Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Chấn thương tai do đi máy bay

Nhiều người đi máy bay thường có biểu hiện ù tai, đau tai, đặc biệt là trẻ nhỏ thường khóc thét khi máy bay hạ cánh. Vậy chấn thương tai khi đi máy bay là gì và làm thế nào để khắc phục điều đó. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn một số thông tin hữu ích.

Chấn thương tai do đi máy bay

Cơ thể của chúng ta vốn quen với áp suất không khí ngang mực nước biển (1 atmosphere) nên khi áp lực này thay đổi (tăng lên hoặc giảm đi) đều gây ảnh hưởng đến các cơ quan của cơ thể. Thính giác là một trong những cơ quan rất nhạy cảm với áp suất không khí và đương nhiên dễ bị tổn thương khi áp lực này tăng hoặc giảm…

Tổn thương tai do đi máy bay (ear barotrauma) là những sang chấn tại màng nhĩ và mô tai giữa do sự chênh lệch áp suất trong tai giữa và khoang máy bay gây ra. Sự chênh lệch này rõ rệt nhất là khi máy bay bắt đầu cất cánh, khi máy bay lấy độ cao quá nhanh cũng như hạ độ cao khi tiếp đất. 

Mỗi tai có một ống nối giữa tai giữa tới họng và mũi có tên là ống Ot-tát với nhiệm vụ điều chỉnh áp suất trong tai. Khi ống này bị tắc bạn sẽ trải qua cảm giác ù tai.

Hiện tượng tổn thương tai đôi khi xảy ra khi thay đổi độ cao đột ngột. Đây là việc bình thường và hầu như không gây hại gì, tuy nhiên nếu chấn thương tai quá thường xuyên sẽ gây ra những biến chứng nghiêm trọng hơn. Bạn cũng cần phân biệt giữa tổn thương tai cấp tính và mãn tính để có thể tiến hành điều trị kịp thời, hạn chế những chấn thương không hồi phục.

Triệu chứng của chấn thương tai do đi máy bay

Khi bị chấn thương tai do đi máy bay, bạn có thể cảm nhận thấy một áp lực đè nặng bên trong tai. Các triệu chứng khác có thể bao gồm:

  • Hoa mắt
  • Khó chịu ở tai
  • Mất thính giác nhẹ hay khó nghe
  • Nghẹt hay cảm giác đầy trong tai

Nếu tình trạng này kéo dài và không được điều trị, các triệu chứng sẽ tiến triển nặng hơn. Một số dấu hiệu cho thấy chấn thương tai đang diễn biến nghiêm trọng bao gồm:

  • Đau tai
  • Cảm giác áp lực trong tai như thể đang ở dưới nước
  • Chảy máu mũi
  • Mất thính giác từ trung bình đến nặng
  • Tổn thương màng nhĩ

Nếu được điều trị kịp thời, các triệu chứng sẽ biến mất. Nói chung tình trạng mất thính giác do chấn thương tai do đi máy bay chỉ là tạm thời và có thể hồi phục được.

Chấn thương tai do đi lặn

Lặn biển là một nguyên nhân phổ biến gây tổn thương tai do áp suất dưới nước bao giờ cũng cao hơn trên cạn. Lặn sâu 14 feet đầu tiên luôn luôn gây nguy cơ tổn thương tai lớn nhất cho những thợ lặn. Các triệu chứng thường gặp phải ngay sau khi bắt đầu lặn. Để phòng chấn thương tai khi lặn biển, cần lưu ý lặn sâu một cách từ từ để tránh thay đổi áp suất đột ngột.

Các yếu tố nguy cơ

Bất cứ yếu tố nào gây tắc ống Ot-tát cũng dễ khiến bạn bị tổn thương tai. Những người bị dị ứng, cảm lạnh hay bị nhiễm trùng cũng thường trải qua cảm giác ù tai.

Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ cũng là nhóm đối tượng có nguy cơ cao gặp phải triệu chứng này. Ống Ot-tat của trẻ em nhỏ hơn và nằm ở vị trí hơi khác so với người lớn và rất dễ bị tắc. Bạn sẽ thường thấy trẻ nhỏ gào khóc trên máy bay mỗi khi máy bay cất cánh hoặc hạ cánh, nguyên nhân là do chúng cảm nhận được sự thay đổi áp suất trong tai.

Chẩn đoán

Mặc dù chấn thương tai do đi máy bay thường tự hết nhưng bạn cũng nên đi khám bác sỹ nếu triệu chứng đau trở nên nặng hơn và có máu chảy ra từ tai. Bác sỹ sẽ cần kiểm tra xem có bất cứ nhiễm trùng nào trong tai không.

Chấn thương tai có thể được phát hiện bằng thăm khám lâm sàng. Bác sỹ sẽ sử dụng một ống soi tai để quan sát bên trong tai và phát hiện xem màng nhĩ có tổn thương gì hay không. Bác sỹ cũng có thể bơm không khí vào trong tai để xem có dịch hay máu tích tụ sau màng nhĩ hay không.

Điều trị

Hầu hết các trường hợp bị chấn thương tai do đi máy bay đều có thể tự khỏi mà không cần can thiệp y khoa. Một số mẹo nhỏ sau đây có thể giúp bạn tự điều chỉnh áp suất trong tai và giúp giảm nhẹ các triệu chứng ngay lập tức:

  • Ngáp
  • Nhai kẹo cao su
  • Thực hành các bài tập hít thở
  • Sử dụng thuốc kháng histamine hay thuốc chống nghẹt mũi

Bác sỹ có thể kê kháng sinh hay steroid trong trường hợp viêm hay nhiễm trùng.

Trong một số trường hợp, chấn thương tai có thể gây thủng màng nhĩ. Tổn thương này thường cần tới hơn 2 tháng để hồi phục. Những triệu chứng không hồi phục có thể cần phải phẫu thuật để phòng những tổn thương vĩnh viễn.

Phẫu thuật

Phẫu thuật là lựa chọn tốt nhất trong những trường hợp chấn thương tai mãn tính hoặc nặng. Chấn thương tai mãn tính có thể sử dụng những ống tai để hỗ trợ, những ống nhỏ này được đặt qua màng nhĩ để kích thích lưu thông không khí vào trong tai giữa. Ống tai hay còn gọi là ống thông hơi vào màng nhĩ được sử dụng phổ biến nhất cho trẻ em và có thể giúp phòng nhiễm trùng do chấn thương tai. Thủ thuật này cũng thường được áp dụng cho những người bị chấn thương tai mãn tính do thường xuyên phải bay hay đi công tác.

Loại phẫu thuật thứ hai được thực hiện bằng cách tạo thành một khe nhỏ trong màng nhĩ để giúp cân bằng áp lực. Thủ thuật này cũng giúp loại bỏ dịch trong tai giữa. Tuy nhiên, phương pháp này thường chỉ có tính chất tạm thời do khe nhỏ này có thể liền rất nhanh.

Chấn thương tai do đi máy bay ở trẻ em

Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ là đối tượng đặc biệt nhạy cảm với những chấn thương ở tai nguyên nhân là do ống Ot-tát của trẻ nhỏ hơn và thẳng hơn người lớn, do vậy sẽ khó điều chỉnh cân bằng áp suất hơn.

Khi trẻ có dấu hiệu khó chịu, quấy khóc hay đau đớn mỗi khi thay đổi độ cao, đó là các triệu chứng cho thấy trẻ đang bị chấn thương tai do thay đổi áp suất.

Để giảm nhẹ triệu chứng, bạn có thể cho trẻ ăn hay uống nước. Ngoài ra bác sỹ cũng có thể kê thuốc nhỏ tai để giúp giảm đau.

Những biến chứng có thể gặp

Chấn thương tai do đi máy bay thường chỉ là tạm thời. Tuy nhiên, một số trường hợp nặng có thể dẫn đến các biến chứng như:

  • Nhiễm trùng tai
  • Thủng màng nhĩ
  • Mất thính giác
  • Đau tái phát liên tục
  • Hoa mắt và cảm giác mất thăng bằng
  • Chảy máu trong mũi và tai

Quá trình hồi phục

Đa số mọi người trải qua tình trạng chấn thương tai do đi máy bay đều có thể hồi phục hoàn toàn mà không bị mất thính giác vĩnh viễn.

Trong quá trình hồi phục, bệnh nhân nên tránh những thay đổi áp suất đột ngột. Nếu tai bị chấn thương hay ù tai do bệnh dị ứng hoặc nhiễm trùng hô hấp, điều trị những nguyên nhân chính này sẽ giúp hết ù tai. Những ca nhẹ hay trung bình thường cần khoảng 2 tuần để hồi phục hoàn toàn. Trường hợp nặng có thể cần đến 6-12 tháng để hồi phục sau phẫu thuật.

Phòng chấn thương tai do thay đổi độ cao

Các biện pháp có thể giúp phòng tránh hoặc giảm nguy cơ chấn thương tai bao gồm:

  • Giảm độ sâu từ từ khi lặn
  • Ngáp, nhai kẹo cao su khi bạn cảm nhận thấy được các triệu chứng ù tai
  • Thở ra từ mũi khi leo lên cao
  • Tránh đeo nút tai trong khi lặn hay đi máy bay

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Mệt mỏi sau một chuyến bay dài

Ths. Hồng Khánh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Healthline
Bình luận
Tin mới
  • 14/07/2025

    Bài tập tốt nhất cho chứng đau thắt lưng

    Đau thắt lưng là một trải nghiệm phổ biến đối với nhiều người. Nó thường có thể dẫn đến đau, ngứa ran hoặc tê ở phần thân dưới. Có nhiều nguyên nhân gây đau thắt lưng, phổ biến nhất bao gồm căng cơ, tư thế xấu và tuổi tác.

  • 13/07/2025

    Lựa chọn trang phục và phụ kiện chống nắng hiệu quả cho thanh thiếu niên

    Mùa hè đến mang theo cái nắng gay gắt, đặc biệt tại Việt Nam – nơi khí hậu nhiệt đới khiến bức xạ tia cực tím (UV) đạt mức cao trong nhiều tháng. Đối với thanh thiếu niên lứa tuổi năng động, thường xuyên tham gia các hoạt động ngoài trời như thể thao, dã ngoại hay đi học việc bảo vệ làn da và sức khỏe trước tia UV là vô cùng cần thiết.

  • 12/07/2025

    Chất tạo ngọt nhân tạo làm thúc đẩy cơn đói, khiến bạn ăn nhiều hơn

    Một nghiên cứu mới đã tìm hiểu cách thức sucralose, một chất tạo ngọt không calo, ảnh hưởng đến các tín hiệu não bộ liên quan đến cảm giác đói.

  • 11/07/2025

    Những dấu hiệu của tình yêu thái quá và cách xử lý

    Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.

  • 10/07/2025

    Vận động cùng con - giải pháp gắn kết tình cảm gia đình

    Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

  • 10/07/2025

    Cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng

    Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.

  • 09/07/2025

    Đau đầu do thời tiết nóng bức: Nguy cơ tiềm ẩn và giải pháp phòng ngừa hiệu quả

    Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.

  • 08/07/2025

    Các nguồn cung cấp chất béo cho cơ thể

    Chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất thiết yếu, cùng với carbohydrate và protein, có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể con người.

Xem thêm