Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tryptophan là gì?

Tryptophan là chất cần thiết cho sự phát triển bình thường của trẻ nhỏ, giúp sản xuất, duy trì protein, cơ bắp, enzyme và đồng thời cũng chất dẫn truyền thần kinh.

Tryptophan là một amino acid thiết yếu nhưng cơ thể chúng ta không thể tự tổng hợp mà phải được bổ sung qua các loại thực phẩm. Chất này được tìm thấy trong cả thực phẩm có nguồn gốc thực vật và động vật. 

Tryptophan được chuyển hóa thành serotonin, melatonin và vitamin B3 (niacin). Tryptophan là chất cần thiết cho sự phát triển bình thường của trẻ nhỏ, giúp sản xuất, duy trì protein, cơ bắp, enzyme và đồng thời cũng chất dẫn truyền thần kinh. Bài viết này sẽ cung cấp thêm thông tin về tryptophan cũng như những vấn đề sẽ gặp phải nếu mất cân bằng tryptophan trong cơ thể.

What is Tryptophan? Explaining the Sleepy Amino Acid - The Manual

Tryotophan có tác dụng gì?

Các nghiên cứu chỉ ra rằng tryptophan được sử dụng để sản xuất:

  • Serotonin: Một chất dẫn truyền thần kinh liên quan đến quá trình điều chỉnh tâm trạng, sự thèm ăn, giấc ngủ, cơn đau, ham muốn tình dục và tiêu hóa.
  • Melatonin: Một loại hormone giúp điều chỉnh nhịp sinh học (chu kỳ thức-ngủ) của cơ thể
  • Vitamin B3: Niacin cần thiết cho quá trình chuyển hóa năng lượng và sản xuất DNA.

Để tryptophan từ chế độ ăn chuyển hóa thành thành niacin, cơ thể cần đủ sắt, riboflavin và vitamin B6. Thêm nữa, tryptophan cũng rất cần thiết cho quá trình sản xuất protein, enzyme và mô cơ.

Đọc thêm bài viết: Thực phẩm giàu sắt hơn thịt bò

Nguồn gốc của tryptophan

Tryptophan có thể được tìm thấy trong các loại thực phẩm như: Thịt gà, thì gà tây, cá, lòng trắng trứng, phô mai, sữa, đậu nành, đậu phộng, hạt hướng dương, hạt mè, hạt bí và các thực phẩm giàu protein khác.

Mất cân bằng tryptophan

Sự thiếu hụt tryptophan có thể gây ra các triệu chứng như: buồn nôn, ợ nóng, sưng tấy, mệt mỏi và đau cơ. Chế độ ăn thiếu tryptophan (hoặc cơ thể không thể hấp thụ được) có thể dẫn đến bệnh lý pellagra, gây ra bởi sự thiếu hụt niacin. Pellagra rất hiếm gặp ở các nước phát triển, bệnh có thể gây tử vong nếu không được điều trị. Các triệu chứng của bệnh pellagra có thể bao gồm:

  • Tổn thương da, như viêm da
  • Các vấn đề về tiêu hóa, chẳng hạn như tiêu chảy
  • Rối loạn thần kinh, chẳng hạn như mât trí nhớ

Khả năng sử dụng tryptophan cũng có thể bị ảnh hưởng bởi cách chất này di chuyển trong cơ thể. Nếu bạn bị ốm hoặc căng thẳng, tryptophan sẽ di chuyển theo con đường chuyển hóa kynurenine (còn được gọi là con đường thoái hóa tryptophan). Khi con đường chuyển hóa này hoạt động quá mức, tryptophan sẽ bị dẫn ra khỏi quá trình tổng hợp serotonin và cuối cùng là tổng hợp melatonin.

Con đường kynurenine cần thiết cho các chức năng như tổng hợp niacin. Tuy nhiên, để duy trì sức khỏe, cần có sự cân bằng giữa các chức năng này, cũng như việc sản xuất serotonin và melatonin.

Đọc thêm bài viết: Uống vitamin và khoáng chất lúc nào tốt nhất?

Có nên bổ sung Tryptophan?

Tryptophan có sẵn dưới dạng thảo dược bổ sung, nhưng tính an toàn và hiệu quả của chúng vẫn chưa rõ ràng. Một số chuyên gia khuyên không nên dùng những sản phẩm bổ sung này, bởi chất này không được quản lý và có thể chứa các chất có hại như kim loại độc hại hoặc các loại thuốc khác.

Theo Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), các chất bổ sung tryptophan đã bị cấm từ năm 1989 đến năm 2005 vì người sử dụng có thể gặp một tác dụng phụ hiếm gặp nhưng nghiêm trọng được gọi là hội chứng đau cơ – tăng bạch cầu ái toan (EMS).

Tryptophan bổ sung được cho là không an toàn để sử dụng khi mang thai và cũng có thể không an toàn khi cho con bú. Chất này có thể gây ra tác dụng phụ như mờ mắt, chóng mặt và mệt mỏi.

Bên cạnh đó, chất bổ sung tryptophan có thể làm trầm trọng thêm một số tình trạng sức khỏe và/hoặc tương tác với một số loại thuốc. Đừng bổ sung tryptophan nếu bạn đang sử dụng:

  • Thuốc chống trầm cảm, chẳng hạn như thuốc ba vòng, chất ức chế monoamine oxidase (MAOIs) và chất ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRI)
  • Kháng sinh zyvox (linezolid)
  • Carbidopa, được sử dụng kết hợp với levodopa để điều trị và kiểm soát bệnh Parkinson

Đối với hầu hết mọi người, một chế độ ăn uống đa dạng và cân bằng sẽ cung cấp đủ tryptophan mà không cần bổ sung. Nếu bạn đang cân nhắc việc bổ sung tryptophan, bạn cần tham khảo ý kiến của các chuyên gia.

Tryptophan là một acid thiết yếu tham gia vào nhiều quá trình trong cơ thể. Cơ thể không thể tự sản xuất tryptophan và cần bổ sung chúng thông qua thực phẩm hàng ngày. Kết hợp những thực phẩm giàu tryptophan với carbohydrate sẽ giúp tryptophan đi vào não dễ dàng hơn.

Chế độ dinh dưỡng khoa học, hợp lý cùng một lối sống lành mạnh, tích cực luyện tập phù hợp với thể trạng là chìa khóa giúp bạn cải thiện tình trạng sức khỏe của bản thân và gia đình. Trung tâm Điều trị Béo phì và Hội chứng chuyển hóa VIAM trực thuộc Viện Y học ứng dụng Việt Nam là cơ sở tư vấn dinh dưỡng điều trị bệnh mạn tính hàng đầu nước ta. Liên hệ đặt lịch TẠI ĐÂY hoặc Hotline: 0935 18 3939 hoặc 024 3633 5678 để được khám, tư vấn dinh dưỡng cùng các chuyên gia đầu ngành. 

BS Tạ Tùng Duy - Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM - Theo Verywellhealth
Bình luận
Tin mới
  • 02/07/2025

    Lý do nước dừa là thức uống tự nhiên kỳ diệu

    Nước dừa có thành phần dinh dưỡng đặc biệt và nhiều lợi ích cho sức khỏe như cung cấp chất điện giải, giúp hạ huyết áp... Đây là lý do nước dừa ngày càng trở thành lựa chọn phổ biến của nhiều người.

  • 02/07/2025

    Tất tần tật về trà thảo mộc

    Dù là trà đen, trà xanh, trà trắng hay trà ô long, trà nóng hay trà đá đều có nguồn gốc từ cây trà, Camellia sinensis. Nhưng trà thảo mộc thì khác. Trà thảo mộc bắt nguồn từ việc ngâm nhiều loại hoa, lá hoặc gia vị trong nước nóng. Hầu hết các loại trà này đều không có caffeine. Bạn có thể bắt đầu bằng những túi trà làm sẵn hoặc ngâm các nguyên liệu rời và sau đó lọc bỏ bã.

  • 01/07/2025

    Sự thật về phương pháp thải độc bằng nước cốt chanh

    Nhiều người thực hiện thải độc cơ thể theo hướng dẫn truyền miệng và trên các nền tảng xã hội... và hiện nay đang dấy lên trào lưu thải độc bằng nước cốt chanh. Vậy sự thật về phương pháp thải độc này như thế nào?

  • 01/07/2025

    Cách sử dụng dầu dừa điều trị chàm

    Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.

  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 30/06/2025

    Dùng nghệ và mật ong cùng nhau có tăng lợi ích không?

    Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?

  • 30/06/2025

    Nhận biết và xử lý vết thương do côn trùng cắn khi đi du lịch

    Du lịch là dịp để khám phá thiên nhiên, trải nghiệm văn hóa và tận hưởng những khoảnh khắc thư giãn. Tuy nhiên, bên cạnh những điều thú vị, các chuyến đi đôi khi cũng tiềm ẩn những rủi ro nhỏ nhưng phiền toái, chẳng hạn như những vết thương do côn trùng cắn

  • 29/06/2025

    Sữa nguyên chất có dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro gì?

    Sữa là nguồn dinh dưỡng quan trọng nên có trong chế độ ăn hằng ngày, trong đó sữa nguyên chất được đánh giá là nguồn cung cấp protein tốt. Tìm hiểu về dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro khi tiêu thụ sữa nguyên chất.

Xem thêm