Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Giảm nguy cơ sa sút trí tuệ khi về già nhờ 8 thói quen lành mạnh

Chứng sa sút trí tuệ và bệnh Alzheimer hiện chưa có biện pháp điều trị. Tuy nhiên, bạn có thể thực hiện thói quen sinh hoạt lành mạnh ngay từ sớm để giảm nguy cơ suy giảm chức năng nhận thức khi về già.

Người cao tuổi có thể chủ động giảm nguy cơ sa sút trí tuệ nhờ các biện pháp bảo vệ não bộ.

Sa sút trí tuệ là hội chứng gây suy giảm trí nhớ, ảnh hưởng tới suy nghĩ, hành vi và khả năng thực hiện các hoạt động hàng ngày. Nguyên nhân gây sa sút trí tuệ thường gặp nhất là bệnh Alzheimer thường gặp ở người ngoài 60 tuổi.

Hiện nay, giới khoa học chưa thể xác định nguyên nhân gây Alzheimer, cũng như cách điều trị dứt điểm.

Theo Trung tâm Dự phòng và Kiểm soát Bệnh tật (CDC) Mỹ, Alzheimer và sa sút trí tuệ không phải một phần của quá trình lão hóa thông thường. Thực hiện lối sống lành mạnh có thể giúp giảm nguy cơ suy giảm chức năng nhận thức, đặc biệt trong những trường hợp tổn thương mạch máu não.

Tham gia các hoạt động kích thích thần kinh

Các hoạt động kích thích tinh thần như giải ô chữ giúp giữ não bộ minh mẫn

Các hoạt động kích thích tinh thần như giải ô chữ giúp giữ não bộ minh mẫn.

Triệu chứng điển hình ở người bị sa sút trí tuệ và Alzheimer là suy giảm trí nhớ. Hiện tượng này bắt đầu từ những dấu hiệu nhẹ, dễ bị bỏ qua, coi là lú lẫn do tuổi già. Khi đó, những hoạt động kích thích thần kinh có thể giúp củng cố khả năng ghi nhớ, giữ não bộ minh mẫn.

Một vài hoạt động bạn có thể bổ sung vào thói quen sinh hoạt hàng ngày gồm: Giải đố ô chữ, Sudoku, đánh răng bằng tay không thuận, đọc sách báo, học ngôn ngữ mới, học các kỹ năng mới (như thêu, vẽ tranh), chơi nhạc cụ.

Điều trị, kiểm soát các bệnh chuyển hóa

Nghiên cứu cho thấy, các bệnh rối loạn chuyển hóa như đái tháo đường, béo phì, tăng huyết áp, mỡ máu cao làm tăng nguy cơ mắc Alzheimer. Kiểm soát tốt các bệnh lý này không chỉ giúp cải thiện sức khỏe, mà còn giúp bảo vệ não bộ trong tương lai.

Ăn uống lành mạnh

Thói quen ăn uống lành mạnh góp phần bảo vệ sức khỏe thần kinh, có thể giúp phòng ngừa Alzheimer và sa sút trí tuệ. Các chuyên gia khuyến nghị thực hiện chế độ ăn MIND (sự kết hợp giữa chế độ ăn Địa Trung Hải và chế độ ăn kiêng cho người tăng huyết áp DASH).

Khi thực hiện chế độ ăn MIND, bạn nên ăn thực phẩm tốt cho não bộ như rau củ (đặc biệt là rau lá xanh), các loại hạt, quả mọng, hạt đậu, ngũ cốc nguyên hạt, cá, thịt gà, dầu olive và bổ sung chất chống oxy hóa resveratrol.

Tập thể dục đều đặn

Thái cực quyền, yoga hoặc các bài tập aerobic đều hỗ trợ phòng ngừa sa sút trí tuệ và Alzheimer

Thái cực quyền, yoga hoặc các bài tập aerobic đều hỗ trợ phòng ngừa sa sút trí tuệ và Alzheimer.

Theo Quỹ Nghiên cứu và Phòng ngừa Alzheimer, tập thể dục đều đặn giúp giảm nguy cơ mắc bệnh lý này tới 50%. Kết hợp với một chế độ ăn lành mạnh, thói quen vận động giúp kiểm soát cân nặng, góp phần giảm nguy cơ sa sút trí tuệ.

Theo lý giải của BS. Verna Porter – Chủ nhiệm Chương trình Sa sút trí tuệ, Alzheimer và Rối loạn Thần kinh nhận thức, Viện Khoa học Thần kinh Pacific (Mỹ), tập thể dục giúp giảm tốc độ thoái hóa thần kinh, ổn định các synap sẵn có trong não cũng như tạo ra các kết nối thần kinh mới.

BS. Porter khuyến nghị, người trưởng thành nên dành 30-45 phút/ngày, 4-5 ngày/tuần để tập luyện. Hình thức tập aerobic (đạp xe, đi bộ, bơi), yoga hay thái cực quyền đều hỗ trợ phòng ngừa sa sút trí tuệ và Alzheimer.

Duy trì các kết nối xã hội

Để phòng ngừa sa sút trí tuệ, bạn nên thiết lập thói quen duy trì kết nối với người thân và bạn bè. Thường xuyên có những tương tác xã hội trực tiếp cũng đem lại lợi ích với sức khỏe thần kinh. Một vài gợi ý gồm: Tham gia các tổ chức tình nguyện, câu lạc bộ; Các lớp học hoặc tập thể dục theo nhóm; Dành thời gian tới các địa điểm công cộng như bảo tàng, thư viện, rạp phim, công viên.

Ưu tiên chất lượng giấc ngủ

Đảm bảo chất lượng giấc ngủ giúp người cao tuổi dự phòng sa sút trí tuệ

Đảm bảo chất lượng giấc ngủ giúp người cao tuổi dự phòng sa sút trí tuệ.

Nghiên cứu chỉ ra, giấc ngủ kém làm tăng nguy cơ tích tụ một loại protein beta-amyloid trong não – một dấu hiệu của bệnh Alzheimer. Trái lại, một giấc ngủ ngon lại giúp loại bỏ beta-amyloid khỏi não. Tình trạng thiếu ngủ, mất ngủ kéo dài cũng làm chậm quá trình tư duy và hình thành ký ức.

Kiểm soát stress

Để giảm nguy cơ sa sút trí tuệ và bệnh Alzheimer, bạn nên xây dựng thói quen lành mạnh để giải tỏa stress. Theo BS. Porter, stress kéo dài có thể làm suy giảm tế bào thần kinh, gây teo não, đặc biệt là tại những vùng não lưu trữ ký ức.

Một vài kỹ thuật giúp kiểm soát stress, giảm tác động của căng thẳng lên não bộ gồm: Các bài tập hít thở sâu, thiền định, yoga…

Bỏ thuốc lá, giảm uống rượu bia

Tránh xa các chất kích thích như thuốc lá, rượu bia, hoặc hạn chế sử dụng đến mức tối thiểu giúp giảm nguy cơ sa sút trí tuệ khi về già. Theo CDC Mỹ, bỏ thuốc lá giúp giữ não bộ khỏe mạnh, phòng ngừa các bệnh tim mạch kéo theo nguy cơ Alzheimer và sa sút trí tuệ.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: 7 thay đổi lối sống giúp giảm nguy cơ sa sút trí tuệ.

Quỳnh Trang - Theo suckhoecong
Bình luận
Tin mới
  • 18/08/2025

    Sức khỏe tinh thần người cao tuổi tại Việt Nam: thực trạng, thách thức và giải pháp hướng tới một xã hội già hóa khỏe mạnh

    Sức khỏe tinh thần không chỉ đơn thuần là không mắc phải các bệnh tâm thần, mà còn là một trạng thái hạnh phúc, nơi mỗi cá nhân có thể nhận ra khả năng của mình, đối phó với những căng thẳng bình thường của cuộc sống, làm việc hiệu quả và đóng góp cho cộng đồng.

  • 18/08/2025

    Tiêu chảy mùa mưa lũ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh

    Mỗi khi mùa mưa lũ đến, không chỉ cảnh quan thiên nhiên bị ảnh hưởng mà sức khỏe con người cũng đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó tiêu chảy là một trong những mối đe dọa phổ biến nhất. Nước lũ tràn ngập mang theo vô số vi sinh vật gây hại, làm ô nhiễm nguồn nước và thực phẩm, tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển mạnh mẽ.

  • 17/08/2025

    8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

    Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.

  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

  • 15/08/2025

    Ăn bao nhiêu rau quả mỗi ngày là đủ?

    Rau xanh và trái cây tươi là nhóm thực phẩm thiếu yếu trong chế độ ăn hằng ngày nhưng nhiều người còn băn khoăn chưa biết lượng rau quả nên ăn mỗi ngày bao nhiêu là đủ?

  • 15/08/2025

    Người cao tuổi vẫn có thể bị suy dinh dưỡng?

    Người cao tuổi thường cần ít năng lượng hơn so với khi còn trẻ, nhưng nhu cầu về các chất dinh dưỡng thiết yếu (vitamin, khoáng chất, protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate phức hợp) vẫn tương đương hoặc thậm chí cao hơn.

  • 15/08/2025

    Báo cáo trường hợp: Sốc nhiễm trùng kèm viêm da, cân cơ hoại tử do nhiễm Vibrio vulnificus qua vết thương ở da

    Vibrio vulnificus là một loại trực khuẩn gram âm, di động, ưa mặn được tìm thấy ở khắp mọi nơi, chủ yếu ở vùng nước mặn và nước lợ ven biển. V. Vulnificus gây ra 1 trong 3 hội chứng riêng biệt: viêm dạ dày-ruột, nhiễm trùng huyết tiên phát và nhiễm trùng vết thương với tỉ lệ tử vong cao. Bệnh thường xẩy ra ở những người mắc bệnh gan mãn tính, suy giảm miễn dịch, hoặc các bệnh gây thừa sắt trong cơ thể. Khi nghi ngờ nhiễm V. Vulnificus dựa trên tiền sử, dịch tễ, diễn biến lâm sàng, vi khuẩn học, kháng sinh thích hợp cần dùng càng sớm càng tốt và can thiệp ngoại khoa khi có chỉ định.

Xem thêm