Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Xem lưỡi chẩn bệnh trong Đông Y

"Xem lưỡi chẩn bệnh" là một phương pháp đã được sử dụng từ lâu trong y học cổ truyền Trung Quốc. Theo các lý luận của Đông Y, phân tích các đặc điểm về lưỡi của một người có thể cung cấp thông tin về tình trạng sức khỏe tổng thể của người đó.

Sau khi chẩn đoán lưỡi và đánh giá các khía cạnh khác về sức khỏe của bệnh nhân, bác sĩ có thể đề nghị điều trị cho bệnh nhân bằng các liệu pháp như châm cứu, bấm huyệt, thuốc Đông Y, liệu pháp thực phẩm và xoa bóp.

Tại sao lưỡi được sử dụng để đánh giá sức khỏe?

Y học cổ truyền cho rằng các khu vực khác nhau của lưỡi phản ánh sức khỏe của ngũ tạng: tâm, can, tỳ, phế, thận. Đông y dựa trên lý thuyết là tất cả các cơ quan của cơ thể hỗ trợ lẫn nhau và khi các cơ quan ở trạng thái cân bằng âm dương thì sức khỏe sẽ đạt mức tốt nhất.

Mặc dù đã được sử dụng từ lâu trong y học cổ truyền nhưng phương pháp xem lưỡi chẩn bệnh và sự hữu hiệu của phương pháp này trong việc đánh giá sức khỏe chưa được các nhà nghiên cứu khoa học tìm hiểu kĩ. Tuy nhiên, nghiên cứu sơ bộ cho thấy xem lưỡi chẩn bệnh hứa hẹn là một biện pháp đánh giá sức khỏe nhất định ở những bệnh nhân mắc các bệnh như viêm khớp dạng thấp  và ung thư vú.

Xem lưỡi chẩn bệnh không thể thay thế cho các phương pháp chăm sóc y tế tiêu chuẩn hoặc để chẩn đoán các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.

Các yếu tố được xem xét trong đánh giá lưỡi

Trong quá trình xem lưỡi chẩn bệnh, các thầy thuốc Đông Y thường kiểm tra lớp phủ lưỡi, hình dạng và màu sắc lưỡi. Phương pháp này cũng kiểm tra các vị trí cụ thể trên lưỡi. Dưới đây là các đặc điểm của lưỡi phản ánh các dấu hiệu vấn đề sức khỏe:

Màu sắc: Lưỡi màu đỏ nhạt cho biết khí huyết trong cơ thể rất mạnh. Màu lưỡi thay đổi có thể báo hiệu bệnh mãn tính.

Ví dụ, lưỡi trắng được cho là có vấn đề với tuyến tụy hoặc chức năng tiêu hóa, trong khi lưỡi màu tím là do ứ huyết.

Hình dạng: Hình dạng lưỡi bình thường không quá dày cũng không quá mỏng, bề mặt lưỡi trơn tru không có vết nứt. Nói chung, những thay đổi về hình dạng lưỡi được cho là phản ánh bệnh mãn tính liên quan đến máu, dịch cơ thể hoặc khí.

Những thay đổi về hình dạng lưỡi có thể bao gồm lưỡi sưng, là một dấu hiệu khác của vấn đề với tuyến tụy hoặc chức năng tiêu hóa, vết nứt ở lưỡi liên quan đến mất cân bằng trong cơ quan tim, (hoặc liên quan đến chứng mất ngủ  và suy giảm trí nhớ), và cuộn ở hai bên lưỡi do can khí uất kết.

Lớp phủ: Rêu lưỡi thường mỏng và trắng, nhưng rêu lưỡi màu vàng nhạt và hơi dày ở phía sau lưỡi cũng có thể là bình thường.

Ngoài việc phản ánh sức khỏe của tỳ vị, rêu lưỡi còn là một dấu hiệu của bệnh cấp tính như cảm lạnh. Ví dụ, rêu lưỡi bị bong tróc hoặc không có rêu lưỡi có thể là do thiếu hụt âm dương , một vấn đề liên quan đến các tình trạng như đau thắt lưng và ù tai .

Lời kết

Dưới đây là một số lưu ý trong chẩn bệnh qua lưỡi:

  • Một số rối loạn không xuất hiện trên lưỡi. Thầy thuốc Đông Y không chỉ dựa vào chẩn đoán lưỡi để đánh giá sức khỏe của bệnh nhân.
  • Thông thường lưỡi được kiểm tra đánh giá trong 15 giây. Kéo dài lưỡi lâu hơn có thể gây ra những thay đổi về hình dạng và màu sắc của lưỡi làm ảnh hưởng đến kết quả đánh giá bệnh.
  • Trước khi được xem lưỡi chẩn bệnh bạn nên tránh các thực phẩm và đồ uống có thể làm thay đổi màu lưỡi như cà phê, củ cải đường và thực phẩm được làm bằng màu thực phẩm nhân tạo. Uống vitamin C cũng có thể ảnh hưởng đến màu lưỡi.
  • Nếu bạn sử dụng bàn chải lưỡi khi vệ sinh răng miệng, hãy ngừng sử dụng bàn chải ít nhất một ngày trước khi được chẩn đoán lưỡi.
  • Nếu xem lưỡi và thấy có bất kỳ triệu chứng hoặc vấn đề sức khỏe nào liên quan hãy đến gặp bác sĩ. Việc trì hoãn đi khám bệnh có thể làm bệnh thêm nặng.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những dấu hiệu bất thường của lưỡi

 

Bình luận
Tin mới
  • 02/07/2025

    Tất tần tật về trà thảo mộc

    Dù là trà đen, trà xanh, trà trắng hay trà ô long, trà nóng hay trà đá đều có nguồn gốc từ cây trà, Camellia sinensis. Nhưng trà thảo mộc thì khác. Trà thảo mộc bắt nguồn từ việc ngâm nhiều loại hoa, lá hoặc gia vị trong nước nóng. Hầu hết các loại trà này đều không có caffeine. Bạn có thể bắt đầu bằng những túi trà làm sẵn hoặc ngâm các nguyên liệu rời và sau đó lọc bỏ bã.

  • 01/07/2025

    Sự thật về phương pháp thải độc bằng nước cốt chanh

    Nhiều người thực hiện thải độc cơ thể theo hướng dẫn truyền miệng và trên các nền tảng xã hội... và hiện nay đang dấy lên trào lưu thải độc bằng nước cốt chanh. Vậy sự thật về phương pháp thải độc này như thế nào?

  • 01/07/2025

    Cách sử dụng dầu dừa điều trị chàm

    Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.

  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 30/06/2025

    Dùng nghệ và mật ong cùng nhau có tăng lợi ích không?

    Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?

  • 30/06/2025

    Nhận biết và xử lý vết thương do côn trùng cắn khi đi du lịch

    Du lịch là dịp để khám phá thiên nhiên, trải nghiệm văn hóa và tận hưởng những khoảnh khắc thư giãn. Tuy nhiên, bên cạnh những điều thú vị, các chuyến đi đôi khi cũng tiềm ẩn những rủi ro nhỏ nhưng phiền toái, chẳng hạn như những vết thương do côn trùng cắn

  • 29/06/2025

    Sữa nguyên chất có dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro gì?

    Sữa là nguồn dinh dưỡng quan trọng nên có trong chế độ ăn hằng ngày, trong đó sữa nguyên chất được đánh giá là nguồn cung cấp protein tốt. Tìm hiểu về dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro khi tiêu thụ sữa nguyên chất.

  • 29/06/2025

    Làm thế nào để bỏ thói quen dùng điện thoại

    Một số ứng dụng có thể cho bạn biết bạn dành bao nhiêu thời gian cho điện thoại và bạn dành bao nhiêu thời gian cho từng ứng dụng. Ngay cả khi bạn không nghĩ rằng mình sử dụng điện thoại quá nhiều, việc nhìn thấy những con số thống kê tần suất sử dụng có thể khiến bạn muốn đặt điện thoại xuống.

Xem thêm