Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Bảo vệ thị lực bằng chế độ ăn

Chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng và cân bằng mang lại một số lợi ích sức khỏe, bao gồm ngăn ngừa béo phì, tiểu đường týp 2 và ung thư. Nó cũng được chứng minh là có lợi cho mắt, giúp chúng ta duy trì thị lực tốt trong suốt cuộc đời. Dưới đây là một số loại thực phẩm và chất dinh dưỡng bạn nên ăn để bảo vệ sức khỏe đôi mắt.

Chất chống ôxy hóa

Chế độ ăn giàu chất chống ôxy hóa được coi là một trong những cách hiệu quả nhất để chống lại những tác động lão hóa của các gốc tự do - tồn tại ở mọi thứ từ thực phẩm tới không khí. Chúng cũng được cơ thể sản sinh khi chuyển đổi thức ăn thành năng lượng và ở trong da, mắt khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời.

Các chất chống ôxy hóa như vitamin C và E, beta carotene, selen và kẽm có thể giúp chống lại tổn thương do gốc tự do. Vitamin C được tìm thấy trong hầu hết các loại trái cây và rau củ, trong khi các loại hạt, khoai lang, bơ đậu phộng và ngũ cốc rất giàu vitamin E - liên quan đến giảm nguy cơ hình thành đục thủy tinh thể cũng như AMD (thoái hóa hoàng điểm do tuổi già).

Axit béo omega-3 có nhiều trong cá hồi, cá ngừ, cá thu, cá mòi.

Trái cây và rau củ màu vàng, cam và đỏ như cà rốt, đu đủ và xoài rất giàu beta-carotene, nhưng nó cũng có trong gan, trứng, sữa. Cơ thể chuyển hóa beta-carotene thành vitamin A, giúp mắt điều chỉnh với những thay đổi của ánh sáng, giữ cho mắt ẩm, ngăn ngừa đục thủy tinh thể và AMD.

Trái cây và rau củ màu xanh đậm, nhiều màu sắc chứa nhiều chất chống ôxy hóa tự nhiên nhất. Ngoài ra, các flavonoid có trong rượu vang đỏ, sô-cô-la đen và quả mọng sẫm màu có tác dụng bảo vệ các mao mạch mắt cũng như các mạch máu trong cơ thể.

Ngũ cốc nguyên hạt

Những thực phẩm giàu chất xơ không chỉ giúp bạn cảm thấy no lâu hơn, mà cũng giúp ngăn ngừa AMD khi bạn già đi. Kết quả một nghiên cứu theo dõi chỉ số đường huyết trong chế độ ăn uống (dGI) của gần 4.000 bệnh nhân trong hơn 6 năm cho thấy, các loại đường tinh luyện và bột trong phần lớn thực phẩm chế biến sẵn có thể làm tăng nguy cơ mắc AMD.

Ngũ cốc nguyên hạt giúp ngăn ngừa AMD.

Ngoài làm tăng nguy cơ thoái hóa thị lực, carbohydrate tinh chế được hấp thu với tốc độ nhanh hơn, vì vậy bạn phải hấp thu nhiều calo hơn để cảm thấy no. Chế độ ăn uống có hàm lượng chất xơ cao sẽ làm chậm hấp thu tinh bột và đường, lần lượt làm chậm tiêu hóa và giúp cơ thể hấp thu nhiều chất dinh dưỡng từ thức ăn.

Ngũ cốc nguyên hạt cung cấp dGI thấp hơn so với các loại bột và đường màu trắng tinh chế. Theo các chuyên gia, người cao tuổi cần phải giảm hấp thu carbohydrate tinh chế và chuyển sang chế độ ăn uống nhiều chất xơ.

Omega-3

Các axit béo omega-3 thiết yếu có trong một số phân tử mỡ và chúng rất quan trọng cho đôi mắt khỏe mạnh, trong số nhiều lợi ích về sức khỏe khác. Hai trong số này là axit docosahexaenoic (DHA) và axit eicosapentaenoic (EPA) - có thể là công cụ bảo vệ mắt chống lại AMD, đặc biệt ở những người có nguy cơ cao mắc căn bệnh này.

EPA giúp cơ thể sản sinh DHA, được tìm thấy với nồng độ cao ở võng mạc và lớp mạch máu bên dưới võng mạc. Nồng độ thấp các axit béo omega-3 này có thể gây hội chứng khô mắt, AMD, bệnh võng mạc do tiểu đường và bệnh võng mạc do sinh non. Những axit này cũng rất quan trọng cho sự phát triển thị lực thích hợp và chức năng mắt ở trẻ sơ sinh.

Axit béo omega-3 chủ yếu có trong hải sản, đặc biệt là cá hồi, cá ngừ, cá thu, cá mòi, các loại cá béo khác. Chúng cũng có trong các loại hạt, dầu thực vật, rau lá xanh đậm, cũng như chế phẩm bổ sung vitamin. Tuy nhiên, một số nghiên cứu cho thấy chế phẩm bổ sung vitamin omega-3 không có tác dụng như ăn cá béo.

Lutein và zeaxanthin

Các carotenoid này là chất chống ôxy hóa tự nhiên có trong mắt và kể cả carotenoid trong chế độ ăn uống đều có thể giúp giảm ôxy hóa trong tế bào mắt, ngăn ngừa thoái hóa võng mạc và thủy tinh thể. Lần lượt giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh mắt như đục thủy tinh thể và AMD.

Tuy nhiên, cơ thể không thể sản sinh đủ các dưỡng chất quan trọng này để mang lại lợi ích. Tăng hấp thu các dưỡng chất qua chế độ ăn uống hoặc dùng chế phẩm bổ sung có thể có lợi. Các loại rau lá sẫm màu như rau bina, súp lơ xanh, cải xoăn rất giàu lutein và zeaxanthin. Chúng cũng có trong trái cây như kiwi, dưa hấu và xoài, cũng như trong trứng, ngô vàng và cà rốt.

Chế phẩm hỗ trợ thị lực

Chế phẩm bổ sung cung cấp các dưỡng chất thiết yếu khi bạn không hấp thu đủ chúng qua chế độ ăn uống hoặc khi bạn đã có bệnh về mắt. Một số chế phẩm bổ sung khác được thiết kế giúp cơ thể hấp thu các dưỡng chất mà nó không thể tổng hợp được. Thí dụ, selen giúp cơ thể hấp thu vitamin E, trong khi kẽm giúp hấp thu vitamin A. Vitamin B cũng là những dưỡng chất cần thiết cho cơ thể và vitamin B12 có thể giúp điều trị giảm thị lực ở bệnh nhân tăng nhãn áp. Dùng chế phẩm bổ sung axit folic và vitamin B6 giúp giảm nguy cơ phát triển AMD khi bạn già đi.

Ngoài việc ăn các loại thực phẩm đúng cách, bạn cũng nên khám mắt thường xuyên. Phương pháp điều trị hiện đại như phẫu thuật mắt bằng laser có thể chỉnh sửa các bệnh mà trước đây được coi là không thể chữa trị. Nếu được phát hiện sớm, các thủ thuật Lasik có thể đảo ngược tổn thương thị lực và phục hồi thị lực.

BS. Tuyết Mai - Theo Sức khỏe & Đời sống/MSN
Bình luận
Tin mới
  • 01/12/2025

    Tiêm phòng cúm mùa: Lợi ích và khuyến cáo

    Cúm mùa là một bệnh đường hô hấp do virus cúm gây ra, lây lan mạnh vào mùa thu và mùa đông. Mỗi năm có khoảng 1 tỷ người mắc cúm, trong đó có từ 3 đến 5 triệu trường hợp diễn biến nặng. Tiêm phòng cúm là cách hiệu quả để giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế các biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt với những người có nguy cơ cao. Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ phân tích lợi ích của việc tiêm vắc xin cúm, đối tượng cần ưu tiên tiêm và thời điểm thích hợp để thực hiện tiêm chủng.

  • 30/11/2025

    5 loại thực phẩm nên kết hợp với trứng để tăng gấp đôi hiệu quả dinh dưỡng

    Trứng là nguồn protein hoàn hảo nhưng để tối ưu hóa năng lượng và khả năng hấp thụ dưỡng chất cần ăn đúng cách. Tham khảo 5 thực phẩm nên ăn cùng trứng giúp trứng phát huy tối đa sức mạnh dinh dưỡng.

  • 30/11/2025

    Mối liên hệ giữa thời tiết và tâm trạng: Làm sao để luôn lạc quan?

    Khi trời mưa hoặc trở lạnh, bạn có thể cảm thấy tâm trạng mình đi xuống, thiếu năng lượng và lười biếng hơn. Điều này không phải ngẫu nhiên, mà là dấu hiệu cho thấy thời tiết có ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần. Bài viết này sẽ đi sâu vào mối liên hệ giữa thời tiết và cảm xúc, giải thích tại sao những thay đổi theo mùa có thể gây ra trầm cảm theo mùa, đồng thời giới thiệu các biện pháp tự nhiên để giúp bạn duy trì tinh thần lạc quan ngay cả trong những ngày u ám.

  • 29/11/2025

    7 loại đồ uống giúp ngừa đau họng - bệnh thường gặp ở giáo viên

    Giống như ca sĩ hay diễn giả, giáo viên thường xuyên phải đối mặt với nguy cơ đau họng do phải nói liên tục trong nhiều giờ. Tham khảo một số đồ uống đơn giản giúp các thầy cô phòng ngừa và làm dịu cơn đau họng một cách hiệu quả.

  • 29/11/2025

    Bảo vệ da và tóc khỏi hanh khô mùa giao mùa

    Mùa thu đến mang theo không khí se lạnh, giảm độ ẩm, khiến da và tóc dễ rơi vào tình trạng khô ráp, nứt nẻ và thiếu sức sống.Thay đổi thời tiết không chỉ ảnh hưởng đến vẻ ngoài mà còn tác động đến sức khỏe của làn da và mái tóc. Điều chỉnh quy trình chăm sóc da và bảo vệ tóc trước tình trạng tóc khô xơ khi giao mùa là cần thiết để duy trì vẻ đẹp tự nhiên. Bài viết này sẽ cung cấp những phương pháp khoa học giúp bạn bảo vệ da và tóc hiệu quả trong mùa giao mùa.

  • 28/11/2025

    Chế độ ăn cho trẻ nhiễm HIV theo từng giai đoạn bệnh cần chú ý gì?

    Nhờ hiệu quả của thuốc kháng virus (ARV), ngày càng nhiều trẻ nhiễm HIV có thể phát triển, học tập và sinh hoạt bình thường như những trẻ khác. Tuy nhiên, dinh dưỡng vẫn là nền tảng của chăm sóc điều trị, giúp duy trì cân nặng, tăng sức đề kháng, giảm biến chứng và hạn chế tác dụng phụ của thuốc.

  • 28/11/2025

    Lõm ngực bẩm sinh ở trẻ có nguy hiểm không?

    Lõm ngực bẩm sinh xảy ra khi xương ức phát triển bất thường tạo ra vết lõm trên thành ngực của bạn và có thể gây ra các vấn đề về thể chất cũng như cảm xúc cho trẻ. Cùng tìm hiểu về bệnh lý lõm ngực bẩm sinh ở trẻ qua bài viết sau đây!

  • 28/11/2025

    Bảo vệ sức khỏe xương khớp khi thời tiết lạnh

    Thời tiết lạnh giá và chuyển mùa thường làm gia tăng các vấn đề về xương khớp, gây ra tình trạng đau cứng khớp và khó khăn khi vận động. Sự thay đổi của nhiệt độ và độ ẩm có thể làm các mô cơ giãn nở, tạo áp lực lên khớp, dẫn đến cảm giác đau nhức hoặc tê cứng.

Xem thêm