Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Chấn thương đầu kiểu ngược đãi

Chấn thương đầu kiểu ngược đãi là một vấn đề phổ biến và rất nguy nhiểm nhưng nhiều cha mẹ chưa nhận ra và ý thức được

Chấn thương đầu kiểu ngược đãi

Định nghĩa

Chấn thương đầu kiểu ngược đãi còn được gọi là hội chứng rung lắc trẻ. Đây được coi là một hình thức lạm dụng trẻ em có thể gây tử vong hoặc để lại tổn thương nghiêm trọng cho trẻ trong suốt cuộc đời. Thông thường, trẻ dưới 1 tuổi thường gặp phải loại lạm dụng này, nhưng có thể xảy ra với trẻ em đến 5 tuổi.

Triệu chứng chấn thương đầu kiểu ngược đãi

Trong trường hợp nghiêm trọng, chấn thương đầu kiểu ngược đãi ở trẻ nhỏ có thể gây bất tỉnh, động kinh hoặc sốc.

Các triệu chứng ban đầu khác của chấn thương đầu kiểu ngược đãi có thể bao gồm:

  • Nôn
  • Cáu gắt
  • Buồn ngủ bất thường
  • Khó mút hoặc nuốt
  • Không quan tâm đến ăn uống
  • Biểu hiện cứng đơ
  • Thay đổi ý thức
  • Không cười, nói lảm nhảm, hoặc nói chuyện
  • Đồng tử có kích thước khác nhau
  • Không thể nâng đầu
  • Không thể tập trung mắt hoặc theo dõi chuyển động

Trong nhiều trường hợp, chấn thương đầu kiểu ngược đãi cũng để lại những vấn đề lâu dài ảnh hưởng đến trẻ về thể chất và trí tuệ. Trẻ sống sót sau chấn thương đầu kiểu ngược đãi có thể phải sống phụ thuộc vào y tế, giáo dục đặc biệt và các dịch vụ xã hội trong suốt phần đời còn lại.

Nguyên nhân gây chấn thương đầu kiểu ngược đãi

Chấn thương đầu kiểu ngược đãi xảy ra khi một đứa trẻ bị rung chuyển dữ dội, đánh vào đầu, ném vào đầu có chủ ý. Chấn thương thường xảy ra khi người cha hoặc người trông trẻ sử dụng quá nhiều sức mạnh đối với trẻ, khi không thể đối phó với việc trẻ khóc quá nhiều.

Lắc mạnh một đứa trẻ hoặc đánh vào đầu bé làm cho não trẻ lắc qua lại bên trong hộp sọ. Điều này đặc biệt đúng ở trẻ sơ sinh mà cơ cổ chưa phát triển đầy đủ. Chuyển động làm cho não của trẻ bị sưng tấy, bầm tím, và chảy máu do vỡ mạch máu, tổn thương thần kinh và mô.

Chẩn đoán

Hãy đưa trẻ đến phòng cấp cứu ngay nếu nghi ngờ con của bạn đang bị chấn thương đầu kiểu ngược đãi. Vì một số triệu chứng (ví dụ như nôn mửa hoặc bị kích thích) cũng có thể gặp ở các bệnh khác, điều quan trọng là bác sĩ biết liệu con bạn có bị rung lắc hoặc đánh vào đầu hay không.

Bác sĩ sẽ chẩn đoán và tìm ra mức độ tổn thương nghiêm trọng: kiểm tra mắt của trẻ bị có bị chảy máu; tìm kiếm các dấu hiệu trên hộp sọ, cánh tay hoặc chân; và kiểm tra các vết thâm tím xung quanh cổ hoặc ngực của trẻ. Một số chẩn đoán hình ảnh (ví dụ như chụp X-quang, chụp CT hoặc MRI) có thể cho thấy bằng chứng phù nề hoặc chảy máu trong não. Những xét nghiệm này cũng có thể cho thấy xương sọ hoặc xương sườn gãy.

Ngăn ngừa

Bởi vì nguyên nhân bắt nguồn từ người trông trẻ, do đó hoàn toàn có thể ngăn ngừa chấn thương đầu kiểu ngược đãi. Hiểu được hậu quả của chấn thương đầu có thể giúp bạn có một vai trò tích cực trong việc phòng ngừa này với con của bạn.

Điều quan trọng đối với tất cả những ai chăm sóc trẻ là học cách đối phó với các tình huống căng thẳng (ví dụ như khi con bạn khóc trong một thời gian dài). Một cách để đối phó với căng thẳng là hít thở sâu, tìm nơi an toàn cho con của bạn (ví dụ như nôi), và đi bộ đến phòng khác trong 10 đến 15 phút để bình tĩnh. Khi bạn cảm thấy không kiểm soát được, hãy gọi cho một người bạn hoặc một thành viên trong gia đình để giúp con mình hoặc giúp bạn lấy lại sự kiểm soát.

Dỗ em bé đang khóc là không dễ dàng. Tuy nhiên, có một số điều bạn có thể cố gắng để bình tĩnh cho em bé, bao gồm những điều sau đây:

  • Hát
  • Đưa trẻ đi xe hoặc đi dạo
  • Đưa cho trẻ một chai hoặc núm vú giả
  • Cho trẻ bú sữa mẹ
  • Nhẹ nhàng xoa hoặc vỗ nhẹ vào lưng bé
  • Kết hợp những cách trên với những "tiếng ồn trắng" cũng có thể giúp ích cho bạn.

Nếu bạn có người trông trẻ chăm sóc cho con bạn, điều quan trọng là phải dạy cho người trông trẻ về những nguy hiểm của việc rung lắc một đứa trẻ. Hãy chắc chắn rằng người đó biết phải làm gì nếu người đó cảm thấy căng thẳng trong khi chăm sóc cho con của bạn. Chọn một người trông trẻ cẩn thận và tiếp tục theo dõi sự an toàn của con bạn dưới sự chăm sóc của họ.

Điều trị

Đối với những trường hợp nhẹ, con bạn có thể cần uống thuốc, nằm viện, và theo dõi tại nhà. Trong các trường hợp nặng nhất, trẻ có thể phải điều trị ở phòng cấp cứu của bệnh viện hoặc phòng điều trị để ngăn chặn chảy máu hoặc giảm sưng trong não của trẻ.

Sống với chấn thương đầu kiểu ngược đãi

Tùy theo mức độ nghiêm trọng của chấn thương, con của bạn có thể phải được theo dõi. Những trẻ sống sót sau chấn thương đầu kiểu ngược đãi có thể bị bệnh về sức khỏe lâu dài, ví dụ:

  • Mất khả năng nghe vĩnh viễn
  • Mất thị lực
  • Co giật
  • Chậm phát triển ngôn ngữ, tư duy
  • Khiếm khuyết trong trí thông minh
  • Khó khăn khi ghi nhớ và chú ý
  • Bại não

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: 7 dấu hiệu cho thấy bạn cần đi cấp cứu sau một chấn thương đầu

Võ Dung - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Familydoctor
Bình luận
Tin mới
  • 06/07/2025

    Dấu hiệu cho thấy cơ thể đang mất nước

    Mất nước là tình trạng cơ thể không có đủ chất lỏng để hoạt động bình thường. Vào mùa hè, nguy cơ mất nước thường phổ biến hơn.

  • 06/07/2025

    Giải pháp làm mát phòng hiệu quả trong mùa hè

    Mùa hè với nền nhiệt cao kéo dài và độ ẩm tăng mạnh không chỉ gây khó chịu trong sinh hoạt hàng ngày mà còn ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng giấc ngủ. Cảm giác oi bức khiến việc chìm vào giấc ngủ trở nên khó khăn và thường xuyên bị gián đoạn trong đêm.

  • 05/07/2025

    Uống bao nhiêu cà phê là quá nhiều?

    Cà phê từ lâu đã trở thành thức uống quen thuộc của hàng triệu người mỗi sáng. Tuy nhiên, uống bao nhiêu là đủ để tốt cho sức khỏe và khi nào thì trở thành quá nhiều?

  • 05/07/2025

    Những câu hỏi thường gặp về nước kiềm

    Khi nước kiềm ngày càng phổ biến, các tuyên bố xung quanh lợi ích sức khỏe và khả năng cải thiện sức khỏe tổng thể của nó cũng tăng theo. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải xem xét kỹ lưỡng những khẳng định này. Vì vậy, hãy cùng tìm hiểu và khám phá sự thật về nước kiềm và những lợi ích thật sự của nước kiềm.

  • 05/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 04/07/2025

    Bổ sung creatine đúng cách để cải thiện sức khỏe

    Chế độ ăn uống lành mạnh không thể thiếu thực phẩm giàu creatine - hợp chất tự nhiên giúp cung cấp năng lượng cho cơ bắp, cải thiện hiệu suất tập luyện và sức khỏe não bộ.

  • 04/07/2025

    Tìm hiểu về các loại bệnh võng mạc

    Có rất nhiều loại bệnh võng mạc khác nhau. Những bệnh này có thể do gen di truyền từ cha mẹ hoặc từ tổn thương võng mạc tích lũy trong suốt cuộc đời. Một số loại bệnh võng mạc phổ biến hơn các bệnh khác.

  • 03/07/2025

    5 lợi ích tiềm năng khi ăn chuối luộc

    Chuối là một trong những loại thực phẩm có lợi ích dinh dưỡng đáng kể. Vậy khi ăn chuối luộc có tác dụng gì?

Xem thêm