Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Cải thiện chứng trào ngược dạ dày thực quản

Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là bệnh lý phổ biến, trong đó triệu chứng của bệnh nhân khá đa dạng nhưng gặp nhiều nhất là chứng nóng rát sau xương ức và có cảm giác dịch hoặc thức ăn trào lên.

Việc điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt đối với bệnh lý này rất quan trọng và là bước đầu tiên trong quá trình quản lý toàn diện, nhằm cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân.

Đối với chế độ ăn

Chế độ ăn nhiều dầu mỡ đã được chứng minh là một yếu tố nguy cơ của bệnh trào ngược không gây viêm thực quản. Chế độ ăn nhiều chất béo cũng là yếu tố nguy cơ của Barrett thực quản, một bệnh lý mà khi có hình ảnh vùng niêm mạc biến đổi dài trên 3cm được coi là nguy cơ của ung thư thực quản. Trong khi đó, chế độ ăn uống nhiều rau có tác động phòng ngừa những bệnh lý này.

Triệu chứng của bệnh trào ngược dạ dày khá đa dạng nhưng gặp nhiều nhất là chứng nóng rát sau xương ức và có cảm giác dịch hoặc thức ăn trào lên.

Trên thực tế, những bệnh nhân GERD có thể kèm theo nhiều triệu chứng tiêu hóa khác như chứng khó tiêu. Các thức ăn đóng hộp và rượu đã được nhiều nghiên cứu chứng minh làm tăng mức độ và tần suất xuất hiện triệu chứng khó tiêu. Điều này có thể do trong thức ăn đóng hộp có các thành phần được thêm vào để bảo quản hoặc giữ mùi vị, do pH của thức ăn và do nguyên liệu của hộp. Các thức ăn giàu chất béo khiến áp lực của cơ thắt thực quản dưới, được coi là hàng rào bảo vệ sinh lý chống hiện tượng trào ngược, bị giảm đi. Khi bệnh nhân ăn một bữa ăn nhiều chất béo, thời gian thực quản tiếp xúc với dịch acid sẽ nhiều hơn so với ăn bữa ăn thông thường.

Socola cũng là một loại thức ăn có thể làm nặng hơn triệu chứng trào ngược ở một số bệnh nhân. Mặc dù một số nghiên cứu đã chứng minh socola làm giảm áp lực cơ thắt thực quản dưới và kéo dài hơn thời gian niêm mạc thực quản tiếp xúc với dịch acid từ dạ dày, hiện vẫn chưa có nghiên cứu nào chứng minh được lợi ích cải thiện triệu chứng nếu ngừng ăn socola.

Nhiều nghiên cứu tìm ra những thực đơn giúp cải thiện triệu chứng GERD, đặc biệt đối với những bệnh nhân có nhiều bệnh lý phối hợp. Chẳng hạn những bệnh nhân có cả bệnh lý viêm ruột mạn tính (IBD), chế độ ăn không có gluten đã chứng minh có tác dụng cải thiện cả triệu chứng của IBD và GERD. Chế độ ăn kiểu Địa Trung Hải nhiều rau, đậu, ngũ cốc nguyên hạt, hoa quả, cá, dầu ô liu, ít rượu, sản phẩm từ sữa vừa phải và ít thịt đỏ đã chứng minh có ích lợi đối với các bệnh lý tim mạch, ung thư, đái tháo đường.

Đối với thói quen sinh hoạt

Các nghiên cứu đã chứng minh, những thói quen như ngủ ít, ăn tối muộn và ngủ trong vòng 2 tiếng sau ăn, ăn thêm bữa khuya trước khi ngủ làm triệu chứng trào ngược nặng hơn.

Bác sĩ thường sẽ hướng dẫn bệnh nhân tối nằm ngủ kê cao vai để làm giảm thời gian và tần suất dịch vị trào ngược lên thực quản. Khi so với nhóm bệnh nhân vẫn nằm đầu bằng, một số nghiên cứu đã chỉ ra ở nhóm kê cao vai, thời gian làm sạch dịch acid ở thực quản nhanh hơn và bệnh nhân ít có các cơn trào ngược hơn. Ngược lại, những bệnh nhân nằm nghiêng phải có thể có triệu chứng GERD nặng hơn do ở tư thế này, vị trí của túi acid sẽ gần hơn với vùng nối giữa thực quản và dạ dày. Các bệnh nhân mắc hội chứng ngừng thở khi ngủ thường cũng có triệu chứng trào ngược nặng nề hơn.

Đối với những bệnh nhân béo phì có GERD, giảm cân là chiến lược quan trọng trong việc quản lý triệu chứng GERD. Áp lực ổ bụng tăng ở những bệnh nhân béo phì làm vùng nối giữa thực quản và dạ dày không thể khít được như bình thường (hiện tượng thoát vị hoành). Ngoài ra, béo phì gây những biến đổi trong nhu động thực quản và các nghiên cứu đã chứng minh giảm cân giúp làm giảm thời gian thực quản tiếp xúc với acid. Các tài liệu trong y văn đã tổng kết lại bệnh nhân có chỉ số khối cơ thể (BMI) càng cao, khi đo pH thực quản càng phát hiện nhiều đợt trào ngược dịch acid lên thực quản và tương ứng với trên lâm sàng, bệnh nhân triệu chứng nặng hơn.

Như vậy, bên cạnh nhìn nhận trào ngược dạ dày thực quản như một bệnh lý cần điều trị thuốc đơn thuần, sự hợp tác giữa bác sĩ và bệnh nhân trong việc điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt sẽ giúp tối ưu hóa liều thuốc sử dụng cũng như quản lý toàn diện cải thiện chất lượng sống cho người bệnh và hạn chế các biến chứng của bệnh.             

Tham khảo thêm thông tin bài viết: Thực phẩm cải thiện cơn ợ nóng ở người bị trào ngược acid

TS.BS. Đào Việt Hằng - Theo suckhoedoisong.vn
Bình luận
Tin mới
  • 13/07/2025

    Lựa chọn trang phục và phụ kiện chống nắng hiệu quả cho thanh thiếu niên

    Mùa hè đến mang theo cái nắng gay gắt, đặc biệt tại Việt Nam – nơi khí hậu nhiệt đới khiến bức xạ tia cực tím (UV) đạt mức cao trong nhiều tháng. Đối với thanh thiếu niên lứa tuổi năng động, thường xuyên tham gia các hoạt động ngoài trời như thể thao, dã ngoại hay đi học việc bảo vệ làn da và sức khỏe trước tia UV là vô cùng cần thiết.

  • 12/07/2025

    Chất tạo ngọt nhân tạo làm thúc đẩy cơn đói, khiến bạn ăn nhiều hơn

    Một nghiên cứu mới đã tìm hiểu cách thức sucralose, một chất tạo ngọt không calo, ảnh hưởng đến các tín hiệu não bộ liên quan đến cảm giác đói.

  • 11/07/2025

    Những dấu hiệu của tình yêu thái quá và cách xử lý

    Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.

  • 10/07/2025

    Vận động cùng con - giải pháp gắn kết tình cảm gia đình

    Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

  • 10/07/2025

    Cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng

    Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.

  • 09/07/2025

    Đau đầu do thời tiết nóng bức: Nguy cơ tiềm ẩn và giải pháp phòng ngừa hiệu quả

    Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.

  • 08/07/2025

    Các nguồn cung cấp chất béo cho cơ thể

    Chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất thiết yếu, cùng với carbohydrate và protein, có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể con người.

  • 08/07/2025

    Đột quỵ nhiệt: Nguy hiểm tiềm ẩn trong mùa nắng nóng

    Mùa hè đến, cái nắng gay gắt không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi mà còn tiềm ẩn những mối nguy hiểm khôn lường đối với sức khỏe, trong đó đột quỵ nhiệt là một trong những tình trạng đáng lo ngại nhất.

Xem thêm