Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Cách giúp đỡ người tự gây thương tích

Khi người bạn yêu thương đang tự gây thương tích, những dấu hiệu tưởng chừng dễ dàng nhận biết thường bị bỏ qua. Đó thường là một hành vi bí mật, được giấu bởi lớp quần áo hoặc dưới lí do như những vết thương từ thể thao và các hoạt động khác. Hỗ trợ, giúp đỡ nhiệt tình và thấu hiểu, lắng nghe một cách không phê phán, bạn có thể học cách giúp đỡ người đang tự gây thương tích.

Cách giúp đỡ người tự gây thương tích

Khi hành vi tự gây thương tích lộ diện, ai cũng muốn ngăn người thân yêu của mình tự làm tổn thương bản thân. Tuy nhiên, trừng phạt không phải là câu trả lời. Không thể phạt hay lên án ai đó để họ ngừng tự gây thương tích. Thay vào đó, một cách tiếp cận không phê phán, hỗ trợ từ những người cần giúp đỡ sẽ hiệu quả hơn rất nhiều.

Tự gây thương tích là gì?

Tự gây thương tích, được biết đến là tự gây thương tích về mặt vật lý hay tinh thần (không có ý định tự tử), và quan trọng nó không phải là một rối loạn sức khỏe tâm thần. Ai cũng hiểu rằng đây là một hành vi không phù hợp hoặc không hữu ích để đối phó với cảm xúc đau khổ.

Đánh, cắn, đốt và cứa da là các ví dụ phổ biến về tự gây thương tích. Những hành vi này có thể dao động từ nhẹ đến nghiêm trọng và có thể lặp đi lặp lại. Mặc dù bất kỳ ai cũng có thể tự gây thương tích, nhưng thường thấy nó nhiều nhất ở thanh thiếu niên và người trẻ, ảnh hưởng đến tới 22% dân số toàn cầu.

Theo một đánh giá nghiên cứu năm 2022, đánh là loại tự gây thương tích phổ biến nhất được thực hiện bởi thanh thiếu niên, tiếp theo là nặn và kéo tóc.

Tại sao mọi người tự gây thương tích?

Việc cố ý  gây tổn thương cho bản thân trở thành một cách giải phóng áp lực cho cảm xúc đau khổ.

Hãy nghĩ về nó như là một van giảm áp lực cho cảm xúc đau đớn mạnh mẽ. Khi ai đó tự gây thương tích, thường là một cố gắng để lấy lại cảm giác kiểm soát hoặc làm tê liệt sự hỗn loạn cảm xúc mà họ đang trải qua.

Đau đớn vật lý có thể cung cấp một phút giây sao nhãng khỏi nỗi đau cảm xúc. Điều này, tự gây thương tích trở thành phương tiện tự an ủi và tự điều chỉnh cảm xúc của một người.

Tại sao một số người tự gây thương tích để xử lý và một số người thì không là điều không rõ ràng. Tự gây thương tích là một cơ chế xử lý không phù hợp, có nghĩa là nó ở đó thay vì các chiến lược có ích như tham gia vào các hoạt động khác hoặc thư giãn.

Có nhiều lý do khác nhau mà bạn có thể phát triển một phương pháp xử lý không phù hợp. Tự gây thương tích, cụ thể, liên quan đến tỷ lệ cao hơn ở những đối tượng bị tra tấn thể chất và thể xác ở tuổi thơ, sự bỏ rơi cảm xúc mối liên kết không an toàn với người khác.

Dấu hiệu của tự gây thương tích là gì?

Các dấu hiệu vật lý của tự gây thương tích  luôn không rõ ràng đối với người khác. Nhiều người tự gây thương tích giỏi giấu các vết thương hoặc chấn thương hoặc chỉ tự gây thương tích ở những phần cơ thể ít khi được tiết lộ.

Các dấu hiệu của tự gây thương tích có thể bao gồm:

  • mặc quần áo không phù hợp với nhiệt độ, như áo dài tay vào một ngày hè
  • luôn mang các vật nhọn 
  • cơ thể có nhiều vết sẹo
  • mang lượng lớn băng dính y tế hoặc các sản phẩm hỗ trợ sơ/cấp cứu
  • tự nói xấu về bản thân
Người thân yêu của bạn tự gây thương tích có thể làm bạn lo lắng, nhưng việc duy trì bình tĩnh và hỗ trợ là quan trọng. Hành động của người thân yêu của bạn đến từ nơi đau khổ cảm xúc - tự gây thương tích chỉ là kết quả có thể nhìn thấy bằng mắt thường.

Quan trọng nhất là phải nhớ rằng khi nói chuyện với ai đó về hành vi tự gây thương tích rằng đây là một chiến lược mà họ đã sử dụng trong một thời gian để đối phó với những cảm xúc mạnh mẽ, và ý tưởng về việc ai đó phán xét họ về điều đó, hoặc thúc họ ngừng làm điều đó, có thể cảm thấy rất đe dọa.

Điều quan trọng nhất có thể làm là giúp người thân yêu của bạn kết nối họ với một nhà chuyên môn, như một nhà tâm lý, người có thể giúp họ có các cách hiệu quả hơn để quản lý các cảm xúc tiêu cực.

Ngoài việc tìm kiếm sự hướng dẫn chuyên môn, bạn nên:

  • tập trung vào việc đồng cảm
  • khuyến khích giao tiếp mở, tự giáo dục về tự gây thương tích
  • đảm bảo liên tục kiểm tra tình trạng của người thân
  • tôn trọng ranh giới của người thân
  • đề xuất giúp đỡ với các chiến lược xử lý thay thế, như thiền hoặc thư giãn

Cuối cùng, bạn có thể giúp đỡ ai đó đang tự gây thương tích bằng cách tập trung vào sự an toàn của họ. Đảm bảo an toàn có nghĩa là cung cấp đủ vật liệu cấp cứu hoặc vận chuyển đến cơ sở y tế cho các chấn thương nghiêm trọng hơn.

Họ sẽ không thể ngăn hoàn toàn một người tự gây thương tích bằng cách giấu đi các vật nhọn. Tuy nhiên, bạn có thể khuyến khích bằng việc trao đi sự tin cậy và hỗ trợ với đảm bảo các nhu cầu y tế được đáp ứng.

Các phương pháp điều trị cho tự gây thương tích

Một ai đó bạn biết hoặc người thân của bạn có thể vượt qua các hành vi tự gây thương tích. Có một số loại tâm lý học hữu ích trong việc điều trị tự gây thương tích, tùy thuộc vào các yếu tố đứng sau các hành vi này.

Các phương pháp phổ biến bao gồm:

  • tâm lý học hành vi
  • phản ứng tâm lý học động lực
  • tâm lý học hành vi phân biệt

Các khung hình tâm lý này có thể giúp xác định nguyên nhân cơ bản của tự gây thương tích và có thể giúp tạo ra các mô hình tư duy và các chiến lược xử lý mới có ích.

Bạn cũng có thể hưởng lợi từ việc sử dụng thuốc, như thuốc chống trầm cảm, để giúp giảm các triệu chứng cảm xúc đau khổ khi điều trị.

Kết luận

Biết cách giúp đỡ người đang tự gây thương tích không phải lúc nào cũng dễ dàng, nhưng tiếp cận họ từ lòng trắc ẩn, không đánh giá, là điều quan trọng.

Giao tiếp mở lòng và hỗ trợ có thể giúp người thân của bạn nói về kinh nghiệm, trải nghiệm, cảm xúc của họ và sẵn lòng hơn để tìm kiếm dịch vụ chuyên môn hoặc xin giúp đỡ.

Bạn có thể ngăn chặn người thân yêu của mình tự gây thương tích. Tâm thần học có thể khám phá các nguyên nhân cơ bản của cảm xúc đau khổ trong khi cũng dạy cách mới, hữu ích để xử lý những suy nghĩ và cảm xúc tiêu cực.

 

Bình luận
Tin mới
  • 19/02/2025

    Dùng Glipizide cần thận trọng với thực phẩm, đồ uống nào?

    Người bệnh đái tháo đường đang dùng thuốc Glipizide cần thận trọng với thực phẩm, đồ uống cản trở quá trình kiểm soát đường huyết.

  • 19/02/2025

    Cách kiểm soát mụn trứng cá nghiêm trọng

    Mụn trứng cá nghiêm trọng thường xuất hiện ở nhiều nơi, mụn sâu, thường gây đau đớn, khó chịu và để lại sẹo thâm. Điều tốt nhất bạn có thể làm khi gặp tình trạng này là đến gặp bác sĩ da liễu để được hướng dẫn điều trị. Hãy tìm hiểu về dấu hiệu bệnh, nguyên nhân, phương pháp điều trị hiệu quả nhé !

  • 18/02/2025

    Dùng Tamiflu có an toàn cho trẻ em không?

    Tamiflu có tác dụng khi sử dụng trong vòng 48 giờ từ khi có triệu chứng và có kết quả test dương tính với cúm A hoặc cúm B. Tuy nhiên, cha mẹ có nên tự ý cho trẻ sử dụng thuốc hay cần có chỉ định của bác sĩ?

  • 18/02/2025

    Lá olive và những công dụng cho sức khoẻ

    Olive là cây thuộc họ Oleaceae, có nguồn gốc từ miền duyên hải Địa Trung Hải. Quả olive thường được dùng để chế biến thành dầu olive hoặc ăn cùng những món salad mang lại nhiều lợi ích cho sức khoẻ. Vậy lá olive thì sao?

  • 18/02/2025

    Để sở hữu làn da đẹp rạng rỡ mùa xuân

    Xuân về, vạn vật như được khoác lên mình tấm áo mới, tràn đầy sức sống. Đây cũng là lúc làn da của chúng ta cần được "đánh thức" sau giấc ngủ đông dài, để sẵn sàng đón nhận những tia nắng ấm áp và không khí trong lành.

  • 17/02/2025

    Ăn quả bơ thế nào để tối ưu dưỡng chất?

    Bơ là loại quả quen thuộc, giàu dưỡng chất nhưng không phải ai cũng biết cách tận dụng tối đa lợi ích của nó. Một vài mẹo đơn giản trong cách ăn có thể giúp bạn hấp thụ tối ưu các dưỡng chất từ bơ.

  • 17/02/2025

    Viêm họng liên cầu khuẩn có lây không?

    Khi trẻ bị đau họng khi nuốt, suy nghĩ đầu tiên của bạn có thể là trẻ bị viêm họng liên cầu khuẩn. Viêm họng liên cầu khuẩn là tình trạng nhiễm trùng họng và amidan do vi khuẩn Streptococcus nhóm A‌.‌ Viêm họng liên cầu khuẩn khác với cảm lạnh, thường do virus gây ra. Nhưng giống như cảm lạnh thông thường, viêm họng liên cầu khuẩn có thể lây lan nhanh đặc biệt là ở trẻ em.

  • 16/02/2025

    Bệnh vẩy nến khuỷu tay

    Bệnh vẩy nến khuỷu tay là một tình trạng da mãn tính gây ra các vùng da dày, viêm, đỏ ở khuỷu tay. Vẩy nến cũng có thể phát triển ở các bộ phận khác trên cơ thể, như da đầu hoặc đầu gối.

Xem thêm