Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Chấn thương đầu kiểu ngược đãi

Chấn thương đầu kiểu ngược đãi là một vấn đề phổ biến và rất nguy nhiểm nhưng nhiều cha mẹ chưa nhận ra và ý thức được

Chấn thương đầu kiểu ngược đãi

Định nghĩa

Chấn thương đầu kiểu ngược đãi còn được gọi là hội chứng rung lắc trẻ. Đây được coi là một hình thức lạm dụng trẻ em có thể gây tử vong hoặc để lại tổn thương nghiêm trọng cho trẻ trong suốt cuộc đời. Thông thường, trẻ dưới 1 tuổi thường gặp phải loại lạm dụng này, nhưng có thể xảy ra với trẻ em đến 5 tuổi.

Triệu chứng chấn thương đầu kiểu ngược đãi

Trong trường hợp nghiêm trọng, chấn thương đầu kiểu ngược đãi ở trẻ nhỏ có thể gây bất tỉnh, động kinh hoặc sốc.

Các triệu chứng ban đầu khác của chấn thương đầu kiểu ngược đãi có thể bao gồm:

  • Nôn
  • Cáu gắt
  • Buồn ngủ bất thường
  • Khó mút hoặc nuốt
  • Không quan tâm đến ăn uống
  • Biểu hiện cứng đơ
  • Thay đổi ý thức
  • Không cười, nói lảm nhảm, hoặc nói chuyện
  • Đồng tử có kích thước khác nhau
  • Không thể nâng đầu
  • Không thể tập trung mắt hoặc theo dõi chuyển động

Trong nhiều trường hợp, chấn thương đầu kiểu ngược đãi cũng để lại những vấn đề lâu dài ảnh hưởng đến trẻ về thể chất và trí tuệ. Trẻ sống sót sau chấn thương đầu kiểu ngược đãi có thể phải sống phụ thuộc vào y tế, giáo dục đặc biệt và các dịch vụ xã hội trong suốt phần đời còn lại.

Nguyên nhân gây chấn thương đầu kiểu ngược đãi

Chấn thương đầu kiểu ngược đãi xảy ra khi một đứa trẻ bị rung chuyển dữ dội, đánh vào đầu, ném vào đầu có chủ ý. Chấn thương thường xảy ra khi người cha hoặc người trông trẻ sử dụng quá nhiều sức mạnh đối với trẻ, khi không thể đối phó với việc trẻ khóc quá nhiều.

Lắc mạnh một đứa trẻ hoặc đánh vào đầu bé làm cho não trẻ lắc qua lại bên trong hộp sọ. Điều này đặc biệt đúng ở trẻ sơ sinh mà cơ cổ chưa phát triển đầy đủ. Chuyển động làm cho não của trẻ bị sưng tấy, bầm tím, và chảy máu do vỡ mạch máu, tổn thương thần kinh và mô.

Chẩn đoán

Hãy đưa trẻ đến phòng cấp cứu ngay nếu nghi ngờ con của bạn đang bị chấn thương đầu kiểu ngược đãi. Vì một số triệu chứng (ví dụ như nôn mửa hoặc bị kích thích) cũng có thể gặp ở các bệnh khác, điều quan trọng là bác sĩ biết liệu con bạn có bị rung lắc hoặc đánh vào đầu hay không.

Bác sĩ sẽ chẩn đoán và tìm ra mức độ tổn thương nghiêm trọng: kiểm tra mắt của trẻ bị có bị chảy máu; tìm kiếm các dấu hiệu trên hộp sọ, cánh tay hoặc chân; và kiểm tra các vết thâm tím xung quanh cổ hoặc ngực của trẻ. Một số chẩn đoán hình ảnh (ví dụ như chụp X-quang, chụp CT hoặc MRI) có thể cho thấy bằng chứng phù nề hoặc chảy máu trong não. Những xét nghiệm này cũng có thể cho thấy xương sọ hoặc xương sườn gãy.

Ngăn ngừa

Bởi vì nguyên nhân bắt nguồn từ người trông trẻ, do đó hoàn toàn có thể ngăn ngừa chấn thương đầu kiểu ngược đãi. Hiểu được hậu quả của chấn thương đầu có thể giúp bạn có một vai trò tích cực trong việc phòng ngừa này với con của bạn.

Điều quan trọng đối với tất cả những ai chăm sóc trẻ là học cách đối phó với các tình huống căng thẳng (ví dụ như khi con bạn khóc trong một thời gian dài). Một cách để đối phó với căng thẳng là hít thở sâu, tìm nơi an toàn cho con của bạn (ví dụ như nôi), và đi bộ đến phòng khác trong 10 đến 15 phút để bình tĩnh. Khi bạn cảm thấy không kiểm soát được, hãy gọi cho một người bạn hoặc một thành viên trong gia đình để giúp con mình hoặc giúp bạn lấy lại sự kiểm soát.

Dỗ em bé đang khóc là không dễ dàng. Tuy nhiên, có một số điều bạn có thể cố gắng để bình tĩnh cho em bé, bao gồm những điều sau đây:

  • Hát
  • Đưa trẻ đi xe hoặc đi dạo
  • Đưa cho trẻ một chai hoặc núm vú giả
  • Cho trẻ bú sữa mẹ
  • Nhẹ nhàng xoa hoặc vỗ nhẹ vào lưng bé
  • Kết hợp những cách trên với những "tiếng ồn trắng" cũng có thể giúp ích cho bạn.

Nếu bạn có người trông trẻ chăm sóc cho con bạn, điều quan trọng là phải dạy cho người trông trẻ về những nguy hiểm của việc rung lắc một đứa trẻ. Hãy chắc chắn rằng người đó biết phải làm gì nếu người đó cảm thấy căng thẳng trong khi chăm sóc cho con của bạn. Chọn một người trông trẻ cẩn thận và tiếp tục theo dõi sự an toàn của con bạn dưới sự chăm sóc của họ.

Điều trị

Đối với những trường hợp nhẹ, con bạn có thể cần uống thuốc, nằm viện, và theo dõi tại nhà. Trong các trường hợp nặng nhất, trẻ có thể phải điều trị ở phòng cấp cứu của bệnh viện hoặc phòng điều trị để ngăn chặn chảy máu hoặc giảm sưng trong não của trẻ.

Sống với chấn thương đầu kiểu ngược đãi

Tùy theo mức độ nghiêm trọng của chấn thương, con của bạn có thể phải được theo dõi. Những trẻ sống sót sau chấn thương đầu kiểu ngược đãi có thể bị bệnh về sức khỏe lâu dài, ví dụ:

  • Mất khả năng nghe vĩnh viễn
  • Mất thị lực
  • Co giật
  • Chậm phát triển ngôn ngữ, tư duy
  • Khiếm khuyết trong trí thông minh
  • Khó khăn khi ghi nhớ và chú ý
  • Bại não

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: 7 dấu hiệu cho thấy bạn cần đi cấp cứu sau một chấn thương đầu

Võ Dung - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Familydoctor
Bình luận
Tin mới
  • 20/12/2025

    Thực phẩm tốt nhất và tệ nhất với người mắc cúm A

    Cúm A là một bệnh nhiễm virus cấp tính gây ra các triệu chứng khó chịu như sốt cao, đau họng, nhức mỏi toàn thân và mệt mỏi. Chế độ ăn uống khoa học và hợp lý là yếu tố nền tảng giúp tăng cường sức đề kháng, giảm nhẹ triệu chứng, rút ngắn thời gian hồi phục.

  • 20/12/2025

    Bạn nên uống bao nhiêu collagen mỗi ngày?

    Mức collagen bạn nên bổ sung phụ thuộc vào nhiều yếu tố như chế độ ăn uống, tuổi tác, sức khỏe tổng thể và loại thực phẩm bổ sung. Liều dùng hàng ngày từ 2,5 đến 15 gram có thể an toàn và hiệu quả nếu bạn cần bổ sung collagen cho cơ thể.

  • 19/12/2025

    Hội chứng ống cổ tay khi mang thai: Khi nào cần đi khám?

    Hội chứng ống cổ tay ảnh hưởng tới khoảng 50-60% phụ nữ mang thai và thường gặp ở ba tháng cuối của thai kỳ. Hội chứng này có thể gây ra một số triệu chứng khó chịu cho thai phụ và có thể tự hết sau sinh vài tuần. Tuy nhiên vẫn có một số trường hợp khó chịu mà bạn cần tới gặp bác sĩ ngay. Cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây!

  • 19/12/2025

    Nam giới có bị loãng xương không?

    Đây là một hiểu nhầm khá thú vị bởi đàn ông thường cho mình là phái mạnh, loãng xương là bệnh của phải yếu – chị em mới bị loãng xương!

  • 18/12/2025

    Nước chanh gừng ấm: Thức uống tốt cho hệ miễn dịch mùa đông

    Khi trời lạnh, cơ thể trở nên nhạy cảm hơn trước sự tấn công của các loại virus gây bệnh đường hô hấp. Việc duy trì thói quen uống một ly nước chanh gừng ấm vào buổi sáng là liệu pháp tự nhiên tuyệt vời giúp kích hoạt hệ miễn dịch và giữ ấm cơ thể từ bên trong.

  • 18/12/2025

    Cải thiện chất lượng không khí và giảm nguy cơ ung thư trong mùa đông

    Không gian sinh hoạt hàng ngày của chúng ta càng trở nên quan trọng hơn trong những tháng mùa đông khi chúng ta thường xuyên phải ở trong nhà để tránh xa cái lạnh. Khi các tòa nhà được bịt kín để giữ nhiệt trong mùa đông, các chất ô nhiễm có khả năng gây hại cũng bị giữ lại bên trong. Do đó, điều quan trọng là phải đảm bảo không khí bên trong các tòa nhà đó an toàn để hít thở với nồng độ chất ô nhiễm không khí trong nhà thấp hoặc không có, đặc biệt là những chất có thể gây ung thư hoặc khiến cơ thể dễ mắc bệnh hơn.

  • 17/12/2025

    Người mất ngủ nên uống trà gì để cải thiện giấc ngủ?

    Nếu thường xuyên trằn trọc, khó ngủ, hãy tham khảo 6 loại trà thảo mộc được coi là liều thuốc tự nhiên hỗ trợ điều trị mất ngủ hiệu quả.

  • 17/12/2025

    Chuẩn bị gì cho tủ thuốc gia đình đón mùa đông?

    Thời tiết mùa đông khiến các vấn đề sức khỏe như cảm cúm, sốt, dị ứng, và tiêu chảy dễ xảy ra. Vì vậy, việc chuẩn bị một tủ thuốc gia đình là rất quan trọng, đặc biệt với các gia đình nhiều thế hệ. Tủ thuốc này không chỉ giúp xử lý kịp thời các bệnh nhẹ mà còn giảm thiểu rủi ro khi chưa thể đến cơ sở y tế ngay. Bài viết này sẽ hướng dẫn cách chuẩn bị tủ thuốc với các loại thuốc cảm cúm, hạ sốt, và các vật dụng y tế thiết yếu để các gia đình vượt qua mùa đông một cách an toàn.

Xem thêm