Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tại sao bạn bị đau bụng sau khi ăn?

Khó tiêu, ăn quá nhiều, không dung nạp thức ăn và sỏi mật là một số nguyên nhân phổ biến gây đau bụng sau khi ăn. Mặc dù thỉnh thoảng bị đau sau ăn thường không phải là vấn đề đáng lo ngại nhưng nếu dạ dày của bạn thường xuyên đau sau khi ăn, bạn nên nói chuyện với bác sỹ vì đó có thể là triệu chứng của một số rối loạn tiêu hóa cần được điều trị.

Nguyên nhân phổ biến

Đau bụng sau khi ăn có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân, từ ăn quá nhiều dẫn đến viêm tụy hoặc viêm tuyến tụy nằm phía sau dạ dày. Sau đây là một số lý do phổ biến cho loại đau này.

Ăn quá nhiều hoặc quá nhanh

Dạ dày "trung bình" chỉ có thể chứa khoảng 1 hoặc 2 lít nước. Đau bụng thường bắt đầu khi bạn cố gắng vượt quá khả năng này, bởi khi đó, dạ dày phải căng ra để có chỗ cho thức ăn dư thừa. Cùng với đó, ăn quá nhanh thường gây ra tình trạng ăn quá nhiều, khiến bạn nuốt thêm không khí, gây đầy hơi và chướng bụng. Trên thực tế, đây là hai trong số những tác nhân chính gây đau bụng sau bữa ăn.

Để tránh ăn nhiều hơn mức cần thiết, hãy cố gắng hạn chế những điều gây xao nhãng trong bữa ăn và tự phục vụ trong bếp. Uống từng ngụm nước ngắt quãng cũng có thể giúp bạn không ăn quá nhiều. Còn để ăn chậm lại, các chuyên gia dinh dưỡng thường khuyên bạn nên cắn một miếng, sau đó lập tức đặt đũa xuống và nhai kỹ trước khi cầm đũa lên một lần nữa.

Đọc thêm bài viết: Tại sao bạn có thể tăng cân sau khi tập thể dục?

Khó tiêu

Đau hoặc nóng rát ở giữa vùng bụng trên được gọi là đau vùng thượng vị hoặc chứng khó tiêu. Nó ảnh hưởng đến khoảng 25% người Mỹ mỗi năm.

Chứng khó tiêu có thể gây ra:

  • Cảm giác no sớm trong bữa ăn
  • Đầy hơi
  • Buồn nôn

Bạn có nhiều khả năng gặp các triệu chứng này, nếu bạn:

  • Uống quá nhiều cà phê hoặc rượu
  • Ăn quá nhanh hoặc quá nhiều
  • Ưu tiên ăn thực phẩm béo, cay hoặc dầu mỡ, hoặc những thực phẩm có chứa nhiều axit (như cam và cà chua)
  • Căng thẳng
  • Hút thuốc

Mặc dù không phải tất cả mọi người mắc chứng khó tiêu đều xuất phát từ những nguyên nhân tiềm ẩn, nhưng khoảng 20% - 30% số người mắc chứng khó tiêu mà không biết. Đây cũng là lý do tại sao bạn nên gặp bác sỹ để được thăm khám.

Không dung nạp và dị ứng thực phẩm

Nhiều người nhầm lẫn dị ứng thực phẩm và không dung nạp thực phẩm. Điều này phần lớn là do một số triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy và nôn mửa có thể giống nhau. Không dung nạp thức ăn là do cơ thể không có khả năng tiêu hóa một thành phần nào đó trong thức ăn. Ví dụ, thiếu enzyme lactase gây ra chứng không dung nạp đường sữa hoặc các vấn đề với sữa. Trong trường hợp này, tiêu thụ khẩu phần nhỏ hơn hoặc sản phẩm không chứa đường sữa có thể giúp ngăn ngừa đau bụng.

Những người bị dị ứng thực phẩm phải tránh hoàn toàn một số loại thực phẩm hoặc thành phần vì chúng có thể gây ra phản ứng miễn dịch bất thường, thậm chí có thể đe dọa đến tính mạng. Dị ứng với trứng, sữa, đậu phộng, động vật có vỏ và lúa mì là phổ biến nhất.

Bạn có thể nghi ngờ về tình trạng không dung nạp hoặc dị ứng. Bạn có thể đúng nhưng hãy đặt lịch hẹn với bác sỹ để xác nhận lại linh cảm của mình. Chẩn đoán chính thức không chỉ giúp bạn định hướng giờ ăn tốt hơn mà còn giúp bạn tiếp cận với epinephrine (phương pháp điều trị khẩn cấp sử dụng trong trường hợp phản ứng nghiêm trọng) trong trường hợp bị dị ứng,  .

Đọc thêm bài viết: Tập thể dục trong bao lâu để giảm cân?

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản

Trào ngược dạ dày thực quản (GERD) là một tình trạng sức khỏe mà axit chảy từ dạ dày của bạn trở lại thực quản.

Trào ngược dạ dày thực quản gây ra:

  • Nóng trong thực quản (ợ nóng)
  • Đau khi nuốt
  • Có vị axit hoặc thức ăn khó tiêu trong cổ họng hoặc miệng
  • Nhiều người thỉnh thoảng có các triệu chứng trào ngược. Những người bị trào ngược dạ dày thực quản có các triệu chứng thường xuyên.

Axit có thể làm hỏng thực quản, vì vậy bạn nên nói chuyện với bác sỹ của mình nếu bạn thường xuyên bị trào ngược.

Hội chứng ruột kích thích

Hội chứng ruột kích thích (IBS) là một tình trạng sức khỏe khiến người bệnh bị đau bụng dai dẳng. Trên thực tế, 3 trong số các loại hội chứng ruột kích thích phổ biến liên quan đến khó chịu ở bụng, cùng với một triệu chứng khác như:

  • Chủ yếu là tiêu chảy và khó chịu ở bụng
  • Chủ yếu là táo bón và khó chịu ở bụng
  • Phân lỏng xen kẽ và táo bón kèm theo khó chịu ở bụng

Tùy thuộc vào từng người, cảm giác khó chịu có thể được mô tả chính xác hơn như: đầy hơi, nóng rát, đau quặn bụng, chướng bụng hoặc đau nhói. Thực phẩm, căng thẳng, táo bón và tiêu chảy đều là những tác nhân có thể gây ra tình trạng này.

Cơn đau do hội chứng ruột kích thích có thể xảy ra ở phần trên, giữa và dưới của bụng. Nó cũng có thể lan đến các phần trên của thân. Có tới 30% những người bị chứng khó tiêu cũng mắc hội chứng ruột kích thích.

Sỏi mật

Sỏi mật là những chất lắng đọng nhỏ, cứng, giống như tinh thể có thể hình thành trong túi mật hoặc ống dẫn mật. Chúng có thể xảy ra khi có quá nhiều cholesterol trong mật, chức năng túi mật bất thường hoặc do các nguyên nhân khác. Sỏi mật đôi khi gây đau sau khi ăn, đặc biệt nếu bữa ăn nhiều hoặc nhiều chất béo.

Một số người bị đau túi mật khi bụng đói. Nó thậm chí có thể đánh thức họ khỏi giấc ngủ. Cơn đau như thế này đôi khi được gọi là cơn đau quặn mật. Điều quan trọng là phải kiểm tra loại đau này. Nếu túi mật của bạn bị viêm, nó có thể nghiêm trọng. Bạn thậm chí có thể cần phẫu thuật.

Gặp bác sỹ nếu cơn đau của bạn là:

  • Ở giữa hoặc bên phải bụng trên của bạn
  • Đằng sau xương ức của bạn
  • Ở lưng trên hoặc vai phải của bạn
  • Nắm chặt hoặc gặm nhấm
  • Các triệu chứng khác của sỏi mật bao gồm buồn nôn và nôn.

Viêm tụy

Viêm tụy có thể gây đau sau khi ăn. Nó thường bắt đầu ở vùng bụng trên và lan ra sau lưng. Bạn cũng có thể bị buồn nôn và nôn - hai triệu chứng đặc trưng của bệnh viêm tụy có thể phân biệt nó với các nguyên nhân gây đau dạ dày khác sau khi ăn. Theo Viện Quốc gia về Bệnh tiểu đường, Tiêu hóa và Bệnh thận Hoa Kỳ, những người bị viêm tụy thường có vẻ ngoài và cảm giác mệt mỏi.

Ngoài buồn nôn hoặc nôn, bạn nên tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức nếu bạn gặp phải:

  • Tim đập nhanh
  • Đau dữ dội ở bụng
  • Hụt hơi
  • Vàng da, vàng mắt

Bất kỳ dấu hiệu nào trong những dấu hiệu này cũng có thể báo hiệu rằng bạn bị nhiễm trùng hoặc tắc nghẽn nguy hiểm trong tuyến tụy, túi mật hoặc ống tụy.

Loét dạ dày tá tràng

Loét dạ dày là vết loét trên niêm mạc dạ dày hoặc tá tràng (phần đầu tiên của ruột). Những vết loét này có thể gây đau ở bất cứ đâu giữa xương ức và rốn của bạn, cho dù dạ dày có rỗng hay không. Đau đặc biệt sau khi ăn thường có nghĩa là loét dạ dày.

Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như Advil (ibuprofen), Bayer (aspirin) và Aleve (naproxen) có thể dẫn đến loét dạ dày, đặc biệt nếu bạn dùng chúng trong thời gian dài. Nhiều vết loét là do vi khuẩn phổ biến trong dạ dày có tên là Helicobacter pylori (H. pylori) gây ra. Điều quan trọng là phải điều trị nhiễm trùng này. Nếu không, nó có thể dẫn đến một số bệnh ung thư đường ruột.

Dinh dưỡng và luyện tập là hai yếu tố không thể thiếu trong quá trình tăng cân/ giảm cân của bạn. Để việc tăng, giảm cân có hiệu quả tối ưu và bền vững, bạn nên khám, tư vấn dinh dưỡng với các chuyên gia đầu ngành tại Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM trực thuộc Viện Y học ứng dụng Việt Nam là cơ sở tư vấn dinh dưỡng điều trị bệnh mạn tính hàng đầu nước ta. Liên hệ đặt lịch TẠI ĐÂY hoặc Hotline: 0935 18 3939 hoặc 024 3633 5678

BS Hồng Ngọc - Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Verywellhealth
Bình luận
Tin mới
  • 01/07/2025

    Cách sử dụng dầu dừa điều trị chàm

    Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.

  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 30/06/2025

    Dùng nghệ và mật ong cùng nhau có tăng lợi ích không?

    Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?

  • 30/06/2025

    Xử lý vết thương do côn trùng cắn khi đi du lịch: Những điều cần biết

    Du lịch là dịp để khám phá thiên nhiên, trải nghiệm văn hóa và tận hưởng những khoảnh khắc thư giãn. Tuy nhiên, bên cạnh những điều thú vị, các chuyến đi đôi khi cũng tiềm ẩn những rủi ro nhỏ nhưng phiền toái, chẳng hạn như những vết thương do côn trùng cắn

  • 29/06/2025

    Sữa nguyên chất có dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro gì?

    Sữa là nguồn dinh dưỡng quan trọng nên có trong chế độ ăn hằng ngày, trong đó sữa nguyên chất được đánh giá là nguồn cung cấp protein tốt. Tìm hiểu về dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro khi tiêu thụ sữa nguyên chất.

  • 29/06/2025

    Làm thế nào để bỏ thói quen dùng điện thoại

    Một số ứng dụng có thể cho bạn biết bạn dành bao nhiêu thời gian cho điện thoại và bạn dành bao nhiêu thời gian cho từng ứng dụng. Ngay cả khi bạn không nghĩ rằng mình sử dụng điện thoại quá nhiều, việc nhìn thấy những con số thống kê tần suất sử dụng có thể khiến bạn muốn đặt điện thoại xuống.

  • 29/06/2025

    Điểm danh 5 loại dầu thực vật mang lại lợi ích sức khỏe tuyệt vời

    Chất béo thường bị hiểu lầm là “kẻ thù” của sức khỏe, đặc biệt là đối với tim mạch và cân nặng. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây cho thấy không phải tất cả chất béo đều có hại. Ngược lại, một số loại chất béo tốt lại đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì năng lượng, hấp thụ vitamin và bảo vệ cơ thể khỏi viêm nhiễm. Trong đó, dầu ăn có nguồn gốc thực vật như dầu ô liu, dầu bơ, dầu mè... không chỉ mang lại hương vị phong phú cho món ăn mà còn cung cấp các acid béo có lợi cho tim mạch, não bộ và hệ miễn dịch.

  • 28/06/2025

    Người mắc bệnh tim có nên ăn trứng?

    Quan niệm sai về hàm lượng cholesterol trong trứng đã khiến nhiều người, đặc biệt là những người mắc bệnh tim hoặc đái tháo đường, loại bỏ trứng khỏi chế độ ăn uống của mình.

Xem thêm