Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tủ lạnh và bảo quản thực phẩm an toàn

Tủ lạnh làm chậm sự phát triển của vi khuẩn. Tủ lạnh đặt ở nhiệt độ 4°C hoặc thấp hơn sẽ bảo vệ hầu hết các loại thực phẩm khỏi các loại vi khuẩn.

Tủ lạnh và bảo quản thực phẩm an toàn

Tủ lạnh là một trong những thiết bị quan trọng nhất trong nhà bếp để giữ thực phẩm được an toàn. Ngày nay, những thiết bị điện này đã rất phổ biến đến nỗi chúng ta quên đi một sự thật rằng, tủ lạnh cũng chỉ là một chiếc “hộp” sử dụng điện năng để tạo nên không khí lạnh giúp chúng ta bảo quản thực phẩm.

Theo Bộ Nông nghiệp Hoa kỳ (USDA), bảo quản thức ăn trong tủ lạnh cần tuân thủ những nguyên tắc dưới đây:

Tầm quan trọng của tủ lạnh

Tủ lạnh làm chậm sự phát triển của vi khuẩn. Vi khuẩn tồn tại ở mọi nơi trong tự nhiên, nằm trong đất, không khí, nước và thức ăn của chúng ta. Khi vi khuẩn có đủ chất dinh dưỡng (như trong thực phẩm), độ ẩm và nhiệt độ thuận lợi, chúng sẽ tăng trưởng nhanh, và tăng lên đến một số lượng đủ có thể gây bệnh. Vi khuẩn phát triển nhanh nhất trong khoảng nhiệt độ từ 4-60°C, được gọi là “khu vực nguy hiểm”, và có thể tăng gấp đôi số lượng chỉ trong 20 phút. Tủ lạnh đặt ở nhiệt độ 4°C hoặc thấp hơn sẽ bảo vệ hầu hết các loại thực phẩm khỏi các chủng vi khuẩn.

Các loại vi khuẩn có trong thực phẩm đã được làm lạnh

Có hai loại vi khuẩn trong những thực phẩm đã được làm lạnh: vi khuẩn gây bệnh-gây nên các bệnh liên quan đến thực phẩm và vi khuẩn gây hỏng-làm hỏng thực phẩm cùng với gây mùi khó chịu.

  • Các vi khuẩn gây bệnh có thể phát triển nhanh chóng trong "Khu vực nguy hiểm" có nhiệt độ từ 4-60°C, nhưng lại không ảnh hưởng đến vị, mùi hoặc vẻ ngoài của thực phẩm. Nói cách khác, chúng ta không thể nhận ra được sự có mặt của vi khuẩn gây bệnh trong thực phẩm nếu chỉ quan sát bằng mắt thường.
  • Vi khuẩn gây hỏng có thể phát triển ở nhiệt độ thấp, chẳng hạn như trong tủ lạnh, sẽ làm cho vẻ ngoài của thực phẩm xấu đi và có mùi khó chịu.

Hầu hết mọi người sẽ không ăn thực phẩm bị hỏng và có mùi khó chịu, nhưng những thực phẩm này lại không gây bệnh. Do đó, một vấn đề nảy sinh là nên chọn thức ăn dựa trên chất lượng hay sự an toàn, dựa trên những đặc tính dưới đây:

  • Thức ăn đã bỏ quá lâu trên quầy hàng hoặc bảo quản bên ngoài tủ lạnh, trong nhiệt độ thông thường của môi trường, có thể gây nguy hiểm hoặc thậm chí là gây bệnh, mặc dù chúng vẫn trông đẹp mắt hoặc khá là bình thường.
  • Thức ăn được lưu trữ quá lâu trong tủ lạnh hoặc tủ đá có thể bị giảm chất lượng, nhìn không còn tươi mới và ngon nữa, nhưng rất có thể sẽ không gây bệnh. Hãn hữu, một số vi khuẩn như Listeria monocytogenes phát triển mạnh ở nhiệt độ lạnh và sẽ sinh sôi trong các thực phẩm bảo quản trong tủ lạnh theo thời gian và có thể gây bệnh.

Nhiệt độ an toàn để bảo quản thực phẩm trong tủ lạnh

Để an toàn, nhiệt độ của tủ lạnh phải đảm bảo ổn định thường xuyên. Nhiệt độ ngăn mát của tủ lạnh nên duy trì ở 4°C hoặc thấp hơn. Một số tủ lạnh có sẵn nhiệt kế để đo nhiệt độ bên trong, và đây chính là loại tủ lạnh nên sử dụng. Đối với những tủ lạnh không có tính năng này, hãy để nhiệt kế trong tủ lạnh để theo dõi nhiệt độ và điều này rất quan trọng khi mất điện/cúp điện. Khi có điện trở lại, nếu tủ lạnh vẫn còn giữ ở mức 4°C, có nghĩa là thực phẩm vẫn được giữ an toàn. Thực phẩm được giữ ở nhiệt độ trên 4°C trong hơn 2 giờ thì không nên tiếp tục sử dụng.

Hãy đảm bảo rằng cửa tủ lạnh/tủ đông được đóng kín mọi lúc. Không mở cửa tủ lạnh/tủ đông thường xuyên hơn mức cần thiết và đóng kín lại càng sớm càng tốt.

Xử lý thực phẩm an toàn trước khi bảo quản lạnh

Thức ăn nóng có thể đặt trực tiếp trong tủ lạnh hoặc có thể được làm lạnh nhanh bằng đá hoặc nước lạnh trước khi đưa vào bảo quản lạnh.

Sử dụng màng bọc thực phẩm hoặc hộp đậy kín để giữ ẩm, kín riêng cho thực phẩm, ngăn mùi của thực phẩm lan sang thực phẩm khác và hạn chế lây nhiễm vi khuẩn giữa các thực phẩm với nhau.

Một nồi thức ăn lớn như súp hoặc món hầm nên được chia thành các phần nhỏ vào trong các hộp trước khi bảo quản lạnh. Miếng thịt lớn hoặc một con gà nên được chia thành các miếng nhỏ hơn phù hợp với 1 bữa ăn, và được bọc kín hoặc đậy kín trong hộp trước khi bảo quản lạnh.

Cách xếp thực phẩm trong tủ lạnh

Thịt sống, thịt gia cầm và hải sản phải được đặt trong một hộp đựng kín hoặc bọc cẩn thận để tránh lan mùi và chảy nước sang các thực phẩm khác.

Xắp xếp thực phẩm theo thứ tự: những thực phẩm mới bảo quản ở phía trong, những thực phẩm đã bảo quản lâu hơn để phía ngoài để ưu tiên sử dụng trước. Cách tốt nhất là bạn nên ghi ngày bắt đầu bảo quản lên túi/ hộp bảo quản thực phẩm.

Ngăn/khay trong tủ lạnh

Ngăn/khay trong tủ lạnh có thể được điều chỉnh độ cao, độ đóng mở kín hơi để phù hợp với việc sắp xếp thực phẩm. Ngày nay, chúng thường được làm bằng kính cường lực  để giữ sạch sẽ và dễ lau chùi. Một số khay, ngăn lại có cấu tạo riêng, như lưới hay nan hay hộp kín để phù hợp với mục đích bảo quản.

Một số tủ lạnh có ngăn/khay kín để chống tràn và làm cho việc dọn dẹp càng dễ dàng hơn. Một số ngăn/khay cho phép kéo ra để dễ sắp xếp và lấy các thực phẩm ở phía bên trong cùng của tủ lạnh.

Ngăn chuyên dụng

Ngăn chuyên dụng tạo môi trường bảo quản tốt hơn và phù hợp hơn cho từng loại thực phẩm nhất định, nhất là trái cây và rau củ. Rau đòi hỏi điều kiện bảo quản có độ ẩm cao hơn trong khi hoa quả lại cần độ ẩm thấp hơn. Một số ngăn chuyên dụng được trang bị nút điều khiển, cho phép người dùng tùy chỉnh được mức độ độ ẩm của ngăn kéo.

Bên cạnh đó, một số tủ lạnh có những ngăn chuyên dụng dành cho bảo quản thịt, cá và pho mát.

Lưu trữ thực phẩm trên cánh tủ

Không đặt thực phẩm dễ hỏng như sữa, pho mát trên các ngăn của cánh tủ. Trứng nên được lưu trữ trong hộp carton, hộp nhựa có nắp đậy kín và để trên kệ, ngăn chứ không phải trên cánh tủ.

Nhiệt độ của các hộp đựng hoặc ngăn trong cánh tủ dao động nhiều hơn nhiệt độ trong tủ, đặc biệt là khi cửa tủ luôn mở ra hoặc mở ra lâu. Giữ cánh cửa tủ đóng kín càng nhiều càng tốt.

Giữ tủ lạnh sạch sẽ

Một bước rất quan trọng để bảo quản thực phẩm của bạn an toàn là giữ cho tủ lạnh sạch sẽ. Giải quyết ngay bất cứ vết tràn/đổ trên khay tủ lạnh ngay lập tức bằng nước nóng hoặc xà phòng. Mỗi tuần một lần, hãy có một thói quen lành mạnh là dọn dẹp những thực phẩm dễ hư hỏng hoặc không còn được ăn ra khỏi tủ lạnh.

Để giữ cho tủ lạnh thơm mát và loại bỏ mùi hôi, hãy đặt một hộp soda lên trên khay hoặc cánh cửa tủ. Tránh sử dụng các chất làm sạch, chất mài mòn, và tất cả các chất tẩy rửa có thể tạo ra mùi hoá học cho thức ăn, hoặc làm hư hỏng nội thất bên trong tủ lạnh.

Mặt ngoài tủ có thể được làm sạch bằng vải mềm và chất tẩy rửa nhẹ dạng lỏng. Vài lần một năm cuộn ngưng tụ nên được làm sạch bằng bàn chải hoặc máy hút bụi để loại bỏ bụi bẩn hoặc các tích tụ khác.

Loại bỏ các mùi khó chịu

Nếu thực phẩm bị hư hỏng trong tủ lạnh - chẳng hạn như khi mất điện - mùi hôi từ thực phẩm sẽ ám vào tủ lạnh. Để tránh loại bỏ mùi hôi khỏi tủ lạnh, bạn nên làm những việc sau:

  • Lau chùi bên trong tủ bằng nước và giấm pha loãng.
  • Rửa bên trong tủ bằng dung dịch soda và nước. Hãy chắc chắn bạn lau rửa tất cả mọi vị trí có thể trong tủ lạnh như các ngăn, góc, cửa tủ.
  • Vò những tờ báo thành từng cuộn và đặt chúng trong tủ lạnh vài ngày.
  • Bỏ cà phê tươi hoặc dung dịch baking soda tại đáy của các khay hoặc ngăn chứa.
  • Đặt một miếng bông thấm dung dịch vanilla bên trong tủ đông. Đóng cửa tủ trong 24 giờ và kiểm tra mùi sau đó.
  • Sử dụng sản phẩm khử mùi tủ lạnh mua tại siêu thị hoặc cửa hàng tiện lợi.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Cách tốt nhất để lưu trữ thực phẩm trong tủ lạnh

Ths.Bs. Trần Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam
Bình luận
Tin mới
  • 29/03/2024

    Đau đầu có nên uống trà?

    Khi bị stress, đau nhức đầu, nhiều người tìm tới thức uống giúp giải tỏa mệt mỏi như trà. Tuy nhiên, liệu trà nhiều caffeine và tannin có giúp giảm đau đầu hiệu quả?

  • 29/03/2024

    Điều gì thực sự xảy ra với cơ thể bạn khi bạn dùng Collagen?

    Theo các thống kê collagen là một trong những chất bổ sung phổ biến và thị trường tiêu thụ ngày càng tăng. Nhưng trước khi bạn đổ tiền vào các gian hàng thực phẩm bổ sung, bạn nên biết rằng không phải tất cả những tuyên bố về lợi ích của collagen đều có cơ sở khoa học.

  • 29/03/2024

    Cảnh báo nguy hiểm khi thiếu vitamin B12: Đau đầu, thiếu máu ác tính

    Vitamin B12 là dưỡng chất rất cần thiết cho các tế bào thần kinh và tế bào máu đỏ và cũng cần thiết cho sự hình thành ADN.

  • 29/03/2024

    Tác dụng phụ có thể xảy ra sau mổ đẻ

    Mổ đẻ là phẫu thuật lấy thai ra ngoài qua đường cắt ở vùng bụng và tử cung, được thực hiện khi sinh thường qua âm đạo có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của mẹ hoặc thai nhi. Mặc dù sinh mổ ngày nay đã an toàn hơn nhờ sự tiến bộ của y học, phương pháp này vẫn tiềm ẩn một số rủi ro và tác dụng phụ đối với cả người mẹ và trẻ sơ sinh.

  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

  • 28/03/2024

    Thực phẩm, đồ uống nên hạn chế khi đang bị nghẹt mũi

    Dấu hiệu nghẹt mũi thường gặp khi bạn bị cảm cúm, viêm mũi dị ứng hoặc viêm đường hô hấp. Một số thực phẩm, đồ uống có thể khiến triệu chứng này trầm trọng hơn, cản trở việc hít thở của bạn.

Xem thêm