Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tryptophan là gì?

Tryptophan là chất cần thiết cho sự phát triển bình thường của trẻ nhỏ, giúp sản xuất, duy trì protein, cơ bắp, enzyme và đồng thời cũng chất dẫn truyền thần kinh.

Tryptophan là một amino acid thiết yếu nhưng cơ thể chúng ta không thể tự tổng hợp mà phải được bổ sung qua các loại thực phẩm. Chất này được tìm thấy trong cả thực phẩm có nguồn gốc thực vật và động vật. 

Tryptophan được chuyển hóa thành serotonin, melatonin và vitamin B3 (niacin). Tryptophan là chất cần thiết cho sự phát triển bình thường của trẻ nhỏ, giúp sản xuất, duy trì protein, cơ bắp, enzyme và đồng thời cũng chất dẫn truyền thần kinh. Bài viết này sẽ cung cấp thêm thông tin về tryptophan cũng như những vấn đề sẽ gặp phải nếu mất cân bằng tryptophan trong cơ thể.

What is Tryptophan? Explaining the Sleepy Amino Acid - The Manual

Tryotophan có tác dụng gì?

Các nghiên cứu chỉ ra rằng tryptophan được sử dụng để sản xuất:

  • Serotonin: Một chất dẫn truyền thần kinh liên quan đến quá trình điều chỉnh tâm trạng, sự thèm ăn, giấc ngủ, cơn đau, ham muốn tình dục và tiêu hóa.
  • Melatonin: Một loại hormone giúp điều chỉnh nhịp sinh học (chu kỳ thức-ngủ) của cơ thể
  • Vitamin B3: Niacin cần thiết cho quá trình chuyển hóa năng lượng và sản xuất DNA.

Để tryptophan từ chế độ ăn chuyển hóa thành thành niacin, cơ thể cần đủ sắt, riboflavin và vitamin B6. Thêm nữa, tryptophan cũng rất cần thiết cho quá trình sản xuất protein, enzyme và mô cơ.

Đọc thêm bài viết: Thực phẩm giàu sắt hơn thịt bò

Nguồn gốc của tryptophan

Tryptophan có thể được tìm thấy trong các loại thực phẩm như: Thịt gà, thì gà tây, cá, lòng trắng trứng, phô mai, sữa, đậu nành, đậu phộng, hạt hướng dương, hạt mè, hạt bí và các thực phẩm giàu protein khác.

Mất cân bằng tryptophan

Sự thiếu hụt tryptophan có thể gây ra các triệu chứng như: buồn nôn, ợ nóng, sưng tấy, mệt mỏi và đau cơ. Chế độ ăn thiếu tryptophan (hoặc cơ thể không thể hấp thụ được) có thể dẫn đến bệnh lý pellagra, gây ra bởi sự thiếu hụt niacin. Pellagra rất hiếm gặp ở các nước phát triển, bệnh có thể gây tử vong nếu không được điều trị. Các triệu chứng của bệnh pellagra có thể bao gồm:

  • Tổn thương da, như viêm da
  • Các vấn đề về tiêu hóa, chẳng hạn như tiêu chảy
  • Rối loạn thần kinh, chẳng hạn như mât trí nhớ

Khả năng sử dụng tryptophan cũng có thể bị ảnh hưởng bởi cách chất này di chuyển trong cơ thể. Nếu bạn bị ốm hoặc căng thẳng, tryptophan sẽ di chuyển theo con đường chuyển hóa kynurenine (còn được gọi là con đường thoái hóa tryptophan). Khi con đường chuyển hóa này hoạt động quá mức, tryptophan sẽ bị dẫn ra khỏi quá trình tổng hợp serotonin và cuối cùng là tổng hợp melatonin.

Con đường kynurenine cần thiết cho các chức năng như tổng hợp niacin. Tuy nhiên, để duy trì sức khỏe, cần có sự cân bằng giữa các chức năng này, cũng như việc sản xuất serotonin và melatonin.

Đọc thêm bài viết: Uống vitamin và khoáng chất lúc nào tốt nhất?

Có nên bổ sung Tryptophan?

Tryptophan có sẵn dưới dạng thảo dược bổ sung, nhưng tính an toàn và hiệu quả của chúng vẫn chưa rõ ràng. Một số chuyên gia khuyên không nên dùng những sản phẩm bổ sung này, bởi chất này không được quản lý và có thể chứa các chất có hại như kim loại độc hại hoặc các loại thuốc khác.

Theo Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), các chất bổ sung tryptophan đã bị cấm từ năm 1989 đến năm 2005 vì người sử dụng có thể gặp một tác dụng phụ hiếm gặp nhưng nghiêm trọng được gọi là hội chứng đau cơ – tăng bạch cầu ái toan (EMS).

Tryptophan bổ sung được cho là không an toàn để sử dụng khi mang thai và cũng có thể không an toàn khi cho con bú. Chất này có thể gây ra tác dụng phụ như mờ mắt, chóng mặt và mệt mỏi.

Bên cạnh đó, chất bổ sung tryptophan có thể làm trầm trọng thêm một số tình trạng sức khỏe và/hoặc tương tác với một số loại thuốc. Đừng bổ sung tryptophan nếu bạn đang sử dụng:

  • Thuốc chống trầm cảm, chẳng hạn như thuốc ba vòng, chất ức chế monoamine oxidase (MAOIs) và chất ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRI)
  • Kháng sinh zyvox (linezolid)
  • Carbidopa, được sử dụng kết hợp với levodopa để điều trị và kiểm soát bệnh Parkinson

Đối với hầu hết mọi người, một chế độ ăn uống đa dạng và cân bằng sẽ cung cấp đủ tryptophan mà không cần bổ sung. Nếu bạn đang cân nhắc việc bổ sung tryptophan, bạn cần tham khảo ý kiến của các chuyên gia.

Tryptophan là một acid thiết yếu tham gia vào nhiều quá trình trong cơ thể. Cơ thể không thể tự sản xuất tryptophan và cần bổ sung chúng thông qua thực phẩm hàng ngày. Kết hợp những thực phẩm giàu tryptophan với carbohydrate sẽ giúp tryptophan đi vào não dễ dàng hơn.

Chế độ dinh dưỡng khoa học, hợp lý cùng một lối sống lành mạnh, tích cực luyện tập phù hợp với thể trạng là chìa khóa giúp bạn cải thiện tình trạng sức khỏe của bản thân và gia đình. Trung tâm Điều trị Béo phì và Hội chứng chuyển hóa VIAM trực thuộc Viện Y học ứng dụng Việt Nam là cơ sở tư vấn dinh dưỡng điều trị bệnh mạn tính hàng đầu nước ta. Liên hệ đặt lịch TẠI ĐÂY hoặc Hotline: 0935 18 3939 hoặc 024 3633 5678 để được khám, tư vấn dinh dưỡng cùng các chuyên gia đầu ngành. 

BS Tạ Tùng Duy - Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM - Theo Verywellhealth
Bình luận
Tin mới
  • 02/04/2025

    Nâng cao tầm vóc Việt

    Tầm vóc không chỉ là thước đo chiều cao đơn thuần mà còn phản ánh sức khỏe và sự phát triển toàn diện của một dân tộc. Tuy nhiên, thực trạng chiều cao của người Việt Nam hiện nay vẫn còn nhiều hạn chế so với bạn bè quốc tế

  • 01/04/2025

    Tăng cường miễn dịch cho trẻ mùa xuân

    Mùa xuân đến, mang theo không khí ấm áp và sức sống mới cho vạn vật. Tuy nhiên, đây cũng là thời điểm giao mùa, khí hậu biến đổi thất thường, tạo điều kiện cho các loại vi khuẩn, virus và mầm bệnh sinh sôi phát triển.

  • 01/04/2025

    Ngày Thế Giới Nhận Thức về Tự Kỷ: Hiểu đúng và đồng hành cùng người tự kỷ

    Ngày 2 tháng 4 hàng năm, thế giới cùng hướng về Ngày Thế Giới Nhận Thức về Tự Kỷ – một sự kiện do Liên Hợp Quốc khởi xướng nhằm kêu gọi sự quan tâm sâu sắc hơn đến rối loạn phổ tự kỷ (ASD).

  • 31/03/2025

    Chăm sóc da cho bé vào mùa xuân: Mẹo nhỏ cho mẹ

    Mùa xuân là thời điểm giao mùa, khí hậu thất thường, hanh khô, độ ẩm thấp, dễ gây ra những ảnh hưởng không tốt đến làn da nhạy cảm của trẻ nhỏ.

  • 30/03/2025

    Những thay đổi về làn da tuổi mãn kinh

    Tuổi mãn kinh không chỉ gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe sinh lý nữ, mà còn ảnh hưởng đến làn da. Chị em phụ nữ nên lưu ý điều gì khi chăm sóc da tuổi ngoài 40?

  • 30/03/2025

    Người cao tuổi và bệnh giao mùa

    Giao mùa là thời điểm chuyển tiếp giữa các mùa trong năm, kéo theo sự thay đổi của thời tiết, khí hậu. Đối với người cao tuổi, giai đoạn này thường tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe do hệ miễn dịch suy giảm và cơ thể dần lão hóa.

  • 29/03/2025

    Đi bộ nhanh mỗi ngày có thể giúp giảm nguy cơ tử vong

    Một nghiên cứu mới cho thấy, hoạt động thể chất vừa phải như đi bộ nhanh, yoga, làm vườn… mỗi ngày có thể giúp giảm nguy cơ tử vong.

  • 29/03/2025

    Tại sao bạn bị đau bụng khi chạy?

    Các vấn đề dạ dày khi chạy bộ là một trong những nguyên nhân phổ biến gây khó chịu cho người chạy. Bạn có thể gặp tình trạng co thắt, đau bụng dẫn đến tiêu chảy trong khi chạy.

Xem thêm