Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

13 sai lầm thường gặp khi sử dụng thuốc giảm đau - phần 1

Khoảng 35% dân số tại các nước phát triển có thói quen thường xuyên sử dụng các loại thuốc không kê đơn (OTC), và rất nhiều trong số này là các thuốc giảm đau. Tuy nhiên, những tai biến trên tim mạch, gan, thận, và nguy cơ xuất huyết, đột quỵ do những thuốc này gây ra đã khiến các chuyên gia y tế phải điều chỉnh lại những khuyến nghị về cách sử dụng.

Do mọi người có thể tự do mua những thuốc giảm đau này mà không cần đơn nên họ có quan niệm hết sức sai lầm rằng chúng khá an toàn. Bài viết này tổng hợp những sai lầm phổ biến nhất trong việc sử dụng thuốc giảm đau trong cộng đồng.

Sai lầm 1: Sử dụng thuốc giảm đau cho mọi trường hợp đau

Hai loại thuốc giảm đau không kê đơn khá phổ biến đó là: paracetamol và các thuốc chống viêm không steroid như ibuprofen, naproxen và aspirin. Người ta tin rằng paracetamol hoạt động theo cơ chế khóa các thụ thể đau ở não bộ. Mặc khác, các NSAID lại ức chế quá trình sản xuất ra prostaglandin là chất trung gian hóa học kích thích phản ứng viêm và gây đau khi các tế bào bị tổn thương. Đây là những loại thuốc có tác dụng khá mạnh. Nếu bạn chỉ đau ở mức độ nhẹ hay trung bình thì nên cân nhắc những liệu pháp không dùng thuốc trước như nghỉ ngơi hay chườm lạnh, chườm nóng. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng tập yoga hay ngồi thiền có thể giúp giảm tình trạng căng cơ và thậm chí thay đổi đáp ứng của não bộ đối với cơn đau trong đau nửa đầu, viêm khớp và các bệnh mãn tính khác.

Sai lầm 2: Chỉ quan tâm đến loại thuốc giảm đau chứ không quan tâm đến loại “cơn đau”

Người ta thường chỉ đề cập đến loại thuốc giảm đau sử dụng chứ ít khi quan tâm từ đầu đến loại cơn đau. Ví dụ như do có đặc tính kháng viêm nên các thuốc NSAID có thể giúp giảm các cơn đau do bong gân và căng cơ tốt hơn so với paracetamol. Tuy nhiên, nói chung tất cả những thuốc này đều có thể giúp giảm đau và hạ sốt khá tốt. Điểm khác nhau lớn nhất đó là cơ chế tác động của chúng đối với cơ thể và những nguy cơ chúng gây ra. Điểm quan trọng cần nhớ khi sử dụng các thuốc này đó là cần đảm bảo chắc chắn rằng loại thuốc bạn sử dụng là phù hợp với bạn. Ví dụ như các NSAID có thể giúp hạ sốt hiệu quả hơn paracetamol nhưng nếu dạ dày bạn dễ bị kích ứng thì NSAID có vẻ như là một lựa chọn không phù hợp trong trường hợp này.

Sai lầm 3: Vô tình tăng liều thuốc

Bạn bị cảm lạnh nặng hoặc cúm, do vậy bạn liền sử dụng các thuốc điều trị đa triệu chứng và tiếp đó là một loại thuốc giảm đau. Theo một nghiên cứu vào năm 2011, gần một nửa số người tham gia nghiên cứu đã tăng gấp đôi liều thuốc giảm đau sử dụng và dễ dẫn tới nguy cơ quá liều. Nhiều loại thuốc điều trị cảm lạnh và cúm đa triệu chứng bản thân đã chứa thành phần giảm đau trong đó, do vậy cần phải đọc kỹ nhãn thuốc trước khi sử dụng. Một lời khuyên cho mọi người là do mọi loại thuốc đều có những nguy cơ và tác dụng phụ riêng nên chỉ nên sử dụng đúng loại điều trị triệu chứng của bạn.

Sai lầm 4: Cho rằng chỉ có những người sử dụng nhiều mới gây nguy hiểm cho sức khỏe

Từ lâu, các chuyên gia đã chỉ ra rằng sử dụng NSAID có thể làm gia tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim và đột quỵ. Tuy nhiên, mới đây Cục quản lý dược phẩm và thực phẩm Hoa Kỳ đã đưa ra cảnh báo rằng nguy cơ này có thể gặp phải ở ngay tuần đầu sử dụng thuốc. Bạn vẫn sẽ có khả năng gặp phải các biến cố về tim mạch ngay cả khi bản thân bạn không bị mắc bệnh tim mạch hay mang yếu tố nguy cơ nào. Sử dụng paracetamol không theo hướng dẫn có thể làm gia tăng nguy cơ suy gan cấp tính. Một báo cáo vào năm 2013 đã chứng minh rằng sử dụng hơi quá liều một chút so với liều chỉ định trong vòng vài ngày có thể dẫn đến tổn thương nghiêm trọng tại gan và nguy cơ tử vong. Mục tiêu khi sử dụng các thuốc này đó là dùng liều thấp nhất có hiệu quả và trong khoảng thời gian ngắn nhất có thể.

Sai lầm 5: Sử dụng NSAID thường xuyên trong giai đoạn đang cố gắng mang bầu

Những nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng NSAID có thể gây ức chế đáng kể quá trình rụng trứng. Theo một nghiên cứu vào năm 2015, chỉ sau 10 ngày, 75% phụ nữ có sử dụng naproxen không có quá trình rụng trứng so với tỷ lệ 100% rụng trứng trong nhóm dùng giả dược. Tới 90% những người sử dụng thuốc kê đơn nhóm NSAID là diclofenac (thường được sử dụng để giảm đau bụng kinh) đã không xảy ra quá trình rụng trứng. NSAID ức chế giải phóng prostaglandin – đây là một chất hóa học quan trọng trong quá trình rụng trứng. May mắn là hiện tượng này sẽ tự biến mất sau khi ngừng sử dụng NSAID.

Sai lầm 6: Sử dụng NSAID khi đang mang bầu

Các NSAID có thể đi qua hàng rào nhau thai, vào hệ tuần hoàn của thai nhi và ảnh hưởng đến sự phát triển của tim, thận và các hệ cơ quan khác. Do vậy phụ nữ mang thai nên tránh sử dụng những thuốc này. Paracetamol là lựa chọn có thể được coi là an toàn nhưng biện pháp an toàn nhất vẫn là cần hỏi ý kiến bác sỹ trước khi sử dụng bất cứ loại thuốc nào.

Ts.Bs.Trương Hồng Sơn - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Tổng hợp từ Prevention
Bình luận
Tin mới
  • 18/05/2025

    Lycopene có giúp giảm nguy cơ ung thư?

    Trong bối cảnh các nhà khoa học không ngừng tìm kiếm các biện pháp phòng ngừa ung thư, chế độ ăn uống, đặc biệt là việc tiêu thụ trái cây và rau quả, được xem là một yếu tố quan trọng. Cà chua, với thành phần lycopene nổi bật, đang thu hút sự chú ý đặc biệt.

  • 18/05/2025

    Cách để thức dậy đúng giờ vào buổi sáng

    Việc thiết lập lịch trình ngủ và thói quen trước khi đi ngủ, đặt đồng hồ báo thức và điều chỉnh chế độ ăn uống là một số phương pháp có thể giúp bạn ngủ ngon hơn và thức dậy dễ dàng vào buổi sáng.

  • 17/05/2025

    Chế độ ăn tham khảo với người mắc hội chứng thiên thần

    Tuy không có chế độ ăn kiêng đặc biệt nào có thể chữa khỏi hội chứng thiên thần nhưng dinh dưỡng hợp lý có thể giúp kiểm soát cân nặng, cải thiện giấc ngủ, quản lý táo bón và hỗ trợ phát triển nhận thức.

  • 17/05/2025

    Thanh thiếu niên và tuổi dậy thì

    Dậy thì là một giai đoạn quan trọng trong cuộc đời mỗi người, đánh dấu sự chuyển đổi từ trẻ em sang người trưởng thành. Đây là giai đoạn cơ thể có nhiều thay đổi về mặt thể chất và tâm sinh lý, đặt nền móng cho sức khỏe sinh sản và sức khỏe tổng quát trong tương lai. Việc thấu hiểu những biến đổi này, cùng với sự quan tâm, hỗ trợ từ gia đình và xã hội, sẽ giúp thanh thiếu niên vượt qua giai đoạn dậy thì một cách an toàn và khỏe mạnh.

  • 16/05/2025

    Chế độ ăn uống tốt cho bệnh nhân lao hạch

    Bệnh lao hạch gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và khả năng ăn uống. Việc phát hiện sớm, điều trị đúng phác đồ và có chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp người bệnh nhanh phục hồi sức khỏe.

  • 16/05/2025

    Lý do bạn bị đầy hơi sau khi ăn salad

    Bạn có thể dùng salad như một bữa ăn lành mạnh hoặc món ăn kèm, nhưng salad có thể gây ra một số vấn đề về tiêu hóa tùy thuộc vào thành phần của nó. Rau và trái cây sống là những thực phẩm có thể gây đầy hơi và chướng bụng do một số hợp chất và vi khuẩn, và chúng có thể là lý do tại sao bạn có thể bị đau bụng dữ dội sau khi ăn salad.

  • 15/05/2025

    5 lợi ích sức khỏe của quả lê và những kiêng kỵ khi ăn lê

    Quả lê không chỉ đơn thuần là một loại trái cây ngon mà còn là một vị thuốc tự nhiên rất tốt cho sức khỏe.

  • 15/05/2025

    Bệnh lý mùa hè thường gặp

    Mùa hè là thời điểm tuyệt vời để tận hưởng những ngày dài đầy nắng, tham gia các hoạt động ngoài trời và thư giãn. Tuy nhiên, nhiệt độ và độ ẩm cao trong mùa hè cũng có thể gây ra một số vấn đề sức khỏe. Việc nhận biết các bệnh lý mùa hè phổ biến, nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.

Xem thêm