Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Biện pháp kiểm soát các yếu tố nguy cơ gây sa sút trí tuệ

Báo cáo mới của The Lancet chỉ ra rằng, gần 50% số ca mắc sa sút trí tuệ trên toàn thế giới có thể ngăn ngừa được từ sớm nhờ việc kiểm soát 14 yếu tố nguy cơ đến từ môi trường và lối sống.

Phòng ngừa sa sút trí tuệ từ sớm nhờ điều chỉnh lối sống lành mạnh.

(Ảnh: Michigan Medicine)

Báo cáo của Ủy ban Lancet năm 2024 bổ sung mất thị lực và chỉ số cholesterol cao vào danh sách các yếu tố nguy cơ dẫn đến chứng sa sút trí tuệ. Đây là hội đồng gồm các biên tập viên của tạp chí y khoa nổi tiếng The Lancet và 27 chuyên gia hàng đầu thế giới về sa sút trí tuệ.

Trước đó, năm 2020, tổ chức này đã chỉ ra 12 yếu tố làm tăng nguy cơ sa sút trí tuệ gồm: Trình độ học vấn thấp, suy giảm thính lực, tăng huyết áp, hút thuốc lá, béo phì, trầm cảm, ít vận động, đái tháo đường, lạm dụng đồ uống có cồn, chấn thương não, ô nhiễm không khí và cô đơn. Đây là nguyên nhân có liên quan tới 40% tổng số ca mắc sa sút trí tuệ trên toàn thế giới.

Trong báo cáo mới đây nhất, Ủy ban Lancet nhận định, tình trạng tăng cholesterol liên quan tới 9% trường hợp mắc sa sút trí tuệ, đặc biệt là tăng “cholesterol xấu” LDL từ năm 40 tuổi. 2% ca mắc sa sút trí tuệ là do tình trạng người cao tuổi mất thị lực nhưng không được điều trị.

Kiểm soát LDL cholesterol không chỉ giúp phòng ngừa nguy cơ xơ vữa động mạch mà còn giúp phòng ngừa sa sút trí tuệ

Kiểm soát LDL cholesterol không chỉ giúp phòng ngừa nguy cơ xơ vữa động mạch mà còn giúp phòng ngừa sa sút trí tuệ.

Theo đó, kiểm soát tốt cả 14 yếu tố nguy cơ có thể thay đổi nói trên ngay từ tuổi thơ ấu giúp phòng ngừa hoặc làm chậm tiến triển gần 50% số ca mắc chứng sa sút trí tuệ. Bên cạnh đó, đây còn là biện pháp giúp tăng tuổi thọ trung bình toàn cầu.

Với tốc độ già hóa dân số hiện nay, ước tính đến năm 2050, số bệnh nhân chung sống với chứng sa sút trí tuệ sẽ tăng gấp 3 lần, với 153 triệu ca mắc. Căn bệnh này gây ra gánh nặng y tế - xã hội ước tính trên 1.000 tỷ USD mỗi năm. Đặc biệt, các nước đang phát triển có thu nhập thấp cũng không tránh khỏi xu hướng này.

Ủy ban Lancet kêu gọi các quốc gia lẫn người dân tích cực điều chỉnh lối sống để góp phần ngăn ngừa và kiểm soát tốt chứng sa sút trí tuệ. GS. Gill Livingston – Đại học College London (Vương quốc Anh), tác giả chính của báo cáo nhận định: “Các chính phủ phải giảm bất bình đẳng bằng cách tạo điều kiện cho tất cả mọi người được tiếp cận với lối sống lành mạnh”. Dưới đây là 13 khuyến cáo giúp phòng ngừa chứng sa sút trí tuệ:

  • Đảm bảo tất cả trẻ em được hưởng nền giáo dục chất lượng tốt; Đến tuổi trung niên cần tích cực hoạt động nhận thức.  

  • Cung cấp thiết bị trợ thính cho người suy giảm thính lực; Hạn chế tiếp xúc với tiếng ồn có hại.

  • Tầm soát bệnh mỡ máu, điều trị tình trạng LDL cholesterol cao ở tuổi trung niên (khoảng 40 tuổi).

  • Tầm soát và điều trị những vấn đề liên quan đến thị lực.

  • Điều trị chứng trầm cảm.

  • Đội mũ bảo hiểm và thiết bị bảo hộ khi chơi thể thao, đi xe đạp, xe máy.

  • Ưu tiên thiết lập môi trường cộng đồng và nhà ở hỗ trợ để tăng cường giao tiếp xã hội.

  • Các quốc gia đưa ra chính sách bảo vệ môi trường để người dân hạn chế tiếp xúc với không khí ô nhiễm.

  • Triển khai thêm các biện pháp giảm thiểu tác hại của thuốc lá.

  • Giảm lượng đường và muối trong thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn tại các nhà hàng.

GS. Livingston giải thích: “Lối sống lành mạnh với thói quen tập thể dục đều đặn, kiêng thuốc lá rượu bia, và tích cực sử dụng não bộ ở tuổi trung niên không chỉ giúp giảm nguy cơ sa sút trí tuệ, mà còn có thể đẩy lùi thời gian khởi phát”.  

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Giảm nguy cơ sa sút trí tuệ khi về già nhờ 8 thói quen lành mạnh.

Quỳnh Trang - Theo suckhoecong
Bình luận
Tin mới
  • 11/07/2025

    Những dấu hiệu của tình yêu thái quá và cách xử lý

    Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.

  • 10/07/2025

    Vận động cùng con - giải pháp gắn kết tình cảm gia đình

    Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

  • 10/07/2025

    Cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng

    Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.

  • 09/07/2025

    Đau đầu do thời tiết nóng bức: Nguy cơ tiềm ẩn và giải pháp phòng ngừa hiệu quả

    Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.

  • 08/07/2025

    Các nguồn cung cấp chất béo cho cơ thể

    Chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất thiết yếu, cùng với carbohydrate và protein, có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể con người.

  • 08/07/2025

    Đột quỵ nhiệt: Nguy hiểm tiềm ẩn trong mùa nắng nóng

    Mùa hè đến, cái nắng gay gắt không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi mà còn tiềm ẩn những mối nguy hiểm khôn lường đối với sức khỏe, trong đó đột quỵ nhiệt là một trong những tình trạng đáng lo ngại nhất.

  • 08/07/2025

    Loại cá nhỏ bé có nhiều lợi ích với sức khỏe

    Cá cơm là một nguồn dinh dưỡng ấn tượng, mang lại những lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.

  • 08/07/2025

    Kháng sinh và những điều cần biết cho người trưởng thành

    Kháng sinh (hay thuốc kháng sinh) đóng vai trò then chốt trong y học hiện đại, giúp điều trị hiệu quả các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn.

Xem thêm