Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Xem lưỡi chẩn bệnh trong Đông Y

"Xem lưỡi chẩn bệnh" là một phương pháp đã được sử dụng từ lâu trong y học cổ truyền Trung Quốc. Theo các lý luận của Đông Y, phân tích các đặc điểm về lưỡi của một người có thể cung cấp thông tin về tình trạng sức khỏe tổng thể của người đó.

Sau khi chẩn đoán lưỡi và đánh giá các khía cạnh khác về sức khỏe của bệnh nhân, bác sĩ có thể đề nghị điều trị cho bệnh nhân bằng các liệu pháp như châm cứu, bấm huyệt, thuốc Đông Y, liệu pháp thực phẩm và xoa bóp.

Tại sao lưỡi được sử dụng để đánh giá sức khỏe?

Y học cổ truyền cho rằng các khu vực khác nhau của lưỡi phản ánh sức khỏe của ngũ tạng: tâm, can, tỳ, phế, thận. Đông y dựa trên lý thuyết là tất cả các cơ quan của cơ thể hỗ trợ lẫn nhau và khi các cơ quan ở trạng thái cân bằng âm dương thì sức khỏe sẽ đạt mức tốt nhất.

Mặc dù đã được sử dụng từ lâu trong y học cổ truyền nhưng phương pháp xem lưỡi chẩn bệnh và sự hữu hiệu của phương pháp này trong việc đánh giá sức khỏe chưa được các nhà nghiên cứu khoa học tìm hiểu kĩ. Tuy nhiên, nghiên cứu sơ bộ cho thấy xem lưỡi chẩn bệnh hứa hẹn là một biện pháp đánh giá sức khỏe nhất định ở những bệnh nhân mắc các bệnh như viêm khớp dạng thấp  và ung thư vú.

Xem lưỡi chẩn bệnh không thể thay thế cho các phương pháp chăm sóc y tế tiêu chuẩn hoặc để chẩn đoán các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.

Các yếu tố được xem xét trong đánh giá lưỡi

Trong quá trình xem lưỡi chẩn bệnh, các thầy thuốc Đông Y thường kiểm tra lớp phủ lưỡi, hình dạng và màu sắc lưỡi. Phương pháp này cũng kiểm tra các vị trí cụ thể trên lưỡi. Dưới đây là các đặc điểm của lưỡi phản ánh các dấu hiệu vấn đề sức khỏe:

Màu sắc: Lưỡi màu đỏ nhạt cho biết khí huyết trong cơ thể rất mạnh. Màu lưỡi thay đổi có thể báo hiệu bệnh mãn tính.

Ví dụ, lưỡi trắng được cho là có vấn đề với tuyến tụy hoặc chức năng tiêu hóa, trong khi lưỡi màu tím là do ứ huyết.

Hình dạng: Hình dạng lưỡi bình thường không quá dày cũng không quá mỏng, bề mặt lưỡi trơn tru không có vết nứt. Nói chung, những thay đổi về hình dạng lưỡi được cho là phản ánh bệnh mãn tính liên quan đến máu, dịch cơ thể hoặc khí.

Những thay đổi về hình dạng lưỡi có thể bao gồm lưỡi sưng, là một dấu hiệu khác của vấn đề với tuyến tụy hoặc chức năng tiêu hóa, vết nứt ở lưỡi liên quan đến mất cân bằng trong cơ quan tim, (hoặc liên quan đến chứng mất ngủ  và suy giảm trí nhớ), và cuộn ở hai bên lưỡi do can khí uất kết.

Lớp phủ: Rêu lưỡi thường mỏng và trắng, nhưng rêu lưỡi màu vàng nhạt và hơi dày ở phía sau lưỡi cũng có thể là bình thường.

Ngoài việc phản ánh sức khỏe của tỳ vị, rêu lưỡi còn là một dấu hiệu của bệnh cấp tính như cảm lạnh. Ví dụ, rêu lưỡi bị bong tróc hoặc không có rêu lưỡi có thể là do thiếu hụt âm dương , một vấn đề liên quan đến các tình trạng như đau thắt lưng và ù tai .

Lời kết

Dưới đây là một số lưu ý trong chẩn bệnh qua lưỡi:

  • Một số rối loạn không xuất hiện trên lưỡi. Thầy thuốc Đông Y không chỉ dựa vào chẩn đoán lưỡi để đánh giá sức khỏe của bệnh nhân.
  • Thông thường lưỡi được kiểm tra đánh giá trong 15 giây. Kéo dài lưỡi lâu hơn có thể gây ra những thay đổi về hình dạng và màu sắc của lưỡi làm ảnh hưởng đến kết quả đánh giá bệnh.
  • Trước khi được xem lưỡi chẩn bệnh bạn nên tránh các thực phẩm và đồ uống có thể làm thay đổi màu lưỡi như cà phê, củ cải đường và thực phẩm được làm bằng màu thực phẩm nhân tạo. Uống vitamin C cũng có thể ảnh hưởng đến màu lưỡi.
  • Nếu bạn sử dụng bàn chải lưỡi khi vệ sinh răng miệng, hãy ngừng sử dụng bàn chải ít nhất một ngày trước khi được chẩn đoán lưỡi.
  • Nếu xem lưỡi và thấy có bất kỳ triệu chứng hoặc vấn đề sức khỏe nào liên quan hãy đến gặp bác sĩ. Việc trì hoãn đi khám bệnh có thể làm bệnh thêm nặng.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những dấu hiệu bất thường của lưỡi

 

Bình luận
Tin mới
  • 20/08/2025

    Thực hư tin đồn acid folic gây độc và dẫn đến ung thư

    Gần đây, trên mạng xã hội lan truyền thông tin cho rằng dùng quá nhiều thực phẩm bổ sung và thực phẩm tăng cường acid folic có thể gây độc, thậm chí dẫn đến ung thư. Thực hư thông tin này ra sao?

  • 20/08/2025

    Dị ứng có thể gây chảy máu mũi không?

    Người lớn và trẻ em bị dị ứng đường hô hấp, chẳng hạn như viêm mũi dị ứng (viêm đường mũi sau khi tiếp xúc với chất gây dị ứng), có nguy cơ cao bị chảy máu cam.

  • 19/08/2025

    Cách làm mờ và loại bỏ đốm đồi mồi một cách tự nhiên

    Đốm đồi mồi là những vết sẫm màu, phẳng do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, thường xuất hiện trên mặt, tay và các vùng da hở khác. Hãy trao đổi với bác sĩ chuyên khoa da liễu trước khi sử dụng các biện pháp khắc phục tự nhiên.

  • 18/08/2025

    Sức khỏe tinh thần người cao tuổi tại Việt Nam: thực trạng, thách thức và giải pháp hướng tới một xã hội già hóa khỏe mạnh

    Sức khỏe tinh thần không chỉ đơn thuần là không mắc phải các bệnh tâm thần, mà còn là một trạng thái hạnh phúc, nơi mỗi cá nhân có thể nhận ra khả năng của mình, đối phó với những căng thẳng bình thường của cuộc sống, làm việc hiệu quả và đóng góp cho cộng đồng.

  • 18/08/2025

    Tiêu chảy mùa mưa lũ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh

    Mỗi khi mùa mưa lũ đến, không chỉ cảnh quan thiên nhiên bị ảnh hưởng mà sức khỏe con người cũng đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó tiêu chảy là một trong những mối đe dọa phổ biến nhất. Nước lũ tràn ngập mang theo vô số vi sinh vật gây hại, làm ô nhiễm nguồn nước và thực phẩm, tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển mạnh mẽ.

  • 17/08/2025

    8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

    Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.

  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

Xem thêm