Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Chấn thương đầu kiểu ngược đãi

Chấn thương đầu kiểu ngược đãi là một vấn đề phổ biến và rất nguy nhiểm nhưng nhiều cha mẹ chưa nhận ra và ý thức được

Chấn thương đầu kiểu ngược đãi

Định nghĩa

Chấn thương đầu kiểu ngược đãi còn được gọi là hội chứng rung lắc trẻ. Đây được coi là một hình thức lạm dụng trẻ em có thể gây tử vong hoặc để lại tổn thương nghiêm trọng cho trẻ trong suốt cuộc đời. Thông thường, trẻ dưới 1 tuổi thường gặp phải loại lạm dụng này, nhưng có thể xảy ra với trẻ em đến 5 tuổi.

Triệu chứng chấn thương đầu kiểu ngược đãi

Trong trường hợp nghiêm trọng, chấn thương đầu kiểu ngược đãi ở trẻ nhỏ có thể gây bất tỉnh, động kinh hoặc sốc.

Các triệu chứng ban đầu khác của chấn thương đầu kiểu ngược đãi có thể bao gồm:

  • Nôn
  • Cáu gắt
  • Buồn ngủ bất thường
  • Khó mút hoặc nuốt
  • Không quan tâm đến ăn uống
  • Biểu hiện cứng đơ
  • Thay đổi ý thức
  • Không cười, nói lảm nhảm, hoặc nói chuyện
  • Đồng tử có kích thước khác nhau
  • Không thể nâng đầu
  • Không thể tập trung mắt hoặc theo dõi chuyển động

Trong nhiều trường hợp, chấn thương đầu kiểu ngược đãi cũng để lại những vấn đề lâu dài ảnh hưởng đến trẻ về thể chất và trí tuệ. Trẻ sống sót sau chấn thương đầu kiểu ngược đãi có thể phải sống phụ thuộc vào y tế, giáo dục đặc biệt và các dịch vụ xã hội trong suốt phần đời còn lại.

Nguyên nhân gây chấn thương đầu kiểu ngược đãi

Chấn thương đầu kiểu ngược đãi xảy ra khi một đứa trẻ bị rung chuyển dữ dội, đánh vào đầu, ném vào đầu có chủ ý. Chấn thương thường xảy ra khi người cha hoặc người trông trẻ sử dụng quá nhiều sức mạnh đối với trẻ, khi không thể đối phó với việc trẻ khóc quá nhiều.

Lắc mạnh một đứa trẻ hoặc đánh vào đầu bé làm cho não trẻ lắc qua lại bên trong hộp sọ. Điều này đặc biệt đúng ở trẻ sơ sinh mà cơ cổ chưa phát triển đầy đủ. Chuyển động làm cho não của trẻ bị sưng tấy, bầm tím, và chảy máu do vỡ mạch máu, tổn thương thần kinh và mô.

Chẩn đoán

Hãy đưa trẻ đến phòng cấp cứu ngay nếu nghi ngờ con của bạn đang bị chấn thương đầu kiểu ngược đãi. Vì một số triệu chứng (ví dụ như nôn mửa hoặc bị kích thích) cũng có thể gặp ở các bệnh khác, điều quan trọng là bác sĩ biết liệu con bạn có bị rung lắc hoặc đánh vào đầu hay không.

Bác sĩ sẽ chẩn đoán và tìm ra mức độ tổn thương nghiêm trọng: kiểm tra mắt của trẻ bị có bị chảy máu; tìm kiếm các dấu hiệu trên hộp sọ, cánh tay hoặc chân; và kiểm tra các vết thâm tím xung quanh cổ hoặc ngực của trẻ. Một số chẩn đoán hình ảnh (ví dụ như chụp X-quang, chụp CT hoặc MRI) có thể cho thấy bằng chứng phù nề hoặc chảy máu trong não. Những xét nghiệm này cũng có thể cho thấy xương sọ hoặc xương sườn gãy.

Ngăn ngừa

Bởi vì nguyên nhân bắt nguồn từ người trông trẻ, do đó hoàn toàn có thể ngăn ngừa chấn thương đầu kiểu ngược đãi. Hiểu được hậu quả của chấn thương đầu có thể giúp bạn có một vai trò tích cực trong việc phòng ngừa này với con của bạn.

Điều quan trọng đối với tất cả những ai chăm sóc trẻ là học cách đối phó với các tình huống căng thẳng (ví dụ như khi con bạn khóc trong một thời gian dài). Một cách để đối phó với căng thẳng là hít thở sâu, tìm nơi an toàn cho con của bạn (ví dụ như nôi), và đi bộ đến phòng khác trong 10 đến 15 phút để bình tĩnh. Khi bạn cảm thấy không kiểm soát được, hãy gọi cho một người bạn hoặc một thành viên trong gia đình để giúp con mình hoặc giúp bạn lấy lại sự kiểm soát.

Dỗ em bé đang khóc là không dễ dàng. Tuy nhiên, có một số điều bạn có thể cố gắng để bình tĩnh cho em bé, bao gồm những điều sau đây:

  • Hát
  • Đưa trẻ đi xe hoặc đi dạo
  • Đưa cho trẻ một chai hoặc núm vú giả
  • Cho trẻ bú sữa mẹ
  • Nhẹ nhàng xoa hoặc vỗ nhẹ vào lưng bé
  • Kết hợp những cách trên với những "tiếng ồn trắng" cũng có thể giúp ích cho bạn.

Nếu bạn có người trông trẻ chăm sóc cho con bạn, điều quan trọng là phải dạy cho người trông trẻ về những nguy hiểm của việc rung lắc một đứa trẻ. Hãy chắc chắn rằng người đó biết phải làm gì nếu người đó cảm thấy căng thẳng trong khi chăm sóc cho con của bạn. Chọn một người trông trẻ cẩn thận và tiếp tục theo dõi sự an toàn của con bạn dưới sự chăm sóc của họ.

Điều trị

Đối với những trường hợp nhẹ, con bạn có thể cần uống thuốc, nằm viện, và theo dõi tại nhà. Trong các trường hợp nặng nhất, trẻ có thể phải điều trị ở phòng cấp cứu của bệnh viện hoặc phòng điều trị để ngăn chặn chảy máu hoặc giảm sưng trong não của trẻ.

Sống với chấn thương đầu kiểu ngược đãi

Tùy theo mức độ nghiêm trọng của chấn thương, con của bạn có thể phải được theo dõi. Những trẻ sống sót sau chấn thương đầu kiểu ngược đãi có thể bị bệnh về sức khỏe lâu dài, ví dụ:

  • Mất khả năng nghe vĩnh viễn
  • Mất thị lực
  • Co giật
  • Chậm phát triển ngôn ngữ, tư duy
  • Khiếm khuyết trong trí thông minh
  • Khó khăn khi ghi nhớ và chú ý
  • Bại não

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: 7 dấu hiệu cho thấy bạn cần đi cấp cứu sau một chấn thương đầu

Võ Dung - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Familydoctor
Bình luận
Tin mới
  • 16/11/2025

    8 loại thực phẩm bảo vệ động mạch, ngăn ngừa đột quỵ

    Xơ vữa động mạch xảy ra khi các mảng bám mỡ tích tụ dọc theo thành động mạch, khiến động mạch bị hẹp, hạn chế lưu lượng máu đến tim và các bộ phận khác của cơ thể, dễ dẫn tới nguy cơ đột quỵ.

  • 16/11/2025

    Kiểm soát dị ứng giao mùa: Bí quyết giảm triệu chứng và sống khỏe

    Mùa thu mang đến thời tiết mát mẻ và dễ chịu, nhưng sự thay đổi nhiệt độ, độ ẩm dao động và sự gia tăng các dị nguyên như phấn hoa, nấm mốc lại khiến đây trở thành mùa cao điểm của các bệnh dị ứng. Dị ứng giao mùa gây khó chịu, mệt mỏi và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Bài viết này sẽ hướng dẫn cách nhận biết, phòng ngừa và giảm triệu chứng dị ứng để có một mùa thu khỏe mạnh.

  • 15/11/2025

    Cách tự làm nước gạo lên men giúp tóc đẹp như đi spa

    Dùng nước gạo lên men để làm đẹp tóc là một phương pháp được áp dụng từ lâu. Việc xả tóc bằng nước gạo lên men mang lại nhiều lợi ích vượt trội hơn so với nước vo gạo thông thường.

  • 15/11/2025

    Bệnh hô hấp ở trẻ nhỏ vào mùa đông: Cha mẹ cần biết gì?

    Mùa đông với không khí lạnh và khô hanh khiến trẻ nhỏ dễ mắc các bệnh về đường hô hấp. Khi thời tiết chuyển lạnh, trẻ thường ở trong nhà nhiều hơn, tạo điều kiện cho vi khuẩn và virus lây lan nhanh chóng. Hiểu biết về các bệnh này, từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách phòng ngừa, là chìa khóa để cha mẹ bảo vệ sức khỏe trẻ nhỏ, giúp các bé vượt qua mùa đông an toàn và khỏe mạnh.

  • 15/11/2025

    Khi nào chức năng xương khớp bắt đầu suy giảm?

    Hệ xương khớp đóng vai trò nền tảng trong việc duy trì khả năng vận động, giữ tư thế, và đảm bảo chất lượng cuộc sống. Hệ thống này bao gồm xương, sụn, dây chằng, gân và cơ bắp – chúng phối hợp nhịp nhàng đảm bảo các chức năng di chuyển linh hoạt và chịu đựng áp lực cơ học hàng ngày.

  • 15/11/2025

    Tập luyện mùa thu: Vừa khỏe mạnh, vừa tận hưởng không khí trong lành

    Mùa thu với không khí mát mẻ là thời điểm lý tưởng để bắt đầu hoặc duy trì thói quen tập luyện thể thao ngoài trời. Tập ngoài trời không chỉ mang lại lợi ích về mặt thể chất, mà còn giúp bạn tận hưởng thiên nhiên, giảm căng thẳng và cải thiện sức khỏe toàn diện. Bài viết này sẽ khám phá những lợi ích của việc tập luyện và gợi ý các bài tập phù hợp để bạn duy trì sức khỏe trong mùa thu.

  • 14/11/2025

    Những sai lầm khi ăn rau giảm cân khiến bạn mãi không gầy

    Ăn nhiều rau từ lâu đã được xem là chìa khóa vàng giúp kiểm soát cân nặng. Tuy nhiên, không phải cứ ăn càng nhiều rau thì càng gầy. Nhiều người dù ăn rau hằng ngày vẫn không giảm được cân, thậm chí còn gặp vấn đề tiêu hóa. Nguyên nhân nằm ở những sai lầm dưới đây...

  • 14/11/2025

    Những tác dụng phụ nguy hiểm nhất của thuốc tránh thai

    Mặc dù biện pháp tránh thai thường an toàn khi sử dụng, nhưng vẫn có những tác dụng phụ tiềm ẩn gây nguy hiểm cho sức khỏe ngoài những tác dụng phụ phổ biến như tăng cân hoặc chảy máu bất thường (rong kinh). Cùng tìm hiểu những tác dụng phụ nguy hiểm nhất của thuốc tránh thai qua bài viết sau đây!

Xem thêm