Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Anphantasia và chứng “không biết sợ”

Đối với mỗi người, thông thường có một hoặc ít nhất là một nỗi sợ với một thứ, một điều gì đó. Có thể là các hội chứng phobia như sợ không gian hẹp (Claustrophobia) hoặc sợ độ cao (Acrophobia) – 2 trong số các nỗi sợ phổ biến nhất. Tuy nhiên, một số những người gặp phải chứng Anphatasia – một rối loạn thần kinh và họ tiến triển một trạng thái dường như không biết sợ trước những thứ mà chúng ta vẫn thường sợ.

Anphantasia là gì?

Aphantasia là một bệnh rối loạn mà khi đó, người mắc phải chứng bệnh không thể hình dung nổi bất cứ hình ảnh gì trong đầu. Nói cách khác, tâm trí của họ hoàn toàn trống rỗng cho dù họ đã cố gắng hết sức nhưng dường như họ không thể hình dung nổi thứ gì.

Theo các nghiên cứu mới đây, những người mắc chứng rối loạn thần kinh này cho thấy khả năng khó hình dung và cảm nhận những câu chuyện, sự việc đáng sợ. Nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Proceedings of the Royal Society B, đã thử nghiệm phản ứng của những người gặp phải chứng bệnh này với các trải nghiệm tạo cảm giác sợ hãi, chẳng hạn như bị cá mập đuổi theo, bị rơi từ vách đá hay rơi máy bay. Sau đó, các nhà khoa học đo lường phản ứng sợ hãi của đối tượng bằng cách theo dõi mức độ thay đổi xung thần kinh trên da – nói đơn giản là những người này có toát mồ hôi hay không. Đây là một bài kiểm tra thường dùng trong nghiên cứu tâm lý học để đo lường biểu hiện cảm xúc của cơ thể.
Thực nghiệm nghiên cứu

Để kiểm tra vai trò của hình ảnh trực quan đối với nỗi sợ hãi, nghiên cứu đã thực hiện trên 46 người tham gia (22 người mắc chứng Anphantasia và 24 người đối chứng không mắc bệnh) vào một căn phòng kín, được dán đen toàn bộ và gắn một số điện cực vào da. Da được coi là môi trường dẫn điện tốt khi ai đó cảm trải qua một cảm xúc mạnh, chẳng hạn như sợ hãi. Sau đó, các nhà khoa học tắt đèn và bắt đầu chiếu các câu chuyện – bối cảnh trên màn hình trước mặt.

Ban đầu, các câu chuyện mở đầu với nội dung vô thưởng vô phạt — ví dụ như bạn đang ở bãi biển, ở dưới nước hoặc đang ở trên máy bay, bên cửa sổ. Nhưng khi câu chuyện tiếp diễn đến cao trào, sự hồi hộp dần được xây dựng như một tia chớp chói lòa trong những cơn sóng xa, hoặc những người trên bãi biển chỉ trỏ, hoặc đèn cabin máy bay mờ đi khi máy bay bắt đầu rung lắc. Lúc này, mức độ dẫn điện của da nhanh chóng tăng lên đối với những người có thể hình dung được câu chuyện. Câu chuyện càng kịch tính về sau, sự phản ứng của da càng dữ dội hơn. Tuy nhiên, đối với những người mắc chứng Aphantasia, mức độ dẫn điện của da khá phẳng và gần như không có sự thay đổi.

Để kiểm tra xem sự khác biệt về ngưỡng sợ hãi và phản ứng đáp ứng, thử nghiệm được lặp lại bằng cách sử dụng một loạt hình ảnh đáng sợ rất trực quan, thay vì hình ảnh gợi ý tưởng tượng nội dung như trước, như ảnh xác chết hoặc con rắn mang răng nanh. Tuy nhiên ở lần này, những bức hình khiến cả hai nhóm người sởn da gà.

Theo các chuyên gia, 2 kết quả này cho thấy rằng chứng Anphantasia không liên quan đến việc giảm cảm xúc nói chung, mà chỉ ảnh hưởng riêng tới những người cần phải hình tượng hóa những câu chuyện đáng sợ trong đầu. Phản ứng sợ hãi về mặt cảm xúc xuất hiện khi những người tham gia thực sự nhìn thấy hình ảnh đáng sợ một các trực quan được bày ra trước mặt họ. Đồng thời, những phát hiện cũng cho thấy rằng hình ảnh là một bộ công cụ khuếch đại suy nghĩ về cảm xúc. Chúng ta có thể nghĩ mọi thứ, nhưng nếu không có hình ảnh, những suy nghĩ sẽ không có được sự bùng nổ về cảm xúc.

Nhìn chung, kết quả nghiên cứu cho thấy bối cảnh đáng sợ mà những người tham gia trải nghiệm đã bị mất sự đáng sợ khi mà bản thân họ không thể hình dung ra các bối cảnh đó một cách trực quan. Điều này cho thấy hình ảnh có thể có mối liên hệ chặt chẽ với cảm xúc hơn so với những gì các nhà khoa học hiện vẫn đang nghĩ. Trong tất cả các nghiên cứu từ trước đến nay, đây là sự khác biệt lớn nhất mà các nhà khoa học nhận thấy được giữa những người mắc chứng bệnh tính trên dân số nói chung.

Sự ảnh hưởng của Anphantasia

Anphantasia ảnh hưởng đến 2-5% dân số, nhưng vẫn còn rất ít thông tin về tình trạng này. Một nghiên cứu được công bố vào năm 2020 cho thấy rằng chứng mất ngủ có liên quan đến mô hình thay đổi rộng rãi đối với các quá trình nhận thức khác nhau như ghi nhớ, mơ và trí tưởng tượng. Nhưng trong khi hầu hết các nghiên cứu về chứng Anphantasia trước đây đều tập trung vào hành vi, thì nghiên cứu này sử dụng một thước đo khách quan về độ dẫn xung thần kinh điện của da. Bằng chứng từ nghiên cứu này hỗ trợ thêm cho những hiểu biết chứng Anphantasia – một hiện tượng độc đáo có thể kiểm chứng được.

Các chuyên gia cho rằng Aphantasia có nhiều hình dạng và kích cỡ khác nhau. Một số người không có khả năng liên tưởng các hình ảnh trực quan ở tất cả các giác quan, trong khi những người khác chỉ không có khả năng liên tưởng hình ảnh ở một hoặc một vài các giác quan khác. Một số người vẫn có thể mơ được những hình ảnh đó, trong khi có người thì lại không.

Tổng kết

Anphantasia cho thấy sự đa dạng vềvthần kinh. Đó là một ví dụ đáng kinh ngạc về việc bộ não và tâm trí của chúng ta có thể mang đến sự khác biệt như thế nào. Sự thú vị về bộ não vẫn cần được nghiên cứu nhiều hơn trong tương lai để có thể hiểu hết những điều kỳ diệu.

Tham khảo thêm thông tin tại: Phobia – hội chứng ám ảnh sợ hãi

 

Bình luận
Tin mới
  • 04/06/2025

    3 cách gội đầu giảm rụng tóc

    Giảm rụng tóc là một quá trình cần sự kiên nhẫn và kết hợp nhiều yếu tố. Việc gội đầu đúng cách đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe da đầu và giảm thiểu tình trạng rụng tóc.

  • 04/06/2025

    Sốt xuất huyết Dấu hiệu nhận biết sớm và phương pháp điều trị hiệu quả

    Sốt xuất huyết là một trong những căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, đặc biệt phổ biến tại các khu vực nhiệt đới như Việt Nam, nơi mùa mưa tạo điều kiện thuận lợi cho muỗi vằn sinh sôi mạnh mẽ. Với hàng triệu ca nhiễm được ghi nhận mỗi năm trên toàn cầu, bệnh không chỉ đe dọa sức khỏe cộng đồng mà còn tiềm ẩn nguy cơ tử vong nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời.

  • 04/06/2025

    Giải tỏa stress mùa thi cho teen cấp 2: những phương pháp đơn giản mà hiệu quả

    Mùa thi luôn là thời điểm đầy thử thách đối với các teen cấp 2, đặc biệt là khi các em phải đối mặt với áp lực từ kỳ thi chuyển cấp hoặc các bài kiểm tra quan trọng cuối năm. Lượng kiến thức lớn, kỳ vọng từ gia đình, thầy cô và chính bản thân khiến nhiều học sinh rơi vào trạng thái stress mùa thi.

  • 03/06/2025

    Tăng huyết áp trong thời tiết nóng: Lưu ý cho người cao tuổi

    Mùa hè đến, thời tiết nóng bức không chỉ mang lại cảm giác khó chịu mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe, đặc biệt đối với người cao tuổi mắc bệnh tăng huyết áp. Đây là một trong những bệnh lý mãn tính phổ biến nhất ở Việt Nam, với tỷ lệ mắc cao ở nhóm tuổi trên 60.

  • 03/06/2025

    Làm sao vượt qua thời điểm 'chững cân'?

    Chững cân là điều thường gặp trong hành trình giảm cân và có thể khiến nhiều người nản lòng. Tuy nhiên, đây là giai đoạn cơ thể đang điều chỉnh để thích nghi. Vậy cần làm gì để vượt qua thời điểm chững cân này?

  • 03/06/2025

    Sữa công thức phù hợp với trẻ biếng ăn, chậm tăng cân

    Tình trạng biếng ăn và chậm tăng cân là vấn đề dinh dưỡng phổ biến ở trẻ nhỏ. Những rối loạn này không chỉ ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất, mà còn cản trở tiến trình phát triển nhận thức và miễn dịch.

  • 03/06/2025

    "Yoga cho trí não": Bài tập thư giãn giúp cải thiện trí nhớ và sự tập trung

    Trong cuộc sống hiện đại, áp lực từ công việc, học tập và những lo toan hàng ngày khiến nhiều người rơi vào trạng thái căng thẳng, mệt mỏi, thậm chí suy giảm khả năng ghi nhớ và tập trung. Đặc biệt, đối với học sinh trong mùa thi, việc duy trì một trí óc minh mẫn và tinh thần ổn định là yếu tố then chốt để đạt kết quả tốt.

  • 02/06/2025

    4 cách ăn quả bơ để giảm cân

    Mặc dù có hàm lượng calo cao hơn một số loại trái cây khác nhưng nếu biết cách ăn quả bơ một cách hợp lý, vẫn có thể hỗ trợ quá trình giảm cân nhờ lợi ích dinh dưỡng lành mạnh trong quả bơ.

Xem thêm