Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

13 sai lầm thường gặp khi sử dụng thuốc giảm đau - phần 1

Khoảng 35% dân số tại các nước phát triển có thói quen thường xuyên sử dụng các loại thuốc không kê đơn (OTC), và rất nhiều trong số này là các thuốc giảm đau. Tuy nhiên, những tai biến trên tim mạch, gan, thận, và nguy cơ xuất huyết, đột quỵ do những thuốc này gây ra đã khiến các chuyên gia y tế phải điều chỉnh lại những khuyến nghị về cách sử dụng.

Do mọi người có thể tự do mua những thuốc giảm đau này mà không cần đơn nên họ có quan niệm hết sức sai lầm rằng chúng khá an toàn. Bài viết này tổng hợp những sai lầm phổ biến nhất trong việc sử dụng thuốc giảm đau trong cộng đồng.

Sai lầm 1: Sử dụng thuốc giảm đau cho mọi trường hợp đau

Hai loại thuốc giảm đau không kê đơn khá phổ biến đó là: paracetamol và các thuốc chống viêm không steroid như ibuprofen, naproxen và aspirin. Người ta tin rằng paracetamol hoạt động theo cơ chế khóa các thụ thể đau ở não bộ. Mặc khác, các NSAID lại ức chế quá trình sản xuất ra prostaglandin là chất trung gian hóa học kích thích phản ứng viêm và gây đau khi các tế bào bị tổn thương. Đây là những loại thuốc có tác dụng khá mạnh. Nếu bạn chỉ đau ở mức độ nhẹ hay trung bình thì nên cân nhắc những liệu pháp không dùng thuốc trước như nghỉ ngơi hay chườm lạnh, chườm nóng. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng tập yoga hay ngồi thiền có thể giúp giảm tình trạng căng cơ và thậm chí thay đổi đáp ứng của não bộ đối với cơn đau trong đau nửa đầu, viêm khớp và các bệnh mãn tính khác.

Sai lầm 2: Chỉ quan tâm đến loại thuốc giảm đau chứ không quan tâm đến loại “cơn đau”

Người ta thường chỉ đề cập đến loại thuốc giảm đau sử dụng chứ ít khi quan tâm từ đầu đến loại cơn đau. Ví dụ như do có đặc tính kháng viêm nên các thuốc NSAID có thể giúp giảm các cơn đau do bong gân và căng cơ tốt hơn so với paracetamol. Tuy nhiên, nói chung tất cả những thuốc này đều có thể giúp giảm đau và hạ sốt khá tốt. Điểm khác nhau lớn nhất đó là cơ chế tác động của chúng đối với cơ thể và những nguy cơ chúng gây ra. Điểm quan trọng cần nhớ khi sử dụng các thuốc này đó là cần đảm bảo chắc chắn rằng loại thuốc bạn sử dụng là phù hợp với bạn. Ví dụ như các NSAID có thể giúp hạ sốt hiệu quả hơn paracetamol nhưng nếu dạ dày bạn dễ bị kích ứng thì NSAID có vẻ như là một lựa chọn không phù hợp trong trường hợp này.

Sai lầm 3: Vô tình tăng liều thuốc

Bạn bị cảm lạnh nặng hoặc cúm, do vậy bạn liền sử dụng các thuốc điều trị đa triệu chứng và tiếp đó là một loại thuốc giảm đau. Theo một nghiên cứu vào năm 2011, gần một nửa số người tham gia nghiên cứu đã tăng gấp đôi liều thuốc giảm đau sử dụng và dễ dẫn tới nguy cơ quá liều. Nhiều loại thuốc điều trị cảm lạnh và cúm đa triệu chứng bản thân đã chứa thành phần giảm đau trong đó, do vậy cần phải đọc kỹ nhãn thuốc trước khi sử dụng. Một lời khuyên cho mọi người là do mọi loại thuốc đều có những nguy cơ và tác dụng phụ riêng nên chỉ nên sử dụng đúng loại điều trị triệu chứng của bạn.

Sai lầm 4: Cho rằng chỉ có những người sử dụng nhiều mới gây nguy hiểm cho sức khỏe

Từ lâu, các chuyên gia đã chỉ ra rằng sử dụng NSAID có thể làm gia tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Tuy nhiên, mới đây Cục quản lý dược phẩm và thực phẩm Hoa Kỳ đã đưa ra cảnh báo rằng nguy cơ này có thể gặp phải ở ngay tuần đầu sử dụng thuốc. Bạn vẫn sẽ có khả năng gặp phải các biến cố về tim mạch ngay cả khi bản thân bạn không bị mắc bệnh tim mạch hay mang yếu tố nguy cơ nào. Sử dụng paracetamol không theo hướng dẫn có thể làm gia tăng nguy cơ suy gan cấp tính. Một báo cáo vào năm 2013 đã chứng minh rằng sử dụng hơi quá liều một chút so với liều chỉ định trong vòng vài ngày có thể dẫn đến tổn thương nghiêm trọng tại gan và nguy cơ tử vong. Mục tiêu khi sử dụng các thuốc này đó là dùng liều thấp nhất có hiệu quả và trong khoảng thời gian ngắn nhất có thể.

Sai lầm 5: Sử dụng NSAID thường xuyên trong giai đoạn đang cố gắng mang bầu

Những nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng NSAID có thể gây ức chế đáng kể quá trình rụng trứng. Theo một nghiên cứu vào năm 2015, chỉ sau 10 ngày, 75% phụ nữ có sử dụng naproxen không có quá trình rụng trứng so với tỷ lệ 100% rụng trứng trong nhóm dùng giả dược. Tới 90% những người sử dụng thuốc kê đơn nhóm NSAID là diclofenac (thường được sử dụng để giảm đau bụng kinh) đã không xảy ra quá trình rụng trứng. NSAID ức chế giải phóng prostaglandin – đây là một chất hóa học quan trọng trong quá trình rụng trứng. May mắn là hiện tượng này sẽ tự biến mất sau khi ngừng sử dụng NSAID.

Sai lầm 6: Sử dụng NSAID khi đang mang bầu

Các NSAID có thể đi qua hàng rào nhau thai, vào hệ tuần hoàn của thai nhi và ảnh hưởng đến sự phát triển của tim, thận và các hệ cơ quan khác. Do vậy phụ nữ mang thai nên tránh sử dụng những thuốc này. Paracetamol là lựa chọn có thể được coi là an toàn nhưng biện pháp an toàn nhất vẫn là cần hỏi ý kiến bác sỹ trước khi sử dụng bất cứ loại thuốc nào.

Ts.Bs.Trương Hồng Sơn - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Tổng hợp từ Prevention
Bình luận
Tin mới
  • 18/07/2025

    5 loại thực phẩm giúp ngăn ngừa loãng xương

    Để hạn chế tình trạng loãng xương cơ thể cần cung cấp đủ vitamin D và canxi theo nhu cầu của từng lứa tuổi qua chế độ ăn khoa học, đủ dinh dưỡng và giàu canxi.

  • 18/07/2025

    Ô nhiễm không khí và nguy cơ với sức khỏe, những giải pháp bảo vệ sức khỏe cho trẻ em.

    Trong những năm gần đây, ô nhiễm không khí đã trở thành một trong những vấn đề môi trường nghiêm trọng nhất, ảnh hưởng sâu rộng đến sức khỏe con người ở mọi lứa tuổi. Đặc biệt, trẻ nhỏ đang ở giai đoạn phát triển thể chất và thần kinh lại là nhóm đối tượng dễ tổn thương nhất.

  • 17/07/2025

    3 tác dụng phụ của quả vải và lưu ý khi ăn vải

    Quả vải tuy ngon miệng và bổ dưỡng nhưng cũng cần đi lưu ý một số điều khi ăn để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, đặc biệt là với một số đối tượng.

  • 17/07/2025

    Nhiệt độ thời tiết ảnh hưởng thế nào tới tâm trạng của bạn?

    Thời tiết thất thường có khiến bạn cảm thấy khó chịu. Trời mưa bạn sẽ cảm thấy buồn chán còn trời nắng bạn sẽ cảm thấy vui tươi hơn. Bạn đã bao giờ thắc mắc tại sao cảm xúc của bạn luôn thay đổi khi thời tiết thay đổi hay chưa? Đặc biệt là vào lúc giao mùa? Vậy hãy cùng Viện Y học ứng dụng tìm hiểu thêm với bài viết dưới đây

  • 16/07/2025

    Ăn rau quả nhiều màu sắc có lợi gì cho sức khỏe?

    Ăn rau quả nhiều màu sắc hay còn gọi là 'ăn cầu vồng' không chỉ đơn giản là cách trang trí món ăn hấp dẫn mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

  • 16/07/2025

    Sốt xuất huyết ở trẻ nhỏ: Những dấu hiệu cảnh báo không nên bỏ qua

    Sốt xuất huyết là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi rút Dengue gây ra, lây lan chủ yếu qua vết đốt của muỗi Aedes aegypti. Mặc dù bệnh có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, trẻ nhỏ lại là đối tượng đặc biệt dễ bị tổn thương do hệ miễn dịch còn non yếu.

  • 15/07/2025

    Các hoạt động thể thao dưới nước phù hợp cho người cao tuổi trong mùa hè

    Mùa hè với những ngày nắng nóng kéo dài không chỉ là thời điểm để thư giãn mà còn là cơ hội tuyệt vời để người cao tuổi tham gia các hoạt động thể thao dưới nước. Đây là hình thức vận động nhẹ nhàng, ít gây áp lực lên cơ thể, đồng thời mang lại nhiều lợi ích sức khỏe vượt trội.

  • 14/07/2025

    Bài tập tốt nhất cho chứng đau thắt lưng

    Đau thắt lưng là một trải nghiệm phổ biến đối với nhiều người. Nó thường có thể dẫn đến đau, ngứa ran hoặc tê ở phần thân dưới. Có nhiều nguyên nhân gây đau thắt lưng, phổ biến nhất bao gồm căng cơ, tư thế xấu và tuổi tác.

Xem thêm