Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Cách dự phòng đầy hơi và chướng bụng

Đầy hơi, ợ hơi, đau bụng, chướng bụng có thể làm bạn xấu hổ và không thoải mái. Dưới đây là những thứ gây ra những triệu chứng cơ năng và thực thể- và cách bạn có thể dự phòng chúng

Đầy hơi, ợ hơi và xì hơi là hiện tượng tự nhiên và thường gây ra bởi việc nuốt không khí hoặc sự giáng hóa của thức ăn thông qua quá trình tiêu hóa. Bạn có thể thỉnh thoảng bị đầy hơi và chướng bụng hoặc cũng có thể gặp phải tình trạng này vài lần trong ngày.

Hãy tìm hiểu xem làm thế nào để làm giảm hoặc tránh xa đầy hơi và chướng bụng và khi nào bạn cần phải gặp bác sĩ nhé.

Đầy hơi: Hình thành hơi trong dạ dày và ruột

Khi hơi không thoát ra được bằng ợ hơi hoặc bị ứ lại, nó sẽ tích tụ trong dạ dày và ruột, dẫn đến đầy hơi. Với đầy hơi, bạn có thể cũng có đau bụng rất đa dạng từ nhẹ và âm ỉ đến đau nhiều và dữ dội. Xì hơi hoặc có nhu động ruột có thể làm giảm cơn đau.

Đầy hơi có thể liên quan đến:

  • Ăn các thức ăn chứa chất béo, điều này có thể làm trì hoãn quá trình làm trống dạ dày và làm bạn cảm thấy no không được thoải mái.
  • Uống các đồ uống có chứa carbonat hoặc ăn các thức ăn có bọt hơi.
  • Ăn quá nhanh, uống bằng ống hút, nhai kẹo cao su hoặc mút kẹo, dẫn đến nuốt không khí vào.
  • Stress hoặc lo lắng
  • Hút thuốc lá
  • Nhiễm trùng đường ruột, tắc nghẽn hoặc bệnh lý.
  • Hội chứng ruột kích thích, một tình trạng bệnh lí đặc trưng bởi đau bụng hoặc đau quặn bụng và thay đổi trong chức năng ruột.
  • Tình trạng bệnh như là bệnh Celiac hay là không dung nạp lactose, khi đó ruột non không thể tiêu hóa và hấp thu một số thức ăn nhất định

Để làm giảm đầy hơi, bạn nên tránh hoặc làm giảm tổng lượng thức ăn sinh ra khí mà bạn ăn. Rất nhiều thức ăn tinh bột sẽ sinh ra hơi và những thức ăn sau đây là thủ phạm:

  • Đậu tương
  • Cây bông cải xanh
  • Cải brussel
  • Bắp cải
  • Thức uống chứa carbonat (có gas)
  • Súp lơ
  • Kẹo cao su
  • Hoa quả, như là táo, đào và lê
  • Kẹo cứng
  • Rau diếp
  • Sữa và các sản phẩm từ sữa
  • Hành
  • Đường có năng lượng thấp tìm thấy trong các thức ăn không đường như là sorbitol, mannitol và xylitol
  • Thức ăn ngũ cốc nguyên hạt
     

Ợ hơi: Loại đi không khí thừa

Ợ hơi là cách của cơ thể để loại bỏ đi lượng khí dư thừa từ dạ dày. Đây là sự trào ngược bình thường gây ra bởi việc nuốt phải không khí. Bạn có thể nuốt quá nhiều khí nếu bạn ăn hoặc uống quá nhanh, nói chuyện trong khi ăn, nhai kẹo cao su hoặc ngậm kẹo cứng, uống các thức uống chứa carbonat hoặc hút thuốc lá.

Trào ngược axit hoặc bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD) cũng có ảnh hưởng giống như vậy. Nếu axit dạ dày trào ngược trở lại thực quản, bạn có thể nuốt nhiều lần để làm sạch. Điều này sẽ dẫn đến nuốt nhiều không khí hơn và ợ hơi nhiều hơn.

Một vài người nuốt không khí như là một thói quen thần kinh- thậm chí khi họ không ăn hoặc uống. Trong một vài trường hợp khác, ợ hơi mạn tính có thể liên quan đến viêm nhiễm của thành dạ dày (viêm dạ dày) hoặc liên quan đến nhiễm trùng Helicobacter pylori, vi khuẩn gây ra một vài vết loét dạ dày.

Bạn có thể làm giảm ợ hơi nếu bạn:

  • Ăn và uống chậm rãi. Hãy ăn từ từ có thể giúp bạn nuốt ít không khí hơn.
  • Tránh các thức ăn carbonat và bia. Chúng sẽ giải phóng khí CO2
  • Bỏ qua kẹo cao su và kẹo cứng. Khi bạn nhai kẹo cao su hoặc mút kẹo cứng, bạn nuốt nhiều hơn bình thường. Một phần của thứ bạn nuốt chính là không khí.
  • Đừng hút thuốc lá. Khi bạn hít khói thuốc, bạn cũng ít và nuốt không khí.
  • Hãy kiểm tra răng giả. Răng giả không vừa có thể làm bạn nuốt nhiều khí khi ăn uống.
  • Điều trị ợ nóng. Thỉnh thoảng, ợ nóng nhẹ, thuốc kháng axit hoặc các thuốc khác có thể giúp ích. GERD có thể cần thuốc kê đơn mạnh hơn hoặc các liệu pháp điều trị khác.

Chướng bụng: Hơi tích tụ trong đại tràng

Hơi trong ruột điển hình được tạo ra bởi sự lên men của thức ăn chưa được tiêu hóa, như là chất xơ thực vật, trong đại tràng. Hơi cũng có thể hình thành khi hệ thống tiêu hóa không giáng hóa hoàn toàn một số thành phần nhất định của thức ăn, như là gluten hoặc đường trong các sản phẩm từ sữa và hoa quả.

Các nguồn khác gây ra hơi trong ruột bao gồm:

  • Thức ăn thừa trong đại tràng
  • Thay đổi hệ thống vi khuẩn đường ruột do dùng kháng sinh hoặc các loại thuốc
  • Hấp thụ kém tinh bột, có thể làm rối loạn sự cân bằng của hệ vi khuẩn có ích trong đường tiêu hóa của bạn.
  • Không khí nuốt vào di chuyển xuống đại tràng
  • Táo bón, bởi vì thức ăn thừa tồn tại càng lâu trong đại tràng, nó càng có nhiều thời gian để lên men.

Thỉnh thoảng, hơi chỉ ra rằng có rối loạn tiêu hóa, như là hội chứng ruột kích thích hoặc không dung nạp lactose.

Để tránh có quá nhiều hơi dư thừa, những thứ có thể giúp là:

  • Tránh các thức ăn ảnh hưởng đến bạn nhiều nhất. Những thủ phạm bao gồm các loại đậu, đậu Hà Lan, đậu lăng, bắp cải, hành tây, bông cải xanh, súp lơ, bánh mì, nấm, bia và các đồ uống có ga khác.
  • Ăn ít các thức ăn béo. Chất béo sẽ làm chậm tiêu  hóa, làm cho thức ăn có nhiều thời gian để lên men.
  • Tạm thời cắt giảm thức ăn giàu chất xơ. Chất xơ hỗ trợ tiêu hóa, nhưng quá nhiều thức ăn giàu chất xơ cũng là những nhà sản xuất nhiều khí. Sau một khoảng thời gian tạm dừng, hãy thêm từ từ lượng chất xơ vào thực đơn.
  • Ăn chậm. Hãy cố gắng làm bữa ăn là một dịp để nghỉ ngơi. Ăn khi bạn stress hoặc khi bạn đang vội có thể cản trở tiêu hóa.
  • Hãy chuyển động.  Sẽ có ích nếu bạn đi bộ ngắn sau khi ăn.
  • Hãy thử một phương pháp chữa bệnh không cần kê đơn. Một vài sản phẩm như là Lactain hoặc Dairy Ease có thể giúp tiêu hóa lactose. Các sản phẩm chứa simethicon vẫn chưa được chứng minh là có  hiệu quả, nhưng chúng được sử dụng để làm vỡ các bóng khí trong đầy hơi.
     

Khi nào cần đến bác sĩ?

Từng cơn ợ hơi, đầy hơi và chứng bụng thường sẽ tự biến mất. Hãy nói với bác sĩ nếu các triệu chứng cơ năng không cải thiện sau khi bạn đã thay đổi thói quen ăn uống hoặc nếu bạn để ý thấy:

  • Tiêu chảy
  • Đau bụng liên tục hoặc dữ dội
  • Phân có máu
  • Thay đổi trong màu hoặc số lần đi đại tiện
  • Giảm cân không rõ nguyên nhân
  • Đau ngực

Những triệu chứng này có thể báo hiệu một bệnh lý đường tiêu hóa. Triệu chứng cơ năng của đường ruột có thể khiến bạn xấu hổ, nhưng đừng để tình trạng xấu hổ làm bạn không tìm kiếm sự giúp đỡ. Các biện pháp điều trị luôn có sẵn.

CTV Cảnh Linh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Mayo Clinic)
Bình luận
Tin mới
  • 14/02/2025

    Phòng bệnh cúm mùa xuân cho trẻ em

    Cúm mùa xuân là một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính, do virus cúm gây ra và thường bùng phát mạnh khi thời tiết giao mùa từ đông sang xuân.

  • 13/02/2025

    Một số lưu ý khi sử dụng thực phẩm bổ sung collagen

    Thực phẩm bổ sung collagen được ví như “thần dược” giúp chị em gìn giữ tuổi thanh xuân. Tuy nhiên, trước khi dùng, chị em cần nắm rõ một số những lưu ý sau.

  • 13/02/2025

    Điều gì xảy ra với cơ thể bạn khi bạn thư giãn?

    Căng thảng hoặc lo lắng liên quan đến hoạt động của hệ thần kinh giao cảm, cũng như ảnh hướng đến hoạt động chức năng nhiều cơ quan của cơ thể. Thư giãn giúp bạn cảm thấy an toàn, đưa các cơ quan về hoạt đông bình thường, ngăn chặn các phản ứng của cơ thể bạn đối với căng thẳng, rất tốt cho sức khỏe tinh thần và thể chất của bạn.

  • 12/02/2025

    Infographic: Thực phẩm nên ăn và nên tránh khi bị cúm

    Bị cúm nên ăn gì, uống gì để mau khỏe? Cùng tìm hiểu thực phẩm giúp tăng đề kháng, giảm triệu chứng cúm và những thực phẩm cần tránh khi bị mắc cúm.

  • 12/02/2025

    Bệnh cúm có thể lây nhiễm trong bao lâu?

    Theo một nghiên cứu trên tạp chí JAMA vào tháng 1 năm 2023, nếu bạn sống cùng nhà với người bị cúm trong mùa cúm năm 2021 đến 2022, bạn có 50% khả năng mắc phải virus. Vậy nếu bạn hoặc người quen của bạn bị bệnh, thời gian lây nhiễm chính xác kéo dài bao lâu? Mặc dù khó có thể đưa ra câu trả lời chính xác, nhưng có một số hướng dẫn chung cần ghi nhớ để giúp ngăn chặn sự lây lan. Sau đây là những điều bạn nên biết.

  • 11/02/2025

    Da bụng chảy xệ nguy hại thế nào với sức khỏe?

    Vòng eo to với phần da bụng chảy xệ không đơn giản là vấn đề về ngoại hình. Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ sức khỏe và các vấn đề tư thế.

  • 11/02/2025

    Những thực phẩm tệ nhất cho mắt của bạn

    Khoảng 250 triệu người trên thế giới bị mất thị lực từ nhẹ đến nghiêm trọng. Bạn có biết rằng sức khỏe của mắt có liên quan trực tiếp đến sức khỏe của tim và mạch máu không? Những gì bạn ăn và uống có thể ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe tim mạch và thị lực của bạn

  • 10/02/2025

    Trầm cảm mùa lạnh - Làm thế nào để phòng tránh?

    Cuối Đông và đầu Xuân, ngày ngắn và lạnh hơn, khiến nhiều người cảm thấy sầu muộn và phiền não. Những triệu chứng này thuyên giảm khi Đông qua đi. Đây là dấu hiệu cho thấy họ đang mắc chứng rối loạn cảm xúc theo mùa (SAD), hay còn gọi là trầm cảm mùa Đông.

Xem thêm