Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Bài thuốc Trung y điều trị COVID-19- Có thực sự phù hợp với người Việt Nam?

Trên một số phương tiện thông tin đại chúng, năm 2020 đã giới thiệu một bài thuốc Trung y, được cho là của bệnh viện Trung y tỉnh Hồ Bắc ( Trung Quốc) đã góp phần vào dập dịch COVID-19. Gần đây, trong nước tình hình dịch có diễn biến phức tạp, một số độc giả có gọi điện thoại hỏi chúng tôi về bài thuốc và giá trị đích thực của nó đối với việc chữa bệnh COVID-19 . Chúng tôi xin giới thiệu bài phân tích nội dung và tác dụng của bài thuốc do TTND. BS Nguyễn Xuân Hướng - Nguyên Chủ tịch Trung ương Hội Đông y Việt Nam viết.

Bài thuốc Trung y, được cho là của bệnh viện Trung y tỉnh Hồ Bắc ( Trung Quốc) đã góp phần vào dập dịch COVID-19 có kết quả tốt gồm:  Sài hồ 20 g, hoàng cầm 10g, toàn qua lâu 10g, binh lang 10g, pháp bán hạ 10g, thảo quả 15g, hậu phác 15g, tri mẫu 10 g, bạch thược 10g, trần bì 10g, hổ trượng 10g, đảng sâm 15g, cam thảo 10g ( trong bài ghi cam thảo chung chung) theo quan điểm chúng tôi thì đây phải là vị cam thảo sống mới phù hợp với bài thuốc.

Các vị thuốc và tác dụng

Tổng bài thuốc có 13 vị

Sài hồ: làm chủ dược. Sài hồ vị đắng tính hơi hàn, vào các kinh can, đởm, tâm bào và tam tiêu.. Có tác dụng phát biểu hòa lý, giải cơ, sơ thông can khí. Trị chứng ngoại cảm, giải nhiệt, lợi tiểu. phát hãn.

Chú ý: Nếu bệnh nhân mắc chứng âm hư hỏa vượng thì không được dùng sài hồ.

Hoàng cầm: Vị đắng tính hàn vào các kinh tâm phế đại tràng tiểu tràng can đởm. Có tác dụng thanh hỏa trừ nhiệt. Điều trị các chứng: tả thực hỏa, thanh thấp nhiệt trị chứng cảm mạo, hoàng đản, đau bụng.

Chú ý: Người tỳ vị hư hàn không có thấp nhiệt, không có thực hỏa thì không được dùng.

Bán hạ chế: Vị cay tính ôn vào kinh tỳ, vị. Có tác dụng, giáng nghịch, chống nôn mửa, tiêu đờm thấp, thông âm dương khí. Trị chứng ho có đờm, giáng khí nghịch.

Toàn qua lâu: Vị ngọt đắng, tính hàn vào kinh phế vị đại tràng. Có tác dụng tả hỏa, nhuận phế giáng khí, tiêu đờm nhuận táo. Trị các chứng ho nhiều đờm, vị quản bí kết, vú ung nhọt, đại tiện táo bón.

Ghi chú: Người tỳ vị hư hàn đại tiện lỏng không được dùng.

Thảo quả: Vị cay ngọt tính ấm vào kinh tỳ vị. Có tác dụng táo thấp trừ hàn trục đờm, làm cho tỳ vị mạnh, ấm trung tiêu giải độc. Phối hợp với vị binh lang, thường sơn trị chứng sốt rét, trị chứng đau bụng, giúp cho tiêu hóa tốt.

Hậu phác: Vị cay đắng tính ôn vào kinh tỳ vị đại tràng. Có tác dụng giáng khí tiêu đờm, tiêu thực lợi thủy. Trị chứng hoắc loạn kiết lỵ thổ tả, ngoại cảm do phong nhiệt..

Cây và vị thuốc hậu phác

Chú ý:  tỳ vị hư yếu, nguyên khí kém, Phụ nữ có thai không được dùng.

Tri mẫu: Vị đắng tính hàn vào kinh phế thận vị. Có tác dụng bổ thận thủy, tả hỏa hoạt tràng. Trị chứng âm hư táo hỏa, thanh nhiệt tiêu khát, đại tiện bí kết.

Chú ý: Người tỳ hư đại tiện lỏng không được dùng.

Bạch thược: Vị hơi đắng chát chua vào kinh phế tỳ can. Có tác dụng thanh can tư âm, liễm âm khí. Trị chứng nhiệt độc, đau nhức, chứng tả lỵ, cảm mạo hư chứng.

Chú ý: Người đau bụng đi tả do trúng hàn không dùng.

Trần bì: Vị đắng cay tính ôn, vào phần khí của tỳ phế. Có tác dụng điều lý ở phần khí, hóa đờm táo thấp, hành trệ mạnh tỳ vị, trừ đờm phát tán hàn. Trị chứng: Ho nôn mửa khí nghịch đau tức ngực, tiêu thực chỉ tả, nhiệt tích ở bàng quang.

Chú ý: Không có thấp trệ, không có đờm thì không dùng.

Hổ trượng: Tên khác là Hổ trượng căn, Xà tổng quản- Rễ cây cốt khí của Việt Nam Vị đắng bình hơi ôn. Có tác dụng tán ứ khu phong lợi thấp, thông kinh.

Đảng sâm: Vị ngọt tính bình vào kinh phế và tỳ. Có tác dụng bổ phế tỳ, ích khí sinh tân chỉ khát. Trị chứng tỳ hư ăn không tiêu, bụng trướng đầy, tay chân mỏi mệt hư lao, ho ( Có thể thay bằng sâm bố chính của Việt Nam tốt hơn).

Sâm bổ chính Việt Nam

Cam thảo: Vị ngọt tính bình vào cả 12 kinh lạc. Có tác dụng bổ tỳ, nhuận phế ích tinh điều hòa các vị thuốc trong bài. Dùng sống thanh nhiệt, giải độc tiêu khát, trị ho viêm họng.

Tổng bài thuốc có tác dụng gì?

Bài thuốc có tác dụng thanh nhiệt giải độc, hóa thấp, tán ứ hòa giải tam tiêu, tăng cường can đởm, làm mạnh tỳ vị, giáng khí. Trị các chứng sốt cao ho nhiều đờm, đau tức ngực khó thở, nôn mửa, ăn uống kém, cơ thể mệt mỏi…

Trong bài tác giả dùng nhiều vị thuốc có vị đắng. Trong Đông y, vị đắng phần nhiều là kháng sinh diệt khuẩn, vị cay có tác dụng giải hàn độc. Theo tài liệu đây là một bài thuốc để hỗ trợ điều trị chứng Covid-19. Nhưng tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc thuộc xứ hàn đới, người Trung Quốc có cơ địa khác người Việt Nam. Nếu áp dụng vào Việt Nam thuộc vùng khí hậu nhiệt đới phải gia giảm để phù hợp với khí hậu thổ nhưỡng và cơ địa của người Việt Nam thì mới có kết quả. Do đó không thể dùng nguyên bản bài thuốc này để điều trị bệnh cho người Việt Nam.

Tham khảo thêm thông tin bài viết: WHO đánh giá cao sự chuẩn bị của Việt Nam cho mọi tình huống dịch bệnh COVID-19

TTND. BS NGuyễn Xuân Hướng - Theo suckhoedoisong.vn
Bình luận
Tin mới
  • 04/09/2025

    Lợi ích lớn khi ăn 60 gam hạnh nhân mỗi ngày

    Bổ sung chất chống oxy hóa từ thực phẩm là một cách an toàn giúp cơ thể chống lại tác hại của quá trình oxy hóa. Trong số các loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, hạnh nhân được đánh giá cao do thành phần dinh dưỡng độc đáo.

  • 04/09/2025

    Cách phòng ngừa và điều trị dị ứng thời tiết

    Dị ứng thời tiết là tình trạng phổ biến, đặc biệt trong những giai đoạn chuyển mùa hoặc khi nhiệt độ và độ ẩm thay đổi đột ngột. Những triệu chứng như mẩn đỏ, ngứa da, hắt hơi, hay thậm chí là khó thở có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống. Hiểu rõ nguyên nhân, biểu hiện, và cách xử lý dị ứng thời tiết không chỉ giúp giảm thiểu khó chịu mà còn ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng. Bài viết này sẽ cung cấp những thông tin khoa học và thực tiễn về cách phòng ngừa và điều trị dị ứng thời tiết, giúp bạn bảo vệ sức khỏe một cách hiệu quả.

  • 03/09/2025

    5 cách ăn khoai lang vừa ngon miệng vừa giúp giảm cân hiệu quả

    Khác với quan niệm sai lầm phổ biến rằng tinh bột là 'kẻ thù' của cân nặng, khoai lang lại là thực phẩm giúp đạt được mục tiêu giảm cân một cách lành mạnh.

  • 03/09/2025

    Các bệnh tật thường gặp mùa mưa lũ và cách phòng ngừa

    Mùa mưa lũ là thời điểm thiên nhiên mang đến nhiều thách thức cho con người, không chỉ bởi những tổn thất về tài sản mà còn bởi nguy cơ gia tăng các bệnh tật. Khi nước lũ tràn về, môi trường sống bị ô nhiễm bởi vi sinh vật, chất thải và các yếu tố gây bệnh khác, tạo điều kiện thuận lợi cho dịch bệnh bùng phát.

  • 02/09/2025

    3 nhóm người nên ăn quả na

    Na là một loại trái cây thơm ngon và giàu dinh dưỡng. Ăn na đúng cách mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe mọi người và cho một số nhóm người nhất định.

  • 02/09/2025

    Chăm sóc sức khỏe người lớn tuổi: mùa Vu Lan ý nghĩa

    Mùa Vu Lan là dịp để con cháu bày tỏ lòng hiếu thảo bằng cách quan tâm chăm sóc sức khỏe của ông bà, cha mẹ. Khi lớn tuổi, người cao tuổi dễ gặp các vấn đề về sức khỏe thể chất và tinh thần. Việc chăm sóc dinh dưỡng, khuyến khích vận động, quan tâm sức khỏe tinh thần và kiểm tra sức khỏe định kỳ sẽ giúp cha mẹ sống khỏe mạnh và tận hưởng trọn vẹn những mùa Vu Lan bên gia đình. Bài viết này sẽ hướng dẫn các phương pháp chăm sóc sức khỏe người cao tuổi một cách khoa học.

  • 01/09/2025

    Giá trị dinh dưỡng và 5 lợi ích sức khỏe bất ngờ từ hạt sen

    Hạt sen là loại thực phẩm có giá trị bổ dưỡng cao và còn được sử dụng trong một số bài thuốc y học cổ truyền. Nhiều nghiên cứu y học hiện đại đã chứng minh được những lợi ích sức khỏe tuyệt vời của loại hạt nhỏ bé này.

  • 01/09/2025

    An toàn du lịch lễ 2/9: Mẹo vui chơi khỏe mạnh

    Mỗi dịp lễ 2/9, người dân lại háo hức chuẩn bị cho những chuyến du lịch hoặc tham gia các sự kiện đông người như lễ diễu binh, hội hè. Đây là thời điểm lý tưởng để thư giãn, khám phá những vùng đất mới và gắn kết cùng gia đình, bạn bè.

Xem thêm