Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Anphantasia và chứng “không biết sợ”

Đối với mỗi người, thông thường có một hoặc ít nhất là một nỗi sợ với một thứ, một điều gì đó. Có thể là các hội chứng phobia như sợ không gian hẹp (Claustrophobia) hoặc sợ độ cao (Acrophobia) – 2 trong số các nỗi sợ phổ biến nhất. Tuy nhiên, một số những người gặp phải chứng Anphatasia – một rối loạn thần kinh và họ tiến triển một trạng thái dường như không biết sợ trước những thứ mà chúng ta vẫn thường sợ.

Anphantasia là gì?

Aphantasia là một bệnh rối loạn mà khi đó, người mắc phải chứng bệnh không thể hình dung nổi bất cứ hình ảnh gì trong đầu. Nói cách khác, tâm trí của họ hoàn toàn trống rỗng cho dù họ đã cố gắng hết sức nhưng dường như họ không thể hình dung nổi thứ gì.

Theo các nghiên cứu mới đây, những người mắc chứng rối loạn thần kinh này cho thấy khả năng khó hình dung và cảm nhận những câu chuyện, sự việc đáng sợ. Nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Proceedings of the Royal Society B, đã thử nghiệm phản ứng của những người gặp phải chứng bệnh này với các trải nghiệm tạo cảm giác sợ hãi, chẳng hạn như bị cá mập đuổi theo, bị rơi từ vách đá hay rơi máy bay. Sau đó, các nhà khoa học đo lường phản ứng sợ hãi của đối tượng bằng cách theo dõi mức độ thay đổi xung thần kinh trên da – nói đơn giản là những người này có toát mồ hôi hay không. Đây là một bài kiểm tra thường dùng trong nghiên cứu tâm lý học để đo lường biểu hiện cảm xúc của cơ thể.
Thực nghiệm nghiên cứu

Để kiểm tra vai trò của hình ảnh trực quan đối với nỗi sợ hãi, nghiên cứu đã thực hiện trên 46 người tham gia (22 người mắc chứng Anphantasia và 24 người đối chứng không mắc bệnh) vào một căn phòng kín, được dán đen toàn bộ và gắn một số điện cực vào da. Da được coi là môi trường dẫn điện tốt khi ai đó cảm trải qua một cảm xúc mạnh, chẳng hạn như sợ hãi. Sau đó, các nhà khoa học tắt đèn và bắt đầu chiếu các câu chuyện – bối cảnh trên màn hình trước mặt.

Ban đầu, các câu chuyện mở đầu với nội dung vô thưởng vô phạt — ví dụ như bạn đang ở bãi biển, ở dưới nước hoặc đang ở trên máy bay, bên cửa sổ. Nhưng khi câu chuyện tiếp diễn đến cao trào, sự hồi hộp dần được xây dựng như một tia chớp chói lòa trong những cơn sóng xa, hoặc những người trên bãi biển chỉ trỏ, hoặc đèn cabin máy bay mờ đi khi máy bay bắt đầu rung lắc. Lúc này, mức độ dẫn điện của da nhanh chóng tăng lên đối với những người có thể hình dung được câu chuyện. Câu chuyện càng kịch tính về sau, sự phản ứng của da càng dữ dội hơn. Tuy nhiên, đối với những người mắc chứng Aphantasia, mức độ dẫn điện của da khá phẳng và gần như không có sự thay đổi.

Để kiểm tra xem sự khác biệt về ngưỡng sợ hãi và phản ứng đáp ứng, thử nghiệm được lặp lại bằng cách sử dụng một loạt hình ảnh đáng sợ rất trực quan, thay vì hình ảnh gợi ý tưởng tượng nội dung như trước, như ảnh xác chết hoặc con rắn mang răng nanh. Tuy nhiên ở lần này, những bức hình khiến cả hai nhóm người sởn da gà.

Theo các chuyên gia, 2 kết quả này cho thấy rằng chứng Anphantasia không liên quan đến việc giảm cảm xúc nói chung, mà chỉ ảnh hưởng riêng tới những người cần phải hình tượng hóa những câu chuyện đáng sợ trong đầu. Phản ứng sợ hãi về mặt cảm xúc xuất hiện khi những người tham gia thực sự nhìn thấy hình ảnh đáng sợ một các trực quan được bày ra trước mặt họ. Đồng thời, những phát hiện cũng cho thấy rằng hình ảnh là một bộ công cụ khuếch đại suy nghĩ về cảm xúc. Chúng ta có thể nghĩ mọi thứ, nhưng nếu không có hình ảnh, những suy nghĩ sẽ không có được sự bùng nổ về cảm xúc.

Nhìn chung, kết quả nghiên cứu cho thấy bối cảnh đáng sợ mà những người tham gia trải nghiệm đã bị mất sự đáng sợ khi mà bản thân họ không thể hình dung ra các bối cảnh đó một cách trực quan. Điều này cho thấy hình ảnh có thể có mối liên hệ chặt chẽ với cảm xúc hơn so với những gì các nhà khoa học hiện vẫn đang nghĩ. Trong tất cả các nghiên cứu từ trước đến nay, đây là sự khác biệt lớn nhất mà các nhà khoa học nhận thấy được giữa những người mắc chứng bệnh tính trên dân số nói chung.

Sự ảnh hưởng của Anphantasia

Anphantasia ảnh hưởng đến 2-5% dân số, nhưng vẫn còn rất ít thông tin về tình trạng này. Một nghiên cứu được công bố vào năm 2020 cho thấy rằng chứng mất ngủ có liên quan đến mô hình thay đổi rộng rãi đối với các quá trình nhận thức khác nhau như ghi nhớ, mơ và trí tưởng tượng. Nhưng trong khi hầu hết các nghiên cứu về chứng Anphantasia trước đây đều tập trung vào hành vi, thì nghiên cứu này sử dụng một thước đo khách quan về độ dẫn xung thần kinh điện của da. Bằng chứng từ nghiên cứu này hỗ trợ thêm cho những hiểu biết chứng Anphantasia – một hiện tượng độc đáo có thể kiểm chứng được.

Các chuyên gia cho rằng Aphantasia có nhiều hình dạng và kích cỡ khác nhau. Một số người không có khả năng liên tưởng các hình ảnh trực quan ở tất cả các giác quan, trong khi những người khác chỉ không có khả năng liên tưởng hình ảnh ở một hoặc một vài các giác quan khác. Một số người vẫn có thể mơ được những hình ảnh đó, trong khi có người thì lại không.

Tổng kết

Anphantasia cho thấy sự đa dạng vềvthần kinh. Đó là một ví dụ đáng kinh ngạc về việc bộ não và tâm trí của chúng ta có thể mang đến sự khác biệt như thế nào. Sự thú vị về bộ não vẫn cần được nghiên cứu nhiều hơn trong tương lai để có thể hiểu hết những điều kỳ diệu.

Tham khảo thêm thông tin tại: Phobia – hội chứng ám ảnh sợ hãi

 

Bình luận
Tin mới
  • 18/07/2025

    5 loại thực phẩm giúp ngăn ngừa loãng xương

    Để hạn chế tình trạng loãng xương cơ thể cần cung cấp đủ vitamin D và canxi theo nhu cầu của từng lứa tuổi qua chế độ ăn khoa học, đủ dinh dưỡng và giàu canxi.

  • 18/07/2025

    Ô nhiễm không khí và nguy cơ với sức khỏe, những giải pháp bảo vệ sức khỏe cho trẻ em.

    Trong những năm gần đây, ô nhiễm không khí đã trở thành một trong những vấn đề môi trường nghiêm trọng nhất, ảnh hưởng sâu rộng đến sức khỏe con người ở mọi lứa tuổi. Đặc biệt, trẻ nhỏ đang ở giai đoạn phát triển thể chất và thần kinh lại là nhóm đối tượng dễ tổn thương nhất.

  • 17/07/2025

    3 tác dụng phụ của quả vải và lưu ý khi ăn vải

    Quả vải tuy ngon miệng và bổ dưỡng nhưng cũng cần đi lưu ý một số điều khi ăn để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, đặc biệt là với một số đối tượng.

  • 17/07/2025

    Nhiệt độ thời tiết ảnh hưởng thế nào tới tâm trạng của bạn?

    Thời tiết thất thường có khiến bạn cảm thấy khó chịu. Trời mưa bạn sẽ cảm thấy buồn chán còn trời nắng bạn sẽ cảm thấy vui tươi hơn. Bạn đã bao giờ thắc mắc tại sao cảm xúc của bạn luôn thay đổi khi thời tiết thay đổi hay chưa? Đặc biệt là vào lúc giao mùa? Vậy hãy cùng Viện Y học ứng dụng tìm hiểu thêm với bài viết dưới đây

  • 16/07/2025

    Ăn rau quả nhiều màu sắc có lợi gì cho sức khỏe?

    Ăn rau quả nhiều màu sắc hay còn gọi là 'ăn cầu vồng' không chỉ đơn giản là cách trang trí món ăn hấp dẫn mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

  • 16/07/2025

    Sốt xuất huyết ở trẻ nhỏ: Những dấu hiệu cảnh báo không nên bỏ qua

    Sốt xuất huyết là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi rút Dengue gây ra, lây lan chủ yếu qua vết đốt của muỗi Aedes aegypti. Mặc dù bệnh có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, trẻ nhỏ lại là đối tượng đặc biệt dễ bị tổn thương do hệ miễn dịch còn non yếu.

  • 15/07/2025

    Các hoạt động thể thao dưới nước phù hợp cho người cao tuổi trong mùa hè

    Mùa hè với những ngày nắng nóng kéo dài không chỉ là thời điểm để thư giãn mà còn là cơ hội tuyệt vời để người cao tuổi tham gia các hoạt động thể thao dưới nước. Đây là hình thức vận động nhẹ nhàng, ít gây áp lực lên cơ thể, đồng thời mang lại nhiều lợi ích sức khỏe vượt trội.

  • 14/07/2025

    Bài tập tốt nhất cho chứng đau thắt lưng

    Đau thắt lưng là một trải nghiệm phổ biến đối với nhiều người. Nó thường có thể dẫn đến đau, ngứa ran hoặc tê ở phần thân dưới. Có nhiều nguyên nhân gây đau thắt lưng, phổ biến nhất bao gồm căng cơ, tư thế xấu và tuổi tác.

Xem thêm