Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Để hiểu bé yêu: Ngôn ngữ cơ thể của trẻ sinh non

Các bé sinh non có những phản ứng và giao tiếp khác so với các trẻ sinh đủ tháng. Theo thời gian, với sự học hỏi và quan sát, mẹ sẽ học được cách nhận biết ngôn ngữ của bé thông qua nhiều tình huống khác nhau.

Để hiểu bé yêu: Ngôn ngữ cơ thể của trẻ sinh non

Bé sinh non có những ngôn ngữ cơ thể khác với trẻ đầy tháng vì nhỏ bé hơn, kém trưởng thành hơn, nhạy cảm hơn với những động chạm, tiếng ồn và kém mạnh mẽ hơn . Chính vì vậy, những trải nghiệm đầu đời của bé rất khác biệt so với các bé sinh đủ tháng.

Ngoài ra, ngôn ngữ cơ thể của bé sinh non 24 tuần tuổi cũng khác so với trẻ sinh gần đủ tháng. Ví dụ, bé sinh rất non chưa thể sẵn sàng tương tác với bạn như bé sinh gần đủ tháng hay sinh đủ tháng.

Đối với bé sinh non, ngôn ngữ cơ thể và đáp ứng với cảm giác không thoải mái hay bị quá tải sẽ thay đổi cùng thời gian, khi bé to lớn hơn và mạnh mẽ hơn. Càng ngày bạn sẽ càng nhận thấy nhiều tín hiệu biểu lộ cảm xúc của bé – chẳng hạn thấy bé khóc hoặc muốn giao tiếp bằng mắt.

Và bạn sẽ nhận thấy những ‘trạng thái’ rõ nét hơn. Trong khi bé sinh rất non chỉ thỉnh thoảng mới mở mắt thì khi lớn hơn bé sẽ dần có những khoảng tỉnh táo hoạt bát, với tần suất dày đặc hơn và thời gian kéo dài hơn. Các trạng thái cũng đa dạng hơn, bé có thể ngủ sâu, ngủ nông, lơ mơ, tỉnh táo và hoạt bát, tỉnh táo nhưng nhặng xị, hoặc quấy khóc.

Và hãy luôn chờ đón những điều bất ngờ – hôm trước hôm sau bé sinh non đã có thể có những đáp ứng rất khác biệt cho cùng một tình huống.

Bé sinh non biểu hiện cảm xúc của mình thế nào

Giống như tất cả các em bé, trẻ sinh non không thể dùng lời để nói với chúng ta rằng bé cảm thấy mệt mỏi hoặc không thoải mái, bé cũng không thể bỏ đi khi đã thấy chán. Những trẻ sinh non thường không khóc nhiều song vẫn có nhiều dấu hiệu để người lớn hiểu cảm giác của bé.

Mỗi người đều có một hệ thần kinh tự chủ – cơ chế giúp bạn thở, tim bạn đập và nhiệt độ cơ thể ổn định, tất cả đều được duy trì một cách tự động. Thỉnh thoảng bạn vẫn hắt hơi, rùng mình, ngáp hay thình lình giật nhẹ các cơ mà không hề chủ ý. Đó có thể là dấu hiệu cho thấy có chút gì đó mất cân bằng trong cơ thể bạn, và các hệ thống trong cơ thể đã được kích hoạt để điều chỉnh.

Trong những tháng đầu nuôi dưỡng tại nhà, bé sinh non thường hay ‘ngắt mạch’ hơn các bé khác. Điều này có nghĩa là bé dễ trở nên cáu gắt, quay mặt đi chỗ khác hay đi vào giấc ngủ, thay vì giao tiếp với bạn. Đó là dấu hiệu cho thấy bé cần được yên tĩnh.

Ngôn ngữ cơ thể chỉ ra bé sinh non đang bị quá tải

Khi bé nhà bạn cảm thấy không thoải mái, quá tải hoặc bị căng thẳng, bé sẽ biểu hiện bằng ngôn ngữ cơ thể. Bé có thể:

  • Thức giấc hay tỉnh táo và tỏ ra không hài lòng
  • Đang tỉnh táo bỗng trở nên lơ mơ, nhặng xị hoặc bắt đầu quấy khóc khi to lớn hơn và trưởng thành hơn.
  • Gương mặt biểu thị sự khó chịu hoặc xuất hiện các nếp nhăn nổi ở trán, đôi khi gọi là “nổi ụ trán”
  • Hươ chân tay hoảng loạn, đưa tay che mặt, quắp chặt bàn tay và bàn chân
  • Thở gấp, nhịp tim nhanh hơn
  • Làn da chuyển màu nhợt nhạt, đỏ, lốm đốm hay xanh tím.
  • Ngáp, hắt hơi, nấc cụt, ọe hoặc trớ .

Nếu bạn nhận thấy những dấu hiệu này khi đang chăm sóc con, hãy ôm ấp bé, giữ yên như vậy và không làm gì trong chốc lát. Điều này sẽ giúp bé lấy lại thăng bằng.

Nếu bé đang được nuôi trong lồng ấp, hãy trao đổi với nhân viên y tế, tìm cách thay đổi môi trường cho bé dễ chịu hơn. Ví dụ có thể cần giảm tiếng ồn, ánh sáng trong phòng hay thay đổi tư thế cho bé.

Các dấu hiệu cho thấy bé sinh non cảm thấy thoải mái

Mẹ có thể nhận ra con mình đang hạnh phúc và dễ chịu nếu nếu bé không có dấu hiệu nào trong số các dấu hiệu vừa đề cập ở trên.

Nếu bé nhà bạn đang ở trạng thái ổn định, bạn cũng có thể nhận thấy:

Bé thở đều đặn, chậm rãi

Cơ thể thoải mái

Cử động nhẹ nhàng hơn, ít giật cục hơn

Nằm yên và tỉnh táo, và thậm chí có thể muốn nhìn bạn hoặc nhìn thứ gì khác.

Con của bạn cũng có thể thích thú nhìn chăm chú vào một điểm nào đó ( ví dụ khuôn mặt), bé nằm yên và thở chậm. Đây là cách mà con mỉm cười

Khi bé lớn hơn, bé có thể thức giấc và cùng chơi với mẹ trong khoảng thời gian ngắn. Mẹ hãy chơi với bé bằng cách nói chuyện, âu yếm, hát và giao tiếp bằng mắt với con.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Các vấn đề về não ở trẻ sinh non

Lê Mai - Theo Bệnh viện Nhi TW
Bình luận
Tin mới
  • 02/10/2025

    Tiêm phòng là chìa khóa "vàng" để phòng ngừa bệnh dại

    Trong bối cảnh đô thị hóa và sự gần gũi giữa con người với vật nuôi, bệnh dại vẫn là một mối đe dọa thầm lặng nhưng chết chóc. Đây là căn bệnh truyền nhiễm do virus gây ra, lây lan qua vết cắn hoặc tiếp xúc với động vật nhiễm bệnh, với tỷ lệ tử vong gần như tuyệt đối nếu không can thiệp kịp thời.

  • 02/10/2025

    Trung thu trọn vẹn: bí quyết giữ gìn sức khỏe cả nhà

    Tết Trung thu từ lâu đã trở thành biểu tượng của sự đoàn viên, gắn kết gia đình trong văn hóa Việt Nam. Dưới ánh trăng sáng, những chiếc bánh trung thu thơm ngon, mâm cỗ đầy ắp, và tiếng cười rộn rã của trẻ thơ tạo nên không khí ấm áp, khó quên.

  • 01/10/2025

    5 loại trái cây nên tránh nếu bị acid uric cao

    Tuy trái cây tốt cho sức khỏe nhưng thực tế, một số loại trái cây lại có thể gây bất lợi cho người bị acid uric cao.

  • 01/10/2025

    Các bài tập nhẹ nhàng cho người cao tuổi ngày vào thu

    Những ngày thu với tiết trời mát mẻ và trong lành chính là lúc lý tưởng để người cao tuổi tham gia các hoạt động thể chất ngoài trời. Tuy nhiên, do sự thay đổi của thời tiết và thể trạng, người lớn tuổi cần lưu ý một số những điều quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong quá trình tập luyện.

  • 30/09/2025

    Cách chăm sóc dinh dưỡng sau phẫu thuật ung thư gan

    Sau phẫu thuật ung thư gan, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò then chốt trong việc phục hồi sức khỏe, tái tạo tế bào gan, ngăn ngừa biến chứng. Lựa chọn thực phẩm phù hợp, cân bằng các nhóm chất và áp dụng thói quen ăn uống khoa học sẽ giúp giảm áp lực cho gan, tăng sức đề kháng, cải thiện thể trạng…

  • 30/09/2025

    Những điều cần biết về rối loạn giọng nói

    Rối loạn giọng nói là một tình trạng phổ biến, thường vô hại, mô tả tình trạng suy giảm khả năng phát âm. Các triệu chứng và phương pháp điều trị tình trạng rối loạn giọng nói phụ thuộc vào nguyên nhân, chẳng hạn như viêm thanh quản, khối u trên dây thanh quản hoặc rối loạn liên quan đến thần kinh hoặc cơ ảnh hưởng đến giọng nói.

  • 29/09/2025

    7 món ăn nhẹ tốt nhất sau khi chạy bộ

    Bữa ăn nhẹ sau khi chạy bộ để bổ sung năng lượng và xây dựng cơ bắp là một phần quan trọng của quá trình tập luyện.

  • 29/09/2025

    Tia UV gây hại như thế nào?

    Chỉ số tia cực tím (UV) đo cường độ của các tia nắng có hại và có thể giúp bạn biết khi nào cần tránh nắng để bảo vệ làn da và sức khỏe mắt khỏi những tổn thương nghiêm trọng. Khi ở ngoài trời, mức UV cao có thể báo hiệu ba nguy cơ sức khỏe chính.

Xem thêm