả tình trạng suy giảm khả năng phát âm. Các triệu chứng và phương pháp điều trị tình trạng rối loạn giọng nói phụ thuộc vào nguyên nhân, chẳng hạn như viêm thanh quản, khối u trên dây thanh quản hoặc rối loạn liên quan đến thần kinh hoặc cơ ảnh hưởng đến giọng nói.
29/09/2025

7 món ăn nhẹ tốt nhất sau khi chạy bộ

Bữa ăn nhẹ sau khi chạy bộ để bổ sung năng lượng và xây dựng cơ bắp là một phần quan trọng của quá trình tập luyện.
29/09/2025

Tia UV gây hại như thế nào?

Chỉ số tia cực tím (UV) đo cường độ của các tia nắng có hại và có thể giúp bạn biết khi nào cần tránh nắng để bảo vệ làn da và sức khỏe mắt khỏi những tổn thương nghiêm trọng. Khi ở ngoài trời, mức UV cao có thể báo hiệu ba nguy cơ sức khỏe chính.