Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Alzheimer, mất trí và mãn kinh - Phần 1

Bạn bước vào tuổi mãn kinh và thỉnh thoảng bạn quên mất tên một người thân hoặc không nhớ ra đã để chìa khóa ở đâu? Nếu có, đó chính là biểu hiện của suy giảm trí nhớ, và điều này không chỉ xảy ra với riêng bạn. Đa số những phụ nữ trung niên đều sẽ trải qua tình trạng suy giảm trí nhớ, đặc biệt là trước hoặc trong quá trình mãn kinh.

Alzheimer, mất trí và mãn kinh - Phần 1

Ít nhất một nửa số người Mỹ trên 65 tuổi nói rằng hiện tại họ hay quên hơn khi họ còn trẻ. Suy giảm trí nhớ là một trong những biểu hiện của quá trình lão hóa bình thường, nhưng đôi khi, đó có thể là dấu hiệu của chứng mất trí hoặc bệnh Alzheimer.

Chứng mất trí là một thuật ngữ thông dụng để chỉ việc mất trí có ảnh hưởng đến các hoạt động hàng ngày. Bệnh Alzheimer là dạng mất trí phổ biến nhất, đặc trưng bởi các vấn đề về trí nhớ và phối hợp hoạt động nghiêm trọng, thậm chí có thể dẫn đến tử vong. Cũng như việc mất trí thông thường và các dạng mất trí khác, bệnh Alzheimer có thể gây ra những thay đổi bên trong não bộ. Theo Tổ chức Alzheimer của Mỹ, bệnh Alzheimer chiếm khoảng 60-80% số ca mất trí. Đó là một căn bệnh tiến triển, nghĩa là bệnh sẽ diễn biến xấu đi theo thời gian.

Các dạng mất trí khác bao gồm bệnh Parkinson và bệnh Huntington.

Hiểu được sự khác biệt giữa việc hay quên thông thường và chứng bệnh mất trí nguy hiểm này không phải dễ.

Vì sao lão hóa lại gây nên chứng hay quên?

Khi con người già đi, rất nhiều sự thay đổi sẽ ảnh hưởng đến chức năng của các phần khác nhau của cơ thể, bao gồm cả não bộ. Những thay đổi về mặt hóa học và sinh lý trong não bộ có thể làm bạn cảm thấy khó khăn hơn khi phải học một kỹ năng mới, khi phải nhớ một thông tin chính xác.

Một thay đổi đáng kể khác của cơ thể và có thể gây ra việc hay quên trong thời kỳ mãn kinh là sự suy giảm hoocmôn. Estrogen là một hoocmôn có thể ảnh hưởng đến trí nhớ, giúp bạn điều chỉnh nồng độ của các loại hoocmôn khác, ví dụ như cortisol, và có ảnh hưởng đến việc các chất hóa học trong não làm việc như thế nào.

Tiền mãn kinh và mãn kinh khiến lượng estrogen của cơ thể giảm đi, do vậy, estrogen sẽ không kiểm soát được lượng cortisol một cách chính xác. Điều này gây ra những sai sót hay gặp trong não bộ, ví dụ như việc hay quên ngắn hạn. Suy giảm estrogen cũng có thể gây ra lo âu, trầm cảm, mất ngủ, từ đó dẫn đến các vấn đề về trí nhớ.

Làm thế nào để cải thiện trí nhớ?

Hay quên có thể là một phần bình thường của tuổi già, nhưng đôi khi, việc này sẽ khiến cuộc sống của bạn gặp rắc rối. Nếu các vấn đề về trí nhớ của bạn làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của bạn, có thể bạn sẽ muốn trao đổi về liệu pháp thay thế hoocmôn với bác sỹ.

Mục tiêu của liệu pháp thay thế hoocmôn là cung cấp một giải pháp ngắn hạn để làm chậm một số thay đổi của cơ thể trong quá trình mãn kinh. Dùng estrogen liều thấp, hoặc đôi khi là dùng phối hợp estrogen với các loại hoocmôn khác như progesteron có thể làm giảm cường độ của các triệu chứng mãn kinh phổ biến, ví dụ như:
  • Hay quên
  • Bốc hỏa
  • Vã mồ hôi vào ban đêm
  • Thay đổi cảm xúc

Liệu pháp thay thế hoocmôn cũng có thể làm xương chắc khỏe hơn. Tuy nhiên, Estrogen không được coi là giải pháp lâu dài để điều trị các vấn đề thông thường về trí nhớ do tuổi già, bởi estrogen có thể sẽ làm tăng nguy cơ phát triển một số bệnh khác như:

  • Chứng mất trí
  • Bệnh tim
  • Đột quỵ
  • Hình thành cục máu đông
  • Ung thư vú

Thêm vào đó, liệu pháp thay thế hoocmôn không nên dùng với phụ nữ có tiền sử:

  • Mắc một số loại ung thư, ví dụ như ung thư vú và ung thư buồng trứng
  • Tiền sử có cục máu đông
  • Đột quỵ

Do vậy, hãy hỏi ý kiến bác sỹ về việc liệu pháp thay thế hoocmôn có thích hợp với bạn không. Không tự ý dùng bất cứ một liệu pháp thay thế hoocmôn nào, kể cả các thực phẩm chức năng bổ sung hoocmôn khi chưa được sự cho phép của bác sỹ.

(...) còn tiếp

Mời các bạn đón đọc bài viết "Alzheimer, mất trí và mãn kinh - Phần 2" tại vienyhocungdung.vn

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những lời khuyên khoa học giúp bạn chống lại chứng sa sút trí tuệ

Ths.Bs.Trần Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Tổng hợp từ Healthline/Alzheimer.org
Bình luận
Tin mới
  • 20/12/2025

    Thực phẩm tốt nhất và tệ nhất với người mắc cúm A

    Cúm A là một bệnh nhiễm virus cấp tính gây ra các triệu chứng khó chịu như sốt cao, đau họng, nhức mỏi toàn thân và mệt mỏi. Chế độ ăn uống khoa học và hợp lý là yếu tố nền tảng giúp tăng cường sức đề kháng, giảm nhẹ triệu chứng, rút ngắn thời gian hồi phục.

  • 20/12/2025

    Bạn nên uống bao nhiêu collagen mỗi ngày?

    Mức collagen bạn nên bổ sung phụ thuộc vào nhiều yếu tố như chế độ ăn uống, tuổi tác, sức khỏe tổng thể và loại thực phẩm bổ sung. Liều dùng hàng ngày từ 2,5 đến 15 gram có thể an toàn và hiệu quả nếu bạn cần bổ sung collagen cho cơ thể.

  • 19/12/2025

    Hội chứng ống cổ tay khi mang thai: Khi nào cần đi khám?

    Hội chứng ống cổ tay ảnh hưởng tới khoảng 50-60% phụ nữ mang thai và thường gặp ở ba tháng cuối của thai kỳ. Hội chứng này có thể gây ra một số triệu chứng khó chịu cho thai phụ và có thể tự hết sau sinh vài tuần. Tuy nhiên vẫn có một số trường hợp khó chịu mà bạn cần tới gặp bác sĩ ngay. Cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây!

  • 19/12/2025

    Nam giới có bị loãng xương không?

    Đây là một hiểu nhầm khá thú vị bởi đàn ông thường cho mình là phái mạnh, loãng xương là bệnh của phải yếu – chị em mới bị loãng xương!

  • 18/12/2025

    Nước chanh gừng ấm: Thức uống tốt cho hệ miễn dịch mùa đông

    Khi trời lạnh, cơ thể trở nên nhạy cảm hơn trước sự tấn công của các loại virus gây bệnh đường hô hấp. Việc duy trì thói quen uống một ly nước chanh gừng ấm vào buổi sáng là liệu pháp tự nhiên tuyệt vời giúp kích hoạt hệ miễn dịch và giữ ấm cơ thể từ bên trong.

  • 18/12/2025

    Cải thiện chất lượng không khí và giảm nguy cơ ung thư trong mùa đông

    Không gian sinh hoạt hàng ngày của chúng ta càng trở nên quan trọng hơn trong những tháng mùa đông khi chúng ta thường xuyên phải ở trong nhà để tránh xa cái lạnh. Khi các tòa nhà được bịt kín để giữ nhiệt trong mùa đông, các chất ô nhiễm có khả năng gây hại cũng bị giữ lại bên trong. Do đó, điều quan trọng là phải đảm bảo không khí bên trong các tòa nhà đó an toàn để hít thở với nồng độ chất ô nhiễm không khí trong nhà thấp hoặc không có, đặc biệt là những chất có thể gây ung thư hoặc khiến cơ thể dễ mắc bệnh hơn.

  • 17/12/2025

    Người mất ngủ nên uống trà gì để cải thiện giấc ngủ?

    Nếu thường xuyên trằn trọc, khó ngủ, hãy tham khảo 6 loại trà thảo mộc được coi là liều thuốc tự nhiên hỗ trợ điều trị mất ngủ hiệu quả.

  • 17/12/2025

    Chuẩn bị gì cho tủ thuốc gia đình đón mùa đông?

    Thời tiết mùa đông khiến các vấn đề sức khỏe như cảm cúm, sốt, dị ứng, và tiêu chảy dễ xảy ra. Vì vậy, việc chuẩn bị một tủ thuốc gia đình là rất quan trọng, đặc biệt với các gia đình nhiều thế hệ. Tủ thuốc này không chỉ giúp xử lý kịp thời các bệnh nhẹ mà còn giảm thiểu rủi ro khi chưa thể đến cơ sở y tế ngay. Bài viết này sẽ hướng dẫn cách chuẩn bị tủ thuốc với các loại thuốc cảm cúm, hạ sốt, và các vật dụng y tế thiết yếu để các gia đình vượt qua mùa đông một cách an toàn.

Xem thêm