Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Chấn thương đầu- phải làm gì?

Chấn thương ở đầu luôn là những chấn thương nguy hiểm khó lường khiến nhiều người lo lắng. Hãy tìm hiểu cách sơ cấp cứu chấn thương đầu như thế nào là đúng nhất.

Chấn thương đầu-phải làm gì?

Chấn thương đầu xảy ra trong những trường hợp nào?

Khi một người bị một vật hoặc một cú tấn công vào đầu thật khó có thể phán đoán được là liệu bạn có bị chấn thương đầu hay không và chấn thương đó có nguy hiểm không.

Phần lớn chấn thương đầu không quá nguy hiểm và không để lại di chứng gì, ngoại trừ những vết bầm tím hoặc bị sưng. Tuy nhiên trong chấn thương đầu vẫn có nhiều ca nặng hoặc những sang chấn trường diễn ở đầu cũng mang lại những tổn thương cho não bộ.

May mắn là đa số các trường hợp bị ngã đập đầu hoặc đánh vào đầu chỉ gây ra những tổn thương ở da đầu, nên hậu quả chỉ là chảy nhiều máu (vì da đầu và mặt tập trung rất nhiều mạch máu). Trông thì có vẻ đáng sợ nhưng không phải là trường hợp quá nghiêm trọng.

Điều quan trọng là bạn phải để ý những dấu hiệu bất thường ngay sau chấn thương sau khi bị chấn thương, có thể chỉ là bị sưng, hoặc chảy máu nhưng cũng có thể là bị chảy máu não dẫn đến tăng áp lực nội sọ ( một trường hợp chấn thương đầu nặng)

Cần phải làm gì khi gặp một người chấn thương đầu?

Đầu tiên bao giờ cũng phải nhớ gọi cấp cứu, đặc biệt là phải gọi gấp  trong trường hợp trẻ sơ sinh,  người bị mất ý thức, thậm chí là mất trí nhớ tạm thời hoặc trẻ em ở bất kỳ độ tuổi nào nếu có các dấu hiệu sau:

  • Khóc không ngừng
  • Kêu đau đầu và đau cổ
  • Đi lại không vững, dễ bị va vấp

Nếu trong trường hợp trẻ ( trừ trẻ sơ sinh) không bị mất  ý thức, vẫn có những hành vi bình thường sau khi ngã, thì nên theo các bước sơ cấp cứu sau:

  • Nếu chỗ bị va sưng lên  thì nên  chườm chỗ sưng bằng đá ( bạn nên bọc đá bằng vải, khăn hoặc túi chú không nên chườm trực tiếp), trong khoảng 10 phút.
  • Theo dõi tình hình trẻ sát sao trong vòng 48 giờ sau chấn thương. Không nên để trẻ tự đi về nhà hoặc nằm ở nhà một mình sau khi bị chấn thương.  Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào thì cần phải gọi cấp cứu hoặc lập tức đưa trẻ đến bệnh viện.
  • Nếu  thấy trẻ có dấu hiệu buồn ngủ hoặc lịm dần đi không thể đánh thức thì lập tức gọi cấp cứu, đồng thời xem kỹ lại xem có vết thương nào ở trên đầu hay không. Mọi người có thể buồn ngủ sau khi bị chấn thương nhưng nếu như người khác quan sát thấy họ có vẻ chìm vào giấc ngủ một cách lơ mơ, mất ý thức hoặc hoàn toàn không cảnh giác gì thì nghĩa là có tổn thương trong não bộ.

Cần nghi ngờ tổn thương não trong trường hợp  nào?

Não được bao bọc bởi ba lớp màng : màng cứng áp sát vào xương sọ, màng mềm bo phủ trực tiếp não bộ và màng nhện ở giữa  hai màng có nhiệm vụ hấp thu  dịch não tủy và nuôi dưỡng não bộ. Ngoài ra, não bộ có hệ thống mạch rất phong phú nhằm mục đích nuôi dưỡng. Khi bị chấn thương,  nhất là những chấn thương nặng não bộ có thể  bị tổn thương hoặc bị vỡ mạch máu dẫn đến gia tăng thể tích của não trong hộp sọ chèn ép vào các màng, gây ra tăng áp lực trong não, sưng phù nề não và rất nhiều  vấn đề nguy hiểm khác có thể xảy ra. Trong y học người ta gọi là chấn thương sọ não.

Khó có thể xác định được mức độ của chấn thương ảnh hưởng thế nào đến não bộ, do đó điều luôn đúng đắn vẫn  là  đi kiểm tra ngay lập tức. Dấu hiệu rõ ràng của một chấn thương sọ não đó là mất ý thức hoặc bị lú lẫn. Những triệu chứng này có thể xuất hiện bất cứ lúc nào sau khi bị tai nạn nên việc để ý các dấu hiệu sau khi chấn thương ở đầu vô cùng quan trọng.

 Các dấu hiệu của chấn thương sọ não:

  • Mất ý thức
  • Nhịp thở bất thường
  • Vết thương nghiêm trọng và nghi ngờ vỡ hộp sọ
  • Chảy máu , chảy dịch từ mũi, tai và miệng
  • Nói ngọng, nói linh tinh hoặc thị lực suy giảm đột ngột
  • Đồng tử giãn rộng
  • Yếu, liệt người
  •  Buồn nôn
  • Đau cứng cổ
  • Nói lắp
  • Nôn vọt nhiều hơn 2-3 lần (trẻ em sẽ không nôn ngay sau khi xảy ra chấn thương vì vậy đừng quá hoảng sợ  nếu một dứa trẻ bị ốm sau khi chấn thương vùng đầ u) 

Nếu ai đó mất ý thức thì phải làm sao?

  • Nếu họ vẫn còn thở thì phải cố gắng đưa họ về tư thế an toàn, để lưỡi hạ xuống trong miệng, nếu như có nôn thì chất nôn sẽ thoát ra ngoài chứ không bị ứ lại ở cổ có thể gây ra khó thở và tử vong. Không có gắng xoay  cổ hay lưng của người bị nạn tránh trường hợp gây tổn thương đốt sống cổ hoặc lưng dẫn đến liệt vĩnh viễn. Bất cứ chấn thương  đầu nào cũng tiềm ẩn nguy cơ tổn thương tủy sống.
  • Gọi cấp cứu khẩn cấp
  • Nếu bạn đã từng được đào tạo cấp cứu sơ bộ thì có thể  ép tim trong trường hợp nạn nhân ngừng thở, còn không thì không nên làm gì cho đến khi cứu thương đến

Nếu nạn nhân chưa mất ý thức  nhưng lại bị chấn thương nghiêm trọng?

  • Quan trọng vẫn là gọi cấp cứu
  • Cố gắng trấn tĩnh người bị nạn nhất là trẻ em, cố gắng không dịch chuyển nạn nhân để tránh trường hợp làm chấn thương tủy sống do di chuyển nạn nhân không đúng kỹ thuật.
  • Nếu chảy máu nhiều, hãy lau sạch bằng bông và gạc, sau đó áp chặt vào vết thương.
  •  Đừng lau, hoặc áp mạnh vào vết thương để tránh tổn thương thêm
  • Không  tỳ đè, áp tay mạnh vào vết thương để cầm máu trong trường hợp nghi ngờ vỡ hộp sọ.
  • Không cố gắng rút bỏ bất cứu vật gì đang mắc ở vết thương.

Thông tin thêm về chấn thương đầu tại bài viết: Đừng để ân hận vì không giúp con đúng cách khi bị chấn thương đầu

Bs.Đào Ngọc - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo firstaidforlife
Bình luận
Tin mới
  • 01/07/2025

    Cách sử dụng dầu dừa điều trị chàm

    Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.

  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 30/06/2025

    Dùng nghệ và mật ong cùng nhau có tăng lợi ích không?

    Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?

  • 30/06/2025

    Xử lý vết thương do côn trùng cắn khi đi du lịch: Những điều cần biết

    Du lịch là dịp để khám phá thiên nhiên, trải nghiệm văn hóa và tận hưởng những khoảnh khắc thư giãn. Tuy nhiên, bên cạnh những điều thú vị, các chuyến đi đôi khi cũng tiềm ẩn những rủi ro nhỏ nhưng phiền toái, chẳng hạn như những vết thương do côn trùng cắn

  • 29/06/2025

    Sữa nguyên chất có dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro gì?

    Sữa là nguồn dinh dưỡng quan trọng nên có trong chế độ ăn hằng ngày, trong đó sữa nguyên chất được đánh giá là nguồn cung cấp protein tốt. Tìm hiểu về dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro khi tiêu thụ sữa nguyên chất.

  • 29/06/2025

    Làm thế nào để bỏ thói quen dùng điện thoại

    Một số ứng dụng có thể cho bạn biết bạn dành bao nhiêu thời gian cho điện thoại và bạn dành bao nhiêu thời gian cho từng ứng dụng. Ngay cả khi bạn không nghĩ rằng mình sử dụng điện thoại quá nhiều, việc nhìn thấy những con số thống kê tần suất sử dụng có thể khiến bạn muốn đặt điện thoại xuống.

  • 29/06/2025

    Điểm danh 5 loại dầu thực vật mang lại lợi ích sức khỏe tuyệt vời

    Chất béo thường bị hiểu lầm là “kẻ thù” của sức khỏe, đặc biệt là đối với tim mạch và cân nặng. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây cho thấy không phải tất cả chất béo đều có hại. Ngược lại, một số loại chất béo tốt lại đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì năng lượng, hấp thụ vitamin và bảo vệ cơ thể khỏi viêm nhiễm. Trong đó, dầu ăn có nguồn gốc thực vật như dầu ô liu, dầu bơ, dầu mè... không chỉ mang lại hương vị phong phú cho món ăn mà còn cung cấp các acid béo có lợi cho tim mạch, não bộ và hệ miễn dịch.

  • 28/06/2025

    Người mắc bệnh tim có nên ăn trứng?

    Quan niệm sai về hàm lượng cholesterol trong trứng đã khiến nhiều người, đặc biệt là những người mắc bệnh tim hoặc đái tháo đường, loại bỏ trứng khỏi chế độ ăn uống của mình.

Xem thêm