Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Xem lưỡi chẩn bệnh trong Đông Y

"Xem lưỡi chẩn bệnh" là một phương pháp đã được sử dụng từ lâu trong y học cổ truyền Trung Quốc. Theo các lý luận của Đông Y, phân tích các đặc điểm về lưỡi của một người có thể cung cấp thông tin về tình trạng sức khỏe tổng thể của người đó.

Sau khi chẩn đoán lưỡi và đánh giá các khía cạnh khác về sức khỏe của bệnh nhân, bác sĩ có thể đề nghị điều trị cho bệnh nhân bằng các liệu pháp như châm cứu, bấm huyệt, thuốc Đông Y, liệu pháp thực phẩm và xoa bóp.

Tại sao lưỡi được sử dụng để đánh giá sức khỏe?

Y học cổ truyền cho rằng các khu vực khác nhau của lưỡi phản ánh sức khỏe của ngũ tạng: tâm, can, tỳ, phế, thận. Đông y dựa trên lý thuyết là tất cả các cơ quan của cơ thể hỗ trợ lẫn nhau và khi các cơ quan ở trạng thái cân bằng âm dương thì sức khỏe sẽ đạt mức tốt nhất.

Mặc dù đã được sử dụng từ lâu trong y học cổ truyền nhưng phương pháp xem lưỡi chẩn bệnh và sự hữu hiệu của phương pháp này trong việc đánh giá sức khỏe chưa được các nhà nghiên cứu khoa học tìm hiểu kĩ. Tuy nhiên, nghiên cứu sơ bộ cho thấy xem lưỡi chẩn bệnh hứa hẹn là một biện pháp đánh giá sức khỏe nhất định ở những bệnh nhân mắc các bệnh như viêm khớp dạng thấp  và ung thư vú.

Xem lưỡi chẩn bệnh không thể thay thế cho các phương pháp chăm sóc y tế tiêu chuẩn hoặc để chẩn đoán các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn.

Các yếu tố được xem xét trong đánh giá lưỡi

Trong quá trình xem lưỡi chẩn bệnh, các thầy thuốc Đông Y thường kiểm tra lớp phủ lưỡi, hình dạng và màu sắc lưỡi. Phương pháp này cũng kiểm tra các vị trí cụ thể trên lưỡi. Dưới đây là các đặc điểm của lưỡi phản ánh các dấu hiệu vấn đề sức khỏe:

Màu sắc: Lưỡi màu đỏ nhạt cho biết khí huyết trong cơ thể rất mạnh. Màu lưỡi thay đổi có thể báo hiệu bệnh mãn tính.

Ví dụ, lưỡi trắng được cho là có vấn đề với tuyến tụy hoặc chức năng tiêu hóa, trong khi lưỡi màu tím là do ứ huyết.

Hình dạng: Hình dạng lưỡi bình thường không quá dày cũng không quá mỏng, bề mặt lưỡi trơn tru không có vết nứt. Nói chung, những thay đổi về hình dạng lưỡi được cho là phản ánh bệnh mãn tính liên quan đến máu, dịch cơ thể hoặc khí.

Những thay đổi về hình dạng lưỡi có thể bao gồm lưỡi sưng, là một dấu hiệu khác của vấn đề với tuyến tụy hoặc chức năng tiêu hóa, vết nứt ở lưỡi liên quan đến mất cân bằng trong cơ quan tim, (hoặc liên quan đến chứng mất ngủ  và suy giảm trí nhớ), và cuộn ở hai bên lưỡi do can khí uất kết.

Lớp phủ: Rêu lưỡi thường mỏng và trắng, nhưng rêu lưỡi màu vàng nhạt và hơi dày ở phía sau lưỡi cũng có thể là bình thường.

Ngoài việc phản ánh sức khỏe của tỳ vị, rêu lưỡi còn là một dấu hiệu của bệnh cấp tính như cảm lạnh. Ví dụ, rêu lưỡi bị bong tróc hoặc không có rêu lưỡi có thể là do thiếu hụt âm dương , một vấn đề liên quan đến các tình trạng như đau thắt lưng và ù tai .

Lời kết

Dưới đây là một số lưu ý trong chẩn bệnh qua lưỡi:

  • Một số rối loạn không xuất hiện trên lưỡi. Thầy thuốc Đông Y không chỉ dựa vào chẩn đoán lưỡi để đánh giá sức khỏe của bệnh nhân.
  • Thông thường lưỡi được kiểm tra đánh giá trong 15 giây. Kéo dài lưỡi lâu hơn có thể gây ra những thay đổi về hình dạng và màu sắc của lưỡi làm ảnh hưởng đến kết quả đánh giá bệnh.
  • Trước khi được xem lưỡi chẩn bệnh bạn nên tránh các thực phẩm và đồ uống có thể làm thay đổi màu lưỡi như cà phê, củ cải đường và thực phẩm được làm bằng màu thực phẩm nhân tạo. Uống vitamin C cũng có thể ảnh hưởng đến màu lưỡi.
  • Nếu bạn sử dụng bàn chải lưỡi khi vệ sinh răng miệng, hãy ngừng sử dụng bàn chải ít nhất một ngày trước khi được chẩn đoán lưỡi.
  • Nếu xem lưỡi và thấy có bất kỳ triệu chứng hoặc vấn đề sức khỏe nào liên quan hãy đến gặp bác sĩ. Việc trì hoãn đi khám bệnh có thể làm bệnh thêm nặng.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những dấu hiệu bất thường của lưỡi

 

Bình luận
Tin mới
  • 22/12/2025

    Hormone giảm trong mùa đông

    Việc suy giảm hormone không phải là vấn đề riêng của ai cả, đặc biệt là trong mùa đông. Mùa đông gây ảnh hưởng tới rối loạn hormone và nội tiết tố cả ở nam giới và nữ giới.

  • 21/12/2025

    Lý do dầu ô liu có thể là 'cứu tinh' cho người táo bón

    Uống một thìa dầu ô liu giúp bôi trơn đường ruột và hoạt động như một chất nhuận tràng tự nhiên nhẹ. Dầu ô liu kích thích nhu động ruột, làm mềm phân, từ đó giúp giảm táo bón và hỗ trợ tiêu hóa diễn ra trơn tru hơn.

  • 21/12/2025

    Điều gì xảy ra với huyết áp khi bạn bị tăng cholesterol?

    Tăng cholesterol có thể làm tăng huyết áp vì nó góp phần hình thành mảng bám trong động mạch (xơ vữa động mạch). Huyết áp cao có thể xảy ra do tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu.

  • 20/12/2025

    Thực phẩm tốt nhất và tệ nhất với người mắc cúm A

    Cúm A là một bệnh nhiễm virus cấp tính gây ra các triệu chứng khó chịu như sốt cao, đau họng, nhức mỏi toàn thân và mệt mỏi. Chế độ ăn uống khoa học và hợp lý là yếu tố nền tảng giúp tăng cường sức đề kháng, giảm nhẹ triệu chứng, rút ngắn thời gian hồi phục.

  • 20/12/2025

    Bạn nên uống bao nhiêu collagen mỗi ngày?

    Mức collagen bạn nên bổ sung phụ thuộc vào nhiều yếu tố như chế độ ăn uống, tuổi tác, sức khỏe tổng thể và loại thực phẩm bổ sung. Liều dùng hàng ngày từ 2,5 đến 15 gram có thể an toàn và hiệu quả nếu bạn cần bổ sung collagen cho cơ thể.

  • 19/12/2025

    Hội chứng ống cổ tay khi mang thai: Khi nào cần đi khám?

    Hội chứng ống cổ tay ảnh hưởng tới khoảng 50-60% phụ nữ mang thai và thường gặp ở ba tháng cuối của thai kỳ. Hội chứng này có thể gây ra một số triệu chứng khó chịu cho thai phụ và có thể tự hết sau sinh vài tuần. Tuy nhiên vẫn có một số trường hợp khó chịu mà bạn cần tới gặp bác sĩ ngay. Cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây!

  • 19/12/2025

    Nam giới có bị loãng xương không?

    Đây là một hiểu nhầm khá thú vị bởi đàn ông thường cho mình là phái mạnh, loãng xương là bệnh của phải yếu – chị em mới bị loãng xương!

  • 18/12/2025

    Nước chanh gừng ấm: Thức uống tốt cho hệ miễn dịch mùa đông

    Khi trời lạnh, cơ thể trở nên nhạy cảm hơn trước sự tấn công của các loại virus gây bệnh đường hô hấp. Việc duy trì thói quen uống một ly nước chanh gừng ấm vào buổi sáng là liệu pháp tự nhiên tuyệt vời giúp kích hoạt hệ miễn dịch và giữ ấm cơ thể từ bên trong.

Xem thêm