Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Có nên đánh thức trẻ dậy để ăn?

Bài viết dưới đây của Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ giúp bạn tìm hiểu nguyên nhân tại sao bạn cần cho trẻ sơ sinh ăn thường xuyên và đánh thức trẻ nếu trẻ ngủ qua cữ bú:

Trẻ sơ sinh phát triển nhanh do đó trẻ cần ăn rất nhiều bữa. Cũng giống như người trưởng thành, trẻ không thể nhịn ăn trong quá lâu. Theo khuyến nghị của Viện Nhi kho Hoa Kỳ (AAP), bố mẹ nên đánh thức trẻ dậy nếu trẻ ngủ hơn 4-5 tiếng mỗi lần trong 2 tuần đầu tiên.

Dạ dày của trẻ còn nhỏ

Vì sữa mẹ nguồn thức ăn phù hợp nhất dành cho trẻ, do đó quá trình tiêu hóa của trẻ diễn ra nhanh, thêm vào đó dạ dày của trẻ cũng còn rất bé (khi trẻ được 2 tuần tuổi dạ dày của trẻ chỉ lớn hơn quả bóng bàn một chút). Do đó, trẻ có nhu cầu cần bú khoảng 2 - 3 giờ/lần. Trẻ ăn sữa công thức có thể ăn cách nhau xa hơn, từ 3 - 4 giờ/lần trong tháng đầu tiên vì sữa công thức khó tiêu hóa hơn sữa mẹ.

Trẻ có thể ngủ qua cơn đói

Trong phần lớn trường hợp, khi trẻ đói trẻ sẽ tạo ra các tín hiệu như cắn môi, mút ngón tay hoặc khóc lớn. Nhưng trong những tuần đầu tiên tại nhà, trẻ sơ sinh có thể ngủ qua cơn đói, trong trường hợp này, trẻ cần được đánh thức. Nếu trẻ ngủ quá say giấc, bạn có thể thử cho trẻ bú ngay trước khi bạn đi ngủ.

Đọc thêm bài viết: Hỏi nhanh – Đáp gọn: Giấc ngủ của trẻ

Trẻ cần tăng cân

Nếu trẻ sơ sinh không ăn đủ chất, điều này có thể làm chậm quá trình tăng trưởng của trẻ. Trẻ sơ sinh thông thường sẽ mất 5 - 10% trong lượng cơ thể, tùy thuộc vào phương pháp sinh đẻ, trong những ngày đầu tiên sau khi sinh ra. Trẻ không ăn đủ trong những ngày đầu tiên còn có thể có nguy cơ bị vàng da và hạ đường huyết.

Mẹ cần tăng cường nguồn sữa

Trẻ sơ sinh không được bú đầy đủ thường xuyên có thể gây cản trở quá trình sản xuất sữa, do đó bạn cần cho trẻ ăn theo các cữ nhất định để lượng sữa được tiết ra đầy đủ nhất. Điều này cũng tương tự, nếu như trẻ không được bú trong thời gian dài mà sữa mẹ không được vắt ra ngoài, thì sữa mẹ cũng sẽ bị giảm bài tiết. Vì lý do này, bố mẹ nên nhẹ nhàng đánh thức trẻ dậy khi trẻ bú quá lâu.

Cách đánh thức trẻ sơ sinh dậy để bú

Nếu trẻ đang buồn ngủ, bố mẹ có thể đánh thức trẻ bằng một phương pháp sau:

  • Cho trẻ bú khi trẻ đang trong giai đoạn ngủ tích cực – hoặc giấc ngủ REM. Nếu trẻ đang ngủ say, mọi nỗ lức có thể không giúp đánh thức trẻ. Bạn có thể nhận thấy giấc ngủ REM của trẻ khi trẻ cử động tay chân, thay đổi nét mặt và chớp mắt.
  • Khi thay tã cho trẻ, bạn có thể hát một bài hát hoặc vuốt ve bàn tay và lòng bàn chân của trẻ.
  • Nhẹ nhàng cởi bỏ quần áo cho trẻ
  • Bế trẻ thẳng đứng, điều này thường khiến trẻ sơ sinh mở mắt.
  • Giảm ánh sáng: Mặc dù điều này có vẻ "phản trực giác" nhưng bạn hãy thử xem nhé.
  • Massage tay, chân, cánh tay, lưng và vai cho trẻ. Sự tiếp xúc của bạn có thể giúp đánh thức đứa trẻ.
  • Đặt một chiếc khăn mát lên trán trẻ

Bữa bú vào ban đêm nên kéo dài trong bao lâu?

Khi trẻ thức dậy giữa đêm và muốn bú, hãy đảm bảo rằng bữa bú của trẻ kéo dài đủ lâu để trẻ bú hết ít nhất một bên ngực, vì điều này giúp trẻ nhận được đầy đủ lượng sữa sau giàu chất béo cần thiết cho sự phát triển.

Một số trẻ cần 20 phút hoặc lâu hơn để bú hết một bên ngực, trong khi những trẻ khác có thể bú hết một bên ngực trong 10 phút. Nếu trẻ đang bú bình, bố mẹ cần cho trẻ ăn một lượng tương đương với một cữ sữa bình thường tùy thuộc vào độ tuổi và giai đoạn phát triển của trẻ.

Giữ cho trẻ tỉnh táo trong lúc bú như thế nào?

Bú chắc chắn là một tác nhân gây buồn ngủ, vì vậy hãy chắc chắn rằng trẻ không ngủ gật khi đang bú. Mẹ có thể nhìn vào vùng má, hàm và tai của trẻ để xác định trẻ còn đang bú hay không.

Nếu trẻ ngủ gật, mẹ có thể đánh thức trẻ dậy bằng cách cho trẻ ợ hơi, thay đổi tư thế bú, nhỏ một vài giọt sữa lên môi trẻ, lắc ngực hoặc bình trong miệng trẻ cho đến khi trẻ bú trở lại.

Thông thường, tình trạng bú của trẻ sẽ ổn định sau khoảng 6 tuần, tuy nhiên điều này có thể phụ thuộc hoàn toàn vào nhu cầu của trẻ. Một số trẻ sẽ muốn bú 2 giờ/lần, trong khi những trẻ khác có thể bú 3 - 4 giờ/lần. Trẻ bú sữa công thức cũng có thể thay đổi lịch trình ăn và ngủ.

Thêm vào đó khoảng thời gian giữa các lần cho ăn sẽ tăng dần khi trẻ lớn hơn. Khi trẻ được 6 tháng tuổi, trẻ có thể đã sẵn sàng bắt đầu ngủ xuyên đêm mà không cần bú hoặc ít nhất là trong thời gian dài hơn.

Điều gì xảy ra nếu trẻ không thức dậy để ăn?

Một số trẻ sẽ tự thức dậy đúng giờ để bú, trong khi những trẻ khác sẽ ngủ trong khi bú nếu mẹ không đánh thức trẻ. Các hai xu hướng này đều là bình thường.

Nếu trẻ không thức dậy để ăn, mẹ có thể xoa người trẻ nhiều hơn, hát hoặc nói to hơn hoặc cho trẻ sang phòng khác để bú. Nếu trẻ vẫn không tỉnh giấc, bạn có thể cho trẻ ngủ thêm 1 giờ nữa rồi sau đó đánh thức trẻ một lần nữa. Nếu trẻ bỏ bú nhiều hơn 2 lần cho ăn, bố mẹ cần cho trẻ đi khám để các bác sĩ tìm ra nguyên nhân hoặc đưa ra sự tư vấn tốt nhất dành cho lịch trình ăn của trẻ.

Thêm nữa, nếu có thể đánh giá trẻ có nhận đủ lượng sữa hay không bằng cách kiểm tra số lượng tã ướt của trẻ trong vòng 24 giờ, bình thường một ngày trẻ cần thay ít nhất 8 - 10 chiếc tã ướt.

Một giấc ngủ sâu và đầy đủ sẽ mang lại cho trẻ nhiều lợi ích tích cực tới sức khỏe cũng như sự phát triển của chúng. Bố mẹ không nên nặng nề quá với câu hỏi có nên đánh thức trẻ sơ sinh dậy bú hay không. Thay vào đó nên quan sát thể trạng cũng như sự phát triển hàng ngày của trẻ để tìm ra giải pháp thích hợp nhất.

Tình trạng khó ngủ, ngủ không ngon giấc rất hay gặp ở trẻ nhỏ trong những năm đầu sau sinh, nếu không được can thiệp kịp thời có thể gây ảnh hưởng không tốt đến điều hòa hormone tăng trưởng và phát triển chiều cao của trẻ. Để biết thêm chi tiết về cách phòng chống rối loạn giấc ngủ cho bé, bạn có thể gọi điện tới Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM trực thuộc Viện Y học ứng dụng Việt Nam, website: https://viamclinic.vn/  hoặc số điện thoại 0935183939 để được tư vấn. 

BS Tạ Tùng Duy - Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM - Theo What to Expect
Bình luận
Tin mới
  • 17/08/2025

    8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

    Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.

  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

  • 15/08/2025

    Ăn bao nhiêu rau quả mỗi ngày là đủ?

    Rau xanh và trái cây tươi là nhóm thực phẩm thiếu yếu trong chế độ ăn hằng ngày nhưng nhiều người còn băn khoăn chưa biết lượng rau quả nên ăn mỗi ngày bao nhiêu là đủ?

  • 15/08/2025

    Người cao tuổi vẫn có thể bị suy dinh dưỡng?

    Người cao tuổi thường cần ít năng lượng hơn so với khi còn trẻ, nhưng nhu cầu về các chất dinh dưỡng thiết yếu (vitamin, khoáng chất, protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate phức hợp) vẫn tương đương hoặc thậm chí cao hơn.

  • 15/08/2025

    Báo cáo trường hợp: Sốc nhiễm trùng kèm viêm da, cân cơ hoại tử do nhiễm Vibrio vulnificus qua vết thương ở da

    Vibrio vulnificus là một loại trực khuẩn gram âm, di động, ưa mặn được tìm thấy ở khắp mọi nơi, chủ yếu ở vùng nước mặn và nước lợ ven biển. V. Vulnificus gây ra 1 trong 3 hội chứng riêng biệt: viêm dạ dày-ruột, nhiễm trùng huyết tiên phát và nhiễm trùng vết thương với tỉ lệ tử vong cao. Bệnh thường xẩy ra ở những người mắc bệnh gan mãn tính, suy giảm miễn dịch, hoặc các bệnh gây thừa sắt trong cơ thể. Khi nghi ngờ nhiễm V. Vulnificus dựa trên tiền sử, dịch tễ, diễn biến lâm sàng, vi khuẩn học, kháng sinh thích hợp cần dùng càng sớm càng tốt và can thiệp ngoại khoa khi có chỉ định.

  • 15/08/2025

    Cảnh báo: Vi khuẩn “ăn thịt người” Vibrio vulnificus đang gia tăng ở Mỹ. Khuyến cáo cho Việt Nam

    Các chuyên gia y tế cảnh báo sự gia tăng các ca nhiễm vi khuẩn ăn thịt người Vibrio vulnificus tại Mỹ, đặc biệt ở các bang ven biển vùng Vịnh Mexico và Đông Nam Hoa Kỳ như Florida và Louisiana. Mặc dù vẫn được xem là bệnh hiếm gặp, nhưng mức độ nghiêm trọng và xu hướng tăng của các ca nhiễm cho thấy dấu hiệu bất thường và người dân không được chủ quan về nguy cơ lây nhiễm.

  • 14/08/2025

    Ngày nào cũng ăn trứng có được không?

    Trứng là một phần của chế độ ăn giàu dinh dưỡng có thể hỗ trợ sức khỏe tổng thể, bao gồm cả hệ tim mạch và mắt. Vậy, có nên ăn trứng mỗi ngày không?

Xem thêm