Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Bảo vệ thị lực bằng chế độ ăn

Chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng và cân bằng mang lại một số lợi ích sức khỏe, bao gồm ngăn ngừa béo phì, tiểu đường týp 2 và ung thư. Nó cũng được chứng minh là có lợi cho mắt, giúp chúng ta duy trì thị lực tốt trong suốt cuộc đời. Dưới đây là một số loại thực phẩm và chất dinh dưỡng bạn nên ăn để bảo vệ sức khỏe đôi mắt.

Chất chống ôxy hóa

Chế độ ăn giàu chất chống ôxy hóa được coi là một trong những cách hiệu quả nhất để chống lại những tác động lão hóa của các gốc tự do - tồn tại ở mọi thứ từ thực phẩm tới không khí. Chúng cũng được cơ thể sản sinh khi chuyển đổi thức ăn thành năng lượng và ở trong da, mắt khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời.

Các chất chống ôxy hóa như vitamin C và E, beta carotene, selen và kẽm có thể giúp chống lại tổn thương do gốc tự do. Vitamin C được tìm thấy trong hầu hết các loại trái cây và rau củ, trong khi các loại hạt, khoai lang, bơ đậu phộng và ngũ cốc rất giàu vitamin E - liên quan đến giảm nguy cơ hình thành đục thủy tinh thể cũng như AMD (thoái hóa hoàng điểm do tuổi già).

Axit béo omega-3 có nhiều trong cá hồi, cá ngừ, cá thu, cá mòi.

Trái cây và rau củ màu vàng, cam và đỏ như cà rốt, đu đủ và xoài rất giàu beta-carotene, nhưng nó cũng có trong gan, trứng, sữa. Cơ thể chuyển hóa beta-carotene thành vitamin A, giúp mắt điều chỉnh với những thay đổi của ánh sáng, giữ cho mắt ẩm, ngăn ngừa đục thủy tinh thể và AMD.

Trái cây và rau củ màu xanh đậm, nhiều màu sắc chứa nhiều chất chống ôxy hóa tự nhiên nhất. Ngoài ra, các flavonoid có trong rượu vang đỏ, sô-cô-la đen và quả mọng sẫm màu có tác dụng bảo vệ các mao mạch mắt cũng như các mạch máu trong cơ thể.

Ngũ cốc nguyên hạt

Những thực phẩm giàu chất xơ không chỉ giúp bạn cảm thấy no lâu hơn, mà cũng giúp ngăn ngừa AMD khi bạn già đi. Kết quả một nghiên cứu theo dõi chỉ số đường huyết trong chế độ ăn uống (dGI) của gần 4.000 bệnh nhân trong hơn 6 năm cho thấy, các loại đường tinh luyện và bột trong phần lớn thực phẩm chế biến sẵn có thể làm tăng nguy cơ mắc AMD.

Ngũ cốc nguyên hạt giúp ngăn ngừa AMD.

Ngoài làm tăng nguy cơ thoái hóa thị lực, carbohydrate tinh chế được hấp thu với tốc độ nhanh hơn, vì vậy bạn phải hấp thu nhiều calo hơn để cảm thấy no. Chế độ ăn uống có hàm lượng chất xơ cao sẽ làm chậm hấp thu tinh bột và đường, lần lượt làm chậm tiêu hóa và giúp cơ thể hấp thu nhiều chất dinh dưỡng từ thức ăn.

Ngũ cốc nguyên hạt cung cấp dGI thấp hơn so với các loại bột và đường màu trắng tinh chế. Theo các chuyên gia, người cao tuổi cần phải giảm hấp thu carbohydrate tinh chế và chuyển sang chế độ ăn uống nhiều chất xơ.

Omega-3

Các axit béo omega-3 thiết yếu có trong một số phân tử mỡ và chúng rất quan trọng cho đôi mắt khỏe mạnh, trong số nhiều lợi ích về sức khỏe khác. Hai trong số này là axit docosahexaenoic (DHA) và axit eicosapentaenoic (EPA) - có thể là công cụ bảo vệ mắt chống lại AMD, đặc biệt ở những người có nguy cơ cao mắc căn bệnh này.

EPA giúp cơ thể sản sinh DHA, được tìm thấy với nồng độ cao ở võng mạc và lớp mạch máu bên dưới võng mạc. Nồng độ thấp các axit béo omega-3 này có thể gây hội chứng khô mắt, AMD, bệnh võng mạc do tiểu đường và bệnh võng mạc do sinh non. Những axit này cũng rất quan trọng cho sự phát triển thị lực thích hợp và chức năng mắt ở trẻ sơ sinh.

Axit béo omega-3 chủ yếu có trong hải sản, đặc biệt là cá hồi, cá ngừ, cá thu, cá mòi, các loại cá béo khác. Chúng cũng có trong các loại hạt, dầu thực vật, rau lá xanh đậm, cũng như chế phẩm bổ sung vitamin. Tuy nhiên, một số nghiên cứu cho thấy chế phẩm bổ sung vitamin omega-3 không có tác dụng như ăn cá béo.

Lutein và zeaxanthin

Các carotenoid này là chất chống ôxy hóa tự nhiên có trong mắt và kể cả carotenoid trong chế độ ăn uống đều có thể giúp giảm ôxy hóa trong tế bào mắt, ngăn ngừa thoái hóa võng mạc và thủy tinh thể. Lần lượt giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh mắt như đục thủy tinh thể và AMD.

Tuy nhiên, cơ thể không thể sản sinh đủ các dưỡng chất quan trọng này để mang lại lợi ích. Tăng hấp thu các dưỡng chất qua chế độ ăn uống hoặc dùng chế phẩm bổ sung có thể có lợi. Các loại rau lá sẫm màu như rau bina, súp lơ xanh, cải xoăn rất giàu lutein và zeaxanthin. Chúng cũng có trong trái cây như kiwi, dưa hấu và xoài, cũng như trong trứng, ngô vàng và cà rốt.

Chế phẩm hỗ trợ thị lực

Chế phẩm bổ sung cung cấp các dưỡng chất thiết yếu khi bạn không hấp thu đủ chúng qua chế độ ăn uống hoặc khi bạn đã có bệnh về mắt. Một số chế phẩm bổ sung khác được thiết kế giúp cơ thể hấp thu các dưỡng chất mà nó không thể tổng hợp được. Thí dụ, selen giúp cơ thể hấp thu vitamin E, trong khi kẽm giúp hấp thu vitamin A. Vitamin B cũng là những dưỡng chất cần thiết cho cơ thể và vitamin B12 có thể giúp điều trị giảm thị lực ở bệnh nhân tăng nhãn áp. Dùng chế phẩm bổ sung axit folic và vitamin B6 giúp giảm nguy cơ phát triển AMD khi bạn già đi.

Ngoài việc ăn các loại thực phẩm đúng cách, bạn cũng nên khám mắt thường xuyên. Phương pháp điều trị hiện đại như phẫu thuật mắt bằng laser có thể chỉnh sửa các bệnh mà trước đây được coi là không thể chữa trị. Nếu được phát hiện sớm, các thủ thuật Lasik có thể đảo ngược tổn thương thị lực và phục hồi thị lực.

BS. Tuyết Mai - Theo Sức khỏe & Đời sống/MSN
Bình luận
Tin mới
  • 16/11/2025

    8 loại thực phẩm bảo vệ động mạch, ngăn ngừa đột quỵ

    Xơ vữa động mạch xảy ra khi các mảng bám mỡ tích tụ dọc theo thành động mạch, khiến động mạch bị hẹp, hạn chế lưu lượng máu đến tim và các bộ phận khác của cơ thể, dễ dẫn tới nguy cơ đột quỵ.

  • 16/11/2025

    Kiểm soát dị ứng giao mùa: Bí quyết giảm triệu chứng và sống khỏe

    Mùa thu mang đến thời tiết mát mẻ và dễ chịu, nhưng sự thay đổi nhiệt độ, độ ẩm dao động và sự gia tăng các dị nguyên như phấn hoa, nấm mốc lại khiến đây trở thành mùa cao điểm của các bệnh dị ứng. Dị ứng giao mùa gây khó chịu, mệt mỏi và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Bài viết này sẽ hướng dẫn cách nhận biết, phòng ngừa và giảm triệu chứng dị ứng để có một mùa thu khỏe mạnh.

  • 15/11/2025

    Cách tự làm nước gạo lên men giúp tóc đẹp như đi spa

    Dùng nước gạo lên men để làm đẹp tóc là một phương pháp được áp dụng từ lâu. Việc xả tóc bằng nước gạo lên men mang lại nhiều lợi ích vượt trội hơn so với nước vo gạo thông thường.

  • 15/11/2025

    Bệnh hô hấp ở trẻ nhỏ vào mùa đông: Cha mẹ cần biết gì?

    Mùa đông với không khí lạnh và khô hanh khiến trẻ nhỏ dễ mắc các bệnh về đường hô hấp. Khi thời tiết chuyển lạnh, trẻ thường ở trong nhà nhiều hơn, tạo điều kiện cho vi khuẩn và virus lây lan nhanh chóng. Hiểu biết về các bệnh này, từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách phòng ngừa, là chìa khóa để cha mẹ bảo vệ sức khỏe trẻ nhỏ, giúp các bé vượt qua mùa đông an toàn và khỏe mạnh.

  • 15/11/2025

    Khi nào chức năng xương khớp bắt đầu suy giảm?

    Hệ xương khớp đóng vai trò nền tảng trong việc duy trì khả năng vận động, giữ tư thế, và đảm bảo chất lượng cuộc sống. Hệ thống này bao gồm xương, sụn, dây chằng, gân và cơ bắp – chúng phối hợp nhịp nhàng đảm bảo các chức năng di chuyển linh hoạt và chịu đựng áp lực cơ học hàng ngày.

  • 15/11/2025

    Tập luyện mùa thu: Vừa khỏe mạnh, vừa tận hưởng không khí trong lành

    Mùa thu với không khí mát mẻ là thời điểm lý tưởng để bắt đầu hoặc duy trì thói quen tập luyện thể thao ngoài trời. Tập ngoài trời không chỉ mang lại lợi ích về mặt thể chất, mà còn giúp bạn tận hưởng thiên nhiên, giảm căng thẳng và cải thiện sức khỏe toàn diện. Bài viết này sẽ khám phá những lợi ích của việc tập luyện và gợi ý các bài tập phù hợp để bạn duy trì sức khỏe trong mùa thu.

  • 14/11/2025

    Những sai lầm khi ăn rau giảm cân khiến bạn mãi không gầy

    Ăn nhiều rau từ lâu đã được xem là chìa khóa vàng giúp kiểm soát cân nặng. Tuy nhiên, không phải cứ ăn càng nhiều rau thì càng gầy. Nhiều người dù ăn rau hằng ngày vẫn không giảm được cân, thậm chí còn gặp vấn đề tiêu hóa. Nguyên nhân nằm ở những sai lầm dưới đây...

  • 14/11/2025

    Những tác dụng phụ nguy hiểm nhất của thuốc tránh thai

    Mặc dù biện pháp tránh thai thường an toàn khi sử dụng, nhưng vẫn có những tác dụng phụ tiềm ẩn gây nguy hiểm cho sức khỏe ngoài những tác dụng phụ phổ biến như tăng cân hoặc chảy máu bất thường (rong kinh). Cùng tìm hiểu những tác dụng phụ nguy hiểm nhất của thuốc tránh thai qua bài viết sau đây!

Xem thêm