Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Chấn thương đầu kiểu ngược đãi

Chấn thương đầu kiểu ngược đãi là một vấn đề phổ biến và rất nguy nhiểm nhưng nhiều cha mẹ chưa nhận ra và ý thức được

Chấn thương đầu kiểu ngược đãi

Định nghĩa

Chấn thương đầu kiểu ngược đãi còn được gọi là hội chứng rung lắc trẻ. Đây được coi là một hình thức lạm dụng trẻ em có thể gây tử vong hoặc để lại tổn thương nghiêm trọng cho trẻ trong suốt cuộc đời. Thông thường, trẻ dưới 1 tuổi thường gặp phải loại lạm dụng này, nhưng có thể xảy ra với trẻ em đến 5 tuổi.

Triệu chứng chấn thương đầu kiểu ngược đãi

Trong trường hợp nghiêm trọng, chấn thương đầu kiểu ngược đãi ở trẻ nhỏ có thể gây bất tỉnh, động kinh hoặc sốc.

Các triệu chứng ban đầu khác của chấn thương đầu kiểu ngược đãi có thể bao gồm:

  • Nôn
  • Cáu gắt
  • Buồn ngủ bất thường
  • Khó mút hoặc nuốt
  • Không quan tâm đến ăn uống
  • Biểu hiện cứng đơ
  • Thay đổi ý thức
  • Không cười, nói lảm nhảm, hoặc nói chuyện
  • Đồng tử có kích thước khác nhau
  • Không thể nâng đầu
  • Không thể tập trung mắt hoặc theo dõi chuyển động

Trong nhiều trường hợp, chấn thương đầu kiểu ngược đãi cũng để lại những vấn đề lâu dài ảnh hưởng đến trẻ về thể chất và trí tuệ. Trẻ sống sót sau chấn thương đầu kiểu ngược đãi có thể phải sống phụ thuộc vào y tế, giáo dục đặc biệt và các dịch vụ xã hội trong suốt phần đời còn lại.

Nguyên nhân gây chấn thương đầu kiểu ngược đãi

Chấn thương đầu kiểu ngược đãi xảy ra khi một đứa trẻ bị rung chuyển dữ dội, đánh vào đầu, ném vào đầu có chủ ý. Chấn thương thường xảy ra khi người cha hoặc người trông trẻ sử dụng quá nhiều sức mạnh đối với trẻ, khi không thể đối phó với việc trẻ khóc quá nhiều.

Lắc mạnh một đứa trẻ hoặc đánh vào đầu bé làm cho não trẻ lắc qua lại bên trong hộp sọ. Điều này đặc biệt đúng ở trẻ sơ sinh mà cơ cổ chưa phát triển đầy đủ. Chuyển động làm cho não của trẻ bị sưng tấy, bầm tím, và chảy máu do vỡ mạch máu, tổn thương thần kinh và mô.

Chẩn đoán

Hãy đưa trẻ đến phòng cấp cứu ngay nếu nghi ngờ con của bạn đang bị chấn thương đầu kiểu ngược đãi. Vì một số triệu chứng (ví dụ như nôn mửa hoặc bị kích thích) cũng có thể gặp ở các bệnh khác, điều quan trọng là bác sĩ biết liệu con bạn có bị rung lắc hoặc đánh vào đầu hay không.

Bác sĩ sẽ chẩn đoán và tìm ra mức độ tổn thương nghiêm trọng: kiểm tra mắt của trẻ bị có bị chảy máu; tìm kiếm các dấu hiệu trên hộp sọ, cánh tay hoặc chân; và kiểm tra các vết thâm tím xung quanh cổ hoặc ngực của trẻ. Một số chẩn đoán hình ảnh (ví dụ như chụp X-quang, chụp CT hoặc MRI) có thể cho thấy bằng chứng phù nề hoặc chảy máu trong não. Những xét nghiệm này cũng có thể cho thấy xương sọ hoặc xương sườn gãy.

Ngăn ngừa

Bởi vì nguyên nhân bắt nguồn từ người trông trẻ, do đó hoàn toàn có thể ngăn ngừa chấn thương đầu kiểu ngược đãi. Hiểu được hậu quả của chấn thương đầu có thể giúp bạn có một vai trò tích cực trong việc phòng ngừa này với con của bạn.

Điều quan trọng đối với tất cả những ai chăm sóc trẻ là học cách đối phó với các tình huống căng thẳng (ví dụ như khi con bạn khóc trong một thời gian dài). Một cách để đối phó với căng thẳng là hít thở sâu, tìm nơi an toàn cho con của bạn (ví dụ như nôi), và đi bộ đến phòng khác trong 10 đến 15 phút để bình tĩnh. Khi bạn cảm thấy không kiểm soát được, hãy gọi cho một người bạn hoặc một thành viên trong gia đình để giúp con mình hoặc giúp bạn lấy lại sự kiểm soát.

Dỗ em bé đang khóc là không dễ dàng. Tuy nhiên, có một số điều bạn có thể cố gắng để bình tĩnh cho em bé, bao gồm những điều sau đây:

  • Hát
  • Đưa trẻ đi xe hoặc đi dạo
  • Đưa cho trẻ một chai hoặc núm vú giả
  • Cho trẻ bú sữa mẹ
  • Nhẹ nhàng xoa hoặc vỗ nhẹ vào lưng bé
  • Kết hợp những cách trên với những "tiếng ồn trắng" cũng có thể giúp ích cho bạn.

Nếu bạn có người trông trẻ chăm sóc cho con bạn, điều quan trọng là phải dạy cho người trông trẻ về những nguy hiểm của việc rung lắc một đứa trẻ. Hãy chắc chắn rằng người đó biết phải làm gì nếu người đó cảm thấy căng thẳng trong khi chăm sóc cho con của bạn. Chọn một người trông trẻ cẩn thận và tiếp tục theo dõi sự an toàn của con bạn dưới sự chăm sóc của họ.

Điều trị

Đối với những trường hợp nhẹ, con bạn có thể cần uống thuốc, nằm viện, và theo dõi tại nhà. Trong các trường hợp nặng nhất, trẻ có thể phải điều trị ở phòng cấp cứu của bệnh viện hoặc phòng điều trị để ngăn chặn chảy máu hoặc giảm sưng trong não của trẻ.

Sống với chấn thương đầu kiểu ngược đãi

Tùy theo mức độ nghiêm trọng của chấn thương, con của bạn có thể phải được theo dõi. Những trẻ sống sót sau chấn thương đầu kiểu ngược đãi có thể bị bệnh về sức khỏe lâu dài, ví dụ:

  • Mất khả năng nghe vĩnh viễn
  • Mất thị lực
  • Co giật
  • Chậm phát triển ngôn ngữ, tư duy
  • Khiếm khuyết trong trí thông minh
  • Khó khăn khi ghi nhớ và chú ý
  • Bại não

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: 7 dấu hiệu cho thấy bạn cần đi cấp cứu sau một chấn thương đầu

Võ Dung - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Familydoctor
Bình luận
Tin mới
  • 23/11/2025

    10 loại thực phẩm giúp giảm cholesterol bảo vệ tim

    Chế độ ăn uống là yếu tố quan trọng trong việc điều chỉnh mức cholesterol. Có một số loại thực phẩm chúng ta ăn hằng ngày có thể cải thiện mức cholesterol trong máu và giảm nguy cơ mắc bệnh tim.

  • 23/11/2025

    Top 10 loại rau không chứa tinh bột giúp đẩy nhanh tốc độ giảm cân

    Ăn rau là một trong những cách giúp cải thiện sức khỏe và hỗ trợ giảm cân. Tuy nhiên không phải loại rau nào cũng giống nhau. Khi muốn giảm cân nhanh hơn hãy ưu tiên các loại rau không chứa tinh bột.

  • 23/11/2025

    Nhận diện sớm các triệu chứng cảnh báo bệnh gan

    Gan là cơ quan đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa, giải độc và duy trì sức khỏe toàn diện của cơ thể.

  • 22/11/2025

    ANLENE - Những chất dinh dưỡng quan trọng đối với sức khỏe xương

    Sức khỏe xương chịu ảnh hưởng sâu sắc từ nhiều yếu tố, trong đó dinh dưỡng đóng vai trò trung tâm, cung cấp nguyên vật liệu giúp quá trình hình thành, khoáng hóa và duy trì cấu trúc xương suốt vòng đời.

  • 22/11/2025

    7 loại thực phẩm tốt cho sức khỏe phổi trong thời tiết giao mùa

    Sự kết hợp giữa thời tiết lạnh, hanh khô và mức độ ô nhiễm không khí cao là mối đe dọa lớn đối với sức khỏe phổi. Để củng cố hệ hô hấp và giảm thiểu tác động tiêu cực, việc bổ sung dưỡng chất là rất cần thiết. Dưới đây là 7 loại thực phẩm được khuyên dùng để tăng cường sức khỏe cho phổi.

  • 22/11/2025

    Dấu hiệu và triệu chứng vô sinh ở phụ nữ và nam giới

    Dấu hiệu chính của vô sinh là không có thai sau một năm cố gắng thụ thai (hoặc 6 tháng nếu người vợ từ 35 tuổi trở lên). Vô sinh có thể xảy ra do các yếu tố ở cả hai bên vợ chồng, nhưng các dấu hiệu và triệu chứng khác nhau giữa nam và nữ.

  • 21/11/2025

    Uống matcha có giúp giảm cân không?

    Matcha, loại trà xanh siêu mịn đang trở thành 'ngôi sao' trong thế giới thực phẩm lành mạnh. Không chỉ được yêu thích vì hương vị thanh mát, matcha còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, trong đó có hỗ trợ giảm cân. Vậy uống matcha có thực sự giúp giảm cân không?

  • 21/11/2025

    Sự khác nhau giữa đau tim và trụy tim

    Mặc dù cả hai căn bệnh đều cùng xuất phát từ tim nhưng đây là hai căn bệnh khác nhau. Bài viết dưới đây sẽ cho bạn một cái nhìn chi tiết và toàn diện, giúp bạn phân biệt rõ ràng hai khái niệm này, từ nguyên nhân, triệu chứng, cách xử trí ban đầu cho đến hậu quả của chúng.

Xem thêm